جایی که در آن “حلوا برای زنده ها” هم پخش نمی کنند ویک سفیر نامهربان

روشنگری

اسکارلت جوهانسن هنرپیشه موفق و پردرآمد هالیوود را، چه خودش بخواهد چه نخواهد، چیزی مساله فلسطین ارتباط میدهد: جوهانسن از سال ۲۰۰۷ به عنوان « سفیر جهانی» موسسه بین المللی آکسفام فعالیت میکرد و آکسفام که تلاش برای پایان دادن به فقر و محرومیت در سراسر جهان را  در راس ماموریت های  خود قرار داده است، اشغال فزاینده و مداوم سرزمین های فلسطینی توسط اسرائیل و انضمام آنها به اسرائیل را در تضاد با هدف های خود می بیند، زیرا این  سیاست اسرائیل که از نظر قوانین بین المللی هم غیرقانونی است، به اشکال مختلف به فقر و محرومیت فلسطینی ها دامن میزند.

در ژانویه امسال دو گزارش  مرتبط با فلسطین توسط خبرگزاری های بین المللی مخابره شده که سروصدای زیاد برپا کرد. یکی مربوط بود به اردوگاه پناهندگی یارموک، دیگری مربوط بود به اقدام اسکارلت جوهانسن برای بازی در یک آگهی تبلیغاتی که به شهرک اشغالی معاله ادومیم  در ساحل غربی رود اردن ربط پیدا میکند.

اردوگاه آوارگان سیاست اشغال

ارموک اردوگاهی است نزدیک دمشق که مسکن پناهندگان فلسطینی است. گزارشات یارموک در هفته های اخیر آنقدرتکان دهنده و دردناک بودند که بیشتر خبرگزاری های بزرگ جهان مجبور به سانسور تصاویر و فیلم های ویدیویی آن شده یا به مخاطبان خود هشدار دادند که منتظر مشاهده صحنه های دردناک و تکان دهنده باشند.  حتی کودکان مسلول و گرسنه داستان غم انگیز «حلوابرای زنده ها» ی شاملو، پیش کودکانی که در این فیلم ها دیده میشوند، چابک و سرحال به نظر میرسند. آنها حداقل میتوانستند برای یک قاشق حلوا بدوند، بجنگند و کلک بزنند. اینها در چشم دوربین به شما نگاه میکنند و معصومانه و بیحال از گرسنگی جان میدهند.

این واقعیت دارد که ساکنان یارموک از بی غذایی میمیرند. بنابر گزارش شبکه الجزیره از قول ساکنان اردوگاه، ۵۵ تن در دوران جنگ داخلی  از گرسنگی مرده اند. کارمندان سازمان ملل میگویند زنان حامله به علت بی غذایی ممتد قادر به زایمان نیستند و هنگام به دنیا آوردن کودک جان میدهند. به گفته آنها غذای مردم به غذای حیوانات تقلیل یافته است. در برخی ویدیو ها می بینیم که مردم برای تغذیه علف می چینند. در این شرایط روشن است که کودکان بیشترین ضربه را می بینند و  اکثریت قریب به اتقاق آنها دچار سوء تغذیه هستند.

 خبر مربوط به اسکارلت جوهانسن وقتی در رسانه ها پیچید که گزارشات تکان دهنده یارموک در حال انتشار بود و سازمان ملل میکوشید به این اردوگاه در محاصره  غذا ودارو برساند و انظار جهان را به وضع بحرانی آن جلب کند.

آگهی تبلیغاتی  در خدمت اشغال

اقدام خانم جوهانسن البته «مستقیما» با یارموک پیوند نداشت، هرچند به عنوان سفیر آکسفام بی ربط نبود اگر می شنیدیم و میخواندیم که اودست یاری به سوی ساکنان بحران زده یارموک دراز کرده باشد. به هرحال خبرچنین نبود برعکس همانطورکه خبرگزاری ها وسیعا گزارش کردند این بود که خانم جوهانسن قراردادی چند میلیونی  با یک شرکت اسرائیلی به نام  سودا استریم  که تولید کننده نوشابه های گازدار امضا کرده تا در فیلم تبلیغاتی آن بازی کند. آنچه که خبر را غیرمنتظره کرد، اسرائیلی بودن شرکت نبود، هرچند که هم اکنون نیروهای مترقی یک کارزار گسترده

تحریم کالاهای اسرائیلی به قصد پایان دادن به اشغال راه انداخته اند. مساله اصلی این است که  این  شرکت یک کارخانه  در شهرک اشغالی معاله ادومیم تاسیس کرده است،  جایی که هم اشغال آن و هم فعالیت تجاری شرکت های اسرائیلی در آن بر طبق قوانین بین المللی غیرقانونی است. زمین دزدیده شده، آب دزدیده شده،  محیط اقتصادی که از ساکنان و مالکان اصلی این زمین ها به سرقت رفته است و آنها را به آوارگی و فقر و فلاکت کشانده، ابزار تولید آب گازداری است که توسط خانم جوهانسون برای « تامین سلامت» بهتر به مشتری عرضه میشود.

