چرخش اروپا به سوی «راست افراطی بدون مرز»

نویسنده Grégory RZEPSKI

 برگردان شروين احمدي 

برای مدتی طولانی، احزاب بزرگ اروپایی یک حصار در اطراف راست افراطی کشیده بودند. اما با گسترش نفوذ آن، این مانع از بین رفت و ایده‌های بیگانه‌هراسی و اقتدارگرایانه تبدیل به مخرج مشترک جریان سیاسی ای شد که قدرت آن رو به افزایش است. آیا «راست افراطی بدون مرز» به زودی بر چشم انداز سیاسی اتحادیه اروپا مسلط خواهد شد ؟

چیزی که به نظر می رسد واقعیت یافته: اروپا در حال چرخش به سمت راست افراطی است. این جریان در حال حاضر در ایتالیا، مجارستان، اسلواکی، کرواسی، فنلاند و به زودی هلند دولت را تسخیر کرده است. در سوئد این جریان بخشی از ائتلاف اکثریت در قدرت می باشد. در جاهای دیگر، مانند پرتغال در مارس گذشته ، پیشرفت های چشمگیری داشته است. هفته نامه بریتانیایی اکونومیست برآورد می کند که «بیش از ۲۰ درصد از پاسخ دهندگان به یک نظر سنجی در پانزده کشور از بیست و هفت کشور عضو اتحادیه اروپا، از جمله همه کشورهای بزرگ به جز اسپانیا، نسبت به احزاب ”راست با خط مشی سخت“ ابراز علاقه می کنند» (۱). در ستون‌های دیگر این مقاله، به آنها همچون جریان های «پوپولیست»، «غیر لیبرال»، «بومی‌گرا»، «ملی‌گرا» اشاره می شود... چون واقعاً نامیدن و صحبت در باره آنها دشوار است. شاید به این دلیل که در نگاه اول می توانید کمی از همه چیز را در آنها بیابید.

بکس(Vox) در اسپانیا یا چگا(Chega) در پرتغال به نئولیبرالیسم پایبند هستند. سلف سوئدي یا فنلاندی آنان حسرت دولت رفاه واقعی را می خورند. در لهستان از سال ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۳، حزب قانون و عدالت (PiS) به آزادی‌ها حمله کرد اما مجدداً دریچه ها را گشود. در سمت راست آن، حزب کنفدراسیون آزادی و استقلال، به خاطر این موضوع آنرا سرزنش می کند. این تشکیلات که از سال ۲۰۱۹ در مجلس حضور دارد، به دنبال پنهان کردن یهودی ستیزی اش نیست. در فرانسه برعکس رهبران حزب اجتماع ملی (RN) با شرکت در راهپیمائی پاریس علیه یهودی ستیزی خود را بَری از آن نشان می دهند. رئیس جمهور ولودیمیر زلنسکی در ماه مارس در رم از جورجیا ملونی ، نخست وزیر، برای حمایتش از اوکراین تشکر کرد. در حالیکه حزب ملی اسلواکی (SNS) و فیدس(Fidesz) مجارستان مانند حزب لگا آقای ماتئو سالوینی از کمک نظامی به اوکراین انتقاد می کنند. در ایتالیا، لهستان یا فرانسه، فضای وسیع در سمت راست جریان راست ، مشوق ظهور جریان های متعدد دیگری است.

در مقیاس قاره‌ای، نمودار رنگ‌های قهوه‌ای، سیاه و آبی بیشتر بر تاریخ، جغرافیا، موقعیت کشور در تقسیم کار بین‌المللی یا حتی جایگاهی که به زنان یا خانواده سنتی داده شده است، تکیه دارد. آلترناتیو برای آلمان (AfD) از سقط جنین های بیش از حد زنان آلمانی انتقاد می کند ، بر خلاف حزب اجتماع ملی (RN) فرانسه که حامی حق ختم داوطلبانه بارداری (سقط جنین) است. حزب برادران ایتالیا (FdI) خانم ملونی از جمله با شناسائی مدنی ( دادن شناسنامه) فرزندان زوج های همجنس گرا مخالف است، در حالی که خانم لوپن در نهایت حق ازدواج را برای زوج های همجنس گرا پذیرفت. در هلند، رهبر حزب برای آزادی(PVV) ، آقای خیر یلدرس ویلدرز همواره از حقوق همجنس گرایان دفاع کرده است.

