قیام در مصر: انقلاب گسترش می یابد!

Die Funke

رسانه نقطه نظر مارکسیستی در جنبش کارگری

Alan Woods  

برگردان ناهید جعفرپور

هم اکنون وقایع دراماتیکی در خاورمیانه در حال اتفاق است. امروز مصر را موجی از تظاهرات های سراسری بر علیه رژیم مبارک تکان داد. تظاهرات هائی که در آن مردمی که از 30 سال پیش تحت ستم قرار گرفته اند، شرکت دارند.این خود بزرگترین موج اعتراض هائی است که مصر در دهه های اخیر تجربه نموده است. در قاهره و شهر های دیگر هزاران نفر در جنگ خیابانی با نیروهای پلیس بسر می برند.

بعد از روز 14 ژانویه که مرد قدرتمند تونس بن علی سرنگون گردید، ناظرین این انقلاب به اندیشیدن پرداختند که آیا این وقایع دراماتیک در کشورآفریقا شمالی باعث رها شدن قیام های دیگری بر علیه رژیم های مستبد کشورهای عربی خواهد شد؟ در اینجا پاسخ این مسئله داده شده است. آتش انقلابی که از تونس به سایر کشورهای عربی گسترش یافته است حال به مصر رسیده است.

اولین نشانه های تاثیرات قیام تونس بر خودآگاهی عمومی در مصر خود را هفته گذشته بیان نمود. آنهم زمانی که افرادی خود را در مقابل پارلمان و دفتر نخست وزیری به اتش کشیدند و یا تلاش برای این کار نمودند. آنها سعی کردند مثال جوان تونسی سبزی فروش را دنبال نمایند. خودسوزی ای که با دیگر دلائل باعث گسترش اعتراضات گشت و در نهایت رئیس جمهور مستبد را فراری داد.

در مصر هم بمانند تونس تظاهرات ها بدلائل خشم مردم در باره فقر گسترده و بیکاری آغاز گردید. دقیقا نیمی از 80 میلیون جمعیت مصر زیر خط فقر و یا در مرز فقر بسر می برند و طبق گزارش سازمان ملل متحد تنها با روزی 2 دلار زندگی را بسر می برند. کیفیت پائین آموزش ـ بخش بهداشت و سلامتی و بالا بودن درجه بیکاری بجای رسیده است که بسیاری از مصری ها ازبرآوردن نیازهای اساسی زندگیشان محرومند.

اما نارضایتی های اقتصادی تنها بخشی از نارضایتی های سیاسی گسترده در این کشور است. خشم از نبود عدالت، نبود برابری و رشوه خواری رژیم مبارک عمیقا در جامعه خانه کرده است. این پرسش وجود دارد که دیکتاتور قدیمی تا کی بر مسند قدرت خویش خواهد چسبید. کسی نمی داند که آیا مبارک در انتخابات ریاست جمهوری امسال مجددا خود را کاندید خواهد کرد و یا پسرش به این مبارزه فرستاده خواهد شد. اما مردم مصر با هیچ چیزی جز یک تغییر بنیادی راضی نخواهند شد.

دولت سعی نمود تلاش های برای خودسوزی را منفی جلوه دهد و به همین دلیل نخست وزیر احمد نظیف در روز دوشنبه به خبرنگاران گفت:" این آدمها انگیزه های شخصی برای عمل خود داشتند". اما هیچکس در مصر حرف او را باور نکرد. در مصر هم چون تونس فراخوان های تظاهرات ها در فیس بوک و توئیتر گسترش یافت و 90000 انسان شرکت خود را اعلام نمودند. تونس زبانزد همه بود و گفته می شد ما می خواهیم تغییراتی چون تونس داشته باشیم.

فراخوان تظاهرات ها در فیس بوک را گروهی براه انداخت که کارزاری برای جوانی بنام خالد سعید براه انداخته بود که سال گذشته در بندر آلکساندریای دریای میانه از سوی پلیس ها به حد مرگ مورد ضرب قرار گرفته و به شهادت رسیده بود. مورد این جوان را اپوزیسیون محوری برای مبارزه نمود. آن دو پلیس در رابطه با قتل خالد در حال حاضر در مقابل دادگاه قرار گرفته اند.

در قاهره امروز صحنه های استثنائی بازی شد و آنهم زمانی بود که هزاران و هزاران نفر از مردم به خیابانها ریختند و در سه تظاهرات عظیم در پایتخت مصر آزادانه به تظاهرات پرداختند. در ابتدا وضعیت صلح آمیز بود. پلیس بطور عجیبی از برخورد کناره گیری می کرد. اتومبیل هائی که بوق می زدند به جمعیت پیوستند. مردم فریاد می زدند " زنده باد تونس آزاد" و پرچم های مصر و تونس در هوا تکان می خوردند. پلیس در آغاز تنها در کنار تظاهرات ها حرکت می کرد. یک ناظر محلی در این باره چند خط زیر را نوشته است:" من هم اکنون در مرکز شهر جلوی ساختمان روزنامه های نزدیک به دولت ایستاده ام جائی که صدها انسان فریاد می زنند " مبارک هواپیما منتظرت است" و از رهگذران می خواهند به آنها بپیوندند. بسیاری هم این کار را می کنند".

