كانديداها بايد نماينده‌ي منافع بخش‌هاي گوناگون مردم ايران باشند

حسن مرتضوی

عكس زیر ، يعني دختركي شش ساله كه در انتخابات رياست‌جمهوري ثبت‌نام كرده است، در ذهن مخاطبي كه در ايران زندگي مي‌كند چه چيزي را تداعي مي‌كند؟ حضور كانديداهاي گوناگون در انواع و اقسام خود با چه هدفي انجام مي‌شود؟ حضور افراد گوناگون از سطوح مختلف اجتماعي در ثبت‌نام انتخاباتي چه كاركردي دارد؟ قاعدتا مايي كه در اين كشور زندگي مي‌كنيم خيلي خوب مي‌دانيم اين به هيچوجه نشانه رشد سياسي و حضور آگاهانه مردم در امور سياسي مربوط به خود نيست. خود انتخابات گزينش‌شده و وجود شوراي نگهبان قبلا خط قرمز پررنگي بر حضور افراد گوناگون با عقايد سياسي مختلف كشيده بود. اما آن چيزي كه تقريبا در هر انتخاباتي در اين كشور رفته رفته به هنجاري عادي بدل مي‌شود، همين بازي مضحك ثبت‌نام است. گمان مي‌كنم دو نتيجه‌ي دقيق در ذهن شهروند ايراني در اين روند نقش بسته است‌: انتخابات و جمهوري مضحكه‌اي بيش نيست، و دوم اگر هم قرار است مضحكه نباشد پس بايد شوراي نگهباني باشد كه جلوي اين مسخره‌بازي‌ها را بگيرد. اين ديدگاه، نخستين كاركردي كه دارد اين است كه حتي شكل صوري جمهوري در نظام سياسي كنوني را زير سوال مي‌برد. آيا حقنه كردن دور انداختن پوسته‌ي جمهوري و تبديل نظام‌ سياسي به حكومتي بدون حتي انتخابات ظاهري كار خيلي سختي است؟ دوم، آيا اين نوعي فريب ايدئولوژيك نيست كه براي جلوگيري از اين «هرج و مرج» مبتذل بايد به يك گروه داور و قاضي ايدئولوژيك كه معصومانه رداي قضاوت را بر تن كرده‌اند تن داد؟ به جاي اينكه بر اين نكته تأكيد گذاشته شود كه كانديداها بايد نماينده‌ي منافع بخش‌هاي گوناگون مردم ايران باشند كه داراي برنامه و گرايش سياسي طبقاتي معيني هستند، انتخابات را در ذهن مردم به انتخاب افرادي قائم به ذات و مستقل از اين منافع بدل ساخته‌اند. به جاي اينكه تاكيد شود با حضور افرادي متكي بر احزاب سياسي و متكي بر منافع روشن سياسي و اجتماعي نيازي به گروه حذفگر نيست، برعكس وجود چنين گروه نظارتي سخت لازم جلوه داده مي‌شود. در كاركرد ايدئولوژيك چنين روشي شكي نبايد داشت. خود انتخابات سالهاست كه از كاركردش به عنوان وسيله‌اي براي اعمال مستقيم نظرات مردم دور شده و حتي بدل به ضد خويش شده است. اكنون شكل صوري آن تنها به وسيله‌اي براي تحقير مفهوم انتخابات و دمكراسي بدل شده است و مسلماً چنين پيامدي در درازمدت اثرات شومي دارد.

برگرفته از فیسبوک نویسنده