شکستن سکوت درباره آزار جنسی

آزاده ارفع

مدتی است که در ایران جنبشی شکل گرفته است که می توان آنرا ادامه جنبش" Me_Too "  یا "من هم " دانست. "تارانا بروک"( Tarana Burke) یک فعال اجتماعی و حقوق مدنی سیاه پوست بود که در آلاباما، در یک سازمان جوانان فعالیت میکرد. روزی دختری ۱۳ ساله خواست با او خصوصی صحبت کند و تجربه خشونت جنسی‌اش را برای بروک تعریف کرد. بروک می‌گوید: "من آماد نبودم به او کمک کنم  و بنابراین او را به شخص دیگری حواله دادم." آن دختر دیگر هرگز به سازمان باز نگشت و بروک آرزو می‌کرد بتواند به او بگوید "من هم همینطور". از پی این حادثه بروک در سال ۲۰۰6 از عبارت "من هم" یا Me too " در شبکهٔ اجتماعی Myspace استفاده کرد و  این حرکت به عنوان بخشی از کارزاربرای ترویج "توانمند سازی زنان از طریق همدلی و همبستگی" در میان زنان سیاه‌پوست با تجربه آزار جنسی به خصوص در مناطق محروم مبدل شد.

 هنگامیکه سوءاستفاده های جنسی گسترده "هاروی واینستین" تهیه کننده پرنفوذ هالیوود از هنرپیشه های زن  در اوائل اکتبر 2017 افشاء شد در 15 اکتبر "آلیسا" میلانو" هنرپیشه آمریکائی تویتری منتشر ساخت مبنی بر آنکه اگر همه زنانی که مورد آزار و تعرض جنسی قرار گرفته اند به هشتک "من هم"  بپیوندند آن موقع تصویری از ابعاد آزار و تعرض جنسی داده خواهد شد. پس از آنکه تعدادی از هنرپیشه های سرشناس آمریکا به این کارزار پیوستند مسئله ابعاد رسانه ای عظیمی پیدا کرد و میلیون ها زن از طریق هشتک "من هم" به این کارزار پیوسته و کارزار به زبان های مختلف در کشورهای دیگر گسترش یافت. بدین ترتیب "من هم"  آغاز جنبشی شد که افکار عمومی را به خود جلب کرد و زنانی که هر کدام به نحوی قربانی آزار جنسی و یا تجاوز بودند جرات پیدا کرده و لب به سخن گشودند و از تجارب تلخ خود سخن گفتند و نوشتند. بالاخره "هاروی واینستین" محکوم شد و نتیجه آن ارائه لایحه ای به کنگره آمریکا( بنام می توی کنگره) برای بهبود حفاظت قانونی از زنان در رابطه با آزار جنسی و تجاوز بود. البته ناگفته نماند که وضع قوانین تنها گامی نیست که برای جلوگیری از خشونت علیه زنان باید برداشت. مبارزه با فرهنگ مردسالاری و نگاه کالایی به زنان نیز گام های اساسی وضروری است که باید برداشته شود.علیرغم سال های طولانی مبارزه جنبش های فمینیستی در کشورهای پیشرفته سرمایه داری و دست آوردهای این جنبش ها همچنان نگاه کالایی به زنان وجود دارد وزنان راهی طولانی برای مبارزه در پیش رو دارند. زیرا آمارها  نشان می دهد که حتی در کشورهای پیشرفته سرمایه داری با سنت های قوی جنبش فمینیستی  زن کشی، تجاوز و آزار جنسی همچنان یکی از مسائل جدی زنان و جوامع این کشورها میباشد.

خامنه ای راه حل آزار جنسی غرب اسلام و حجاب اسلامی است

خامنه ای یک سال پس از جنبش "من هم" گفت که علت آزار جنسی در غرب فقدان اسلام و حجاب است. اما این اکاذیب رهبر جمهوری اسلامی بهیچ وجه انطباقی با آپارتاید جنسیتی در ایران  و ابعاد عظیم و روزمره خشونت، تعرض و تجاوز علیه زنان ایران ندارد. قوانین موجود در نظام جمهوری اسلامی در حد بردگی زن و بشدت ضد زن بوده و خشونت را علناً تبلیغ و ترویج می کنند. از ساده ترین نوع خشونت در ایران که آشکار و قابل رویت است حجاب اجباری است. خانه نشین کردن زنان و در پی آن  محدود کردن فعالیت فرهنگی ، ورزشی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی زنان شکل دیگری از خشونت علیه زنان است. تک تک قوانین موجود در نظام جمهوری اسلامی اساسا با نگاه کالایی و پدرسالارانه به زن میباشد. و نتیجه این نگاه است که خشونت علیه زنان را بطور سیستماتیک بالا برده و باعث زن کشی، تجاوز و آزار و اذیت زنان در محیط زندگی شان شده است.