احمد اشرف 26 ساله برایم تعریف کرد که این اولین تظاهراتی است که او در آن شرکت دارد و از طریق وقایع تونس وی علاقمند به شرکت در تظاهرات شده است. وی می گوید امروز ما خیابانها را کنترل می کنیم نه ماموران رژیم. من امروز آنقدر احساس آزادی دارم که می دانم اوضاع دیگر آنی نخواهد ماند که تا کنون بود".

اگر که در جبهه پلیس ها کسی نمی دانست که چه باید بکند در جبهه تظاهرکنندگان هم هماهنگی در سازماندهی ضعیف بود و کسی نمی دانست قدم بعدی چیست. این مسئله در آغاز مثل یک مبارزه بوکس بازی بنظر می رسید که هر دو طرف مبارزه تلاش می کنند مواظب ترفند های خود باشند و مخالف را زیر نظر داشته باشند و قدمهای بعدی اش را پیش بینی کنند.

در گذشته تظاهرات ها با خشونت از هم پراکنده می شدند اما اکنون پلیس دستورات روشنی را دریافت نموده است که با تمام قوا مواظب باشد اوضاع چون تونس نشود. اما دریک چنین شرایطی پیشرفت ها به وضعیت آن محیط بستگی دارد. نیروهای امنیتی  زمانی که تعداد تظاهرکنندگان بیشتر و بیشتر گشت و میدان تحریر را اشغال نمودند عصبی شده بودند و تاکتیکشان را سریعا تغییر دادند و تظاهر کنندگان هم زمانی که پلیس با آبپاش و باطوم شوک آور و گاز اشک اور به آنان حمله نمود، تظاهراتشان خشونت بار شد.

گاز اشک آور خیابانهای شهر قاهره را فرا گرفته است. در گذشته مردم در مقابل پلیس ترسیده و در می رفتند اما این بار همه چیز طور دیگری است. مردم با پلیس مبارزه می کنند. همه جا نیروی پلیس پخش است. مردم با سنگ به آنها حمله کرده و بسیاری روی ماشین های زره پوش پلیس رفته اند. واشنگتن پست در این باره نوشته است:  

تظاهرکنندگان حمله به ماشین های آبپاش پلیس کرده و در های ماشین ها را باز نموده و رانندگان را مجبور به ترک ماشین نمودند. برخی سنگ می انداختند و باریگارد های آهنی را از راه بر می داشتند. ماموران پلیس با چماق های لاستیکی تظاهرکنندگان را  مورد ضرب قرار می دادند تا صف آنها را بهم بزنند و نگذارند به تظاهرات اصلی در مرکز شهر برسند. در شمال در بندر آلکساندریا هم هزاران نفر خشمگین بر علیه مبارک فریاد زده و خواهان پایان دادن به فقر ستم وار کشور بودند. تظاهرکنندگان در قاهره سرود های ملی می خواندند و با خود پلاکاردهائی حمل می نمودند که بر روی آن بر علیه مبارک و دروغ ها و تقلبات انتخاباتی اش نوشته شده بود. سازمانها توضیح می دادند که این تظاهرات ها نشانه روز انقلاب بر علیه شکنجه، فقرو رشوه خواری و تفلب و بیکاری است. مادرانی که بچه در بغل گرفته بودند فریاد می زدند " انقلاب تا پیروزی" و این در حالی بود که مردان جوان اتومبیل های خویش را در خیابان های اصلی پارک کرده و پلاکارتی با شعار" برو بیرون" به هوا کرده بودند. و مردانی که فریاد می زدند " مرگ بر حسنی مبارک".

رژیم ترسیده است. ناظرین گزارش می دهند که اینترنت و فیس بوک و توئیتر و تلفن را در مصر بلوکه کرده اند. هر از گاهی باز می شوند و مجددا بلوکه می شوند. اخرین گزارش ها نشان می دهند که قیام به سطحی بالا رسیده است. گزارش ناظرین عینی حاکی از این هستند که: با شروع تاریکی ها هزاران نفر به میدان مرکزی شهر قاهره هجوم آورده اند و آنجا را در کنترل خود دارند. جوانان سنگ پرتاب می کنند و پلیس ها سنگها را بسوی تظاهرکنندگان می اندازند.  

شایعه است که تظاهرکنندگان ساختمان وزرا را اشغال نموده اند و چندین هزار نفر بسوی کاخ ریاست جمهوری در حرکتتد. تظاهرکنندگان دار ال سلام ادعا دارند که مرکز پلیس را اشغال نموده اند.

اینجا در شوبرا بخش شمالی قاهره اوضاعی عصبی برقرار است. پلیس همچنان در کنار تظاهرات هاست و اجازه می دهد صف تظاهرکنندگان حرکت کند. برخی از پلیس ها جلیقه ضد گلوله بر تن دارند که این نشان دهنده آرامش قبل از طوفان است.

