افتتاح نیروگاه اتمی بوشهر پس از ۳۴ سال

صادق افروز

نیروگاه اتمی بوشهر سرانجام پس از ۳۴ سال که از آغاز عملیات احداث آن می گذشت ، شروع به کار کرد. این پروژه که در تاریخچه اش همواره  مهر دو کارفرمای  رژیم شاهنشاهی  و رژیم جمهوری اسلامی را خواهد داشت سرانجام پس از کش و قوس های بسیار بکار افتاد . کش و قوس هایی چون تجربه یک انقلاب  در ایران و جابجایی رژیم های حاکم، تجربه یک جنگ ویرانگر ۸ ساله خانمانسوز بین ایران و عراق در چند کیلومتری دیوارهایش ،تجربه تعویض کارفرما های متعدد  درون نظام جمهوری اسلامی از لیبرال های نهضت آزادی و بنی صدر و بعد موسوی وخامنه ای  و رفسنجانی و خاتمی گرفته تا این آخری  احمدی نژاد و تجربه مشاورین خارجی مختلف از آلمانی های غربی گرفته  تا متخصصین کمپانی روسی  تازه تاسیس پس از تلاشی اتحاد شوروی (۱)و بازگشت  این کشور به بازار آزاد . نیروگاه بوشهر در تاریخچه ۳۴ ساله احداثش حوادث یکی از مهمترین فصل های تاریخ معاصر جهان را به همراه دارد .

 توافقنامه احداث این پروژه در سال ۱۹۷۶ بین رژیم شاه و سازمان اتمی آلمان غربی به امضا رسید.کمپانی کرافت ورد یونیون که وابسته به زیمنس آلمان است  ساخت دو واحد نیروگاه اتمی به توان ۱۲۹۳ مگا وات را به عهده گرفت .در سال ۱۹۷۹، ۷۵ در صد از ساخت واحد اول و ۶۰ درصد از واحد دوم اتمام یافته بود .اگر کمپانی آلمانی به فعالیت خود با همان سرعت اولیه ادامه می داد این نیروگاه در سال۱۹۸۰   آغاز بکار می کرد . اما  این کمپانی در این سال پروژه را متوقف کرد .با شکایت دولت ایران ، کمپانی آلمانی مجبور شد ساخت این دو واحد را ادامه بدهد ولی با شروع جنگ ایران و عراق این پروژه مجددا متوقف شد . در سال ۱۹۸۹(۲) پس از سفر رفسنجانی به مسکو مقدمات همکاری اتمی بین دو کشور تدوین شد .این موافقتنامه سر انجام در سال ۱۹۹۲  بین دولت ایران و روسیه در زمینه به پایان رساندن پروژه نیروگاه بوشهر به ارزش یک میلیارد دلار به امضا رسید .بر طبق این قرارداد پیش بینی می شد که در سال ۲۰۰۰ این نیروگاه آماده بهره برداری بشود . ولی تاخیر های پشت سر هم  ،راه اندازی نیروگاه را به عقب انداخت . بالاخره در ۲۶ اکتبر ۲۰۱۰اعلام شد که نیروگاه به کار افتاده است .

علی صالحی ، معاون احمدی نژاددرباره آخرین تاخیر و شایعه آلوده بودن کامپیوتر های این نیروگاه به کرم کامپیوتری استاک نت به خبرنگاران گفته است که این شایعه صحت ندارد و آخرین تاخیر راه اندازی به دلیل نشت آب در نیروگاه بوده است .به گفته او تنها چند لب تاپ متعلق به کارمندان این نیروگاه به این کرم آلوده شده اند.

سازمان ملل و کشور های بزرگ سرمایه داری که نسبت به عملیات اتمی ایران بسیار حساس هستند ، در مورد نیروگاه بوشهر چنین حساسیتی را از خود نشان نمی دهند. این عدم حساسیت به این دلیل است که این نیروگاه برای غنی کردن اورانیوم احداث نشده بلکه هدف اصلی این نیروگاه استفاده از اورانیوم غنی شده ۲۰ درصد در راه انداری ژنراتور های برق می باشد .این نیروگاه دارای دو پست ۲۳۰ کیلو ولت و ۴۰۰ کیلو ولت است که به برق سراسری ایران متصل می شود . حساسیت اصلی کشورهای سرمایه داری روی غنی کردن اورانیوم است . آن ها نمی خواهند ایران مستقلا در غنی کردن اورانیوم فعالیت کند .آنها از فعالیت های مخفیانه جمهوری اسلامی در غنی کردن اورانیوم بیمناکند . اورانیوم غنی شده تا ۹۰درصد می تواند برای ساخت بمب اتمی مورد استفاده قرار گیرد .

من می پذیرم که منابع نفتی ما محدود هستند و بالاخره یک روز تمام می شوند .ولی در کشور بزرگ و پهناور ایران آیا پروژه استفاده از انرژی هسته ای کار عاقلانه ای است ؟ آیا ما  نمی توانیم روی دیگر منابع انرژی سرمایه گذاری کنیم ؟آیا به اندازه کافی در استفاده از انرژی خورشیدی ، باد و استفاده از گیاهان (۳)برای تولید انرژی کار کرده ایم ؟ استفاده از انرژی هسته ای می تواند برای سلامت محیط زیست بسیار خطرناک باشد . تصادفات کوچک در این نیروگاه به مرگ هزاران نفر و آلودگی شدید محیط زیست منجر می شود . دفن زباله های اتمی خود مسئله بغرنج دیگری است . این زباله ها را باید در اعماق زمین درون بلوک های بتونی دفن کرد .اگر زلزله یا دیگر اتفاقات منجر به ترک خوردن این بلوک ها شوند آب جاری زیر زمینی آلوده خواهد شد .آن دسته از ناسیونالیست هایی که از جمهوری اسلامی به دلیل سرسختی اش دراستفاده از این آلترناتیو انرژی حمایت می کنند  و افتتاح نیروگاه را تبریک می گویند باید به این جنبه قضیه نیز توجه داشته باشند . اگر حادثه چرنوبل  آلودگی  اتمی را به خاک کشور های اسکاندیناوی کشاند ، هرگونه حادثه مشابه نه تنها بوشهر  و شهر ها و روستاهای اطراف آن  و استان های مجاور در خاک ایران بلکه به کشور های همسایه ، خلیج فارس و دریای عمان را نیز  آلوده خواهد کرد . فعالیت های ماجراجویانه  جمهوری اسلامی در غنی کردن  مخفیانه اورانیوم و عدم رعایت استانداردهای بین المللی بدور از چشم ناظران آژانس اتمی و ایجاد بحران های سیاسی  بر بستر این کانون می تواند به نتایج بسیار دردناکی برای مردم ایران و منطقه بیانجامد .

۲۷ اکتبر ۲۰۱۰

ـــــــــــــــــــــــــــــــــ

 (۱) نام کمپانی روسی سازنده نیروگاه اتمی  بوشهر، اتم استوری اکسپورت می باشد

(۲) جمهوری اسلامی هیچگاه از اتحاد شوروی برای راه اندازی نیروگاه بوشهر تقاضای کمک نکرد.سفر رفسنجانی به مسکو پس از تلاشی اتحاد شوروی صورت گرفت .

(۳) استفاده از نیشکر به منظور تولید اتانول خود به ایجاد گاز های گلخانه ای منجر می شود . این گاز ها موجب گرم شدن زمین و صدمات زیست محیطی می شوند . ولی در مقام مقایسه با انرژی هسته ای بسیار کم خطر تر هستند .