ایران در آئینه آمار(۳۱۷)

شنبه ۲۱ مهر ۱۴۰۳ برابر با  ۱۲ اکتبر ۲۰۲۴

تهيه و تنظيم از مريم اسکوئی

موضوع آمارهای نقل شده در این بخش:

مرگ ۳۰ هزار ایرانی به دلیل آلودگی هوا فقط در یک سال

افزایش اشتغال و کاهش نرخ بیکاری در ایران با اما و اگر

ایران، جزو بالاترین رتبه‌های فرونشست در جهان

آمار حوادث کار، همیشه کمتر از مقدار واقعی اعلام می‌شود

 مقررات ایمنی توسط دولت و دیوان عدالت اداری حذف شده

مرکز آمار ایران: از هر سه ایرانی یکی فقیر است

۶۰ درصد جامعه ایران فقیر هستند، یعنی بیش از ۵۰ میلیون نفر

۲۱ مهر : مرگ ۳۰ هزار ایرانی به دلیل آلودگی هوا فقط در یک سال

رییس کمیته محیط زیست کمیسیون کشاورزی مجلس با بیان اینکه میزان مرگ‌و‌میر ناشی از آلودگی هوا به ۳۰ هزار نفر در سال ۱۴۰۲ افزایش یافته است، گفت: با گذشت ۷ سال از تصویب و ابلاغ قانون هوای پاک تنها ۱۲ درصد احکام این قانون اجرایی شده است!

سمیه رفیعی؛ سخنگوی کمیسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط زیست مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با تسنیم درباره بررسی روند اجرای “قانون هوای پاک” در‌ کمیسیون متبوعش گفت: بر اساس گزارش دیوان محاسبات کشور‌ از 228 حکم مندرج در قانوپ هوای پاک تنها 28 حکم اجرا شده، 138 حکم ناقص اجرا شده و 62 حکم نیز اصلا اجرا نشده است.

رئیس کمیته محیط زیست کمیسیون کشاورزی مجلس با اشاره به اینکه میزان مرگ و میر ناشی از آلودگی هوا تنها در بخش ذرات معلق کمتر از ۵/۲میکرون از ۲۴ هزار نفر در سال ۱۴۰۱ به ۳۰ هزار نفر در سال ۱۴۰۲ افزایش یافته است، گفت: افزایش این آمار خود نشان دهنده اجرای نادرست و ناقص قانون هوای پاک در کشور است.

به گفته رفیعی خسارات ناشی از آلودگی هوا در سال ۱۴۰۲ بالغ بر ۵۹۷همت بوده است که این میزان زنگ خطری برای مسوولان مربوطه بخصوص سازمان‌های متولی حفاظت از محیط زیست و سلامت در کشور است.

وی با اشاره به گزارش دستگاه‌های نظارتی گفت: متاسفانه عملاً قانون هوای پاک در دولت به اشکال مختلف دور خورده است و تصویب مصوبات و آیین‌نامه‌های مغایر قانون و ارایه مهلت‌های گوناگون به دستگاه‌های اجرایی برای انجام وظایف مصرح قانونی خود موجب شده است که عملا قانون هوای پاک به یک قانون بی‌خاصیت تبدیل شود.

سخنگوی کمیسیون کشاورزی مجلس ادامه داد: تازه در همین شرایط از ۲۳ آیین‌نامه و دستورالعمل لازم برای اجرای قانون هوای پاک پس از ۷ سال تنها ۱۷ مورد مصوب شده است!

وی گفت: در جلسه اخیر کمیسیون کشاورزی تاکید شد که دستگاه‌های اجرایی مکلفند که حداکثر تا یک ماه آینده تمام وظایف و عملکرد خود را به مجلس و سازمان محیط زیست ارایه کنند و این سازمان نیز با یک براورد دقیق میزان پیشرفت هر دستگاه را مشخص و به مجلس برای تصمیم‌گیری‌های بعدی ارایه کند.

رفیعی تاکید کرد: نمایندگان مردم نمی‌توانند منتظر بمانند تا هر دستگاهی سلیقه‌ای در حوزه آلودگی هوا که ارتباط مستقیم با سلامت و زیست شهروندان دارد، اقدام کنند.