او حمایت خویش از همجنس گرایان را به دلیل نفرت شدیدش از مسلمانان که آنها را نابردبار می داند، توضیح می دهد. دیگر رهبران اروپایی راست افراطی بدون اینکه دچار این اسلام هراسی افراطی باشند ، اسلام و مهاجران را طرد می کنند. فراتر از واگرائی ها یا تفاوت‌های ظریف، این جریان ها بی شک دارای یک خط مشترک - دفاع از «غرب واقعی» - ، یک پروژه - ترجیح هویت ملی - و استراتژی ای هستند که در خدمت تشکیل یک بلوک اکثریت جدید با کادرهای اجرایی، فعالان و رای دهندگان است. چرا که ویژگی دوره اخیر رادیکالیزه شدن تمام جریان های سیاسی از میانه گرفته تا لیبرال سیاسی، با گذر از دموکراسی مسیحی یا محافظه کاران است. در این رابطه، باید نظراتی را زیر سوال برد که مفسران وحشت زده اظهار می‌کنند: آیا واقعاً تمام اروپا در حال واژگونی است ؟ آیا در آینده نزدیک، این راست‌گرایان سنتی اروپایی نیستند که به نظرات راست افراطی می پیوندند و برای اتحاد با آن رادیکال می‌شوند ؟

توقیف پانک سگ ها *

درک این همگرایی مستلزم بازگشت به ابتدای دهه ۲۰۱۰ است. در آنزمان راست رادیکال در رد مهاجرت یکپارچه بود، اما در مورد ادغام در اروپا نظراتی متفاوت داشت. رودرو با بحران بدهی دولتی، ناسیونالیست‌های جنوب سیاست ریاضتی ای را به چالش کشیدند که در برلین و بروکسل تصمیم‌گیری شده بود ، مانند «لگانورد» در ایتالیا یا جریان «یونانیان مستقل»، که از چپ رادیکال در آتن حمایت می‌کرد... در آنزمان جبهه ملی (FN) فرانسه ادعا می کرد که از پیروزی شان خوشحال است. در آلمان، برعکس، AfD علیه برنامه‌های حمایت از یونان موضع گرفت و طرفدار اخراج این کشور از منطقه یورو بود. دولت‌های لهستان، اسلواکی و چک که هنوز توسط لیبرال‌های میانه‌رو رهبری می‌شدند، از انضباط بودجه‌ای که توسط برلین، شریک اصلی تجاری‌شان، بر آتن تحمیل شده بود، حمایت می کردند.

همه چیز در طول سال ۲۰۱۵ تغییر کرد. اما در دو مرحله. در ۲۰ اوت، دولت آقای الکسیس سیپراس با وجود امتناع از باج خواهی بروکسل به دنبال رفراندوم ۵ ژوئیه، تصمیم گرفت در مقابل کمیسیون اروپا کوتاه بیاید (۲). مخالفان پروژه فدرالیستی بدین ترتیب شاهد ناتوانی خود در رویارویی و حتی رهایی از آن شدند. با این حال، راست‌گراترین آنها به لطف خانم آنگلا مرکل با سرعت میدان جنگ جدیدی پیدا کردند. در ۳۱ اوت، صدراعظم آلمان تصمیم گرفت مرزهای خود را به روی نزدیک به یک میلیون پناهجوی سوری باز کند، پیش از آنکه شورای اروپا پذیرش ۱۶۰ هزار مهاجر اضافی در سایر کشورهای عضو را تصویب کند. این تصمیمات خشم لهستانی ها و مجارستانی ها را برانگیخت. آنها معتقد بودند برای مقابله با کمبود نیروی کار در آلمان، اتحادیه با دادن درس اخلاق به ضرر آنها از مهاجرین مسلمانان حمایت می کند (۳). در اکتبر ۲۰۱۵، حزب قانون و عدالت (PiS) در لهستان اکثریت مطلق را در مجلس به دست آورد. چهار ماه پس از آنکه کمیسیون اروپا روندی را برای وادار کردن بوداپست، پراگ و ورشو به مشارکت در پذیرش مهاجران آغاز کرد، حزب آزادی و دموکراسی مستقیم (SPD) چک در انتخابات پارلمانی در اکتبر ۲۰۱۷ رشدی چشمگیر یافت. سپس در آوریل ۲۰۱۸، حزب فیدس(Fidesz) در مجارستان ۱۳۳ کرسی از ۱۹۹ کرسی پارلمان را به دست آورد.

