آغاز برچیدن یارانه ها: سازماندهی نافرمانی مدنی توده ای؛

به جای شورش آنی خودانگیخته ی بی فرجام، راه درهم شکستن تعرض دولت پادگانی به دسترنج مردم

رضا سپیدرودی

سرانجام پس از ماهها پنهان کاری و حرکت با چراغ خاموش، احمدی نژاد، شب گذشته در یک برنامه زنده تلویزیونی از آغاز برچیدن یارانه ها از روز یکشنبه 28 آذر و 19 دسامبر خبر داد. برچیدن یارانه ها با رها سازی قیمت های حامل های انرژی و آب در سراسر ایران آغاز می شود. احمدی نژاد در سخنان خود به قیمت های جدید اشاره نکرد و در عوض در تلاش برای جلوگیری از واکنش مردم نسبت به رها شدن قیمت ها وعده داد که چهار هزار تومان به صورت اضافه ظرف هفت تا ده روز آینده بابت افزایش قیمت نان به ازای هر نفر واریز خواهد شد این که قیمت نان چقدر خواهد شد به صدور اطلاعیه هایی که بعدا منتشر خواهد شد موکول شد. او با عوامفریبی محض وعده داد که مبلغ واریز یارانه نقدی "در آینده حداقل به 2 برابر می رسد" ولی نگفت که اگر بناست دولت مطابق مصوباتش بیست هزار میلیارد تومان از محل برچیدن یارانه ها در سال اول درآمد کسب کند هشتاد و دو هزار تومان برای هر نفر را از کدام محل قرار است تامین کند تا در سری دوم پرداخت ها به حساب مردم واریز کند؟ وعده های پرداخت های نقدی بیشتر از سوی احمدی نژاد، آگاهانه و حسابگرانه  خام کردن و منفعل نگه داشتن مردم در مرحله اول اجرای برچیدن یارانه ها را هدف گرفته بود. او درست مثل قصابی که می خواهد ترس بیننده از چاقوی خونینش را بریزد بوی گوشت لذیذ کباب بعد از سلاخی را به مردم وعده می دهد تا از این طریق سر به زیر روی تخت جراحی قرار بگیرند و دستبرد به آخرین لقمه های نان را در خاموشی تحمل کنند. البته در سخنان احمدی نژاد اشاره ای هم بود که نشان می دهد دولت پادگانی و دستگاه ولایی از رفتار اقتصادی مردم بعد از برچیدن یارانه ها و اطلاع از قیمت های جدید وحشت دارد. او توصیه کرد که مردم برای برداشت پول "سریعا به بانکها مراجعه نکنند" و "اجازه دهند تا بعد از 2 ماه قبض آب و برق بیاید و بر اساس آن برای مصرف پول واریز شده به حسابها برنامه ریزی کنند."

معنای این توصیه روشن است: دولت وحشت دارد که مردم که با فقر و تنگناهای شدید مالی دست به گریبان هستند به بانک ها هجوم بیاورند. پول ها را بیرون بکشند و به سرعت خرج گرفتاری های جاری و روزمره خود کنند و بعد که قیمت های سر به فلک کشیده آب و برق و گاز و بنزین و هزینه های دیگر سرمستی ناشی از مصرف فوری پول های واریزی را از سرها پراند به طغیان و اعتراض دست بزنند و از پرداخت قبض های جدید آب و برق و گاز خودداری کنند. البته دولت از ماه پیش با طرح استقرار در محلات زحمتکش نشین که حدس می زند کانون اصلی شورش های نان و اعتراض و مخالفت های خودانگیخته توده ای علیه برچیدن یارانه ها باشد خود را برای درهم شکستن نارضایتی ها آماده کرده و دستگاه های اداری و امنیتی اش را به حالت آماده باش درآورده است. بیهوده نیست که همزمان با پخش سخنان احمدی نژاد  و بویژه پس از انتشار اطلاعیه شماره یک و دو ستاد یارانه ها و افزایش 600 درصدی قیمت بنزین گزارش های متعددی در باره ایجاد جو امنیتی و استقرار نیروهای ضد شورش؛ بسیجی و ها و گارد ویژه در برابر پمپ بنزین های تهران انتشار یافته است..

اما چه برداشت احمدی نژاد و دولتش از رفتار اقتصادی مردم بعد از برچیدن یارانه ها درست باشد چه نادرست، در دو واقعیت هیچ تردیدی وجود ندارد: اولا هر  پولی که قرار است به مردم داده شود ابتدا باید از جیب خود آنان و از سفره همین مردم بیرون کشیده شود و آنقدر هم که در همین ماههای مانده از سال جاری حداقل بیست هزار میلیارد تومان به خزانه دولت سرازیر کند. افزایش 600 درصدی قیمت بنزین فقط نمونه ای از افسارگسیختگی قیمت هاست. بنابراین وعده بالا بردن میزان یارانه نقدی معنایش فقط  سرکیسه کردن بیشتر مردم و غارت مضاعف دارایی و درآمد مردم است.

ثانیا: چه مردم پول های واریز شده به حساب ها را بردارند و چه باقی بگذارند، اکثریت بزرگ این مردم توان پرداخت هزینه های حامل های انرژی و نان و آب و برق را ندارند و پرداخت دو ماهه هم کفاف افزایش هزینه ها را نمی کند برای این که انفجار تورم که از شوک ناشی از افزایش جهشی قیمت ها حاصل می شود بخش عمده این درآمد نقدی را به سرعت نابود می کند. در نتیجه برای مردم هیچ راهی جز عدم پرداخت قبض های جدید آب و برق و گاز باقی نمی ماند. استقرار نیروهای امنیتی و انتظامی، یگان های ضد شورش و بسیجی ها در برابر پمپ بنزین ها نشان می دهد که دولت پادگانی در انتظار شورش های آنی خودانگیخته است تا با سرکوب شدید و ایجاد جو یاس و ناامیدی پس از آن، کاردی را که بر گلوی اقشار زحمتکش و لایه های خانه خراب گذاشته با خیال راحت به کار بیاندازد.  این انتظار را می توان و باید با سازماندهی نافرمانی مدنی در محلات زحمتکش نشین و توده ای کردن طرح خودداری از پرداخت قبض های جدید آب و برق و گاز عقیم گذاشت. به جای شورش آنی خودانگیخته بی فرجام، سازماندهی مقاومت مدنی در سطح محلات علیه سیاست دولت پادگانی در دستبرد به سفره های مردم را می توان در پیش گرفت و در این مسیر صف های بلند در برابر ایستگاههای پمپ بنزین، صف های نان، حضور جمعی و طبیعی مردم در مترو، در اتوبوس و هر اجتماع توده ای دیگری می تواند فرصت هایی در روشنگری، آگاه سازی، برقراری ارتباط و سازماندهی نافرمانی توده ای مدنی علیه دولت پادگانی و دستگاه ولایی باشد.