۱۵ مهر : افزایش اشتغال و کاهش نرخ بیکاری در ایران با اما و اگر

گزارش فصلی مرکز آمار ایران نشان می‌دهد در فصل بهار سال ۱۴۰۳ شمار شاغلان در ایران به بالاترین رقم در طول تاریخ رسیده و نرخ فصلی بیکاری هم به پایین‌ترین میزان در دست کم دو دهه اخیر کاهش پیدا کرده است. ولی این ارقام لزوماً نشان‌دهنده رونق بی‌سابقه بازار کار نیست.

طبق این گزارش، شمار افراد شاغل در فصل تابستان ۲۵ میلیون و ۱۲۹ هزار نفر تخمین زده شده که حدود چهارصد هزار نفر بیشتر از بهار امسال است.

نرخ بیکاری هم در این فصل هفت‌ونیم درصد برآورد شده که سه‌دهم واحد-درصد کمتر از بهار و پایین‌ترین رقم از شروع انتشار آمار فصلی در سال ۱۳۸۴ است.

ولی با بررسی دقیق‌تر آمارهای رسمی و مقایسه آن با سال‌های قبل، مشخص می‌شود که اوضاع آن‌قدرها هم گل و بلبل نیست.

جا ماندن اشتغال از رشد جمعیت

اگر در کنار تعداد شاغلان به جمعیت کشور هم نگاه کنیم، می‌بینیم که ایجاد اشتغال متناسب با رشد جمعیت کشور نبوده است.

۶ مهر : ایران، جزو بالاترین رتبه‌های فرونشست در جهان / در این استان‌ها «وحشتناک» است

نتایج تحقیقات دو محقق ایرانی درباره فرونشست در کشور در گاردین منتشر شد.

به گزارش خبرآنلاین، تصاویر ماهواره‌ای نشان می‌دهد در کشور ما در اثر برداشت بیش از حد آب‌های زیرزمینی، مناطق وسیعی -بیش از ۱۰ سانتی‌متر- در سال فرونشست دارند؛ که ممکن است صد‌ها تا هزاران سال طول بکشد تا شرایط به حالت اولیه برگردد. پدیده فرونشست، بر زیرساخت‌هایی مانند فرودگاه‌ها، جاده‌ها و راه آهن تأثیر می‌گذارد.

بر اساس مطالعه‌ای که امسال منتشر شد، کاهش آب‌های زیرزمینی در ایران در حال رسیدن به مرز بحران است. این مطالعه توسط محمود حق‌شناس حقیقی و مهدی معتق، دو محقق ایرانی از دانشگاه لایبنیتس هانوفر و مرکز تحقیقات علوم زمین آلمان، انجام شده و نشان می‌دهد بخش‌های گسترده‌ای از ایران تحت تاثیر تبعات منفی کاهش منابع آب‌های زیرزمینی و فرونشست زمین قرار گرفته است.

به گفته مهدی معتق، استاد مرکز تحقیقات علوم زمین آلمان، استان کرمان نرخ فرونشست وحشتناکی را تجربه می‌کند. این اتفاق در اثر آبیاری مزارع پسته است که به واسطه آب‌های زیر زمینی صورت می‌گیرد. داده‌ها نشان می‌دهد که نرخ فرونشست در کرمان، بیش از ۳۵ سانتی‌متر در سال ثبت شده است.

چندی پیش نیز محمد درویش، فعال محیط ‌زیست، اشاره کرده بود: «علاوه بر کرمان، استان خراسان رضوی، در فاصله دشت مشهد به چناران جزو مناطقی است که بدترین وضعیت فرونشست زمین را دارد. بعد استان فارس، استان تهران و پس از آن استان‌های اصفهان، البرز، یزد و بخش‌هایی از استان همدان مناطقی هستند که در معرض این خطر قرار دارند.»

