دو تصویر از پیامدها و نتایج برچیدن یارانه ها

رضا سپیدرودی

با گذشت چهار روز از اعلام هدفمندی یارانه ها دو تصویر از پیامدها و نتایج این طرح در برابر هم قرار گرفته اند. تصویر اول تصویر کارگزاران دولت پادگانی احمدی نژاد است. این تصویر می خواهد القا کند که همه چیز طبق نقشه و بدون مشکل و خوب و روان و مطابق پیش بینی دارد پیش می رود. تصویر دوم واقعیت هایی است از پیامدهای هدفمندسازی یارانه ها که تلاش کارگزاران نظام برای پنهان کردن آنها از طریق دورغ گویی آشکار ناکام مانده است. روز یکشنبه گذشته وزیر اقتصاد و دارایی ادعا کرد که در روز نخست اجرای قانون هدفمند کردن یارانه‌ها کمتر از نیم درصد یارانه واریزی را از حساب هایشان برداشت کردند. اما  ادعای نیم درصد بودن میزان مراجعه مردم به خودپردازهای بانکی درست در حالی مطرح شد که، گزارش های تصویری پی در پی خبرگزاری های مجاز از ایجاد صف های طولانی مردم در برابر بانک ها برای بیرون کشیدن و مصرف پول واریزی خبر می داد.

مصطفي محمد نجار وزیر کشور گفت: گشت‌هاي نظارتي به صورت مداوم بر عملكرد تاكسي‌ها و اتوبوس‌ها نظارت مي‌كنند و تا جايي كه به ما گزارش شده، خوشبختانه تخلفي درباره افزايش نرخ كرايه‌ها مشاهده نشده است. اما او این ادعا را در حالی مطرح کرد که گزارش های متعدد رسانه های اجتماعی و وبلاگ نویسان از سه برابر شدن کرایه تاکسی ها در برخی مسیرهای پایتخت و افزایش 125 درصدی نرخ ها خبر می داد. علاوه بر این قالیباف شهردار تهران اعلام کرد که نرخ جدید  تاکسی ها به زودی به شورای شهر تهران اعلام خواهد شد. حمزه شكيب رئيس كميسيون توسعه و عمران شوراي شهر تهران هم در مورد افزايش نرخ كرايه‌هاي تاكسي طي روزهاي گذشته گفت: حق قانوني و طبيعي راننده‌هاي تاكسي اين است كه به دنبال طرح هدفمند كردن يارانه‌ها هزينه‌هاي آنها به گونه‌اي جبران شود. این عضو شورای شهر همچنین با صراحت گفت: اگر دولت به تعهدات خود در بخش يارانه بليط مترو عمل نكند، سهم مردم و مسافران در پرداخت يارانه‌ها بيشتر مي‌شود. ادعای وزیر کشور همچنین در حالی مطرح شد که خبرگزاری مهر جداول 9 گانه افزایش کرایه حمل و نقل عمومی را منتشر کرد