در انتخابات منطقه ای دسامبر ۲۰۱۵، که با هجوم آوارگان سوری به قاره کهن همزمان شد و به دنبال حملات اسلام گرایان در ژانویه و نوامبر به پاریس ، حدود ۷ میلیون فرانسوی به جبهه ملی (FN) رأی دادند. بیش از سه برابر تعداد آرای به دست آمده در همان انتخابات در سال ۲۰۱۰. حزب مردم دانمارک (DF) در انتخابات پارلمانی در سال ۲۰۱۵ به مقام دوم رسید. حزب «ولامس بلانگ» در انتخابات شهرداری بلژیک در سال ۲۰۱۸ به جلوی صحنه سیاسی فلاندری بازگشت. اما در سالهای بعد، راست افراطی کشورهای غربی بیش از هر چیز تن به یک تعدیل راهبردی داد. آنها یکی پس از دیگری به الگوی «اروپای ملت ها»ئی پیوستند که توسط حزب فیدس(Fidesz) مجارستان و حزب قانون و عدالت (PiS) لهستان مطرح شده بود. خانم لوپن و خانم ملونی از این پس به یک منطقه تجاری آزاد ساده بین کشورهای مستقل اروپائی رضایت دادند. پس از یک برگزیت پر زحمت، آنها دیگر نیازی به ترک جامعه‌ای که از جمله به لطف آقای ویکتور اوربان، به عرصه‌ای برای بحث‌های فرهنگی یا هویتی، در مورد مهاجرت یا امنیت تبدیل شده بود، احساس نکردند.

بحث «جایگزینی بزرگ» از سوی آنها علی رغم ورود میلیون ها پناهنده اوکراینی به اروپا دوباره شعله ور نشد. اما جنگ که باعث فرار این خانواده های سفیدپوست و به ویژه مسیحی شده بود، قیمت مواد اولیه را افزایش داد و تورم را تشدید کرد. از سال ۲۰۲۲، تقریباً در همه جا، راست افراطی توانسته خشم ناشی از افزایش هزینه سوخت یا گرمایش را به سوی محیط زیست و کسانی که از آن دفاع می کنند، منحرف کند. آقای اریک زمور( که راست افراطی تر از خانم لوپن است.م) در ماه مارس با خشم گفت «پروپاگاند آب و هوایی [که می گوید] چه باید کرد و چه بخوریم» را متوقف کنید و خواستار توقیف « پانک سگ ها»ئی شد که «سس گوجه فرنگی روی مونالیزا می ریزند». AfD در آلمان قبلاً در سال ۲۰۲۳ با شعار «هیستری غیرمنطقی CO2 که به طور ساختاری جامعه، فرهنگ و شیوه های زندگی ما را تخریب می کند»، به سبزهای آلمان حمله می کرد که گویا در تلاش بودند شوفاژ های گازی و نفتی را ممنوع کنند (۴).

اکنون هوادارن راست افراطی در همه جا علیرغم اختلافاتشان یک هدف را دنبال می کنند: دفاع از «شیوه زندگی» معروفی که در شعار کنفدراسیون آزادی و استقلال در لهستان خلاصه می شود: «یک خانه، یک چمن، یک باربیکیو، دو ماشین، یک تعطیلات». همه آنها ایدئولوژی‌هایی را محکوم می‌کنند - اسلام‌گرا، محیط‌زیست، ووکیست(wokiste)، جهانی‌گرا - که به نظر آنها در نابودی تمدن یا وحشی‌ شدن آن سهیم هستند. رئیس جمهور دونالد ترامپ در سال ۲۰۱۷ در لهستان گفت: «مسئله اساسی زمان ما این است که آیا غرب اراده ای برای بقا دارد یا خیر».

حزب های قانون و عدالت (PiS) لهستان ، فیدس(Fidesz) مجارستان ، اجتماع ملی (RN) فرانسه (FN جبهه ملی سابق .م.) و کل راست افراطی اروپایی از این موضع طرفداری می کنند که در نظر آنها حداقل سه مزیت را داراست. ترکیبی از «عقل سلیم» و نافرمانی، بخصوص وقتی می توان ادعا کرد که همه – یا تقریباً همه – در سکوت این چنین فکر می کنند. همه‌جانبه بودن و انسجامی ظاهری در هر موضوعی، از هویت ترانس گرفته که نماد انحطاط است تا درگیری خاورمیانه . آقای ویلدرس با نگرانی در سال ۲۰۱۰ گفته بود «اگر اورشلیم به دست مسلمانان بیفتد، ، آتن و رم به دنبال آن تسخیر خواهند شد، اورشلیم خط اصلی دفاع از غرب است »(۵). در نهایت، مزیت سوم به دام انداختن دشمنان سیاسی است.

