"جام زهر" رهبر؛  فرصتی تازه در پیوند مبارزه برای نان و آزادی

رضا سپیدرودی

سقوط شدید درآمدهای نفتی، نرخ رشد منفی اقتصادی، تورم بیش از 40 درصدی، ورشکستگی مالی دولت، تبدیل شدن تحریم های شدید اقتصادی به ابزار قتل عام خاموش توده ای خاصه در میان لایه های محروم، گسترش نارضایتی عمومی از سیاست های ماجراجویانه باند ولایت فقیه و متحدان نظامی و امنیتی این دستگاه در حوزه سیاست خارجی، غارت وحشتناک دارایی های عمومی در دوران 8 ساله دولت احمدی نژاد و از هم گسیختگی شیرازه های امور، سرانجام خامنه ای را وداشت تا با تعبیر "نرمش قهرمانانه"، در برابر رشد روافزون نارضایتی روحانیون حکومتی، خطر انفجارهای خودانگیخته خشم و نارضایتی انباشته شده مردم از پائین و تنگ تر شدن حلقه محاصره بین المللی رژیم جام زهر را سر بکشد و عقب نشینی کند. واگذاری مذاکرات هسته ای به وزارت خارجه، افزایش تحرک دیپلماتیک رژیم، اشاره روحانی به برخورداری از "اختیارات کامل" در مذاکرات با کشورهای غربی و با آمریکا، پیام های دیپلماتیک رد و بدل شده و نامه نگاری میان اوباما و روحانی، تاکید تلویحی بر عدم دخالت پاسداران در مسایل سیاسی از سوی خامنه ای و آزادی گروه کوچکی از زندانیان سیاسی، برخی خطوط  این عقب نشینی در روزهای اخیر است. آزادی گروهی یازده نفره از زندانیان سیاسی در آستانه سفر روحانی به آمریکا و شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل قبل از هر چیز به معنای آن است که حاکمیت به خوبی از رابطه دیپلماسی خارجی و سیاست داخلی آگاه است و این اقدام را در راستای "نرمش" تاکتیکی برای کاستن از فشار بر روی خود در دوره ای که به سمت مذاکرات هسته ای می رود صورت داده است. ناگفته روشن است که این اقدام به معنای تغییر ریل سیاست های داخلی رژیم و کم کردن فشار سرکوب و اختناق نیست. دستگاه ولایت فقیه که با سیاست های ویرانگرانه اش کشور را به لبه پرتگاه کشانده در موقعیت ضعف قرار گرفته است. برخلاف جریانات حاشیه حکومت که به خاطر حفظ نظام و بیرون کشیدن آن از بحران، آمادگی دارند که حتی بر ابتدایی ترین حقوق مدنی و آزادی های فردی خط قرمز بکشند و از این رو  آزادی یازده زندانی سیاسی از میان صدها زندانی سیاسی را گامی در مسیر حذف رادیکالیسم اجتماعی و مجوزی برای پناه بردن به سکوت و مدارا با دیکتاتوری  تبیین می کنند، مدافعین واقعی آزادی های سیاسی و حقوق برابر شهروندی، ضعف آشکار هسته اصلی قدرت را تنها نقطه پرشی برای تقویت مبارزه در راه گسترش دستیابی به حق برابر شهروندی و عدالت اجتماعی می دانند. به اعتقاد آنان، پیشروی در مسیر دستیابی به توافقی در زمینه برنامه هسته ای ایران با کشورهای غربی و آمریکا، و منجمد شدن تدریجی این تنش، اگر با کاهش تدریجی تحریم ها نیز همراه باشد، نقش حقوق بشر به عنوان ابزاری برای امتیازگیری یا اعمال فشار سیاسی بر رژیم اسلامی در کشورهای غربی را به ناگزیر تا حدودی پر رنگ تر خواهد کرد. همزمان موقعیت ضعیف کنونی رژیم تنها به شرطی می تواند مورد بهره برداری بهینه مدافعان آزادی و عدالت اجتماعی در کشور قرار گیرد که به مثابه  بستری برای شتاب دادن به فعالیت های مستقل مدنی در همه حوزه های حقوق فردی و اجتماعی تلقی شود. نه فقط جمع کوچکی از زندانیان سیاسی که همه زندانیان سیاسی و عقیدتی در سراسر کشور باید بی قید و شرط آزاد شوند و بساط سانسور و سرکوب و اختناق در همه حوزه ها برچیده شود. داغ شدن تدریجی مبارزه برای حقوق بشر، مدافعان ناپیگیر، دروغین و عافیت طلب را از مبارزان پیگیر جدا می کند و فرصت های تازه ای برای پیشروی در این عرصه هاست که نباید نادیده گرفته شود. ناگزیری رژیم اسلامی در عقب نشینی برای نجات خود از بحران همه جانبه ای که گریبانش را گرفته است، فرصت بی نظیری برای پیوند مبارزه برای نان، کار، آموزش، برخورداری از بهداشت و درمان، بیمه و خدمات اجتماعی با آزادی های فردی و حقوق مدنی پدید آورده است. پیوندی که قبل از همه نسل جوان کشور؛ نسلی که از سرکوب دانم آزادی های فردی و مدنی به تنگ آمده و در عین حال در بازار بحران زده کار و در اقتصاد از رمق افتاده کنونی، آینده اش پیشاپیش به سرقت رفته و به همسرنوشتی با فرودستان و لایه های محروم جامعه محکوم شده است، می تواند و باید پیشتاز آن باشد.