ایران، جزو بالاترین رتبه‌های فرونشست در جهان

نرخ فرونشست زمین در ایران، بین بالاترین رتبه‌های جهان قرار دارد و دومین جایگاه را به خود اختصاص داده است. بسیاری از استان‌های کشور در بخش‌های توسعه‌یافته، با خطر شدید فرونشست و آسیب جبران‌ناپذیر به مخازن آب زیرزمینی خود مواجه هستند.

بر اساس این مطالعه، بعضی از سفره‎‌های آب زیرزمینی در ایران به طور کامل از بین رفته‌اند یا در معرض نابودی کامل قرار دارند و احتمال احیای آنها بسیار دشوار و تقریبا ناممکن شده است.

به گفته محققان، این استخراج ناپایدار آب‌های زیرزمینی، در آینده‌ای نه چندان دور، تقریباً ۹۰ درصد جمعیت کشور را با بحران آب مواجه می‌کند.

معتق در این‌باره می‌گوید: «نیاز فوری به یک اقدام مؤثر و سیاستی منسجم در زمینه مدیریت منابع آب زیرزمینی وجود دارد.»

۶ مهر : آمار حوادث کار، همیشه کمتر از مقدار واقعی اعلام می‌شود/ مقررات ایمنی توسط دولت و دیوان عدالت اداری حذف شده

کارشناس مدیریت ایمنی: درباره صحت عملیات گازسنجی در معدن طبس ابهام وجود دارد/ تا کنون با مقصران حوادث کار در معادن برخورد نشده است/ آمار حوادث کار، همیشه کمتر از مقدار واقعی اعلام می‌شود/ مقررات ایمنی توسط دولت و دیوان عدالت اداری حذف شده

به گزارش سایت دیده‌بان ایران_ بررسی خبرهای منتشرشده در رسانه‌های داخلی نشان می‌دهد که تا قبل از اتفاق اخیر، ۱۳ کارگر در نیمه نخست ۱۴۰۳ در انواع حوادث کار در معادن ایران، جان خود را از دست داده بودند. همچنین طبق آمار رسمی، وقوع حادثه در معدن زغال‌سنگ معدنجو نیز ۵۰ کشته برجای گذاشت و خانواده‌های کم‌بضاعت کارگران بسیاری را داغدار کرد.

حادثه انفجار معدن زغال‌سنگ طبس به دلیل تصاعد آنی گاز متان در یکی از تونل‌های این معدن رخ داد و براساس خبرهایی که تا امروز درباره این اتفاق منتشر شده است، در زمان وقوع حادثه، ۶۹ کارگر در بلوک Bو C معدن مشغول کار بودند. به عبارت دیگر، نشت گاز متان در عمق ۲۵۰ متری زمین که می‌تواند ناشی از وجود مشکل در عملیات گازسنجی یا عدم برخورداری معدن طبس از سنسور گاز مناسب باشد، منجر به انفجار معدن شده است. اظهارات کارگرانی که از این واقعه جان سالم به در برده‌اند، از این حکایت دارد که این حادثه در سینه‌کار جلوی معدن رخ داده است و ترکیب گاز متان و مونوکسید کربن، به‌صورت ناگهانی نشت کرده و باعث مسمومیت و سپس مرگ کارگران پس از مسمومیت همراه با انفجار شده است.

تکرار حوادث مرگبار ناشی از نشت گاز در معادن زغال‌سنگ

حادثه معدن شرکت معدنجوی طبس، اولین واقعه‌ای نبود که در آن، نشست گاز در معادن زغال‌سنگ کشورمان، کارگران زیادی را به کام مرگ می‌کشاند. اردیبهشت ۹۶ نیز ۴۳ کارگر در عمق ۱۳۰۰ متری معدن یورت شهر آزادشهر استان گلستان، در فضایی مملو از گاز مونوکسید کربن و متان گرفتار شدند و بر اثر مسمومیت، جان خود را از دست دادند. همچنین در شهریور ۱۴۰۲، در معدن طزره که در شرق استان سمنان واقع شده است، ۶ کارگر دقیقا به همین علت، یعنی نشت گاز متان، جان خود را از دست دادند. اما در حالی که مسئولان وقت وزارتخانه‌های کار و صمت، هم در سال ۱۳۹۶ و هم در سال ۱۴۰۲، وعده داده بودند که ایمنی معادن را در برابر حوادث ناشی از نشت گاز بالا خواهند برد، این‌بار هم شاهد فوت ۵۰ معدنچی بر اثر حادثه‌ای هستیم که بارها در کشورمان تکرار شده است.