کسی نمی داند پایان این ماجرا چه زمانی است. اما یک مسئله کاملا روشن است که مصر هرگز چون سابق نخواهد بود. روح از شیشه بیرون آمده است و هرگز به شیشه باز نمی گردد. اگر تظاهرکنندگان سازماندهی درست و رهبریت داشتند که وظایف پیش روی برایش روشن بود این مردم می توانستند سریعا قدرت را در دست گیرند. اما بدون چنین رهبری ئی و بدون نقشه روشن و چشم انداز این وضعیت می تواند سمت و سو های متفاوت پیدا نماید.

رژیم اکنون روی زمین لرزه قرار گرفته است. عدم دخالت زیاد پلیس در آغازنشان می دهد که آنان به کار خویش مطمئن نیستند که آیا جنبش را تحت فشار قرار دهند یا نه. مطمئنا درون خود رژیم تنش ها بالا می گیرد. تنش میان کسانی که می خواهند سخت به جنبش برخورد کنند و کسانی که می خواهند به توافقات برسند تا از وقت استفاده کنند و سر فرصت نقشه بچینند. آیا برای رژیم ممکن است که قیام را بخون بکشد؟ یک چنین سناریوئی غیر ممکن نیست. اما در آن صورت هم مردم پیروز شده اند. پیروزی ای که با قیمت بسیار گزافی پرداخت شده است. در آن صورت نفرت و کناره گیری از رژیم مدت های طولانی طول خواهد کشید و فضای سیاسی کشور مسموم خواهد گشت و هر گونه وضعیت توافقاتی را از ابتدا ناممکن خواهد نمود.  مبارک مرد پیری است و مدت های طولانی زنده نخواهد بود. پسرش که وی امید دارد جانشینش بشود مورد خواست مردم نیست. وضعیت اقتصادی همواره بدتر خواهد شد و فقر و بیکاری همواره بیشتر و بیشتر خواهد شد و فجایع دیگر را با خود به همراه خواهد آورد و خیزش بیشتر مردم را بدنبال خواهد داشت. از این روی این گونه ارزیابی احتمالش بسیار کم است. جنبش اجتماعی هر لحظه قوی تر می شود. گزارش هائی وجود دارد که در آلکساندریا حتی زنان پیر دیگ و قابلمه های خویش را به بالکن خانه ها آورده اند و بسوی پلیس پرت می کنند.

یک نقش محوری را در این قیام مردم مصر طبقه کارگر قدرتمند مصر بازی می کند. طبقه کارگری که در سال های گذشته اعتصاب پشت اعتصاب را سازماندهی نموده است. حال کارگران به خیابانها می روند. از محله که مرکز اعتصابات کارگران نساجی مصر است گزارش از 20000 تظاهرکننده داده شده است. در آنجا مرکز کنترل پلیس اشغال گشته است.  مردم انقلابی میدانهای مرکزی را اشغال نموده اند و از ترک آنجا امتناع می ورزند. هر وجب خاک از سوی مردم تسخیر شده است و حاضر نیست به هیج قیمتی محل های اشغال شده را از دست بدهد. هم اکنون تمامی ترفند های نیروهای ستم گر دولتی دیگر خاصیت و اثر خویش را از دست داده است و این نیروها بعد از این که با یک جنبش اجتماعی با چنین بعد وسیعی روبروشده اند بشدت ضربه پذیر گشته اند. در بسیاری از نقاط نیروهای پلیس از سوی مردم رانده شده اند و زنجیره آنها توسط مردم از هم شکسته شده است. در چهره پلیس های ساده عصبانیت بخوبی دیده می شود.    

همچنین در برخی موارد پلیس به مردم پیوسته است. یک خبرگزاری فرانسوی تصویرهائی را از چندین مامور پلیس نشان می دهد که فکر می کنم در آلکساندریا بوده است بله آنها بر دوش تظاهرکنندگان حمل می شوند. مردم شعار هائی بر علیه دولت سر می دهند و آنها هم از مردم پیروی می کنند.

این صحنه های کوچک بیانگر بسیاری از واقعیت هاست. در کل تاریخ چنین بوده است که زمانی که پهنه جامعه ترس خود را از دست می دهد و اگر ملتی با هم بپا خیزند و نه بگویند در این صورت هیچ قدرتی در جهان نمی تواند آنها را از حرکت باز دارد.

ما به یک مسئله می توانیم مطمئن باشیم: انقلاب عربی آغاز گشته است. این انقلاب از سوی تمامی کارگران و جوانان جهان مورد استقبال قرار می گیرد. بگذارید تا ما هرگونه پشتیبانی ممکن را برای خواهران و برادران خود ارائه دهیم. ما خواهان خاتمه فوری ستم و استثمار می باشیم!

پیروزی از آن کارگران و جوانان مصر است!

سرنگون باد رژیم مبارک!

زنده باد انقلاب سوسیالیستی در جهان عرب!

25. Januar 2011,