گزارش رسمی و حقوقی درباره جمعه خونین زاهدان و پیامدهای آن

مقدمه

جمعه خونین زاهدان، فاجعه‌ای است که در تاریخ بلوچستان و ایران به‌عنوان نمونه‌ای از سرکوب خشن و نقض گسترده حقوق بشر به ثبت رسیده است. در این حادثه، نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران، بدون هشدار و به‌صورت سیستماتیک، اقدام به کشتار جمعی نمازگزاران بی‌دفاع کردند. این جنایت که به کشته شدن بیش از 120 نفر و مجروحیت بیش از 300 نفر دیگر منجر شد، در کنار موج دستگیری‌ها و شکنجه‌های پس از آن، چهره‌ای نگران‌کننده از نقض عدالت، سرکوب سازمان‌یافته، و بی‌توجهی به کرامت انسانی را به نمایش گذاشت.

ابعاد حقوقی جنایت

 1. نقض حقوق بنیادین بشر:

بر اساس ماده 3 اعلامیه جهانی حقوق بشر، «هر انسانی حق زندگی، آزادی و امنیت شخصی دارد.» اقدام به تیراندازی به نمازگزاران، نقض آشکار این اصل اساسی است. همچنین، اصل 9 همان اعلامیه بر منع بازداشت‌های خودسرانه و شکنجه تأکید دارد که در پی این جنایت بارها توسط حکومت نقض شده است.

 2. جنایت علیه بشریت:

جمعه خونین زاهدان، مصداق بارز جنایت علیه بشریت طبق ماده 7 اساسنامه دادگاه کیفری بین‌المللی (ICC) است که کشتار سیستماتیک یک جمعیت غیرنظامی را محکوم می‌کند. استفاده از نیروی نظامی علیه جمعیت بی‌دفاعی که در حال برگزاری مراسم مذهبی بودند، نشان‌دهنده عزم حاکمیت در سرکوب اقلیت‌های قومی و مذهبی است.

 3. عدم استقلال قضایی و مصونیت عوامل اصلی:

در واکنش به اعتراضات مردمی و فشارهای بین‌المللی، دادگاهی فرمایشی برای بررسی این جنایت تشکیل شد. اما احکام صادره، که تنها چند نفر از عوامل دون‌پایه را با مجازات‌های ناچیز (10 سال زندان) محکوم کرد، نشان‌دهنده نبود اراده برای محاکمه آمران اصلی این فاجعه است. این رفتار، نقض اصل 14 میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی (حق دادرسی عادلانه) و اصل 34 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران است.

پرسش‌های کلیدی و وظایف جامعه بین‌المللی

 • چرا آمران و مقامات ارشد مسئول این جنایت هنوز مورد پیگرد قرار نگرفته‌اند؟

 • آیا محاکمه‌های نمایشی، ابزاری برای فرار از عدالت و آرام کردن افکار عمومی نیست؟

 • چه اقداماتی باید برای حمایت از خانواده‌های قربانیان و تضمین عدالت انجام شود؟

جامعه بین‌المللی، به‌ویژه سازمان ملل متحد و نهادهای حقوق بشری، وظیفه دارند این جنایت را بررسی و جمهوری اسلامی ایران را به پاسخگویی وادارند. همچنین، لازم است تحریم‌های هدفمند علیه مقامات مسئول این فاجعه اعمال و فشارهای دیپلماتیک برای آزادی بازداشت‌شدگان و جبران خسارات خانواده‌های قربانیان افزایش یابد.

نتیجه‌گیری و درخواست‌ها

این گزارش، جنایت جمعه خونین زاهدان را به‌عنوان نقض صریح حقوق بین‌الملل و قوانین داخلی شناسایی می‌کند. ما از مراجع بین‌المللی و نهادهای حقوق بشری تقاضا داریم:

 1. تحقیقات مستقل بین‌المللی برای شناسایی آمران و عاملان اصلی این جنایت انجام دهند.

 2. محاکمه مسئولان در دادگاه‌های بین‌المللی یا داخلی با تضمین استقلال و بی‌طرفی قضایی پیگیری شود.

 3. حمایت از خانواده‌های قربانیان و جبران خسارات مادی و معنوی وارده انجام شود.

این گزارش با هدف برجسته کردن مظلومیت مردم بلوچستان و تقویت همبستگی ملی در برابر سرکوب و بی‌عدالتی تنظیم شده است. وجدان بشری هرگز اجازه نخواهد داد این فاجعه از یادها فراموش شود.

صدای مظلومان پژواکی ابدی است که وجدان بشریت را بیدار نگاه خواهد داشت.

جمعی از خانواده های شهدا و مجروحان جمعه خونین زاهدان و خاش که صدایشان زیر زد و بندهای برخی از خائنان و منافقان و سوداگران خون مظلومان خفه شده است

پنجشنبه ۲۷ دی ۱۴۰۳