خاوران،

 دادخواهی و «نسل جدید دادخواهان»

یاشار جاوید

در اعتراض به تعرض ضد انسانی حاکمان جنایتکار به خاوران برای پاک کردن اسناد جنایت شان، چنان واکنش‌های گسترده ای صورت گرفته که رژیم را فعلاً مجبور به عقب نشینی کرده است. البته این اولین بار نیست که حکومت اسلامی به خاوران، این نماد توامان جنایت هولناک حاکمان و پایداری شکوهمند و دادخواهی خانواده‌های جانفشانان، دست درازی می‌کند، بلکه پیش از این هم بارها خاوران را با بلدوزر زیر و رو کرده بود تا به زعم خود آن را هم از جغرافیا و هم از حافظه تاریخی مردم پاک کند. اما این بار در دفاع از خاوران دادخواهانی جدید که خود بر دل داغ جانسوزی دارند پا به میدان گذاشته‌اند تا نگذارند اسناد جنایت دهه خونین شصت با جنایتی دیگر محو شود. بیست و هفت نفر از زنان در دفاع از خاوران و همدلی با خانواده‌های داغدار خاوران بیانیه ای با عنوان « ما زنانی هستیم که شاهد خاکسپاری فرزندان به خاک و خون کشیده مان بوده ایم»* منتشر کرده اند که در‌ واقع می‌توان گفت یک نقطه عطف تاریخی در جنبش دادخواهی است. آن‌ها نوشته‌اند: «ما زنانی هستیم که ادامه زندگی‌مان را در دادخواهی یافته ایم. ما می دانیم که پیش از ما زنانی زیسته‌اند که پیکر به خون خفته فرزندانشان، در نهان و پنهان در گورهای فردی و جمعی دفن شدند. به آنان نیز اجازه سوگواری و برگزاری مراسم یادمان ندادند. بسیاری از این مادران با غم بزرگی در دل، جهان را وا نهادند و رفتند. با تمام رنج‌هایی که برآنان رفت، هرگز دست از دادخواهی نکشیدند. پرچمی را که آنان به‌دست گرفتند، اکنون به دست ما مادران، نسل‌ جدید دادخواهان، رسیده است.»( تأکید از من است) این زنان داغ دیدۀ دادخواه تأکید کرده‌اند که « خاوران باید به عنوان نمادی از مبارزه ما مردم ایران بر علیه فراموشی، دست نخورده باقی بماند. خاوران یادآور از جان گذشتگی هزاران زن و مرد جوانی است که به مانند فرزندان‌مان به گلوله بسته شدند و به گردنشان طناب انداختند. ما در کنار مادران و خانواده‌های خاوران ایستاده‌ایم.» این همدلی و همراهی نسل جدید دادخواهان با خانواده‌های داغدار خاوران بیانگر فرازی دیگر از قوام یافتن جنبش دادخواهی است. جنبشی که سوخت بار آن دل های سوخته داغداران زیباترین فرزندان آفتاب و باد است. از امضا کنندگان اولیه این بیانیه کسانی هستند که سال هاست خود به تنهائی بیرق بلند دادخواهی را در مقابل استبداد خونریز فقاهتی برافراشته نگه داشته اند. از آن جمله: گوهر عشقی مادر زنده یاد ستار بهشتی ( شهید شده در زیر شکنجه در آبان۹۱) که با تنی رنجور و زخمی عمیق بر روح و جانش به تنهائی استخوان مانده در گلوی سیدعلی خامنه ای شده است. این مادر داغدار همواره با صراحت گفته است که قاتل مستقیم فرزندش خود خامنه ای بعنوان رهبر نظام است. ناهید شیرپیشه مادر پویا بختیاری از شهدای آبان خونین ۹۸، شهناز اکملی مادر مصطفی کریم بیگی از شهدای عاشورای ۸۸، بهیه نامجو مادر پهلوان شهید نوید افکاری که جنایتکارانه در شهریور ۹۹ اعدام شد، شعله پاکروان مادر ریحانه جباری، دختر شجاع  بیگناهی که آبان ۹۳ اعدام شد، از جمله دیگر امضا کنندگان این بیانیه هستند که نام هر کدامشان خواب از چشم ستمگران ربوده است. از خانواده شهدای سال۸۸ و اعدام شدگان سال های٩۰ ،۹۱ ، ۹۳، ۹۵  گرفته تا خانواده های شهدای آبان ۹۸ و حتی تنی چند از خانواده‌های زندانیان سیاسی، از جمله فرنگیس مظلوم مادر سهیل عربی، که معنای رنج هجران و فقدان عزیزان را با تمام وجود لمس کرده اند، با خانواده‌های داغدار خاوران همدل و همدرد شده‌اند تا دادخواه بیداد بزرگ باشند. بی تردید حاکمان جنایتکار هرگز تصور نمی‌کردند که با‌ گذشت بیش از سه دهه از جنایت دهشتناک شان در دهه شصت و با وجود تمام تلاش‌ها و ترفندهای رذیلانه شان در پنهانکاری، کتمان و فراموشی، چنین پیوندی بین خانواده‌های داغدار صورت بگیرد. حال که چنین پیوند عمیق و همدلی مادرانه ای بین چند نسل از خانواده‌های داغدارصورت گرفته است باید آن را بیش از این گسترش بدهیم تا دیگر داغداران در غم عزیزانشان تنها نمانند و همراه و همدل شوند. هنوز جای بسیاری از نام ها در پای این بیانیه خالی است. نام های دردآشنا و رنج کشیده ای که همواره به مناسبت‌های گوناگون در کنار خانواده‌ها بوده اند. از آن جمله : دایه سلطنه مادر شهید فرزاد کمانگر (اعدام در اردیبهشت۸٩)، فاطمه فلاح مادر زنده یاد کیانوش آسا از شهدای سال۸۸، دایه شریفه مادر زنده یاد رامین حسین پناهی (اعدام در شهریور۹۷) و اکرم نقابی مادر دلسوختۀ سعید زینالی دانشجوی سر به نیست شده و… .

