رنج هایم مرا قوی ساخته است

گفتگوی نینا بهاندری با

هلنا دامو هاکنا

ترجمه آزاده ارفع

روز یکشنبه( سی و یکم اکتبر) دهمین سال تصویب قطعنامه 1325 شورای امنیت سازمان ملل متحد تحت عنوان " زنان، آزادی و امنیت " میباشد. انگیزه تصویب این قطعنامه مشاهداتی است که نشان میدهد 90 درصد فعالیت های صلح را در سطح جهان زنان  انجام می دهند. به همین خاطر قطعنامه درخواست می کند که زنان در همه عرصه های مربوط به صلح وارد شده و از آنها در برابر خشونت حمایت شود. ترازنامه این قطعنامه پس از ده سال نشان می دهد که تا چه اندازه به این امر مهم بی توجهی شده است. اما در برخی از کشورها الگو های موفقی هم به چشم می خورد.

نشاط و سرزندگی چهره "هلن داموهاکنای"، که آوازه اش  از مرزهای "پاپوا گینه  جدید" و اقیانویسه فراتر رفته،  بازتاب انرژی خارق العاده و صلابت درونی او در پیکار برای عدالت،صلح ، حقوق بشر، حقوق زنان و نیز همه آن مواردی است که قطعنامه 1325 شورای امنیت سازمان ملل متحد مطرح شده است.  

"هاکنا " در 13 سپتامبر 1955 بعنوان " دختر سرکرده قبیله" در دهکده" گوگوهه" درجزیره "بوکا" واقع در شمال جزیره" بوگاینویل "  بدنیا آمد. این جزیره به "پاپوا و گینه جدید" تعلق دارد. آرزوی والدینش این بود که او از توانائی هائی لازم برای رهبرجامعه دهقانی که در آن می زیستند، برخوردار شود. تعلیمات اخلاقی مسیحیی در او تاثیرات پابرجائی نهاده بود.

پدرش یک معلم بود ، و در مدرسه کاتولیک روستا تدریس می کرد. "هاکنا" ابتدا در همین مدرسه محلی مشغول تحصیل شد  و سپس در مدرسه سن ماری تحصیلات خود را ادامه داد . بعد از به پایان رساندن دوره آموزش معلمی از سال 1975 تا 1990 در بسیاری از دبستان های استان های مستقل "بوگاینویل" به تدریس پرداخت. "هاکنا" می گوید:  " در آن دوره امکان مشاغل دیگر برای زنان وجود نداشت. با خوشحالی شاهد بودم که چگونه شاگردان خودشان را برای رفتن به مدارس بالاتر آماده می کردند . مبارزه طولانی استان "بوگاینویل" به جنگ داخلی مبدل شد. در 1990 محاصر ه کامل بعد از تخریب معدن مس" پانگوانا" که توسط  استرالائی ها اداره می شد، " بوگاینویل" در محاصره کامل قرار گرفت."

تحت تاثیر بحران او شغلش را از دست می دهد.  " در دوره ای به دلائل امنیتی والدین کودکانشان را در خانه نگه می داشتند من دیگر قادر به تدریس برای آنها نبودم . در 29 مای 1990"ارتش انقلابی  بوگاینویل " (ب. ر. آ) خانه های روستای ما را به آتش کشید. یک روز بعد تمامی روستای ما در آتش سوخت."

یک هفته قبل از حادثه آتش سوزی یازده چریک" ارتش انقلابی بوگاینویل"وارد خانه "هاکنا" شده و او  و فرزندانش را مورد تهدید قرار داده بودند. آنها می خواستند با همسر"هاکنا"  صحبت کنند."هاکنا" در آن زمان هفت ماهه حامله و همزمان به بیماری مالاریا هم مبتلا شده بود. "هاکنا" می گوید: " من از وحشت سنگ شده ودچار زایمان زود رس شدم. پسر چهارمم را تنها بر روی زمین لخت بدون کمک های پزشکی بدنیا آوردم." هاکنا" باید نظاره گر درد و رنج مادران دیگر می بود. نظامیان (ب. .ر آ)" ارتش انقلابی بوگاینویل" و سربازان ارتش دولتی" پاپوا گینه جدید" زنان را مورد تجاوز قرار می دادند. حوادث دلخراشی که او در طول زندگی اش شخصا" تجریه نمود بخشی از بحران بزرگی است که بشریت امروز را در چنگال خود گرفته است. این .حوادث تاثیرات خود را بر زندگی هاکنا"برجای نهادند. او پا به عرصه فعالیت در راه صلح نهاد برای آن که از بار سنگینی که بر دوش زنان و دختران قرار دارد، بکاهد  " .

