نتایج انتخابات در بریتانیا

ایوب حسین بر ( هوشنگ نورائی)

در روز های گذشته شاهد یک انتخابات زودرس پارلمانی در فرانسه و قبل از آن انتخابات پارلمان اروپا بودیم. آنچه در همه اتخابات جلب نظر می کند برآمد قابل توجه پوپولیست های دست راستی است. در فرانسه و آلمان، دو کشور قدرتمند اتحادیه اروپا آمدن راست ها که نظرات فاشیستی خود را اغلب در یک نگرش ناسیونالیستی پوپولیستی پنهان می کنند،  به نگرانی وسیعی  دامن زدند و از همین جهت در فرانسه انتخابات زود رس اعلام شد و تا کنون دور اول خود را برگذار کرده است که مارین لوپن و ژردان باردلا  از حزب اجتماع ملی  ازمیان  احزاب بیشترین آراء را آورده اند. البته در فرانسه انتخابات ریاستی  هم هست که  رئیس جمهور انتخاب می شود که حتی سر و صدای بیشتری دارد . می توان گفت مهاجرت،  و شرایط اقتصادی  از کلیدی ترین مسائل اغلب  انتخابات است. 

بریتانیای مابعد برگزیت  که بر اساس همان نگرش ناسیونالیست پوپولیستی از اروپا خارج شد ولی این خروج علیرغم توهماتی که بخش عمده حزب محافظه کارتبلیغ می کرد،  بریتانیا نه مشکلات اقتصادی و اجتماعی  را حل کرد و نه مسائل مهاجرت را، حتی امنیت شغلی را که تا حدودی قوانین اروپا تضمین میکرد، کاهش داد. اکنون کمتر صحبتی از باز گشت مجدد به اتحادیه اروپا میـشود ولی حزب کارگر میـگوید که روابط خود را با اتحادیه اروپا نزدیکتر میکند و بخشی از موانع کنونی  را بر می دارد.

در برنامه ها  اغلب  مباحث حول مهاجرت، رشد اقتصادی، سیاست مالیاتی، کاهش قیمت انرژی،  بهبود آموزش  و بهداشت و درمان همگانی بوده است.

در بریتانیا مانند اغلب کشورها سیاست نئولیبرال که با اسم تاچریسم مشهور است در جهت خصوصی کردن خدمات عمومی، کاهش سرمایه گذاری در خدمات عمومی و کاهش امکانات مرتبط با رفاه عمومی به پیش برده شده است.  می توان گفت علیرغم تولید ثروت بیشتر، شکاف های طبقاتی هم رشد کرده است.  نیروهای چپ اساسا ضعیف و یا بخشا در حزب کارگر فعالیت می کنند و هرزمان که مشکلی باشد جناح های راست تر حزب،  چپ ها را به عنوان مسبب شکست قلمداد کرده و حتی قربانی میکنند.  این   را در مورد جرمی کوربین دیدیم که با آنکه در انتخابات قبلی رهبر حزب بود، از حزب ( با این استدلال که گرایش ضدیهودی داشته) اخراج شد و اکنون به عنوان کاندیدای مستقل از حوزه ازلینگتون لندن انتخاب شده است. 

حز ب کارگر، در نتیجه انتخابات روز ۴ ژوئیه ۲۰۲۴،   اکنون با ۴۱۲ کرسی از ۶۵۰ کرسی مجلس عوام بریتانیا، اکثریت بسیار بزرگی کسب کرده است در حالیکه حزب محافظه کار با ۱۲۱ کرسی  حدود  ۲۵۰ کرسی از دست داده است. در این میان حزب لیبرال دموکرات با بیش از ۷۰ کرسی در مقام سوم و بعد از آن احزاب قدرتمند، حزب راست اصلاحات بریتانیا  با ۴ کرسی و حزب ناسیونالیست اسکاتلند با ۹ کرسی،  با وجود داشتن ۴۷ کرسی در انتخابات گذشته،  و حزب سبز ۴ کرسی و شن فین ۷ کرسی   موفقیت  داشته اند. ساختار قدرت بنحوی است که احزاب کوچک  بندرت امکان بالا آمدن را دارند حتی اگر در سراسر کشور آرای نسبتا زیادی هم داشته باشند چون مشارکت نسبی نیست و  تنها حوزه های انتخاباتی فرد را با بالاترین رای  به مجلس می فرستند . حالا می بینیم که حزب کارگر تنها با ۳۵ درصد آرای واجدین شرایط  بر مجلس  کاملا کنترل پیدا می کند و این در حالی است که چهار سال قبل حزب کارگر با رهبری جرمی کوربین با  ۳۳ درصد آرا بطور جدی شکست خورد.

آیا حزب کارگر تحولاتی جدی ایجاد می کند؟  بنظرم  تغییرات جزئی بله ولی تغییرات اساسی نه. اگر جناح چپ حزب بتواند خود را تقویت کند، می تواند فشار های بیشتری بر رهبری حزب، یعنی کی یر استارمر که در جناح  راست و میانه است، وارد کند و میزان تغییرات را اندکی بالا ببرد. نیروهای سازمان یافته  از پائین بویژه اتحادیه ها، هرچند حالا  بشدت ضعیف شده اند، می توانند در این میان نقش مهمی بازی کنند.

ایوب حسین بر ( هوشنگ نورائی) لندن ـ ۵ ژوئیه ۲۰۲۴