مجله رادیویی بازتاب

 در باره خشک شدن زاینده رود

چندی است که خشکی زاینده رود برای مردم اصفهان و به خصوص کشاورزان مشکلات بزرگی ایجاد کرده است. به گفته رئیس هئیت مدیره انجمن حمایت از کشاورزان اصفهان، از سال گذشته تا کنون پانصد هزار کشاورز با بحران مواجه شده و خانواده های آنها با فقر شدید، دست و پنجه نرم می کنند.

سپهر سلیمی از فعالان زیست محیطی اصفهان، خشکسالی، عدم مدیریت صحیح و مصرف بهینه آب زاینده رود، انتقال آب این رودخانه به شهرها و مناطق دور دست و عدم نگاه کارشناسانه به مدیریت آب را از علل خشکی زاینده رود می داند. امّا به اعتقاد وی، علت اصلی، “نگاه استانی” به آب این رودخانه از سوی “مدیران استان چهار محال و بختیاری” است. وی می گوید برخی از مدیران این استان از آب به این دلیل که می گویند، سرچشمه های زاینده رود در چهارمحال و بختیاری است، بیش از اندازه لازم استفاده می کنند. سلیمی می افزاید: الان در هر ثانیه چهل تا پنجاه متر مکعب آب از سدّ زاینده رود خارج می شود، که از این مقدار حتّی یک متر مکعب آن هم به شهر اصفهان وارد نمی شود. به گفته سلیمی، مدیران استان چهار محال و بختیاری با استفاده از سیصد و پنجاه پمپ، آب را به ارتفاعات این استان پمپاژ می کنند، تا به مصرف احداث باغات و شهرکی در سرچشمه های زاینده رود برسانند. این فعال محیط زیست اصفهان در ادامه می افزاید: حتّی بدنبال این هستند که خط مرزی آبی بین استان اصفهان و استان چهار محال و بختیاری را تغییر بدهند، تا بتوانند مدیریت آب را در دست بگیرند و می گویند نگاهی که به آب زاینده رود می شود باید نگاهی استانی باشد، که عمدهَ مشکلات از همین جا شروع شده است. چون نگاه استانی به این مسئله و دیگر مسایل زیست محیطی و اکولوژیکی زیانبار است و می تواند مناطق زیادی از اصفهان را با بحران زیست محیطی مواجه کند.

حسین محمدرضائی، رئیس هئیت مدیره انجمن حمایت از کشاورزان اصفهان می گوید سازمان جهاد کشاورزی چهار محال و بختیاری، برای احداث ده هزار هکتار باغ مجوز صادر کرده است، در حالیکه احداث باغ روی تپّه های مشرف به زاینده رود در این استان، هیچ توجیه کشاورزی و منطقه ای ندارد.

سپهر سلیمی، فعال محیط زیست اصفهان، در همین ارتباط می گوید: شهرکی که قرار است در چهار محال ایجاد شود به آب زیادی نیاز دارد و چون فاضلاب این شهرک به زاینده رود وارد می شود، خود باعث آلودگی های زیست محیطی خواهد شد. وی بیکاری، خشک شدن بیشه تاژوان و تالاب گاوخونی، تخریب میراث طبیعی و فرهنگی، و زیان به صنعت گردشگری اصفهان را از جمله پیامدهای خشکی زاینده رود می داند.

وی به اعتراض هائی که تاکنون انجام شده اشاره می کند و می گوید: در سطح استان اصفهان، اعتراض های زیادی انجام شده، هم در بخش مردمی، کشاورزان و سازمان های غیر دولتی، و هم اساتید و کارشناسان و مدیران شهری و استانی، که مخاطب این اعتراض ها، مدیران استان چهار محال و بختیاری و حتّی وزارت نیرو بوده اند، از آنها خواسته شده که نگاه استانی نداشته باشند و مدیریت باید منطقه ای باشد تا آسیب ها به حداقل برسد.

سپهر سلیمی بهترین راهکار خروج از این بحران را، داشتن نگاه منطقه ای به زاینده رود می داند. به گفته وی مهمترین مشکل زاینده رود این است که همیشه به آن نگاهی بخشی می شده است. در همین شهر شاهد این هستیم که در کنار و حریم طبیعی زاینده رود ساختمان های بلندی ساخته می شود، که برخلاف قوانین و مقررات است. و حق آبه ای که باید به تالاب گاوخونی داده شود، پرداخت نشده است.

وی در انتها می گو ید: شاید این فرصت، فرصتی باشد که دریابیم که زاینده رود فراتر از یک رود است، و باید نگاه جامعی به آن داشته باشیم. از سرچشمه تا پایاب، و این نگاه باید منطقه ای باشد. و باید به عنوان عاملی که باعث بوجود آمدن شهر اصفهان شده به آن نگاه کنیم. اگر قبول کنیم که این شهر یکی از شهرهای بی نظیر ایران است، و زاینده آن زاینده رود بوده است.

منبع: سوگ نامه اصفهان