به مناسبت تشکیل کمیته اعتصاب کارگران مجتمع پتروشیمی ماهشهر:

چاره کارگران وحدت و تشکیلات است

بهروز نظری

سال ۱۳۹۰ سال کارگران مجتمع پتروشیمی است. اعتصاب و اعتراضات شجاعانه کارگران مجتمع پتروشیمی ماهشهر که اکنون وارد دومین هفته خود شده است، دومین اعتصاب بزرگ کارگران پتروشیمی در سال جاری است. کارگران مجتمع پتروشیمی ماهشهر پیش از این در ۲۰ فروردین اعتصابی را سازمان دادند که  بمدت ۱۱ روز ادامه داشت. کارگران در آن اعتصاب که با حضور و مشارکت فعال خانواده‌های کارگران و همچنین حمایت شجاعانه تشکل‌های کارگری دیگر روبرو شد، موفق شدند  مدیریت مجتمع و مقامات محلی را به پای میز مذاکره بکشانند و به بخشی از خواست‌های خود از جمله افزایش حق بدی آب وهوا، استفاده از امکانات رفاهی همانند پرسنل رسمی،  استفاده یکسان از رستوران مجتمع بین تمام پرسنل، رفع تبعیض هنگام ورود و خروج بین کارگران پیمانکار و رسمی، تعهد به عدم اخراج کارگران اعتصابی و محاسبه پرداخت ایام اعتصاب، و اعزام نمایندگان کارگران به هزینه شرکت به تهران جهت پیگیری خواسته خود مبنی بر انجام قراردادهای جمعی و مستقیم با کارفرما   دست یابند. در آن مذاکرات مدیریت پتروشیمی از کارگران ٣ ماه مهلت گرفت تا  کلیه مراحل اجرای مصوبه برچیده شدن شرکتهای پیمانکاری و طی مراحل اداری آن را در پتروشیمی بندرامام و وزارت نفت را به انجام برساند. همچنین مدیر عامل پتروشیمی متعهد شد تا زمان اجرای مصوبه برچیده شدن شرکتهای پیمانکاری, مسئله  پرداخت مستقیم بیمه و مالیات کارگران از سوی پتروشیمی به این شرکت ها ابلاغ شود و پس از پرداخت مستقیم آن توسط پتروشیمی مبالغ آن از صورت وضعیت پیمانکار کسر شود تا هیچگونه تقلبی از این لحاظ توسط شرکتهای پیمانکاری انجام نگیرد. اعتصاب جدید کارگران پتروشیمی که از روز یکشنبه سوم مهر ماه آغاز شد واکنش شجاعانه و برحقی است به عملی‌ نشدن وعده مدیریت مجتمع پتروشیمی برای حذف شرکت‌های پیمانکاری که پیشتر نمایندگان کارگران و شرکت پتروشیمی بر سر آن توافق کرده بودند.

مهمترین دستاورد اعتصاب فروردین ماه انتخاب ۲۵ نماینده، متشکل از ۵ نماینده از هر پنج مجتمع متمرکز در شرکت پتروشیمی امام، از سوی کارگران برای مذاکره با نمایندگان کارفرما و دولت بود. کارگران مجتمع پتروشیمی ماهشهر در اعتصاب جاری خود و با تشکیل کمیته اعتصاب اما گامی‌ فراتر ومهم در راستای ایجاد تشکل مستقل خود برداشته اند. در بیانیه آغاز به كار کمیته اعتصاب کارگران مجتمع پتروشیمی ماهشهر آمده است: " اين بيانيه آغاز به كار كميته اعتصاب كارگران مجتمع پتروشيمى ماهشهر است. كارگرانى كه براى احقاق حقشان و براى لغو قرارداد موقت و ايجاد قرارداد مستقيم و اجراى مصوبات دولت در اين زمينه دست به اعتصاب بزرگ زده اند. ما به اين نتيجه رسيده ايم كه بدون ايجاد هماهنگى و تشكل يابى راه به جايى نخواهيم برد حتى اگر اعتصاب موفق شود و دستاوردى هم داشته با شد بدون ايجاد تشكل و سازمان يابى آن دستاورد هم پايدار نيست و نميتوان آن را حفظ كرد. "اهمیت چنین گامی‌ را میتوان هر چه بیشتر و با توجه به مشخصات شرایط کنونی در ایران درک کرد.

