سيزدهم آذر، روز مبارزه با سانسور گرامي باد!

كشاكش و ستيزِ پنهان و آشكارِ دستگاه سانسور و سانسورستيزان در ايران صحنه ي ملموس و آشنايي است. در يكسال اخير، اما، اين پديده ي آشنا جلوه يي غريب به خود گرفته است. راست آنكه صحنه تغيير يافته است. براي دستگاه سانسور ديگر صحنه ي نبرد به هنر و ادبيات محدود نميشود. چنين وانمود ميكنند كه تمامي سنگرهاي قبلي را فتح كردهاند؛ مأموران ريز و درشت دستگاه سانسور شمشيرها را از رو بسته و در رسانه هاشان رژهي تبليغاتي ميروند، غنايم شان را مي شمارند و به رخ مي كشند و به همپالكي هاشان نويد فتوحات تازه مي دهند: پيش به سوي علوم! پيش به سوي علوم انساني!  از عبارات و جمله هاشان "اعتماد به نفس" مي بارد؛ عربده هاشان ستون روزنامه ها و مجلات خودي را مي لرزاند.

اين همه، هر ناظر تازه واردي را به توهم مي كشاند كه در اين صحنه، با چنين پيروزمنداني، به يقين لشكري از شكست خوردگانِ نزار و مأيوس خواهد ديد. اما نه! خوب كه چشم مي گشايد مي بيند از شكست خوردگان خبري نيست!  برعكس، در صحنه ي واقعي، پديدآورندگان دست از مبارزه و كوشش برنداشته اند، با سختكوشي از هر روشي براي بيان هنر و انديشه ي خويش بهره مي گيرند، و دم به دم راه هاي تازه تري مييابند.

اگر تا ديروز هنر رقص "زيرزميني" بود، امروز "ادبيات زيرزميني"، "موسيقي زيرزميني"، و "سينماي زيرزميني" نيز به آن افزوده شده است و، با تداوم اين روند، دور نيست كه تئاتر نيز زيرزميني شود. اما همه ي تلاش هاي حاكميت براي آنكه صحنه فقط در دست عوامل و سياست هاي خودش باشد راه به جايي نبرده است. زيرا حمايت معنوي و استقبال مردم از هنرهاي زيرزميني كار را به آنجا كشانده كه يكي از فعالان عرصه ي موسيقي رسمي شكوه ميكند: "اين موسيقي ما است كه زيرزميني شده . . ." و اين يعني بي اعتنايي مردم به اشكال رسميِ هنر و ادبيات؛ يعني داغ باطل زدن بر تلاش هاي امنيتي-مالي براي حكومتي كردنِ هنر و ادبيات. در حقيقت تمايل شديد جامعه به بيان آزادانه ي خود و رشد فناوري سبب شده كه دستگاه سانسور به نتايج مطلوبش نرسد و، برخلاف ظاهر فاتحانه اي كه به خود گرفته، سلطه ي خويش را بيشتر از دست بدهد. بي ترديد، پيروزي نهايي در اين صحنه زماني تحقق مي يابد كه آزادي انديشه و بيان بي هيچ حصر و استثنا براي همگان عرفِ جاري شود. اين حق هر شهروندي است كه براي ابراز خود از گذرگاه ها و امكانات مرسوم بهره گيرد.

سيزدهم آذر، روز همه ي كساني است كه با سانسور مي ستيزند و راضي نمي شوند صدايشان با گذر از فيلترهاي دولتي به جامعه برسد. روز مبارزه با سانسور، روز گرامي داشتِ انسان هايي است كه براي دستيابي به آزادي انديشه و بيان مبارزه ميكنند.

آزادي انديشه و بيان بي هيچ حصر و استثنا براي همگان خواستي است كه بايد به قانون تبديل شود، تا از اين طريق حقِ به يغمارفته ي مردم به آنان بازگردد و، در پرتو آن، خلاقيت هنري و ادبي چنان و چندان به بار نشيند كه شايسته مردم باشد؛ مردمي كه بيش از صد سال است براي آزادي انديشه و بيان در ميدان حق خواهي حضور داشتهاند و تا به امروز تاوان هاي سنگين پرداخته اند.

كميته ي "مبارزه با سانسورِ" كانون نويسندگان ايران خواهان لغو همه ي روش ها و نهادهاي سانسور، و همچنين خواهان آزادي همه ي كساني است كه به سبب مقابله با سانسور و بيان آزادانه ي هنر خويش بازداشت و زنداني شده اند.  اين كميته از تمامي تشكل هايي كه براي آزادي انديشه و بيان تلاش مي كنند ميخواهد كه از هر راهي كه مي توانند در گرامي داشتِ روز سيزدهم آذر و حمايت از سانسورستيزان بكوشند.

کانون نویسندگان ایران

كميته ي "مبارزه با سانسور"

۱۱ آذر ۱۳۸۹