مهدی غضنفری وزیر بازرگانی ضمن اعلام رها شدن قیمت نان گفت:  با گذشت سومین روز از اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها گزارش‌های رسیده از سراسر کشور مثبت بوده ...است. این ادعای سراپا دروغ در حالی مطرح شد که پایگان خبری تدبیرآنلاین خبر داد: از اعلام اجرای طرح هدفمند شدن يارانه ها اعتراضات پراكنده ای در برخی نقاط استان يزد به اجرای اين طرح صورت گرفته و روز گذشته در برخی از شهرستان های يزد برخی اقشار از جمله رانندگان با اجتماع مقابل فرمانداری ها خواستار بازبينی مجدد اين طرح شده اند. در يزد نيز رانندگان انواع وسائط نقليه عمومي، مرغداران و ... با تجمع در ميدان امام حسين اين شهر و روبروی استانداری به بيان نگرانی های خود پرداختند. هرچند برای دقايقی پليس خيابان های منتهی به استانداری يزد را مسدود كرد اما اين اعتراضات بدون خشونت پايان يافت. سایت آفتاب از ادامه اعتصاب 30اتوبوس دريايی در اسکله بندرعباس به قشم  به علت گران شدن قيمت بنزين بعداز اجرای هدفمند کردن يارانه ها و سرگردانی مسافران خبر داد، جمعی از  تاکسی داران قم بعد از گذشت چند ساعت از طرح برچیدن رايانه ها در برابر مرکز صدا و سیما در قم دست به تجمع زدند. ابعاد مخالفت ها و اعتراضات رانندگان وبخصوص کامیون داران به حدی بود که دولت با وحشت از گسترش دامنه اعتصابات از زبان شهریار افندی‌زاده معاون وزیر راه و ترابری و نماینده تام الاختیار این وزارتخانه در ستاد هدفمندی یارانه ها با عجله وعده پرداخت کمک بلاعوض ۱۱۵ میلیون تومانی به هر اتوبوس و ۸ میلیون تومانی به هر مینی بوس تحت عنوان نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی کشور را مطرح کرد تا هر طور شده جلوی اعتصاب کامیون داران و رانندگان را بگیرد. وزیر بازرگانی در حالی از مثبت بودن گزارش های رسیده از هدفمندی یارانه ها در سراسر کشور خبر داده که تنها در فاصله  29 آذر تا 2 دی ماه جاری از ورشکستگی سه کارخانه زرجين بافت ايلام، ذوب فلزات و چینی نور در خرم دره خبر رسیده. ابوالحسن خلیلی رئيس کانون انجمن‌های صنفی صنايع غذايی از تعطيلی کارخانجات روغن نبانی، بي‌ثباتی اشتغال در اين حوزه و خسارت 17 میلیون دلاری خبر داده، محمد جواد اسدی مدير شرکت تعاونی مرغداران مرغ گوشتی مشهد به خبرگزاری ایسنا گفته : افزایش قیمت گازوئیل افزايش ۵۰۰ تومانی برای هر کيلو مرغ است و بسياری از مرغداران از جوجه ریزی منصرف شده اند. او با پیش عواقب بسيار دردناک و غير قابل جبران در ماه آينده در صنعت مرغداری" پیش بینی کرده مرغ در شب عید با قيمتی بالای ۴۰۰۰ تومان از خارج وارد شود. در حالی که اصغر میرزایی رئیس سازمان بازرگانی  کرمانشاه  از" حفظ آرامش بازار و هوشیاری مردم در پذیرش و استقبال گرم از طرح هدفمندی یارانه ها تقدیر کرده"؛ سید حسین سلیمی مشاور رئيس اتاق بازرگاني ايران در امور سرمايه‌گذاري خارجي بی اطلاعی تجار و بازاریان از نحوه جبران سوبسیدهای حذف شده از  وسايل نقيله گازوئيل سوز را "از دغدغه‌هاي اساسي بازار كار تجارت كشور " خوانده است.

تصویری وارونه ای که مقامات و کارگزاران دولت پادگانی احمدی نژاد با امنیتی کردن فضا، ایجاد جو شدید سانسور و جلوگیری از انتشار خبرهای اعتراضات و نگرانی شدید مردم، پخش دروغ های پی در پی و دادن وعده های توخالی، قصد دارند به جامعه در مورد پیامدهای برچیدن یارانه ها القا کنند، از هم اکنون زیر ضربات پی در پی واقعیت رنگ باخته است. اما بسیاری از کارشناسان می گویند، وقتی پول بیرون کشیده شده از بانک ها به مصرف جاری برسد، و قبض های جدید آب و برق و گاز بیاید، وقتی ذخیره کالاهای اساسی برای ریختن به بازار و دست کاری مصنوعی میزان عرضه تمام شود و ابزاری جز سرنیزه برای مقابله با حرکت زنجیره وار قیمت ها در دست دولت پادگانی باقی نماند، آنوقت است که ، چالش واقعی تازه آغاز می شود. اعتراضات کنونی تنها پیش درآمد جنگ بزرگ مطالباتی است که در راه است.

دانشجویان و حمایت از اقشار آسیب پذیر

پس از حذف یارانه ها جمعی از دانشجویان دانشگاه خواجه نصیر، در حمایت از اقشار آسیب پذیر جامعه، دست به حرکتی اعتراضی زدند.