اولا، این اعتصاب و اقدام کارگران در شرایطی صورت می‌گیرد که تهاجم جمهوری اسلامی علیه فعالین و تشکل‌های کارگری و همچنین امنیت شغلی‌ و جانی آنان تشدید پیدا کرده است. حمله به کارگران، تاکیدات مکرر بر غیر قانونی بودن تشکل‌های مستقل کارگری، بازداشت و صدور احکام سنگین برای فعالین کارگری، و افزایش هولناک نقض حقوق کارگران در بستر نظامی تر شدن فضای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی‌ جامعه، و همچنین حمله بیشتر به معیشت کارگران از طریق حذف یارانه‌ها و اصلاح قانون کار صورت میگیرند. رشد اعتراضات و اعتصابات کارگران در دوره اخیر و بویژه اعتصاب کارگران مجتمع پتروشیمی نشان میدهند که سیاست سرکوب نتایج مطلوب و مورد نظر رژیم را ببار نیاورده است.

ثانیا، باید توجه کرد که اعتراضات کارگری در شرایط سانسور و خفقان کم سابقه ای‌ شکل میگیرند. رسانه‌های رژیم که صفحات و ساعت‌های بیشمار خود را به انعکاس "نگرانی‌ های" بخش خصوصی، کارفرمایان و مقامات دولت اختصاص میدهند، در برابر مسایل، نگرانی‌‌ها و اعتراضات کارگران سکوت مطلق اختیار کرده اند. در شرایطی که نمایندگان سرمایه و دولت از دسترسی‌ کامل به رسانه‌ها و بنگاه‌های تبلیغاتی برخوردارند، کارگران از رسانه‌های خود محروم اند و مخالفان و حتی منتقدان این یا آن سیاست رژیم به جرم مصاحبه با رسانه‌های برون مرزی تحت تعقیب قرار میگیرند. انعکاس وسیع اخبار اعتراضات کارگری و همبستگی‌ کارگران دیگر با این اعتراضات نشان میدهند که حتی این درصد از سانسور و حمله مداوم برای اخلال در ماهواره‌ها و اینترنت نتوانسته و نمیتواند جلوی توزیع اخبار مقاومت کارگران را بگیرند.

ثالثا، اقدام کارگران مجتمع پتروشیمی و تداوم آن  پتانسیل اعتصاب بعنوان شکلی‌ از مبارزه و مقاومت کارگران علیه تهاجم سرمایه و دولت را به نمایش میگذارد. در چند سال گذشته جمع آوری طومار و امضأ، استفاده از نامه سرگشاده به مطبوعات و همچنین تجمع در برابر نهاد‌های دولتی از جمله مجلس اسلامی برای برجسته کردن مسایل و درخواست‌های کارگران بکار گرفته شده اند. اعتصاب نه تنها از نقطه نظر حضور کارگران در محیط کار و حوزه‌های دیگر بلکه با متوقف کردن تولید، در انعکاس اخبار مبارزات کارگری مجتمع پتروشیمی ماهشهر و همچنین اعمال فشار به کارفرمایان، اهرم موثری بوده است. خصلت فرا کارخانه ای‌ مجتمع پتروشیمی و نیز فرا منطقه ای‌ بودن این صنایع، آن چیزی است که کارگران مجتمع پتروشیمی با هوشیاری کامل برای طرح خواست‌های بلافاصله و مشترک خود بکار گرفته اند. چنین اقدامی با ضربه زدن به قلب نظام سرمایه داری از یکطرف و نزدیک کردن کارگران به یکدیگر از طرف دیگر، زمینه را برای پیشروی کارگران برای دستیابی به خواسته‌های برحق خود فراهم می‌کند. تشکیل کمیته اعتصاب و تاکید کارگران بر اهمیت سازمان دادن تشکل مستقل خود مهمترین دستاورد اعتصاب جاری است، دستاوردی که الهام بخش همه کارگران ایران خواهد شد. اهمیت تشکیل کمیته اعتصاب روشنتر خواهد شد اگر به خاطر بیاوریم که چنین اقدامی و با شجاعت و صراحتی که کارگران مجتمع پتروشیمی ماهشهر مطرح کرده اند در سه دهه گذشته کم سابقه بوده است.