پاسخ راست افراطی به بحران اجتماعی در واقع به آن دو برتری نسبت به چپ می‌دهد: اولی اثربخشی انداختن گناه بر گردن دیگران و دومی عدم توانائی نیروهای مترقی در متحد کردن طبقات مردمی. مواضع راست افراطی دیگر موجب وحشت راست سنتی ای نمی شود که خود با فرسایش پایگاهش در جامعه رادیکال شده است (۶). چه راه طولانی طی شده است... در سال ۲۰۰۰، مشارکت حزب آزادی اتریش (FPÖ) به رهبری یورگ هایدر در دولت اتریش، موجب اعتراض لیبرال‌های قاره و دموکرات‌های مسیحی شد. رئیس جمهور ژاک شیراک ایدئولوژی ای را محکوم کرد که مخالف «ارزش های انسان گرایی و احترام به کرامت انسان» است. اما در سال ۲۰۲۴، حزب جمهوری خواهان(LR) – ادامه دهندگان راه آقای شیراک - آقای فرانسوا اگزاویه بلامی را در راس فهرست انتخاباتی شان قرار داد که گفته بود، اگر آقای زمور در دور دوم انتخابات ریاست جمهوری در مقابل آقای امانوئل مکرون قرار گیرد، به او رای خواهد داد.

در حالی که پیشنهاد آقای زمور، نامزد حزب «تسخیر مجدد»، برای ایجاد یک وزارت مهاجرت در مارس ۲۰۲۲ کمی رسوایی ایجاد کرد، پانزده دولت در ۱۵ مه گذشته در نامه ای به كميسيون اروپا خواستار سياست مهاجرتي شديدتر شدند. در کنار ایتالیا، دولت‌های راست‌گرا، میانه‌رو یا حتی سوسیال دموکرات در دانمارک و رومانی، بر اساس مدل محافظه‌کاران بریتانیا در توافق با رواندا ، از انتقال پناهجویان به کشورهای ثالث حمایت کردند. فرانسه این درخواست را امضا نکرد اما در تهیه پیش نویس آن مشارکت داشت. به طور کلی ، همسویی ماکرونیسم با مبارزه اجتماع ملی (RN) در موضوع هائی چون ارجحیت ملی - که در هنگام تصویب قانون به اصطلاح «مهاجرت» در دسامبر ۲۰۲۳ مشهود است - ، «کمک دولتی گدا پرورانه» یا « محیط زیست تنبیهی» شاید نشاندهنده عزم رئیس جمهور و نخست وزیر گابریل آتل برای مبارزه با جریانی است که آنرا حزب روسیه در فرانسه معرفی می کند و سعی در تمایز خود با آن دارد.

حزب جمهوری خواهان(LR)، راست سنتی، به نوبه خود، اغلب ترجیح می دهد که پیشنهاداتی باز هم افراطی تر از راست افراطی مطرح کند. اریک سیوتی، رئیس آن، باصراحت از «جایگزینی بزرگ» صحبت می‌کند یا از محکوم کردن اعمال خشونت‌آمیز فعالان راست افراطی خودداری می‌کند که پس از مرگ توماس پروتو جوان در کرپول در نوامبر ۲۰۲۳ ، فریاد می‌زدند «اسلام خارج از اروپا».در حالیکه آقای جردن باردلا، رهبر اجتماع ملی (RN) ، در مصاحبه با شبکه France 2 با گرفتن موضعی معتدل تر گفت: «ما به خشونت در جامعه با واکنش های شخصی تنبیهی، عدالت خصوصی و شعارهای انتقام جو پاسخ نمی دهیم». آقای سیوتی با شکستن سنت گولیستی، با حمایت بی قید و شرط از دولت راست افراطی اسرائیل حتی از اجتماع ملی (RN) نیز پیشی می گیرد و در مورد استانداردهای مهاجرت یا محیط زیست، بیشتر از راست افراطی از سیاست های اتحادیه اروپا انتقاد می کند.

بله به یورو، بله به ناتو

گاهی اوقات جمهوری خواهان(LR) ، بی اعتباری اجتماع ملی (RN) را مطرح می کنند. آقای لوران واکیه در ۱۳ ژوئیه ۲۰۲۳ در مصاحبه با فیگارو پیش از هرچیز به دنبال اطمینان دادن به خود بود: «فرانسوی ها در مورد شایستگی مارین لوپن که هرگز کوچکترین مسئولیتی را انجام نداده است تردیدهای زیادی دارند». اما این استدلال زمانی بی اعتبار می شود که مسئولین ارشد دولتی مانند آقای فابریس لگری به لیست انتخابات اروپا آقای باردلا می‌پیوندد، یا زمانی که روزنامه های راست معتبری مثل فیگارو یا اکو صفحات خود را به روی کارشناسانی می‌گشایند که به نظرات اجتماع ملی (RN) مشروعیت می‌دهند.

