یادداشت کارگری هفته

جنبش کارگری در سال جدید

رضا سپیدرودی

همه شواهد و نشانه های کاملا واقعی، نظیر بحران و محاصره شدید اقتصادی، خطر جنگ و موج دوم برچیدن یارانه ها نشان می دهند که سال پیش رو که با اخراج های گسترده کارگران قراردادی شروع شده، سالی دشوار برای کارگران و زحمتکشان خواهد بود. از آن سو، حداقل برای فعالین کارگری از طیف های مختلف، کاملا روشن است که، بدون مبارزه متشکل علیه این دشواری ها هیچ راهی وجود ندارد. هر مبارزه ای زمانی موثرتر است که بر پایه یک ارزیابی واقعی از اصلی ترین حوزه تمرکز و در کادر یک نظام اولویت ها قرار بگیرد. از آنجا که کلید اصلی مقاومت طبقه کارگر در برابر هجوم سرمایه و حکومت در سال جدید نیز سازمان یابی است و بدون برخورداری کارگران از تشکل های مستقل طبقاتی، امکان مقاومت موثر شکل نمی گیرد، سازماندهی کانون اصلی تمرکز تلاش ها به شمار می رود.

تمرکز بر سازمانگری با هدف حفظ، گسترش و ایجاد تشکل های مستقل کارگری به عنوان محور اصلی مبارزه جنبش کارگری در سال جدید، نیازمند اهرم هایی برای پیشروی است که از درون وضعیت عمومی سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، ظرفیت های مبارزاتی پیشروان جنبش کارگری و وضعیت واقعی خود کارگران نتیجه می شود. این ابزارها بنا به قاعده ثابت نیستند و همراه با چرخش اوضاع جامعه تغییر می کنند و همراه با آن تجدید نظر نیز در نظام اولویت ها ضروری می شود. با این حال و علیرغم اهمیت توجه به این واقعیت، مرور رویدادهای کارگری، جمع بندی شناخت موجود از عملکرد قدرت حاکم در حوزه کارگری و برخوردهای کارفرمایان و سرمایه داران نشان می دهد که مبارزه علیه اخراج و عدم پرداخت دستمزد کارگران، علیه شرکت های غارتگر پیمانی و علیه سرکوب فعالین کارگری از الویت های مهم سال جدید است که می توانند اهرم های سازمان یابی مستقل طبقاتی و جنگ مطالباتی را در افق های مشهود شکل دهند. دلایل توجه به این اولویت ها روشن است.

اولا: اقتصاد ایران با رکود مزمن تورمی زیر فشار شدید تحریم های بیرحمانه اقتصادی قرار گرفته است که بزودی با قطع واردات نفت ایران از سوی اتحادیه اروپا شدیدتر هم خواهد شد. موج اول برچیدن یارانه ها نتوانسته است نتایج مورد پیش بینی را متحقق کند و حاکمیت به جای اعتراف به شکست و جمع کردن این برنامه، قصد دارد اجرای موج دوم آن را عملی سازد. اگر از همه عوامل دیگر هم صرف نظر کنیم، باز ترکیب همین دو عامل، معنایش تشدید ورشکستگی واحدهای تولیدی، اخراج گسترده تر کارگران، افزایش ناامنی شغلی در محیط های کار و تعمیق و تعریض پدیده شوم عدم پرداخت دستمزدهای معوقه کارگران در سال جدید است. بنابراین توجه به نارضایتی های کارگران و اعتراضات آنان در جهت ایجاد تشکل مستقل طبقاتی و جنگ مطالباتی در سال جدید از اهمیت قابل توجهی برخوردار است.

ثانیا: شرکت های غارتگر پیمانی که ناامنی شغلی کارگران و بهره کشی برده دارانه از نیروی کار را به شکل وحشیانه ای شدت داده اند اکنون در وضعیتی دوگانه قرار گرفته اند. از یک سو حذف مزیت انرژی ارزان، ناکارایی و فساد ساختاری لاعلاج بروکراسی حاکم در حوزه عمران و نوسازی، ادامه برنامه های شوک تراپی، تبعیت از سیاست های اقتصادی نئولیبرال، و وجود پیوندهای فاسد میان مدیران این شرکت ها و دستگاه های حکومتی ادامه موجودیت و تحرک آنها در بازار کار را رقم می زند از سوی دیگر مصوبات دولتی برای برچیدن این شرکت ها فرصتی برای اعتراض کم هزینه علیه ادامه غارتگری این شرکت ها در سال جدید فراهم می سازد. علاوه بر این تجربیات اعتراضات سال گذشته بخصوص در پتروشیمی ها نشان می دهد که این ظرفیت که واحدهای بزرگ تولیدی بتوانند سکاندار اعتراض علیه این نوع شرکت ها  شوند وجود دارد. از این رو از توجه به این ظرفیت در مسیر سازمان یابی مستقل کارگری نمی توان غفلت کرد.

ثالثا: فشار بیرحمانه موجود بر طبقه کارگر و تلاش برای سازماندهی نارضایتی کارگران، سرکوب فعالین کارگری را برای حاکمیت به امکانی مهم در حفظ پراکندگی کارگران تبدیل کرده است. از این رو مقابله هر چه موثرتر با سرکوب فعالین کارگری مهم است و ناگزیر باید از اقدامات موردی و پراکنده فراتر رفت و با درهم شکستن رفتارها و رقابت های حقیر فرقه گرایانه و حصارهای موجود در جنبش کارگری، ایجاد کمیته های هر چه نیرومندتر حمایت از فعالین کارگری را در کنار ادامه حمایت از کمیته های موجود در دستور گذاشت.

۳ فروردین ۱۳۹۱ـ ۲۲ مارس ۲۰۱۲