یادداشت کارگری

مزد و حقوق بگیران قربانیان اصلی تحریم اقتصادی

رضا سپیدرودی

تاثیرات تحریم اقتصادی، سقوط ارزش ریال و افزایش تورم وضعیت اقتصادی ایران را که در شرایط رکود تورمی دست و پا می زد وخیم تر کرده و کمتر قشر و لایه اجتماعی است که در ایران از این وضعیت دچار آسیب نشده باشد. اما تحریم ها و مخصوصا کاهش بی سابقه ارزش ریال بویژه برای همه مزدو حقوق بگیران که دستمزدهای ثابت دارند سخت تر و تحمل ناپذیرتر است. در حقیقت در فاصله حدود یک ماه هم میزان یارانه نقدی اقشار زحمتکش و مزدبگیر جامعه، هم دستمزدشان نصف شده و همزمان قیمت های کالاهای مصرفی و خدماتی حداقل به میزان چهل درصد افزایش یافته است. نیازی به محاسبه زیاد نیست تا بتوان آشکارا دید که تشدید تحریم ها چگونه قربانیان اصلی خود را از میان فقیرترین و محروم ترین لایه های جامعه می گیرد و زندگی مزد و حقوق بگیران به جهنمی واقعی تبدیل شده است. و این تازه آغاز دور تازه ای از فاجعه است. اگر اوضاع به سرعت تغییر نکند، کمبود یک رشته کالاهای اساسی که اکنون دیده می شود به قحطی منجر خواهد شد. زیرا همراه با تحریم بانک مرکزی، بر تجارت خارجی و مخصوصا واردات نیز  ضربات اساسی وارد خواهد شد و این در کشوری که مطابق آمار رسمی گمرک تا همین آغاز سال جاری حجم واردات کالاها با حجم درآمدهای نفتی تقریبا برابری می کرده است یک فاجعه به مفهوم واقعی کلمه است. مقامات جمهوری اسلامی عربده می کشند که تنگه هرمز را می بندند؛ که از این پس تهدید را با تهدید متقابل جواب می دهند. وکیل الدوله های دستگاه ولایی در مجلس می گویند که خودمان صادرات نفت را به اروپا قطع می کنیم تا بفهمند که نظام اسلامی چقدر قاطعیت دارد، ولی نمی گویند که با هجوم مردم نگران از قحطی به فروشگاههای مواد غذایی برای خرید و انبار کردن آذوقه چه می خواهند بکنند؟ نمی گویند کارگری که در عرض یک ماه نیمی از حقوقش را اتئلاف شومی متشکل از دلالان ارز بازار آزاد، سیاست بازان بانک مرکزی ایران و سیاست سازان تحریم گرا در غرب، عملا دزیده اند و در همین حدود هم به قیمت ها اضافه کرده اند، چگونه باید در شرایطی که کارخانه ها و واحدهای مختلف تولیدی یکی پس از دیگری ورشکست می شوند ، زندگی روزانه خود را بگذارنند و مخارج شان را تامین کنند؟

حالا برای هر کس که چشمی برای دیدن و وجدانی بیدار دارد جای هیچ تردید ندارد که تحریم اقتصادی ایران نه طبقه سیاسی دزد و رانت خوار حاکم را که زندگی کارگران و زحمتکشان و مردم عادی کوچه و بازار را ویران کرده و همچنان ویران می کند. اوباما وقتی در نطق سالانه انتخاباتی خود از موفقیت تحریم های اقتصادی ایران به عنوان پیروزی سیاست آمریکا یاد می کند، در حقیقت دارد به زبان دیپلماتیک می گوید که سیاستش نقدا طبقات زحمتکش در ایران را له کرده است. حامیان تحریم های مرگبار اقتصادی در واقع از ورشکستگی و تعطیلی بیمارستان های خصوصی و دولتی ایران خوشحالند، و از این که برای مردم ایران امکان درمان محدودتر شود و تهیه دارو امکان پذیر نباشد به خودشان تبریک می گویند. آنها در واقع دست در دست نظام جمهوری اسلامی که حیاتش معادل گسترش سیه روزی، فقر، استبداد سیاسی و انفجار آسیب های اجتماعی است، نابودی حق برخوداری اکثریت مردم ایران از ابتدایی ترین ضروریات زندگی انسانی را نشانه رفته اند. اما مردم نمی توانند نسبت به این همدستی رزیلانه دشمن داخلی و خارجی شان خاموش بمانند. میلیونها خانوار کارگری نمی توانند در خاموشی و سکوت با درد دستمزدهای معوقه، اخراج از کار و سقوط بی انتهای سطح زندگی بسوزند و بسازند. در شرایطی که تاثیرات ناشی از تنگ تر شدن حلقه محاصره اقتصادی ایران روز به روز دامنه بیشتری می گیرد، برای مزد و حقوق بگیران کشور هیچ چاره ای جز اعتراض هر چه گسترده تر علیه عاملان اصلی این سیه روزی بی پایان باقی نمانده است. روشن است که در این شرایط  کارگران واحدهای کوچک و پراکنده کار چندانی از دست شان ساخته نیست. البته ساختارطبقه کارگر ایران نشان می دهد که این بخش از کارگران، اکثریت عظیم توده کارگری کشور را تشکیل می دهند، اما به خاطر پراکندگی و کوچکی واحدها و کم بودن تعداد کارگران قدرت چانه زنی ندارند. به همین دلیل واحدهای بزرگ تر کارگری که شرایط شکل گیری اتحاد رشته ای هم در میان آنان وجود دارد، اکنون در مواجهه با عواقب تحریم های اقتصادی ناگزیر هستند که نه فقط به موقعیت خود که به  شرایط اسف بار سایر هم طبقه ای هایشان نیز فکر کنند و عملا به عنوان نمایندگان صدیق و پیگیر نارضایتی اکثریت کارگران کشور هم واکنش نشان دهند. حرکت در این مسیر ممکن است و طومار اعتراضی ماه گذشته کارگران واحدهای مختلف ایران خودرو که توانست حدود 50 هزار امضا گرد آورد نشان می دهد که شکل هایی از اعتراض در همین موقعیت نیز امکان پذیر است. روشن است که وظیفه سازماندهی نارضایتی کارگران در واحدهای بزرگ و متوسط تولیدی بیش از همه بر دوش فعالین کارگری سنگینی می کند.