نشانه هایی از بیداری آتشفشان خفته

صادق افروز

بیش از چهار دهه از روی کار آمدن جمهوری اسلامی می گذرد .در این چهار دهه جمهوری اسلامی روزی را بدون بحران سپری نکرده است  .علیرغم جدی بودن این بحران ها ٬ جمهوری اسلامی توانسته است جان سالم بدر ببرد .ولی در حال حاضر با توجه به ترکیب بحران های مختلف و ناتوانی رژیم در حل این بحران ها موجودیت جمهوری اسلامی بیش از هر زمان دیگری زیر سوال رفته است .مهمترین این بحران ها عبارتند از : بحران بی آبی و کم آبی ٬ بحران در مدیریت تولید ٬ بحران  کمبود انرژی ٬بحران ناتوانی در پرداخت دستمزدهای کارگران ٬ بحران حل مسئله واکسن کرونا٬ بحران ارتباط با کشور های غربی و پایان دادن به تحریم های اقتصادی و سرانجام بخشیدن به برجام ٬ بحران ارتباط با کشورهای همسایه و نزدیک در خاورمیانه.

1- بحران بی آبی و کم آبی

رژیم در حل بحران بی آبی و کم آبی واقعا درمانده است .کشاورزان خوزستانی و اصفهانی و مناطق اطراف با تظاهرات های پی در پی  نارضایتی خود را از بی آبی و کم آبی نشان داده اند.کشاورزان استان اصفهان که از نظر ایدئولوژیک مسلمان و شیعه هستند و در  سال های جنگ ایران و عراق از مدافعین جمهوری اسلامی بودند و در این مسیر جوان های بسیاری را هم از دست داده اند حالا در اعتراض به نبود آب و عدم مدیریت صحیح تقسیم آب به خیابان ها می آیند و علیه رژیم تظاهرات می کنند . تقدس رژیم در میان این بخش از مدافعین اش از بین رفته است و حاکمانی که زمانی برای این دسته از کشاورزان حسین بن علی و یارانش در صحرای کربلا را تداعی می کردند ٬ حالا در هیبت  سپاه یزید ظاهر می شوند که آب را بر روی یاران شهید کربلا بسته بود . کشاورزان خوزستانی نیز از کم آبی و بی آبی رنج می برند .خوزستان که زمانی پر آب ترین استان ایران بود و از خاک آن با عنوان طلای سبز نام می بردند حالا در عطش بی آبی می سوزد .کارون کم آب شده است و آب شور خلیج فارس به داخل می آید و موجب نابودی مزارع می شود .هورالعظیم به زمین خاکی مبدل شده است و گاومیش هایش دارند جان می دهند و ماهی های تالاب به استخوان های سنگواره ای  فسیل مانندی تبدیل شده که به کناره ی سنگ ها چسبیده اند .سیستان و بلوچستان هم اصلا حال و هوای خوبی ندارد .این استان کم آب بود اما حالا پس از پایان یافتن پروژه ی سد کمال خان بر روی رودخانه هیرمند در افغانستان بی آب تر شده است .در این وانفسای بی آبی ٬رژیم جمهوری اسلامی روزانه ۹۰۰هزار متر مکعب آب به کویت و مقدار نامعلومی به عراق می فرستد . حکومت هم عاجز از ایجاد  احداث آبگیر است بطوری که آب سیل های ناگهانی را ذخیره کند و نه تنها اجازه ندهد این سیلاب ها به جان و خانه ی مردم آسیب برسانند ٬ بلکه آب ذخیره شده را برای مصارف بعدی بکار گیرد ٬ و هم  بدون برنامه های علمی سد های گوناگون می سازد که آسیب های جدی محیط زیستی وارد می کنند . راه های دیگری هم که رژیم در ظاهر برای مقابله با کم آبی در دست انجام دارد ٬راه های مناسبی نیستند .پروژه ی انتقال آب دریای عمان و خلیج فارس به کرمان و یزد که در حال انجام است ٬قبل از آنکه پروژه ای برای کمک کردن به کشاورزان این مناطق باشد جهت یاری دادن به هولدینگ های عظیمی مثل مس کرمان و رفسنجان ویزد انجام می گیرد که برای تولید فلزات آب می بلعند .پروژه پر خرجی که نه تنها کمکی به امر کشاورزی نمی کند بله زیان های بسیاری بر محیط زیست  وارد می کند . جای بسی خوشحالی است که پروژه ی دیگر انتقال آب که قرار بود آب دریا خزر را به سمنان برساند به دلیل اعتراضات مردم مازندران که زمین هایشان را در جریان این انتقال از دست می دادند در حد همان پروژه روی کاغذ باقی ماند .

