بن بست در سوریه

آلن گرش

ترجمه بهروز عارفی

قریب به ده ماه پیش، در گرماگرم انقلاب های تونس ، مصر، بحرین و یمن، قیامی مردمی در سوریه آغاز شد (1). چهارمین  سخنرانی بشار اسد پس از آغاز اعتراض ها در روز دهم ژانویه 2012، علاوه بر این که ناتوانی رژیم را در درک آرمان های مردمی  نشان می دهد (رژیم ان ها را عمدتا به توطئه خارجی منسوب می کند)، نشانه بن بستی است که سوریه با آن روبروست. احتمال کمی وجود دارد که سرکوب خونینی که صد ها کشته  تا کنون به جای گذاشته و نیز شکنجه های سازمان یافته بتواند اراده شورشیان را درهم بشکند. از سوی دیگر، چنین پیداست که مخالفان نیز توانائی سرنگونی رژیم و حتی ایجاد یک جبهه متحد را ندارند.  قدرت حاکمه ، دست کم توانسته است بی طرفی بخش هائی از اقلیت ها (علوی ها، مسیحیان و ....) را کسب کند و این امر دامنه ترفندهای او را افزایش می دهد.

دو جبهه  بزرگ، جنبش شورشیان را نمایندگی می کنند: شورای ملی سوریه به رهبری برهان غلیون که از نیروهای سیاسی بسیار گوناگون ، از اخوان المسلمین گرفته تا لائیک ها را در بر می گیرد و بیشتر گردانندگان آن در خارج از کشور بسر می برند؛ شورای هماهنگی ملی، که بیشتر اعضای آن در داخل سوریه بوده و حیثم مناع  سخنگوی آن است. باید گروه بندی های دیگرنظیر مخالفان کرد را نیز افزود که از انزوای خود به وسیله نیروهای دیگر شاکی اند. (3)

تلاش های دو ائتلاف در ماه دسامبر 2011، برای رسیدن به پیمانی استراتژیکی به جائی نرسید. در مصاحبه طولانی با تارنامه روزنامه  لبنانی الاخبار به زبان انگلیسی، حیثم مناع، دلایل این شکست را توضیح می دهد (4). او پیش از هر چیزی اعتقاد دارد که شورای ملی سوریه بد سامان یافته و دچار تفرقه است. این شورا ائتلافی از گروه های ناهماهنگ و بدون وحدت است. جمله زیر اختلاف اساسی را نمایان می سازد: «رد هر مداخله نظامی  که به حاکمیت و استقلال کشور آسیب برساند»، با این توضیح که : «یک مداخله عربی ، مداخله خارجی تلقی نمیشود».

مناع درباره مداخله اعراب می افزاید که نیروی عربی می تواند شامل کلاه سبز ها در محل  نیز باشد. از آنان استقبال می کنیم. او در ادامه  تاکید می کند که تعداد ناظران باید به پانصد نفر برسند.  او می افزاید که «ایده ی استقبال بهتر از یک نیروی بین المللی در سوریه را رسانه های کشورهای خلیج فارس تلقین می کنند. این امر به هیچ وجه حقیقت ندارد.

امیر نشین های خلیج فارس با انتقاد از اتحادیه عرب و عملکرد آن علاقه بسیار دارند که مسئله سوریه در شورای امنیت سازمان ملل متحد مطرح شود (روشن نیست که به چه دلیلی  این نهاد موثر تر از اتحادیه عرب خواهد بود).  مناع توضیح می دهد که این کشورها «در صددند که سوریه را  به میدان نبرد خود با ایران تبدیل کنند. اما، ما نمی خواهیم قربانیان جنگ  دیگران شویم. ما نمی پذیریم که هیچ قدرتی  برای حفظ منافع خود از ما سوءاستفاده کند».

در حالی که شورای ملی سوریه  به طور اساسی بر روی کشورهای غربی و کرانه خلیج فارس حساب می کند،  و نیز برخی از اعضای آن مستقیما  خواستار مداخله نظامی آنان شده و در مورد استفاده از قهر مسلحانه تردید دارند،  (که از سوی ترکیه و لبنان تقویت می شود)، کمیته هماهنگی ملی به تماس هایش با همه قدرت  ها از جمله چین و ایران  ادامه داده و هر نوع مداخله نظامی  را که بدون تردید منجر به تلفات  بیشتر و فروپاشی کشور مانند عراق خواهد شد، رد می کنند.  آن ها همچنین در مورد انتخاب مشی مسالمت آمیز قاطعانه برخورد کرده و معتقدند که خشونت به سود رژیم تمام می شود.

می توان درمورد نقش عربستان سعودی  و «تعلق خاطر» آن کشور  نسبت به دموکراسی در سوریه تردید داشته و پرسش کرد. این کشور قیام بحرین را لگدمال کرد (5)، به همان صورتی که به له کردن شیعیان خود نیز ادامه می دهد. بحران سوریه دو بعد دارد: مبارزات مردم برای دموکراسی و آزادی؛ و اراده سرنگونی رژیم متحد ایران در سوریه در شرایطی که ایالات متحده ، اتحادیه اروپا و اسرائیل تهاجم گسترده ای علیه جمهوری اسلامی را آغاز کرده اند.

مناع می افزاید که هیچ «پاپا نوئلی» سوریه را نجات نخواهد داد. فقط بسیج آرام داخلی و فشارهای دائمی به شکل تحریم ها، حضور ناظران عرب و نکوهش زورگوئی های رژیم  امکان خواهد داد تا کشور گذاری به سوی دموکراسی بیابد. این مبارزات و فشار ها به مردم سوریه امکان خواهد داد تا آزادانه سرنوشت خود را انتخاب کند.

تارنامه لوموند دیپلماتیک، 12 ژانویه 2012

Impasses Syriennes, Alain GRESH, http://blog.mondediplo.net/2012-01-12-Impasses-syriennes

http://ir.mondediplo.com/article1772.html

پا ورقی ها:

1 -  به مقاله «کوری مهلک دودمان الاسد در سوریه»، لوموند دیپلماتیک، مه 2011 مراجعه کنید:

http://ir.mondediplo.com/article1698.html

2 -  http://www.sana.sy/print.html?sid=393386&newlang=ara  به زبان عربی

3 – به مقاله  Syrian Kurds Claim They’re Sidelined in Opposition Again مراجعه کنید:

http://www.rudaw.net/english/news/syria/4310.html

4 - http://english.al-akhbar.com/content/haytham-al-manna-politics-behind-pact-ghalioun

5 – به مقاله آلن گرش در سایت لوموند دیپلماتیک (فرانسه) مراجعه کنید: Syrie-Bahreïn, cause commune

http://blog.mondediplo.net/2011-05-10-Syrie-Bahrein-cause-commune