طبیعتا شرکت آکسفام از این قرار داد برآشفت ونارضایی خود را در وبسایت سازمان به این شرح اعلام کرد:« نقش خانم جانسون در بازاریابی برای سودا استریم با نقش او به عنوان سفیر جهانی آکسفام در تناقض است. آکسفام بر این باور است که تجاری که ، مثل سودااستریم، در مناطق اشغالی فعالیت میکنند فقر موجود را گسترش داده و جوامع فلسطینی را از حقوق شان ، که ما از آنها دفاع میکنیم، محروم میکنند.»

اسکارلت جانسن به انتقاد آکسفام با انتشار بیانیه ای واکنش نشان داد. به نوشته بی بی سی فارسی او دراین بیانیه نوشت: این شرکت “نه تنها پایبند به رعایت اصول محیط زیستی است، بلکه مصمم به ساخت پلی است از صلح، میان اسرائیل و فلسطین،‌و از همسایگانی که در کنار هم کار می کنند، حمایت می کند، به آنها حقوق برابر می دهد و آنها را از همه گونه حقوق و مزایای برابر برخوردار می کند.»

ادعای خنده دار

اشاره جانسن به استخدام کارگران فلسطینی در کارخانه مستقر در شهرک اشغال شده معاله ادومیم است.

 دن برنباوم مدیرعامل شرکت نیز واکنش مشابهی نشان داد و گفت خیال ندارد  شغل ۵۰۰ کارگر فلسطینی را به خاطر مشغله مشتی کنشگر«قربانی» کند.

این استدلالی است که دولت آپارتاید آفریقای جنوبی نیز به آن استناد میکرد: ما به سیاه ها کار میدهیم. درست مثل این است که رژیم اسلامی ایران بگوید من زندگی ۷۰ میلیون ایرانی را تامین میکنم و به میلیون ها ایرانی کارداده ام.  در واقع این مستمسکی است که همه اشغالگران و همه کسانی که خود را قیم و مالک سرنوشت مردم میدانند، به آن متوسل میشوند. سوال کنید: چطور است اگر مردم در سرزمین خودشان، چه  آفریقای جنوبی باشد چه  اسرائیل یا فلسطین یا ایران، حق تعیین سرنوشت و حق حکومت داشته باشند و سیاست و تجارت خودشان را اداره کنند ؟ این برای اشغالگران و مدعیان قیمومت یک سوال ممنوعه است.

اما اردوگاه یارموک شاهدی است بر “گناه نخستین” و نشان میدهد وقتی امتداد فعالیت سودا استریم  درمعاله ادمیم یا مناطق اشغالی مشابه آن را بگیریم به ناگزیر به قتل های بی صدا در یارموک و اردوگاه های مشابه آن میرسیم.

یارموک بعد از جنگ اعراب و اسرائیل در سال ۱۹۴۸ در جنوب دمشق تاسیس شد تا  همراه اردوگاه های متعدد دیگری که در کشورهای همسایه بوجود آمده بودند، صدها هزار فلسطینی را که خانه و کاشانه خود را از دست داده و آواره شده بودند در خود جای دهد. اغلب این اردوگاه ها در کشورهای عربی  طی دهه ها به جزایری فقیر نشین تبدیل شده  اند که نه فقط حکومت های میزبان بلکه مردم این کشورها نیز به آنها به چشم «بیگانه» نگاه میکنند. نه تنها اسرائیل فاجعه « صبرا و شتیلا» را می آفریند بلکه آنها از همه سو محاصره شده و تحت ستم قرار میگیرند ، آنهم در سکوتی همه جانبه، زیرا نه رسانه های محلی میلی به افشای درد های آنها دارند، نه رسانه های بین المللی.

 آن «عرب» یک پارچه که در تبلیغات محافظه کاران منعکس میشود، در زندگی واقعی، طبیعا به ملت ها و مردمان گونه گونی تقسیم میشود،  اما  در همه جا ناچیزترین سهم به فلسطینی داده شده است، در سرزمین اصلی عملا به عنوان «نژاد پست تر» در دیگر کشورهای عرب  به عنوان «بیگانه» و مهاجر و آواره ی «تحمیلی». زیرا اشغال، زمین را از زیر پای فلسطینی بیرون کشیده و همراه آن همه چیز او از دست رفته است، نه فقط خانه و کاشانه، بلکه همه حقوق انسانی اش.