دانشجویان ابتدا با پخش تراکت با عنوان "دانشجو میمیرد؛ ذلت نمی پذیرد در دانشگاه، سپس با قاشق زنی در سلف دانشگاه واکنش خود را نشان دادند. البته پس از پخش تراکت ها، نیروهای حراست اقدام به جمع آوری آنها

کردند و با حضور خود مانع از شکل گیری تجمع شدند. اما دانشجویان در تراکت های پخش شده اعلام کردند که صدمات طرح ضد طبقاتی حذف یارانه ها، نه فقط طبقه فرودست بلکه کل جامعه را در بر گرفته و موجب فلج شدن تولید و صنعت داخلی می شود و جامعه را به سمت مصرف تولیدات وارداتی و غیر بومی وا می دارد. طبیعی است که دولت غیر مردمی احمدی نژاد بدون در نظر گرفتن آسیب هایی که به زندگی مردم وارد می شود بر اجرای این طرح اصرار می ورزد زیرا با اجرای آن در مقابل وجهی که به عنوان هدفمندی یارانه ها به مردم پرداخت می شود، چندین برابر آن با حذف یارانه ها از تولیدات داخلی، مصرف بنزین و دیگر محصولات به دولت باز می گردد. دانشجویان در انتها نیز تاکید کردند که پیرو اجرای این طرح، بیانات پوپولیستی احمدی نژاد، نماینده دولت  کودتا، در صداوسیما و ایجاد فضای رعب و وحشت با یورش نیروهای امنیتی به خیابان های تهران، ما دانشجویان آگاه دانشگاه خواجه نصیر به عنوان بخشی از مردم و در عین حال نماینده آنها اعتراض خود را فریاد میزنیم تا بار دیگر به حاکمیت بفهمانیم : "دانشگاه زنده است." و در مقابل این چنین سیاست های ضد مردمی می ایستد. حرکت اعتراضی دانشجویان دانشگاه خواجه نصیر در شرایطی صورت گرفته است که با برچیدن یارانه ها بیش از پیش روشن شده است که پیروزی در این رویارویی با دولت از طریق اقدامات جمعی زحمتکشان می تواند به نتیجه برسد. فعالین دانشجویی که خود را متعلق به مردم و جزئی از مردم می دانند چنانچه حرکت دانشجویان دانشگاه خواجه نصیر نشان می دهد می توانند در روشنگری در میان مردم و پخش تراکت های روشنگر، و کمک به سازماندهی کانون های مقاومت و نافرمانی مدنی در محلات فقیرنشین نقش مهمی ایفا کنند. معنای اشاره دانشجویان آگاه دانشگاه خواجه نصیر به دریافت چند برابری دولت از مردم در ازای پرداخت نقدی دو ماهه،  دزدی دولت از سفره های خالی فقیرترین لایه های جامعه است. این اشاره هم بخش مهمی از پایه روشنگری در میان قشرهای آسیب پذیر و تهیدستان و محرومان و هم تشویق به اقدام جمعی در مقابله با این دزدی است. بخش آسیب پذیر جامعه با خودداری از پرداخت قبض های برق و آب و گاز می تواند با دستبرد سازمان یافته دولتی به سفره اش مقابله کند، بستر عمومی شدن این اقدام را کلید زند و در نهایت سیاست دولت را فلج سازد. اما این حرکت از جمله، مشروط به این است که اعتراضات شجاعانه دانشجویان در محیط دانشگاه محدود نمانده و در خدمت سازماندهی نافرمانی مدنی کم هزینه اما پردامنه در مناطق و محلات محروم و تشویق مردم به حرکت جمعی در خودداری از پرداختن قبض های آب و برق و گاز قرار بگیرد. پخش هر چه وسیع تر اخبار اعتصاباتی که از هم اکنون به صورت پراکنده شروع شده است؛ اعلام حمایت از اعتصابیون نیز حلقه دیگری است که  می تواند در خدمت گسترش اعتصاب و تبدیل آن به اعتصاب عمومی قرار بگیرد.  برای دانشجویان آگاه روشن است که تشویق لایه های آسیب پذیر جامعه که واقعا هم توان پرداخت قبض های کمرشکن آب و برق و گاز را ندارند به نپرداختن این قبض ها، حرکت کم هزینه ای است که می تواند نیروی بزرگی را پشت سر اعتصابات احتمالی بسیج کند.

۳ دی ماه ۱۳۸۹