2- بحران انرژی

 بحران انرژی و ناتوانی رژیم در انتقال برق در هوای گرم ایران ٬ بحرانی دیگری است که رژیم با آن دست و پنجه نرم می کند .قطع برق ناگهانی  نه تنها امکان زندگی معمولی را از شهروندان می گیرد بلکه برای بیمارانی بستری شده در منازل که ادامه زندگی شان وابسته به دستگاه های تنفسی است خطرات جانی دارد .رژیمی که میلیاردها دلار خرج پروژه های مختلف اتمی کرده ٬توانایی ایجاد انرژی مورد نیاز شهروندان را ندارد .نیروگاه اتمی بوشهر پس از صرف میلیاردها دلار تنها توانایی تولید ۱۰۰۰ مگاوات برق را در کشوری دارد که مصرف روزانه اش ۶۴هزار مگاوات است.  اما این سئوال برای شهروندان مطرح است که چرا در شرایط بی برقی رژیم برق تولید شده ایران را به عراق و پاکستان انتقال می دهد؟عراق روزانه به ۲۵ هزار مگاوات برق احتیاج دارد . ولی تنها توانایی تولید ۱۵ هزار مگاوات را دارد .در شبانه روزعراقی ها تنها در ۷ ساعت به برق دسترسی دارند .به غیر از عراق ٬جمهوری اسلامی به ترکیه ٬پاکستان و افغانستان هم برق صادر می کند .وضعیت عجیبی است مردم ایران به اندازه کافی آب و برق ندارند ولی رژیم آب و برق صادر می کند .با توجه به شرایط اقلیمی ایران و با داشتن کویر های سوزان و پهناور امکان استفاده از انرژی خورشیدی و تبدیل آن به برق وجود دارد که توجهی به آن نشده است .

3-بحران  فروپاشی اقتصادی

سومین بحران بزرگی که رژیم ناتوان از رویارویی با آن است بحران اقتصادی و عدم توانایی در ایجاد کار و پرداخت حقوق کارگران متناسب با تورم افسار گسیخته است .موج بزرگ اعتصابات کارگری که از اعتصاب کارگران پیمانی نفت و گاز شروع شد حالا به بیش از 117 کارخانه و موسسه رسیده است .کارگران پیمانی خواهان استخدام رسمی و پرداخت حداقل حقوق ۱۲ میلیون تومان در ماه و استخدام دائمی و رسمی هستند. رژیم هنوز نتوانسته به این کارگران پاسخ متناسب بدهد و دولت روحانی که در آخرین روزهای خود به سر می برد حل مشکلات کارگران پیمانی را خارج از اختیارات خود و وزارت کار دانسته و از پذیرفتن مسئولیت شانه خالی می کند .

4- بحران کرونا و مشکل واکسیناسیون شهروندان .

خامنه ای ولی فقیه رژیم بدور از هرگونه دوراندیشی حتی برای بقای نظام خودش مسئله واکسیناسیون را سیاسی کرد و اصرار ورزید که از واکسن های ساخته شده در غرب استفاده نشود .او اصرار داشت تا واکسن های وطنی تولید شود و تا زمان به نتیجه رسیدن  آن  از چین و روسیه واکسن وارد کنند .علیرغم روابط حسنه جمهوری اسلامی با این دو کشور ٬رژیم تنها قادر به وارد کردن ۵ میلیون دوز در مجموع بوده است .تردید رژیم در خرید و سفارش قاطعانه این واکسن ها دلیل اصلی مقدار بسیار کم دوز نسبت به جمعیت بوده است .اصرار جمهوری اسلامی بر ساختن واکسن داخلی علیرغم سر و صدای زیاد هنوز نتیجه قطعی نداده است . واکسنی که قرار بود با اقدام مشترک کوبا و جمهوری اسلامی ساخته شود هنوز پا درهواست .مینو محرز ٬ عضو کمیته علمی ستاد کرونا که خود شخصا در پروژه تولید واکسن کووایران برکت حضور دارد گفته که سفیر کوبا چنین پروژه ای را منکر شده و گفته که این یک پروژه تحقیقاتی بوده و ما این واکسن  را بیشتر برای کوبا و آمریکای لاتین احتیاج داریم .این اظهارات به این معنی است که پروژه تحقیقاتی از مردم ایران به عنوان موش آزمایشگاهی برای این واکسن استفاده کرده است . براساس آخرين جدول جهاني از وضعيت واكسيناسيون كوويد ١٩، ظهر ٢٠ تيرماه ١۴٠٠ ايران از لحاظ تعداد جمعيتي كه تحت پوشش واكسيناسيون كامل (تزریق دو دوز واکسن) قرار گرفته‌اند، در رده ١۴۴ و از لحاظ تعداد جمعيتي كه فقط يك دوز واكسن دريافت كرده‌اند، در رده ١٢٨ ايستاد.

