انجمن صنفی روزنامه نگاران تهران

در حال تشییع اعتماد عمومی هستيم

از این به بعد زیر بار «ملاحظات مرسوم غیرقانونی» نرویم!

انجمن صنفی روزنامه‌نگاران استان تهران در واکنش به کتمان حقیقت در ماجرای سقوط  هواپیمای_اوکراینی در رسانه های رسمی نوشت:«اكنون كه در حال تشییع اعتماد عمومی هستيم، اولين تابوت‌های آن شامل جنازه‌های رسانه‌های رسمی به‌ويژه صداوسيما و سپس مطبوعات و سايت‌هاست».

اتفاق تأسف‌بار روزهای اخير و سقوط #هواپيمای_اوکراینی و كشته شدن تعداد زیادی از شهروندان ایرانی و غیرایرانی به‌ويژه جمعی از نخبگان كشور، موضوعي نبود كه از چشم هيچ‌كس پنهان بماند، ولي رويدادهای ۳ روز پس از آن نشان داد كه جامعه #ايران فاقد سامانه پدافندی رسانه‌ای است.

آنچه در شرايط كنونی می‌تواند جامعه را با خطر مواجه كند، فقط حملات نظامي يا موشكی نيست، بلکه بيش از هر چيز فقدان رسانه آزاد است؛ رسانه‌ای كه بتواند مطالبات مردمي را پاسخ دهد و بر حكومت و كارگزارانش نظارت مدنی و موثر داشته باشد.

پنهان‌کاری و انتشار مطالب دروغ، ضربه سنگینی به اعتماد مردم و افکار عمومی زد و جایگاه لرزان رسانه‌ها را لرزان‌تر کرد. وضعيت اين آش آنچنان شور شد كه صداي سرآشپز هم درآمد و دست‌اندركاران صداوسيما نيز اذعان می‌كنند كه با وضعيت كنونی اعتبار آنان زير سؤال رفته است؛ غافل از اينكه اعتبار اين رسانه و بسیاری از رسانه‌هاي داخلي، خيلي پيشتر از بین رفته بود با اين تفاوت كه ساير رسانه‌ها معترض اين وضع بودند، ولي صداوسيما مدافع آن بود.این واقعه نشان داد مردم نمی‌توانند به داده‌های رسمی اعتماد کنند و روزنامه‌نگاران باید بکوشند این خلا پر کنند.

 ريشه بحران را باید در نگاه مسئولان به کارکرد و نقش رسانه و نيز نگرش مديران رانتی رسانه‌های غيرمستقل و وابسته جست‌وجو كرد. آنجا كه يك مقام نظامی در پذيرش مسئوليت و رفع اتهام از رسانه‌ها اعلام می‌كند كه «رسانه‌ها هيچ تقصيری ندارند، چون آنها تا ديروز براساس دانسته‌های خود عمل می‌كردند و از واقعيت خبر نداشتند» و در این راستا خبرنگار صداوسيما نیز مي‌گويد «پنهان‌كاری مسئولان باعث شد تا اعتبار رسانه‌ای مان از بين برود.» اين دو ارزيابی معرف وجود اين ديدگاه مشترک است كه رسانه يعنی بوق، رسانه يعنی روابط عمومی، يعني آنچه مسئولین ابلاغ و رسانه منعكس كند درحالی‌ كه پنهان‌كاری دست‌اندركاران رفع مسئوليت از رسانه نمی‌كند. وظيفه رسانه كشف حقيقت و بيان آن است و نه انتظار برای اعلام آن از سوي مسئولان و این مستلزم تامین امنیت حرفه‌ای و شغلی روزنامه‌نگاران است.

صبح شنبه فاجعه رسانه‌ای ايران به‌وضوح قابل مشاهده بود؛ مردم تيترهای شرم‌آور برخی رسانه‌ها مبنی بر توطئه‌آميز بودن اتهام سقوط با موشك را روی دكه‌ها مشاهده می‌كردند، همزمان در حال خواندن اطلاعيه‌های ستاد مشترك نيروهای مسلح و نيز رياست‌جمهوری درباره اصابت موشک به هواپیما بودند.

اكنون كه در حال تشییع اعتماد عمومی هستيم اولين تابوت‌های آن شامل جنازه‌های رسانه‌های رسمي به‌ويژه صداوسيما و سپس مطبوعات و سايت‌هاست. فرايند انتقال مرجعيت رسانه‌ای به فراسوی مرزها و نيز شبكه‌های غيررسمی و غيرحرفه‌ای تكميل شده است. اكنون ماييم و اين جنازه روی دست مردمی كه بايد با اتكا و اعتماد به آن در فرايندهای جامعه خود مشاركت می‌كردند.

انجمن صنفی روزنامه‌نگاران استان تهران تاكنون و در چند نوبت نسبت به اين وضعيت اعلام خطر كرده است، ولی ظاهرا هيچ گوش شنوايی وجود ندارد و اين‌بار خطاب سخن خود را متوجه همكاران می‌كنيم و خواهان اقدام مشترك آنان براي بهبود فضای رسانه‌ای می‌شويم

از تمامي همكاران مي‌خواهيم از اين پس بدون ملاحظات مرسوم كه تماما غيرقانونی است در تهيه خبر، گزارش و تحليل اقدام كنند و پرسشگری را به مرکز فعالیت رسانه‌ای خود بازگردانند. امیدواریم که مديران محترم مسئول مطبوعات و سايت‌ها و... با همراهی و بدون ملاحظه‌های غیرقانونی امكان انتشار مطالب را فراهم كنند و تنها معيارشان براي جلوگيری از انتشار مطالب چارجوب‌های قانونی و نه فشارهای این و آن باشد. اطمینان داریم که همکاران در هر صورت می‌توانند تولیدات خود را منتشر کنند و به اطلاع مردم برسانند.