روز کارگر ۹۳: فرصت ها، دستاوردها و نتایج

مریم محسنی

روز کارگر سال ۹۳ به رغم همه تهدیدات و خط و نشان کشیدن ها، توسط  تشکل ها و فعالان کارگری برگزار شد. نگاهی به برگزاری مراسم ها قبل از هرچیز ترس رژیم از جنبش کارگری را نشان می دهد تا بدانجا که حتا به خانه کارگر اجازه برگزاری مراسم داده نشد وهمه نوع تهدید به کار گرفته شد تا  تشکل های مستقل کارگری مراسم برگزار نکنند اما قضیه به همین جا خاتمه پیدا نکرده بلکه با دستگیری فعالان کارگری توسط عوامل اطلاعاتی و امنیتی، شاهد سطح دیگری از تعرض آشکار به حقوق کارگران بودیم اما درمقابل، فعالان و تشکل های مستقل کارگری به شیوه های گوناگون مراسم روز کارگر را نه فقط درتهران بلکه  در برخی از شهرهای دیگرهم برگزار کردند و قطعنامه های صادره توسط تشکل های کارگری سطوح مختلفی از وحدت  و اتحاد ارزنده میان تشکل ها و فعالان کارگری را به نمایش گذاشت. در قطعنامه های صادره نیز، به مطالبات طبقه کارگر به خوبی پرداخته شده و سطوح مختلفی از مطالبات را می توان در آنها دید. در کنار همه اینها تنوع شکل های برگزاری مراسم اول ماه مه سال ۹۳ نیز نشان داد که زمینه های لازم برای شکل گیری فرهنگ رزمنده مطالباتی کارگری برمحور این روز به تدریج آماده تر می شود.

روز جهانی کارگر اما درست به خاطر اهمیت و جایگاهی که بویژه در میان فعالان جنبش کارگری دارد زمان مناسبی است تا به کمبودها هم توجه کنیم و تلاش کنیم تا جهت گیری ما هر چه بیشتر در مسیر رفع کمبودهای اساسی ما قرار بگیرد.

همه ما شاهدیم که مبارزان دلاورجنبش کارگری در زندانها حماسه می آفرینند و تا پای جان مقاومت می کنند. فعالان کارگری بازداشت شده و زندانی در سال های گذشته، درزمره پرشمارترین لیست های نقض حقوق بشر قرارداشته اند. حرکت های مستقل صورت گرفته در اول ماه مه همین امسال هم خود شاهد دیگری است از فداکاری های فعالان کارگری.

با این حال به نظر می رسد که تناسب خوبی میان هزینه ای که ما اکنون می پردازیم و آن چه بدست می آوریم برقرار نیست. در سال های گذشته فعالان کارگری درتحلیل های خود به درستی به وضعیت تدافعی طبقه کارگر اشاره داشته اند. اما اکنون باید اذعان کرد ما در برخی حوزه ها درجا می زنیم.

واقعیت این است که هیج تغییری در وضعیت تدافعی طبقه کارگر ایجاد نخواهد شد مگراین که اکثریت طبقه کارگر متشکل شود. متشکل شدن اکثریت طبقه کارگر البته فقط با اراده فعالان کارگری بدست نخواهد آمد و نیاز به تغییرات اساسی در شرایط مبارزاتی هم دارد، با این حال، پذیرش سطح سازمان یابی به عنوان یک معیار پایه ای در بهبود شرایط مبارزاتی طبقه کارگر، استراتژی معطوف به سازمانیابی اکثریت طبقه کارگر و در درون طبقه، جهت گیری درست، توجه به موقعیت ها و عکس العمل مناسب نیز از اهمیت زیادی برخوردار است.

