اعتراضات کارگری به تشکل مستقل نیاز دارند

مریم محسنی

تجمع چند روزه کارگران پیمانکاری مس سرچشمه در مقابل ساختمان وزارت صنعت، معدن و تجارت در تهران، تجمع خانوادگی بازنشستگان صنایع فولاد در مقابل مجلس، تجمع پانصد کارگر معدن گل گهر سیرجان در اعتراض به اخراج و عدم پرداخت مطالباتشان، اعتراض کارگران پروژه قطار شهری قم نسبت به عدم پرداخت دستمزدهای معوقه شان، تجمع سه روزه کارگران پیمانی معدن البرز شرقی در اعتراض به پرداخت نشدن سه ماه مزد معوقه، از مهم ترین اعتراضات کارگری روزهای اخیر بوده اند. اعتراض کارگران پیمانی معدن ذغال سنگ البرز شرقی در میان این اعتراضات از جهاتی بیشتر قابل مکث است. اول این که اعتراضات کارگران معادن ایران در یک سال گذشته، از جمله مهم ترین اعتراضات کارگری بوده اند، نسبت به خصوصی سازی و هم چنین بکارگیری اشکال اعتراضی که غالبا شکل رادیکالی به خودشان گرفته اند، از تجمع اعتراضی در محوطه معدن گرفته تا مقابل فرمانداری ها و هم چنین اعتصاب، که نمونه برجسته اش را دراعتراض کارگران سنگ معدن بافق شاهد بودیم. اقدام اخیر، نزدیک به صدوبیست نفر از کارگران پیمانی«معدن زغال سنگ البرز شرقی» در اعتراض به دریافت نشدن معوقات مزدی خودشان در واحد معدنی طرزه استان سمنان حدود دو ماه است که به تناوب ادامه دارد. بنا به گزارشات منتشرشده ، گفته می‌شود که این اعتراضات حتی در روز کاری جمعه هم ادامه داشته و در تمام این روزها کارگران در ساعت کار در محوطه  معدن تجمع کرده اند. از قرار معلوم علت اعتراض این کارگران که بصورت پیمانکاری در معدن البرز شرقی کار می کنند به دستمزد و حق بیمه پرداخت نشده مربوط می‌شود.کارگران معترض می‌گویند که تعویق حقوق کارگران پیمانی بدون احتساب حقوق مرداد ماه به 3 ماه می‌رسد که تا این لحظه به بهانه نبود منابع مالی پرداخت نشده است. کارگران به خبرگزاری های دولتی گفته اند بیمه کارگران پیمانی این معدن هر ماه به طور کامل به تامین اجتماعی پرداخت نمی شود  و به همین دلیل سوابق بیمه ای آنها با مشکلاتی مواجه است. به گفته کارگران معترض، کارفرمای شرکت پیمانکار در پاسخ به اعتراض کارگران مدعی است که منابع مالی کافی برای پرداخت حقوق کارگران در اختیار ندارد .  این ادعای کارفرمایی و مدیریتی است که در اکثر کارخانجات و واحدهای بحرانی، اظهار میشود.

 افزایش نارضایتی کارگری در سال گذشته خود را به شکل دهها اعتراض کارگری در صنایع، معادن و واحدهای تولیدی مختلف نشان داد. در سال جاری هم شاهد همین نوع اعتراضات هستیم. اما علیرغم آن در هیچکدام از این واحدهای معترض تشکل کارگری شکل نگرفته و این نقطه ضعف مهمی است. خوب است در این رابطه به تجربه سنگ معدن بافق اشاره کنیم که با وجود اعتصاب 39 روزه که در تاریخ دو سه دهه اخیر، کم نظیر بود و به رغم خواست های درخشانی که کارگران مطرح کردند، از قبیل مخالفت و اعتراض به خصوصی سازی، وقتی کارگران به سر کار باز گشتند، دست از سر فعالین کارگری آنجا برنمی دارند و همین چند روز اخیر، هجدهم مردادماه، بود که وقتی پنجمین جلسه گزارش کارگروه پی گیری مطالبات مردم و کارگران معدن بافق برگزار شد، نماینده های کارگران معدن سنگ آهن را راه ندادند و به این ترتیب در جلسه ای که برگزار شد، با دست کشیدن کارفرما و فرمانداری آنجا از پی گیری شکایتشان، در حال حاضر دولت شاکی کارگران شده است. این درسی است که ما کل طبقه کارگر باید بیاموزیم. هرجا در اعتراضات کارگری اگر تشکلی شکل نگیرد، هم دستاوردهای کارگران از بین میرود و هم رهبران کارگران را بعد از فروکش کردن اعتراضات، مورد پیگرد قرار داده، دست از سرشون برنمی دارند. تجربه نشان می دهد که کارگران را  دادگاهی می کنند، اخراج می کنند، و همه این ها با هدف دور کردن رهبران کارگری از محیط صورت می گیرد.  ما الان در شرایطی هستیم که هم در ایران و هم در آمریکا مخالفان  توافق هسته ای به تلاش های وسیعی دست زده اند که این توافق اجرایی نشود. اگر مخالفان بتوانند جلوی اجرائی شدن این توافق را بگیرند، که البته احتمالش خیلی ضعیف است، شرایط برای کارگران معادن و صنایع ایران باز هم بدتر و فاجعه بارتر می شود. چون محاصره اقتصادی دوباره شدت پیدا کرده، بحران اقتصادی  را بیشتر شدت داده و رژیم هم فشارها را به مردم منتقل می کند. همچنان که در تمامی طول دوره بحران انجام داد. از طرف دیگر اگر توافق هم اجرایی شود، که بیشترین احتمال همین است، باز معلوم نیست وضعیت بخش معادن بهبود اساسی پیدا کند. کارگران می دانند که طول عمر متوسط معادن ایران ده سال است، بنابراین حتی اگر در اثر توافق هسته ای هم سرمایه گذاران خارجی در بخش معادن وارد شوند، باز این امرمحدود  است به ظرفیت های بهره برداری معادن و معلوم است که سعی می کنند هر بیشتر کسب سود کند و به خواست های کارگری و رفاهی تن ندهند. بنابراین باز هم داشتن یک تشکل مستقل صنفی متکی به کارگران تضمینی است تا صدای کارگران شنیده شود و در برابر کارفرما چه داخلی باشد و چه خارجی، حداقلی از قدرت چانه زنی داشته باشند.

جمعه ۳۰ مرداد ۱۳۹۴ برابر با ۲۱ اگوست ۲۰۱۵