در شرایطی که جمهوری اسلامی تهاجم جدیدی را علیه کارگران ایران و به بهانه "افزایش بهره وری" تدارک می‌بیند، در شرایطی که جمهوری اسلامی با اصلاح قانون کار راه را برای اخراج وسیع کارگران و تشدید رقابت در نیروی کار فراهم می‌کند، و در شرایطی که سرمایه و دولت با تلاش برای تبدیل کردن قرار داد‌های موقت به تنها شکل قرار داد استخدام در صدد پراکنده کردن نیروی عظیم و میلیونی کارگران در ایران هستند، سازمان دادن گسترده‌ترین مقاومت علیه این تهاجم حائز اهمیت حیاتی‌ است. کارگران ایران، همانگونه که کارگران مجتمع پتروشیمی نشان داده و میدهند، تنها با متحد شدن حول فوری ترین، بی‌ واسطه ترین، و عمومی‌ترین مطالباتشان، میتوانند خود را سازمان دهند. کارگران برای اعمال اراده خود به تشکل‌های مستقل خود نیازمندند. این درسی‌ است که کارگران مجتمع پتروشیمی از مبارزه خود گرفته اند. در نظام ولایی که هیچ اراده و هیچ تشکل مستقلی را بر نمی‌‌تابد، ایجاد تشکل‌های مستقل کارگری ساده نیست، ولی‌ تجربه کارگران شرکت واحد و کارگران نیشکر هفت تپه، الهام بخش همه کارگران ایران هستند. در عین حال نباید فراموش کرد که اعتراضات کارگری در دوره اخیر و افشا گری‌های فعالین کارگری از پیشنویس قانون کار، دولت را به هراس انداخته است. بی‌ جهت نیست که ۵۵ نماینده مجلس در نامه ای‌ خطاب به وزیر کار و با اشاره به مواد ۲۷ و ۴۱ پیشنویس قانون کار، از دولت خواسته اند که از اقداماتی که باعث تشدید نگرانی‌ کارگران شده است پرهیز کند. یک نماینده مجلس اعلام کرده که تغییرات قانون کار هنوز قطعی نیست، و آخرین گزارشات منتشره حاکی‌ از این است که ارائه این پیشنویس به مجلس، در هراس از گسترش اعتراضات کارگری، به تعویق خواهد افتاد.

در چنین شرایطی باید با تمام قوا به حمایت و دفاع از کارگران اعتصابی مجتمع پتروشیمی ماهشهر برخاست. باید با انتشار وسیع اخبار مربوط به این اعتصاب دیوار سانسور رژیم را در هم شکست. باید با  انعکاس وسیع اخبار مبارزات کارگران در سطح جهانی‌ وسیع‌ترین همبستگی‌ با کارگران مجتمع پتروشیمی را برانگیخت و از اعمال فشار، تهدید و بازداشت کارگران اعتصابی جلوگیری کرد. حمایت‌های وسیع در همه عرصه‌ها و بویژه کمک به صندوق اعتصاب کارگران میتواند در دستیابی کارگران به خواسته‌هایشان نقش قابل توجهی ایفا کنند. کارگران مجتمع پتروشیمی ماهشهر دست خود را برای همکاری و همیاری در عمل، و نه بر روی کاغذ، بسوی همه فعالین و نهاد‌های کارگری دراز کرده اند. این دست توانا را با شور و صداقت کامل بفشاریم.

۱۰ مهر ۱۳۹۰ / ۲ اکتبر ۲۰۱۱