سکوت شکسته می شود

مدتی است که تعدادی از زنان جسور کشور حتی با هویت شخصی خود سکوت  را شکسته  و از طریق رسانه های مجازی دست به  افشاگری زده و از خاطرات تلخ تجاوز، آزار جنسی و خشونت های دوره های زندگی خود سخن می گویند. بخشی دیگر نیز بدون نام بردن شخص متجاوز تلاش می کنند آنچه را که بر خودشان رفته است را علنی کنند. در پی این افشاگری تعدادی از دانشجویان زن از آزار جنسی خود به دست برخی از استادان و روسای دانشگاه ها پرده برداشتند. زنان خبرنگار به افشاء  تعدادی از مسئولین کشور، نمایندگان مجلس، مسئولین رسانه ها و چهره های هنری مطرح پرداختند که به مناسبت های مختلف آنها را تحت آزار جنسی قرارداده و یا به آنها تعرض کردند.  تعدادی از زنان  از شخصی سخن گفتند که دختران جوان را به خانه اش دعوت کرده و با خوراندن داروی خواب آور در  جام شراب شان به آنان تجاوز کرده است. در پی این افشاگری اخیر شخص مزبور دستگیر شده و منتظر دادگاه و صدور حکم خود می باشد. بر طبق قانون "مجازات جمهوری اسلامی طبق ماده 82 قانون مجازات اسلامی تجاوز به عنف اعدام است". میدانیم که با اعدام متجاوز تنها صورت مسئله پاک خواهد شد وتغییری در اصل مسئله بوجود نخواهد آمد. و از طرفی حکم اعدام می تواند بعنوان حکم ترمزی در شکستن سکوت زنان عمل کند. برای مثال اگرمتجاوز از فامیل نزدیک  و خانواده قربانی باشد -که اکثر موارد تجاوز در محیط  های بسته خانواده ها وفامیل ها صورت می گیرد-  تنها ترس از طرد شدن از اطرافیان و عرف جامعه نخواهد بود که باعث سکوت خواهد شد بلکه ترس اعدام افراد خانواده وشاید هم  نان آور خانواده نیز به عنوان علتی برای سکوت عمل خواهد کرد.

اکثر کسانی که تا کنون دست به  افشاگری زده اند اساسا از قشر تحصیل کرده  و یا دانشجو بوده اند. افشای خشونت استاد یا رئیس دانشگاهی که شاید از طرف نهادهای قدرت نیز مورد حمایت قرارداشته باشند نمی تواند بدون عواقب باشد. و از طرفی از دست دادن موقعیت تحصیلی ضربه ای است که برای یک دانشجویی که  با رویای رفتن به دانشگاه و پیدا کردن موقعیت شغلی مناسب سال ها تلاش کرده است بسیار مهلک خواهد بود.

اما شکستن سکوت در باره  آزار جنسی و تجاوز در محیط کار نیزعلاوه براینکه فرد قربانی باید فشار سنگین قضاوت های دیگران را در مورد خود تحمل کند-  که در اکثر موارد مقصر زن شناخته می شود - با  خطراز دست دادن شغل و به بیان دیگر از دست دادن درآمد خانواده خود نیز مواجه میشود. اکثرزنان سرپرست خانواده و مادران تنها در چنین شرایطی با دشواری های متعددی روبرو می شوند که  هزینه آن بقای خود و خانواده اشان است. بنابراین شکستن سکوت در جامعه ای مثل کشور ما کار بسیار دشواری است و از اینکه تعدادی از زنان جامعه ما دست به این افشاگری زده اند باید به آنها تبریک گفت و به شجاعت آنان ارج گذاشت.

ابعاد طبقاتی خشونت جنسی نیز بسیار مهم است. میدانیم که هر چه فقر و بدبختی در جامعه ایی افزایش یابد به همان نسبت خشونت هر چه بیشتری نصیب زنان طبقه کارگر و زحمتکش میشود که بی حقوق ترو بی پناه تر از زنان طبقات میانی و بالای جامعه هستند. بنابراین تا زمانی که مناسبات اجتماعی بطورریشه ایی تغییر نکند زنان طبقات پائین بزرگترین قربانی جرم و جنایت و خشونت جنسی خواهند بود.البته برای مبارزه با این معضل اجتماعی نباید منتظرتغییرات اساسی ماند. زنان و بویژه زنان کارگر و زحمتکش باید با شکستن سکوت از همین امروز زمینه را برای فردای تغییرات بزرگ - که بدون سرنگونی رژیم جمهوری اسلامی ممکن نیست - آماده کنند. البته شکستن سکوت زنان کارگر و زحمتکش که در محیط های بسته تر و سنتی تر زندگی میکنند مشکل تر از دیگر زنان است اما فعالان جنبش زنان و کارگری باید در محل کار و محله و خانه به خانه کمک کنند تا این موج هم بلند شود.

شکستن سکوت  در نظام جمهوری اسلامی خود یک امر سیاسی است. و میدانیم که تغییر قوانین ضد زن و غیر انسانی در نظام جمهوری اسلامی کار آسانی نخواهد بود. اما همانطور که زنان با مبارزه طلبی و مقاومت خود پایه های حجاب اجباری را سست کرده اند با جنبش شکستن سکوت نیز می توانند آنچه را که پیشگامان این جنبش انجام داده اند را به یک جنبش واقعاً توده ای تبدیل کنند.

يكشنبه ۱۶ شهريور ۱۳۹۹ برابر با ۶ سپتامبر ۲۰۲۰