بدین ترتیب راست سنتی در ورطه افراط گرائی لغزیده که بازی سیاسی ای است که توسط راست افراطی با تفرقه انگیزترین عناصر برنامه خود بازسازی شده است. خانم ملونی ، نخست وزیر ایتالیا - که اکنون با آتلانتیسم و دفاع از یورو همسو شده – بر دوستی خود با خانم اورسولا فون در لاین تاکید دارد (۷). پس از انتخابات ۹ ژوئن، رئیس کمیسیون اروپا، دیگر اتحاد گروه خود ، حزب مردم اروپا (EPP) ، را با گروه محافظه‌کاران و اصلاح‌طلبان اروپایی (CRE)، ناممکن نمی داند، گروهی که شامل نمایندگان خانم ملونی ، بکس(Vox) اسپانیا و قانون و عدالت (PiS) لهستان می باشد. توافقات برای ایجاد ائتلاف همچنین باعث شد که نمایندگان حزب «دموکرات‌های سوئد» عضویت در اتحادیه اروپا را بپذیرد و یا حزب برای آزادی(PVV) هلند از حمایت نظامی از کی‌یف دفاع کند. در مورد جهانی شدن، دیگر راست سنتی - که از زمان بحران کووید و ظهور چین به عنوان یک تهدید جهانی تعصب کمتری نسبت به تجارت آزاد نشان می دهد - در مقابل راست افراطی ای قرار نگیرد که این مسئله را به شکلی کمتر اجتماعی و بیشتر تمدنی‌ مطرح می کند.

اصلاحات مورد نظر راست افراطی باید در خدمت هدفی باشد که رئیس گروه برادران ایتالیا (FdI) در پارلمان اروپا با رادیو فرانسه بین‌المللی (RFI) در اول مه بازگو کرد: «اروپائی بدون سوسیالیست‌ها و بدون این گروه‌هایی که خود را اکولوژیست تعریف می‌کنند، اما در واقع اکو - افراطی هستند». فوری‌ترین مسئله در انتخابات ژوئن در توانایی جناح راست برای زیر سؤال بردن مدیریت مشترک پارلمان توسط حزب مردم اروپا (EPP) و سوسیالیست‌ها است. یک سیستم بر اساس توافق هائی قابل تغییر می تواند جایگزین آن شود که منجر به غلبه بحث‌های اجتماعی خشمگینانه‌تر و ترتیباتی بازهم مبهم تر در پشت صحنه در مورد مسائل اقتصادی خواهد شد.

* پانک سگ(Gutter punk) یا «زونارد» نوعی از ولگرد خیابانی است که در دهه ۱۹۸۰ ظاهر شد و عموماً یک سگ آنها را همراه می کرد. ۱- « The hard right is getting closer to power all over Europe », The Economist, Londres, 16 septembre 2023.

۲- مقاله « اروپایی که ما دیگر آنرا نمی خواهیم»، لوموند دیپلماتیک، اوت ۲۰۱۵ https://ir.mondediplo.com/2015/08/article2358.html

۳- Lire Pierre Rimbert, « De Varsovie à Washington, un Mai 68 à l’envers », Le Monde diplomatique, mai 2018.

۴- Matthieu Jublin, « “L’écologie punitive”, une imposture des droites », Alternatives économiques, Quétigny, mai 2024.

۵- Roee Nahmias, « Geert Wilders : Change Jordan’s name to Palestine », 20 juin.

۶- Cf. sur le cas français, Bruno Amable et Stephano Palombarini, Où va le bloc bourgeois ?, La Dispute, Paris, 2022.

۷- مقاله « الگوی جورجیا ملونی»، لوموند دیپلماتیک، ژوئیه ۲۰۲۳ https://ir.mondediplo.com/2023/07/article4479.html

Grégory RZEPSKI

گرگوري رزپسکي ، از مسئولين انجمن فعاليت انتقادي بر عليه رسانه ها و پژوهشگر علوم اجتماعي

برگرفته از :«لوموند دیپلماتیک»

https://ir.mondediplo.com/2024/06/article4935.html