نگاهی به رخدادهای زیست محیطی ایران و جهان در هفته ای که گذشت

مازیار واحدی

جنگ سرمایه داران علیه محیط زیست؛ چالش های حقوقی حمایت از انرژی های نوشونده در کانادا

دولت ژاپن و اتحادیه اروپا علیه تصمیم هیأت رسیدگی سازمان جهانی تجارت درباره قانون جدید کشور کانادا درباره انرژیهای نوشونده، درخواست تجدیدنظر کردند. چالشهای حقوقی حمایت کانادا از انرژی های نوشونده، از آنجا ناشي مي شود كه ايالت اُنتاريو كانادا در سال 2009 قانوني را به تصويب رساند كه انرژي هاي نوشونده مانند انرژي برق حاصل از خورشيد، باد يا زباله را در موقعيت برتري از حيث فروش نسبت به انرژي حاصل از ساير منابع قرار مي داد. به علاوه، توليد كنندگان انرژي هاي نوشونده مستحق دريافت تشويق مالي و تسهيلات براي گسترش تجارت خود بودند،‌ مشروط بر اينكه بخشي از تجهيزات خود را در ايالت مذكور توليد مي كردند و يا از منابع آن ايالت تأمين مي كردند. در نتيجه، دولت ژاپن در سال 2010 خواهان ايجاد سازوكار مشورت در سازمان جهاني تجارت نسبت به مقررات مذكور شد و ايالات متحد و اتحاديه اروپا نيز از درخواست ژاپن حمايت كردند. در اكتبر 2011، پس از آنكه درخواست به نتيجه نرسيد، نهاد حل و فصل اختلافات سازمان جهاني تجارت يك هيأت رسيدگي به اختلاف را ایجاد کرد. از سوي ديگر، اتحاديه اروپا نيز دعواي مشابهي را عليه كانادا در آگوست 2011 طرح كرد. براساس ادعای ژاپن و اتحادیه اروپا مقررات محلي كانادا مغاير مفاد موافقت نامه عمومي 1994 راجع به تعرفه و تجارت است. زيرا محصولات داخلي را در وضعيت ممتازي نسبت به محصولات وارداتي و خارجي قرار مي دهد. ضمن آنكه ارائه تشويق مالي و تسهيلات به معناي پرداخت یارانه به محصولات داخلي است كه غيرقانوني است. لازم به یاداوریست که کشور کانادا در بُعد بین المللی و تا انجا که به همکاری های جهانی برای کاهش آلودگی هوا مربوط می شود دو سال پیش خود را از پیمان کیوتو خارج کرده و حاضر به ادامه همکاری با دیگر کشورها نشد. این در حالیست که این کشور یکی از بزرگترین تولید کننده های الاینده های هوا می باشد.

امضای یادداشت تفاهم میان ایران و "یو اِن ای پی"

در حاشیه اجلاس مجمع جهانی وزرای محیط زیست در کنیا٬ یک یادداشت تفاهم همکاریهای مشترک میان جمهوری اسلامی و برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد امضا شد . به گزارش روابط عمومی سازمان حفاظت محیط زیست، رئیس این سازمان مدعی شده که مقابله با پدیده هایی مانند خشکسالی بخصوص در حوزه دریاچه ارومیه ٬ گسترش ریز گردها و آلودگی در شهرهایی مانند تهران و اراک را زمینه های مناسبی برای همکاری با برنامه محیط زیست سازمان ملل می داند. در این یادداشت تفاهم، دو طرف توافق کردند مشاوره های فنی برای آماده سازی وضعیت زیست محیطی ایران به ویژه در حوزه هایی که با چالش های نوظهوری مانند کمبود آب، خشکسالی و آلودگی هوا مواجه هستند٬ شناسایی عوامل موثر در آنها و وسایل مرتبط با دست یابی به خط مشی مناسب برای مدیریت آنها ارائه دهند. همچنین مشارکت در فرایندی که با چشم انداز جهانی زیست محیطی و ارتقای حاکمیت بین‌المللی و تقویت برنامه محیط زیست سازمان ملل هم خوانی داشته باشد، اجرای اهداف منطقه ای برنامه کاهش پدیده طوفان شن٬ اجرای طرح ها و برنامه مشترک و ظرفیت سازی برای جوامع محلی از دیگر مفاد این یادداشت تفاهم است. برنامه محیط زیست ملل متحد با نام اختصاری  "یو اِن ای پی" نهادی وابسته به سازمان ملل متحد است که هماهنگی فعالیتهای زیست‌محیطی اعضا و مساعدت در توسعه کشورها از طریق شیوه‌های منطبق با حفاظت از محیط زیست را جزو اهداف خود اعلام کرده است. این انجمن در نتیجه کنفرانس سازمان ملل در رابطه با محیط انسانی در سال ۱۹۷۳ پایه گذاری شده و اداره مرکزی آن در نایروبی، کنیا قرار دارد.

