تبریک سال نو مسیحی

و گپ و گفتی در پای درخت کاج

روشنگری.کریسمس که در برخی کشورها گذشت و در برخی خواهد آمد، و سال نوی مسیحی مبارک باشد برهمه کسانی که رسم ها و آئین ها را در خدمت دوستی و هم بستگی بشر زنده نگه می دارند. برای تقدیم به آنها، این هم یک کارت با کلیشه ای از امضای جان لنون که آهنگ کریسمس مبارک – جنگ تمام شد , Happy Christmas ,War Is Over رادر دفاع از صلح خواند و آرزوی آزادی، صلح و برابری برای همه مردم جهان داشت.

کریسمس با کاج همانقدر عجین است که نوروزایرانی با سبزه و ماهی سرخ توی تنگ بلور. بسیاری از همان مردم خوب در غرب که رسوم را برای سبز نگه داشتن دوستی هاو زمین، میخواهند از کاج های مصنوعی استفاده می کنند تا از بریدن درختان و آلوده کردن محیط زیست بشر خودداری کرده باشند. اما برای آنها یک خبر غیر منتظره هست.

خبر این است که انجمن دفاع از منابع طبیعی سوئد انواع سه نوع کاج را که معمولا برای تزیین شب عید کریسمس و آویزان کردن هدایای بابا نوئل و چراغ ها و تزیینات رنگین مورد استفاده قرار می گیرد مورد بررسی قرار داده است تا ببیند کدام یک بیشتر محیط زیست راآلوده میکنند. سه نوع کاج عبارت بودنداز: کاج طبیعی، کاج پرورشی و کاج پلاستیکی. نتیجه این بوده است:

اول ببینیم سه نوع کاج چقدر گاز کربنیک تولید میکنند؟

کاج طبیعی: ۱۱٫۸ کیلو

کاج پرورشی: ۱۵٫۷ کیلو

کاج پلاستیکی: ۱۶٫۱ کیلو

پس تا اینجا استفاده از کاج طبیعی کمتر از همه و از کاج پلاستیکی بیش از همه محیط زیست را آلوده میکنند. تازه انجمن مزبور فرض کرده است که مصرف کننده ی کاج پلاستیکی آن را دور نمی ریزد و به مدت ده سال نگه میدارد و هر سال خاک آن را میگیرد و دو باره مورد استفاده قرار میدهد. اگر مصرف کننده ای این کار را نکند آنوقت نمره رفوزگی کاج پلاستیکی بازهم بدتر میشود. حالا به یک معیار دیگر توجه کنید:

سه نوع کاج چقدر ازت تولید میکنند؟

کاج طبیعی:۰٫۰۴ کیلو

کاج پرورشی: ۰٫۰۷ کیلو

کاج پلاستیکی: ۰٫۱۵ کیلوگرم

بازهم کاج طبیعی برنده و کاج پلاستیکی رفوزه شد، و این بار با رقمی بسیار بالا. تازه فرض شده که کاج های پلاستیکی مورد استفاده با مقررات زیست محیطی سوئد درست شده باشند و بدنه آن ها از فولاد باشد. در حالیکه بیشتر کاج های پلاستیکی که حالا در جهان مورد استفاده قرار می گیرند، از مرکز کارارزان یعنی آسیا وارد میشوند که از این مقررات تبعیت نمی کنند. انتقال این کاج ها از راه های دور و سو خت خودرو ها و استفاده زیاد از کودشیمیایی برای تولید کاج پرورشی را هم باید در نظر بگیرید.

انجمن مزبور معیارهای دیگر هم داده است، ولی بازگویی همه آن ها در اینجا شما را خسته میکند. کوتاه سخن آنکه: ممکن است دور از انتظار باشد ولی واقعیت دارد که استفاده از کاج طبیعی کم خطر تر از دو نوع کاج دیگر است. اما به هر حال بهتر از سبزه ای نیست که در نوروز سبز می کنیم:

..از زمین می آید،

..روی سفره به یادمان می آورد آنچه بکاریم،از جمله در مقابل استبداد تاریک حاکم و نیروهای جنگ و ویرانی و غارت در همه جهان، روزی سبز خواهد شد و بر بی بری زمستان تاریک غلبه خواهد کرد،

..و بعد هم به زمین باز میگردد.

اما نه، بگذار رسوم و آئین ها رنگارنگ باشند که هیچ چیز بدتر از تک رنگی نیست که لاجرم به بی رنگی و نیرنگ می انجامد.

اما آیا این همه بحث و شکوه و مبارزه برای حفظ محیط زیست فایده ای دارد؟ عیدها که مثل همه چیز دیگر برای صاحبان بازار وسیله ای هستند برای بالابردن بی رویه ی مصرف و پرکردن بازهم بیشتر جیب خودشان و خالی کردن باز هم بیشتر جیب شهروندان، و محیط زیست ها عین خیالشان نیست.