در پایان جا دارد آنچه را که منصوره بهکیش، از خانواده خاوران که شش تن از اعضای خانواده‌اش در دهه شصت اعدام شدند، در توصیف خاوران گفته است را قید کنم تا تصویر دقیق‌تری داده باشم. او در کارزار توییتری در دفاع از خاوران با هشتگ « خاوران حافظه تاریخی»، نوشته بود: «خاوران، تاریخ ۴۰ سال مقاومت و پایداری مادران و خانواده‌های خاوران، به دنبال گم شده خود گشتن، سوگواری کردن، خاک بر سر ریختن، فریاد زدن، ناله کردن، در خاک چنگ زدن، درد کشیدن، کاویدن گورهای فردی و جمعی، از هوش رفتن، مراسم گرفتن و به یاد آوردن است». آری، خاوران نماد پایداری و مقاومت شکوهمند خانواده هاست. خاوران روایت پر رنج زخم های باز خونبار خانواده هاست در سوگ  سر به دار شدن عاشق ترین زندگان که با ظلمت شب نزیستند و برای تحقق آزادی، برابری و عدالت اجتماعی با سفاکان سیه دل ستیز کردند. این را همه آنانی که داغی بر دل دارند، خصوصاً آنهائی که نمی‌دانند مزار عزیزانشان کجاست، بخوبی می‌دانند و تنها از آن رو زنده‌اند که دادخواهی کنند. آری، نه می بخشیم، نه فراموش می کنیم! و تا روشن شدن تمامی حقیقت جنایت هولناک قتل عام زندانیان سیاسی و محاکمه آمران و عاملان آن، دادخواه خواهیم بود.

یاشار جاوید

جمعه ۱۷ ارديبهشت ۱۴۰۰ برابر با ۰۷ می ۲۰۲۱

….......................................................................

* ما زنانی هستیم که شاهد خاکسپاری فرزندان به خاک و خون کشیده‌مان بوده‌ایم - اخبار روز - سايت سياسی خبری چپ (akhbar-rooz.com)