 بنا به گزارشي كه ديروز در شبكه CNN و با استناد به آمارهاي پايگاه our world in data منتشر شد، در حالي كه از دهه اول دسامبر ٢٠٢٠ تا ١١ ژوئن ٢٠٢١، بيش از ٣ ميليارد و ۴٢ ميليون دوز واكسن كوويد ١٩ در سراسر جهان تزريق شده و روزانه بيش از ٣٠ ميليون نفر از جمعيت دنيا، حداقل يك دوز واكسن كوويد ١٩ دريافت كرده‌اند، تا ظهر روز ٢٠ تير سال جاري، فقط ٢.٩ درصد از كل جمعيت مشمول دريافت واكسن در ايران، اولين دوز واكسن را دريافت كرده و از اين جمع هم، فقط ١.٩ درصد، با دريافت دوز دوم، به‌طور كامل واكسينه شده‌اند.

۵.بحران روابط با کشورهای غربی و ادامه ی مذاکرات برجام.

 ترامپ رئیس جمهور پیشین آمریکا قرارداد برجام را که در دوره اوباما بین جمهوری اسلامی و کشورهای غربی امضا شده بود را پاره کرد و تحریم های اقتصادی را گسترده کرد . با روی کار آمدن  بایدن مذاکرات برجام از سر گرفته شد .هنوز هیچ سندی در مورد این مذاکرات به بیرون درز نکرده است ولی آنچه مسلم است نقطه ی پایان این مذاکرات در دوره ریاست جمهوری رئیسی گذاشته خواهد شد .جمهوری اسلامی با تمام توان در حال تبدیل کردن خود به یک قدرت اتمی نظامی است تا بتواند مثل کره شمالی ضمانتی برای عدم حمله نظامی به مرزهای کشور کسب کند .در همین حال کارخانه های موشک سازی در حال تولید انبوه موشک هایی دوربرد هستند .ولی آنچه جمهوری اسلامی را از کره شمالی متمایز می سازد اقتصاد بسته کره شمالی و اقتصاد تا به دندان وابسته جمهوری اسلامی به نظام سرمایه داری جهانی است . تحریم های اقتصادی کمر جمهوری اسلامی را خم می کند ولی به کره شمالی آسیب چندانی نمی رساند .به نظر نمی رسد دولت بایدن علاقه ای به درگیری نظامی با جمهوری اسلامی داشته باشد .اگرچه متحد دیرین و استراتژیکش یعنی اسرائیل در جهت براندازی رژیم جمهوری اسلامی حرکت می کند . اینکه از داخل برجام چه بیرون بیاید و چگونه بر سیاست جمهوری اسلامی تاثیر بگذارد در ماه های آینده بخصوص پس از روی کار آمدن رئیسی روشن خواهد شد .

۶.سیاست خارجی جمهوری اسلامی

 در خاورمیانه سیاستی توسعه گرایانه و ماجراجویانه است که جنگ و درگیری را در منطقه افزایش می دهد .کمک های نظامی و تسلیحاتی به حزب الله لبنان و رژیم اسد و گروه های مسلح در عراق مثل حشد الشعبی ٬ کمک های مالی و نظامی و مستشاری به حوثی های یمن و اخیرا کمک های نظامی به طالبان در افغانستان که در حال جنگ و پیشروی در افغانستان است از جمله سیاست های جنگ افروزانه و ماجراجویانه در منطقه است .در حالی که مردم ایران از بی آبی ٬کمبود دسترسی به منابع انرژی ٬ بیکاری و نبود امکانات بهداشتی و در درجه نخست واکسیناسیون علیه کرونا محروم هستند صرف میلیاردها دلار برای سیاست های ماجراجویانه در منطقه هیچ سودی برای مردم ایران ندارد.جمهوری در این بحران که نتیجه خط فکری پایه گذاران رژیم است درمانده اند.

جمهوری اسلامی هیچ راه حلی برای خلاصی از این بحران ها ندارد.اعتصابات اخیر کارگران پیمانی نفت و گاز و پتروشیمی و سراسری شدن این اعتصابات ٬تظاهرات پی در پی کشاورزان بر علیه بی آبی و مورد حمله قرار دادن ولی فقیه نظام به عنوان عامل گرفتاری ها در کنار انبوه متراکمی از نارضایتی های همه جانبه اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و تبعیض های ملی، مذهبی و جنسیتی که در دی ماه ۹۶ و آبان ۹۸ فوران کرد اکنون مانند یک آتشفشان در حال غرش در زیر پای کلیت نظام جمهوری اسلامی به انتظار فوران بنیان کن نشسته است. این شواهد نشان میدهد که جامعه ما آبستن بزرگترین تکان ها و  جنبش ها علیه رژیم جمهوری اسلامی چه بسا در آینده ای نزدیک است .