اما گرین پیس می گوید اینطور نیست. مبارزات دراز مدت مردم برای حفظ زمین تاثیر کرده است. حداقل اندکی. یک مثال کوچک: به علت روشن شدن افکار عمومی در غرب، حالا وضع مقرراتی برای حفاظت از محیط زیست، به یک عامل رقابتی در میان شرکت های بزرگ تولید و توزیع وسایل الکترونیک تبدیل شده است و آن ها در تبلیغات خود برای گسترش بازار بر این عامل تکیه میکنند. مثلا بسیاری از شرکت های تولید کننده کامپیوتر یا تلفن یا سایر وسایل الکترونیک در غرب وقتی یک مدل جدید میخرید، مخارج و وسایل پست را همراه بسته بندی در اختیار شما می گذارند تا مدل قبلی را برای شرکت بفرستید که قطعات آن را بازیابی کرده و یا به شیوه ای کم خطر از بین ببرند.

البته اگر قاچاق زباله الکترونیک را در نظر نگیریم و مثل همین زمستان گذشته زباله های خطرناک الکترونیک با کشتی ها ی نروژی و هلندی و آمریکایی از بازار سیاه دفن زباله در آفریقا و چین و سایر کشورهای آسیایی سر درنیاورده وفجایعی مثل فاجعه ساحل ایوری بوجود نیاورد.

اما اگر از این راه های ,زیر میزی, بگذاریم، رقابت مثبت شرکت ها در دفاع از محیط زیست را به عقیده گرین پیس باید نتیجه مبارزه مستمر نیروهای دمکرات در این راه و بالا رفتن سطح آگاهی و وجدان عمومی دانست. گرین پیس بر اساس گزارشاتی که شرکت های تهیه وسایل الکترونیک داده اند، لیستی هم داده که بهترین و بدترین شرکت ها را در میان غول پیکرها تعیین کرده است. البته گرین پیس زورش به مقامات بالا نمی رسد. نه فقط به جرج بوش و کاخ سفیدش که بمب خوشه ای و موشک هوشمند دارد و هروقت دلش بخواهد میزند آدم ها و خانه و کاشانه شان را لت و پار میکند و زحمات سی ساله مردم را هم یک شبه به هوا داد و قرارداد کیوتو را از طرف خودش به جوی آب ریخت، بلکه به مقامات کوچک تر از آن هم.

مثلا همین امسال قرار بود اتحادیه اروپا شرکت ها را مجبور کند برای مقابله با وارد شدن سموم ۷۰۰۰۰ ماده شیمیایی خطرناک در محیط زیست مقرراتی را رعایت کنند. اما لابی ئیست های شرکت ها بخصوص از کشورهای انگلستان، آلمان، چکسلواکی، لهستان و ایرلند ۵۸۰۰۰ ماده را از لیست خارج کردند و تنها ۱۲۰۰۰ رقم را باقی گذاشتند. از آن هایی که حذف شده اند، حدود ۲۰۰۰۰ ماده، استفاده مکرر و بسیار بالا دارند! در مورد آن ها هم که در لیست مانده اند آنقدر آب در آئین نامه ریختند و سوراخ ایجاد کردند که هنریک پدرسون از گرین پیس گفت به ,همت, ,یا بی غیرتی؟, لابیست های کشورهای فوق در عمل شرکت ها اصلا موظف نیستند اطلاعات لازم را در اختیار مصرف کنندگان بگذارند تا تلاشی برای جایگزینی مواد فوق صورت گیرد.

اما اگر زور گرین پیس به بالایی ها نمی رسد، زور مصرف کننده ها به آن ها میرسد. به همین جهت گرین پیس لیست شرکت های بدو خوب را داده است تا مصرف کنندگان موقع خرید کالا این رفتار شرکت ها را هم در نظر داشته باشند.

ولی قبل از ملاحظه این لیست یادآوری کنیم تلویزیون های صاف و پلاسما سه برابر تلویزیون های معمولی برق مصرف میکنند.

لیست از این قرار است:

۱-نوکیا Nokia

۲-دل Dell

۳-فوجیستو- زیمنس Fujitsu-Siemens

۴-موتورو لاMotorola

۵-سونی اریکسون Sony Ericsson

۶-اچ پی HP

۷-ایسرAcer

۸-لنوو Lenovo

۹-سونی Sony

۱۰-پاناسونیکPanasonic

۱۱-ال جی ای LGE

۱۲-سامسونگ Samsung

۱۳-توشیبا Toshiba

۱۴-اپل Apple

بیشتر آمارهاو اطلاعات این مقاله از یادداشت های کوتاه روزنامه نگار جوان و پیشرو سوئدی آندریاس گوستاوسون است.

برگرفته از :«روشنگری»

http://www.roshangari.net/