درسال گذشته شاهد حرکات مهمی در سطح مبارزات کارگران واحدهای تولیدی مختلف بودیم. کارگران ده ها واحد تولیدی اعتراضات و مبارزات درخشانی داشته اند که درسال های اخیر در بدنه طبقه کارگر کم سابقه بوده است. ده ها حرکت قابل توجه کارگری اتقاق افتاده است. مبارزات کارگران پلی اکریل اصفهان، کارگران نیشکر هفت تپه، کارگران معدن چادرملو، کارگران نیروگاه سیکل ترکیبی دماوند، کارگران ایران خودرو، کارگران پارس جنوبی و ...ده ها واحد تولیدی دیگر همه وهمه سطح بالانی از هوشیاری کارگران نسبت به وضعیت و شرایط جدید جامعه را نشان داد. فصلی گذشته و فصلی تازه در راه است. واقعیت این است که اعتراضات پیشگفته فرصت های مهم برای سازماندهی مستقل طبقاتی کارگران بوده اند. اما همه این فرصت ها در مسیر سازماندهی مستقل طبقاتی همین بخش از کارگران به شکل تعیین کننده بهره برداری نشدند. در حالی که ما می دانیم موجودیت سندیکای شرکت واحد و سندیکای هفت تپه، به نحو قابل توجهی جنبش کارگری را به جلو برده است. دستاوردهای این دو سندیکا با وجود همه سرکوب هایی که تاکنون صورت گرفته برای کارگران قابل توجه بوده است. این دو سندیکا علاوه بر وضعیت کارگران این واحدها، در وضعیت جنبش کارگری نیز تاثیرگذار بوده اند و در مواردی در گفتمان عمومی جامعه نیز تاثیر گذاشتند. شکل گیری این دو سندیکا خونی تازه در رگ های جنبش کارگری و باز کردن مسیری جدید در این جنبش بود. اگر اعتراضات مهم و شاخص کارگری در واحدهای تولیدی بزرگ و متوسط به عنوان ظرفیت ها و فرصت های گرانقدر برای سازمان یابی پایدار و مستقل طبقاتی کارگران مورد توجه ویژه قرار نگیرد، روشن است که ایده متشکل کردن اکثریت طبقه کارگر، در زمینه بزرگ تر و بسیار دشوارتر یعنی کارگاه های کوچک نیز به میزان باز هم بیشتری مورد کم توجهی قرار می گیرد. یک نمونه خیلی شاخص از این بی توجهی را در مورد وضعیت زنان کارگر شاهدیم. ما بارها به درستی از زنان کارگر در مطالبات و قطعنامه هایمان در اول ماه مه اسم می بریم و از حق برابری آنان با مردان دفاع می کنیم. اما در سال گذشته با آن که حادثه دلخراش پرت شدن دو کارگر زن در خیابان جمهوری جو جامعه را متاثر کرد، این تاثر و تکان اجتماعی عملا فرصتی برای سازماندهی و طرح مسایل زنان کارگر درسطحی تازه فراهم نکرد.

اکنون اگر به وضعیت طبقه کارگر نگاه کنیم،  درهیچ حوزه ای وضعیت کارگران بهبودی نداشته است. قراردادهای موقت کارهم چنان به عنوان شکل اصلی قرارداد کار، هرگونه امنیت شغلی را از کارگران سلب کرده است.شرکت های پیمانکاری هم چنان مثل زالو مشغول مکیدن خون کارگران هستند. در این میان تنها ۲۵ درصد به دستمزدی که هرساله دولت از طریق شواری عالی کار اعلام می کند اضافه شده است؛ در مقابل نرخ تورم اعلام شده ۴۰ درصد می باشد. یعنی به طور آشکار و واضح وضعیت کارگران بدتر شده است. در برابر این وضعیت ما نیاز داریم از همه فرصت های مهم مبارزاتی در مسیر گسترش سازمان یابی پایه ای کارگران چه در محیط های کار و چه (در مورد کارگران واحدهای زیر ده نفر و مخصوصا زنان کارگر) در محیط زیست بهره بگیریم. هر چه ما در سازمان یابی بخش بیشتری از طبقه کارگر موفق شویم به همان میزان اتحاد  و همبستگی ما در سرفصل های مبارزاتی مهمی مثل اول ماه مه رنگین تر و متنوع تر و قدرت مقاومت ما بیشتر خواهد شد.

 ما اکنون بیش از هر زمان  نیازمند باز کردن مسیری جدید در جنبش کارگری هستیم. خونی تازه باید جاری شود  در رگ های  جنبش کارگری.

يكشنبه ۲۱ ارديبهشت ۱۳۹۳ برابر با ۱۱ می ۲۰۱۴