عبور خط لوله  نفتی از پارک ملی بمو

شرکت نفت قصد دارد نفت چاه‌های شهرستان سروستان استان فارس را که در 85 کیلومتری شیراز واقع شده با لوله به پالایشگاه شیراز منتقل کند. همچنین قرار است میعانات گازی از فراشبند به این پالایشگاه منتقل شود. ماجرای عبور خط لوله نفت سروستان از مهر ماه گذشته آغاز شد که رئیس سازمان حفاظت محیط ‌زیست در سفر خود به شیراز اعلام کرد توسعه پالایشگاه شیراز با پیگیریهای استاندار فارس و حل مشکلات زیست‌محیطی، قابل اجراست و مجری طرح می‌تواند کار خود را آغاز کند. اگرچه به دليل اعتراض ديوان محاسبات کشور به نحوه واگذاري اين اراضي توسط سازمان محيط زيست هنوز توسعه پالايشگاه در بمو عملی نشده است، اما خط لوله  انتقال نفت در سکوت خبری در حال عبور از میان پارک ملی بمو می باشد. بهمن ایزدی مدیرکانون سبز استان فارس در این رابطه می گوید در حالی که تا چند ماه پیش لوله‌های انتقال نفت تا پشت فنس‌های پارک ملی بمو رسیده و تلاش برای جلوگیری از ورود لوله‌ها به پارک در حال انجام بود؛ در آبان ماه مجوز عبور لوله نفت از پارک ملی از سوی کمیسیون زیربنایی دولت صادر شد و حالا بعد از گذشت چند ماه،‌ شرکت نفت نهايتا وارد پارك ملي بمو شده و در نتیجه عملا پارك ملي بمو با احداث اين جاده عملياتي به دو نيم تقسیم می شود. لازم به ذکر است سازمان حفاظت محیط زیست این اختیار قانونی را داشته که با این تصمیم مخالفت کند، ولی عملا این کار را صورت نداده است.

محیط زیست منبع درآمد جدید برای دولتمردان رژیم اسلامی

در حالی که منابع خبری از تصمیم جدید دولت برای اخذ مالیات از بهره برداران عرصه های طبیعی خبر داده اند، مقامات دولتی این طرح را «مالیات سبز» و موجب کمک به تأمین بخشی از هزینه های طرحهای محیط زیستی اعلام می کنند. علی محمد شاعری قائم مقام سازمان حفاظت محیط زیست در جمع خبرنگاران درباره این طرح، گفت: این مالیات که برای احیا و حفاظت از محیط زیست اخذ می‌شود به عنوان یک اولویت در دستور کار دولت قرار گرفته و امیدواریم تا سال آینده مصوب شود. به گفته وی تمام بهره برداران عرصه‌های طبیعی که فعالیت‌های تولیدی، خدماتی، عمرانی و اقتصادی انجام می‌دهند باید برای بهره برداری از مراتع، خاک و آب و دیگر منابع محیط زیست مالیات پرداخت کنند. این مالیات‌ها توسط سازمان امور مالیاتی جمع‌آوری شده و پس از واریز در خزانه دولت، به سازمان حفاظت محیط زیست تخصیص می‌یابد. شاعری در بخش دیگری از سخنانش تاکید کرد از این پس اگر درختی قطع شود یا پوشش گیاهی منطقه‌ای از بین رفته یا خاکی برداشت شود، بهره‌بردار آن باید هزینه زیست محیطی آن را پرداخت کند. همچنین هزینه آلودگی‌های دریایی، آلودگی رودخانه‌ها و آلودگی‌های ناشی از فعالیت واحدهای تولیدی، خدماتی و صنعت در طبیعت از مسبب آن دریافت می‌شود.