وقتی میلیون ها انسان را به این ترتیب آواره کرده و زمین، کار و تجارت او را غصب نموده و برای خود تجارت راه بیندازید، نمیتوانید  با استخدام چند اجیر از قربانیان ادعا کنید به آنها کمک میکنید. این مساله ای که اسکارلت جوهانسون به عنوان سفیر یک سازمان بشردوستانه باید دریابد.

یارموک و جنگ داخلی سوریه

وضعیت اسفناک اردوگاه های فلسطینی چه در بیروت چه در دمشق چه در دیگر کشورهایی که فلسطینی ها به آنها مهاجرت کرده اند، آنها را  به مرکزی برای جلب نیروهای جهادی تبدیل کرده است. این امربه نوبه خود فشار بر ساکنان عادی اردوگاه ها را صدچندان میکند. زیرا پلیس و نیروهای امنیتی کشور میزبان با دلیل یا بی دلیل و فقط به بهانه به این اردوگاه ها هجوم میبرند.

این پدیده است که اردوگاه یارموک را در جنگ کنونی سوریه به فاجعه کشانده است. به تخمین  سازمان ملل اردوگاه در سال ۲۰۱۱ قبل از شروع جنگ ۱۶۰۰۰۰ نفر جمعیت داشت. شورشیان ضد دولتی در دسامبر ۲۰۱۲  به یارموک وارد شدند تا مواضع خود را در جنوب و شرق دمشق مستحکم کرده و بطرف مرکز پیشروی کنند. دولت سوریه در مقابل به «بمباران فرشی» اردوگاه مبادرت کرد  که به فرار گروهی ساکنان آن منجر شد. ۱۸۰۰۰ تن که در اردوگاه باقی ماندند تحت محاصره قرار گرفتند.

نیروهای اسد در فوریه ۲۰۱۳ موفق شدند کنترل اردوگاه را به دست بگیرند وآنگاه در را به روی نیروهای کمک سازمان ملل گشودند اما با تشدید جنگ در تابستان سال گذشته باردیگر نیروهای دولتی راه ها را بسته و اردوگاه را در محاصره قرار دادند.

در این شرایط بود که نیروهای سازمان تلاش خود را گسترش داده ند که توجه مردم جهان را جلب کنند تا از یک طرف به رژیم اسد فشار بیاورند که مانع کمک رسانی نشود، از طرف دیگر بتوانند گروه های مردمی را برای کمک بسیج کنند.

انتشار عکس ها و ویدیوها و اخبار یارموک باعث شد برخی جوانان فلسطینی با ایجاد وبسایت و بسیج مردمی بتوانند کمک های قابل توجهی از سراسر جهان برای کمک به ساکنان یارموک جلب کنند.

 از طرف دیگر اسکارلت جوهانسون هفته گذشته به همکاری خود با آکسفام خاتمه داد و آکسفام هم طی بیانیه ای استعفای او را پذیرفت. آگهی تبلیغاتی او که گفته میشود «مولتی میلیاردی» است، در یکشنبه دوم فوریه در مسابقات سوپربال آمریکا به نمایش در خواهد آمد. خانم جوهانسون که از تبار مادر یهودی است، ناراحتی خود از ریاست جمهوری  بوش علنا ابراز میکرد و همیشه به دمکرات ها رای داده است . معلوم نیست بزرگی سوپربال و نقش آن در شهرت یک هنرپیشه هالیوودی  در تصمیم او نقش بازی کرده اند یا میلیون ها دلار پولی که به عنوان دستمزد گرفت یا عقاید و نظرات سیاسی.  اگر این آخری باشد، دیگر ادعای جوهانسون مبنی بر اینکه “هرگز تصمیم نداشته چهره ای برای یک موضع سیاسی باشد” که در واکنش به انتقاد آکسفام ابراز داشته بود، درست نیست و آکسفام حق داشت که تاکید میکرد بازی در این آگهی با نقش سفارت برای آکسفام تناقض دارد. مردمان جایی  که در آن  نه برای زنده ها و نه برای مرده ها حلوا پخش نمیشود، نیازبه اعزام “سفیر”ی مهربان تر دارند.

بهمن ۱۳م, ۱۳۹۲

 روشنگری

گزارشی تکان دهنده از یارموک

http://www.aljazeera.com/video/middleeast/2014/01/shocking-deprivation-syria-yarmouk-2014110202440544816.html