محمد نصیری، نماینده مردم طبس در مجلس شورای اسلامی گفته است، شیوه سنتی کار در معدن طبس از ۲۷ سال قبل تغییری نکرده و اساسا اغلب معادن زغال‌سنگ در شرق کشورمان با شیوه‌های قدیمی و البته دستگاه‌های قدیمی کار می‌کنند؛ زیرا تهیه دستگاه‌های جدید به‌ویژه در بخش ایمنی برای کارفرمایان معادن به‌صرفه نیست که البته این مساله، نشان‌دهنده بی‌توجهی عمیقی است که نسبت به لزوم رعایت ایمنی در فعالیت‌های صنعتی و معدنی در کشورمان وجود دارد.

این کارشناس ارشد مدیریت ایمنی با اشاره به این نکته که وقوع انفجار و جان باختن کارگران بر اثر نشت گاز در معادن، بارها در کشورمان اتفاق افتاده است، عنوان کرد: در تمام مواردی که حادثه مرگباری در معادن ایران به وقوع پیوسته است، شاهد آن بوده‌ایم که مسئولان صرفا دستور پیگیری داده‌اند یا بعضا گزارش‌هایی از علل وقوع حادثه منتشر شده که کامل و جامع نبوده است. اما تا به حال، مشاهده نشده که اگر پیمانکار یا هر شخص حقیقی یا حقوقی دیگری در وقوع حادثه مرتکب قصور یا تقصر شده است، با او برخورد شود. درباره حادثه معدن طبس نیز احتمالا با همین روند مواجه خواهیم شد و مثل حوادثی نظیر معدن یورت یا معدن طزره، بعید می‌دانم که درباره این حادثه نیز پیگیری خاصی انجام شود و با مقصران برخورد شود.

موضوع HSE در ایران هیچ اهمیت و اعتبار خاصی ندارد

این مدرس دانشگاه با بیان این که موضوع HSE (مقررات حفظ بهداشت، ایمنی و محیط‌زیست در واحدهای صنعتی، معدنی و…) در ایران هیچ اهمیت و اعتبار خاصی ندارد،  به دیده بان ایران: با وجود این که سال‌هاست کنفرانس‌هایی در زمینه HSE توسط بسیاری از وزارتخانه‌ها و نهادهای دولتی و بخش خصوصی برگزار شده است، اما این مساله هیچ‌گاه در کشورمان جدی گرفته نشده و بیشتر در این زمینه شعار داده شده است، زیرا به نظر می‌رسد که مدیران برای سلامت و صیانت از جان کارگران اولویتی قائل نیستند.

وی در ادامه تاکید کرد: در کشورهای پیشرفته جهان، سختگرانه‌ترین و مهمترین موضوع در انجام فعالیت‌های صنعتی و معدنی و همچنین فعالیت‌های حوزه‌های نفت، گاز، پتروشیمی، مواد شیمیایی و … ، بحث HSE است، یعنی در دنیا برای انجام هر فعالیتی حتی حمل‌ونقل کالا، اولویت را با این مساله می‌گذارند. ولی با توجه به این که در ایران، اهمیتی برای موضوع HSE قائل نیستند، آسیب‌های ناشی از حوادث کار به صورت تصاعدی افزایش می‌یابد و هر از گاهی شاهد وقوع فجایعی نظیر اتفاق تلخ اخیر در معدن طبس هستیم.