 هاکنا می گوید: " رنج هائی که تحمل کرده ام مرا به اندازه کافی قوی ساخته  تا بتوانم  جامعه را بسیج کنم". در 1992  او به صف بنیان گذاران "آژانس توسعه زنان لایتانا نه هان" (ل ن و د آ) پیوست که خواهان تقویت همبستگی اجتماعی در جامعه "بوگاینویل" بودند." آژانس" به کمک های انسانی پرداخته و برای خانواده های" بوکا" لباس و دارو تهیه می کرد. دردوره محاصره این جزیره  "آژانس" دارو را به شکل غیر قانونی به جزیره وارد می نمود.

در همین دوره هاکنا همزمان در " شبکه زنان پاسیفیک علیه خشونت" و در" شبکه اقدام جهانی علیه اسلحه های دستی" فعالیت میکرد. او می گوید :" امروز هم حقوق پایه ای زنان رعایت نمی شود . زنان هیچگونه دسترسی به تامین بهداشت و درمان ندارند."، " خشونت خانگی ، آزار جنسی  و  روحی زنان به شکل روزمره  ادامه دارد".

"هاکنا" در باره افزایش موارد تجاوز جنسی نگران است. او می گوید: "به همین علت کارزاری برای حساس ساختن افکار عمومی سازمان داده ایم. ازجمله این اقدامات تهیه گزارش های رادیویی در باره این جنایات است.  ما  همچنین از مقامات کشور می خواهیم که در این موارد عدالت را برقرار کنند. زنان هر چه بیشتر و  بهتر آگاه شوند موارد تجاوز بیشتر علنی خواهد شد.

زنان در فروش مواد غذایی در کنار خیابان!

 در "پاپوا، گینه جدید"  زنان فشار اصلی فقر را به دوش کشیده و در موارد زیادی در معرض خشونت خانگی قرار دارند.پس از اوگاندا بالاترین میزان خشونت علیه زنان در " پاپوا، گینه جدید" اعمال می شود.

مردان هم باید همکاری کنند!

"هاکنا" خیلی زود متوجه شد که مردان هم باید به این کارزار مبارزه برای صلح به پیوندند. او می گوید:" با برنامه های ویژه ای به شورشیان جوان کمک کردیم که اسلحه های خود را زمین بگذارند ومجددا به جامعه مدنی بازگردند. ما می خواستیم به آنها نشان دهیم که درهنگام جنگ استفاده از اسلحه  چه عواقبی برای جوامع روستایی در ایجاد خشونت علیه زنان داشته است." 

"هاکنا" و هم رزمانش از دولت ها و از "سازمان های غیر دولتی" می خواهند که ، تدابیری در مورد سلاح های دستی بیندیشند. او می گوید:" در این میان حتی چریک ها نیز پذیرفتند که با "آژانس توسعه زنان لایتانا نه هان" همکاری کرده و به مردم روستایی در باره حقوق زنان  روشنگری کنند." با مردان و جوانان به تجزیه و تحلیل درباره نقش آنها پرداخته شده و بدین ترتیب تلاش می شود تا احساس مسئولیت بیشتری در میان آنها ایجاد شود.

"هاکنا" می گوید :"اگرچه جامعه "بوگاینویل" به جوامعی تعلق دارد که  مادررا بعنوان هسته اصلی خانواده خود قلمداد می کند  اماهیچگونه تضمینی وجود ندارد که زنان حقوق برابر با مردان مثلا" در بهره برداری از زمین را داشته باشد. " استعمار و جنگ  نقش رهبری کننده  سنتی زنان را در خانواده و مهار کردن ستیزها را از آنان گرفته است. ما تلاش می کنیم که موقعیت ازدست رفته زنان را مجددا به آنان برگردانیم. " تشکیلات زنان می خواهد از طریق شخصیت های با نفوذ محلی مردم را برای دست یابی به  عدالت اجتماعی بیشتر وارد صحنه سازد".