نکته مهم دیگری که باید به آن توجه داشت، این است که بی‌توجهی به اصول ایمنی در فعالیت‌های صنعتی و معدنی کشور صرفا مربوط به کارفرمایان بخش خصوصی نیست و متاسفانه دستگاه‌های دولتی نیز در بسیاری از موارد، ایمنی را فدای منافع اقتصادی می‌کنند؛ از جمله این که در تاریخ ۸ مرداد ۱۴۰۳ و در روزهایی که دولت سیزدهم در حال رفتن و دولت چهاردهم در حال آمدن بود، مصوبه‌ای به تصویب هیات وزیران و به امضای معاون اول رئیس‌جمهور (محمدرضا عارف) رسید که براساس آن، شرط اجباری ارائه گواهینامه تایید صلاحیت ایمنی توسط پیمانکارانی که می‌خواهند در مناقصه‌ها شرکت کنند، حذف شد.

منبع: سایت دیده بان ایران 

۶ مهر : مرکز آمار ایران: از هر سه ایرانی یکی فقیر است

تجارت نیوز در گزارشی به نقل از مرکز آمار ایران، نتایج طرح آمارگیری هزینه و درآمد خانوارها در سال گذشته شمسی (۱۴۰۲) را منتشر کرده است. بر اساس این گزارش، متوسط هزینه سالانه زندگی در تهران به ۳۳۰ میلیون تومان رسیده و شهرهای استان‌های فارس و البرز در رده‌های بعدی قرار گرفته‌اند. بالاترین رقم هزینه سالانه زندگی خانوارهای روستایی با ۳ ۱۸ میلیون تومان به روستاهای استان بوشهر مربوط است.

با افزایش شدید قیمت مواد خوراکی و مسکن در ۱۲ سال گذشته، خانوارهای بسیاری قدرت خرید خود را از دست داده و جمعیت فقرا در ایران به شدت افزایش یافته است. آمارهای رسمی نشان می‌دهد که ۳۰ درصد ایرانیان به زیر خط فقر سقوط کرده‌اند و تقریبا از هر سه ایرانی یک نفر فقیر است.

به گزارش خبرگزاری مهر، احمد میدری وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی گفته: «تا اواسط دهه ۸۰ حدود ۱۲ تا ۱۵ درصد فقر مطلق داشتیم که بعد از موج اول تحریم‌ها تا میانه دهه نود به حدود ۲۰ درصد رسید، اما با شروع موج دوم تحریم‌ها و تورم شدید، از سال ۱۳۹۷ با شیب تندتری افزایش پیدا کرده و به ۳۰ درصد در سال ۱۳۹۸ رسید.»

گزارش مرکز آمار ایران از رشد شدید قیمت اقلام خوراکی در چند سال گذشته حکایت دارد و قیمت‌ها از سال ۱۳۹۶ تا ۱۴۰۳ رشد چشم‌گیری داشته‌اند. بنابراین گزارش، قیمت برنج از حدود ۱۲ هزار و ۵۰۰ تومان به ۱۱۲ هزارتومان، گوشت گوسفندی از ۳۶ هزار تومان به بیش از ۵۹۰ هزار تومان و گوشت مرغ از بیش از ۷ هزار تومان به بیش از ۸۳ هزار تومان رسیده است. یک لیتر شیر از بیش از دو هزار و ۶۰۰ تومان به بیش از ۳۲ هزار و ۸۰۰ تومان، هر کیلو تخم مرغ از شش هزار و ۴۰۰ به ۶۲ هزار و ۲۰۰ تومان، هر کیلو قند از چهار هزار تومان به بیش از ۴۸ هزار تومان و هر کیلو چای خارجی از بیش از ۳۸ هزار تومان به بیش از ۴۶۹ هزار تومان افزایش پیدا کرده است.

شواهد آماری نشان می‌دهد با افزایش قیمت مواد خوراکی، خانوارها ناچار شده‌اند از مصرف خود کم کنند. بنابر گزارش‌های رسمی، میانگین مصرف گوشت قرمز و گوشت مرغ به شدت کاهش پیدا کرده است.

۴ مهر : ۶۰ درصد جامعه ایران فقیر هستند، یعنی بیش از ۵۰ میلیون نفر

به گزارش روزن آنلاین، داوود سوری اقتصاددان و تحلیلگر مسائل اقتصادی گفت:  حجم فقرا در ایران بسیار بالاست.

وی افزود: کارخانه‌هایی که در گذشته، کارگران را مثل خانواده خودشان می‌دانستند هم تعطیل شده‌اند