درچهارمین  کنفرانس جهانی زنان در 1995 در پکن "هاکنا"  با نحوه برخورد زنان در دیگر کشورها با مسئله جنگ آشنا شد. در سال 2000 "هاکنا" بخاطر نقشی که در ایجاد "آژانس توسعه زنان لایتانا نه هان" ایفاء کرده است "جایزه جهانی هزاره صلح برای زنان" را دریافت کرد.

زنان در" بوگانیویل"  تلاش های گسترده ای برای خاتمه جنگ در جزیره انجام داده اند.اما در عین حال به بسیاری از آنها این احساس را داده است که نتوانسته اند به طور واقعی در روند صلح ادغام شوند "هاکنا" اما زنان و همه مردم استان را قانع کرد که بطور علنی در باره قانون اساسی جدید و مقررات نحوه استفاده از اسلحه های دستی اظهار نظر کنند. و بلاخره درخواست های زنان در مذاکرات صلح در سطوح بالا نیز گوش شنونده پیدا کرده است.

در سال 2001 قرارداد صلح به امضاء رسید. همراه با قرار داد صلح چهارچوب های انتخابات برای گزین حکومت مستقل در "بوگاینویل" مشخص شد. "هاکنا" می گوید:" ما فکر می کردیم تعداد زیادی از زنان وارد دولت شوند. اما در پارلمانی با 44 کرسی تنها سه کرسی به زنان تعلق دارد."

او در ادامه می گوید :"قطعنامه 1325 ابزار مهمی است که از طریق آن می توان دولت ها  را وادارساخت تا  نیازهای انسانی برای امنیت را عملی سازند. در دوره پس ازپایان جنگ این امر برای ما بویژه حائز اهمیت بسیاری است." از نظر "هاکنا" قطعنامه اولین وسیله چهارچوب حقوقی و سیاسی بنیادی می باشد که حقوق زنان را در شرکت در مذاکرات صلح و روند بازسازی پس از جنگ به رسمیت شناخته شده است." "هاکنا" با نگاه انتقادی می گوید تا کنون تنها تعداد اندکی از 193 کشور عضو سازمان ملل  برنامه ای عملی در سطح ملی برای به اجرا در آوردن این قطعنامه به تصویب رسانده اند .

زنان اکثر معلمان را تشکیل می دهند

"هاکنا" با تاکید می گوید :" اگر بگذارند ، ما زنان، در موضع قدرت قرار بگیریم می توانیم شریان خشونت را درهم بشکنیم "." زنان حالا با مردان روی اختلافاتی که بر سر بهره برداری از زمین پیدا می کنند به  بحث پرداخته  و به عنوان قاضی درباره خشونت خانگی به قضاوت می نشینند . همچنین اکثریت معلمان را زنان تشکیل می دهند."

 تنها همکاران و مشاوران شبکه "آژانس توسعه زنان لایتانا نه هان" در 14 منطقه " بوگاینویل" نیستند که از"هاکنا" حمایت می کنند . خانواده  او نیزبطور همه جانبه از او پشتیبانی می کنند. همسرش،" کریس"، برای سازمان زنان برنامه رادیویی تولید میکند، دخترش "بیانکا" بعنوان مدیر برنامه ریزی و دختر دیگرش" سوزان" نیز بعنوان خبرنگار فعالیت میکنند. چهار پسرش در شرکت خانوادگی "کوپرا" کار می کنند . این پشت گرمی "هاکنا" را در کار سخت روزانه که از 5 صبح آغاز می شود، همراهی میکند. تنها زمانی کاسه صبرش لبریز می شود که حس کند توصیه ها یش درک نشده است. 

از نینا بهاندری ( ای. پ اس) ، سیدنی اول نوامبر 2010

منبع: روزنامه " نویس دو یچلند"