گزارش هیئت دبیران به مجمع عمومی کانون نویسندگان ایران

اعضای محترم:

خوش وقتیم که فرصتی دیگر فراهم آمده تا امروز همراه یکدیگر مجمع عمومی، اصلی ترین رکن کانون نویسندگان ایران را تشکیل دهیم. امری که حاکمیت ۱۲ سال از آن جلوگیری کرد اینک در سایه ی کوشش بی وقفه ی اعضا و رویارویی آنها با مشکلات در حال انجام است. ما اعضای هیئت دبیران کانون نویسندگان ایران این موقعیت را گرامی می‏داریم و آرزو می‏کنیم اعضای برگزیده ی مجمع عمومی بتوانند با موفقیت در راه اهداف منشور گام بردارند و وظایف پیش‏بینی شده در اساسنامه را به خوبی پیش برند.

با یاد و نام محمد مختاری و محمد جعفر پوینده و دیگر جان باختگان کانون نویسندگان ایران، آن رهروان راه آزادی اندیشه و بیان، گزارش خود را به این مجمع تقدیم می کنیم.

هیئت دبیران کنونی پس از انتخابات مکاتبه ای سال ۱٣٨۷ امور کانون را به دست گرفت. انتخابات مکاتبه ای البته مطلوب اعضای کانون نبود اما پس از چهار بار ممنوعیت برگزاری مجمع عمومی سالانه، که گاه با محاصره ی محل مجمع از جانب ماموران امنیتی همراه بود، تنها راه برای حل مشکلات ناشی از نبودِ هیئت دبیران برگزاری مکاتبه ای انتخابات بود. این کار بنا به تصویب جمع مشورتی، که در آن دوره امور کانون را به دست داشت، آغاز شد و تا فرجام نزدیک به چهار ماه طول کشید. روز ۱٨ تیر ماه ۱٣٨۷ آراء اخذ شده در حضور اعضای جمع مشورتی با نهایت دقت و امانت داری خوانده شد و نتایج زیر به دست آمد:

ناصر زرافشان، علی اشرف درویشیان، فریبرز رییس دانا، اکبر معصوم بیگی و جاهد جهانشاهی به عنوان اعضای اصلی و محسن حکیمی، رضا خندان (مهابادی)، حسین علی نوذری، فرخنده حاجی زاده و یوسف عزیزی بنی طرف به عنوان اعضای جانشین (علی البدل) برگزیده شدند. همچنین محمد شریف و حسن اصغری به عنوان بازرس، علی رضا ثقفی به سمت صندوق دار و منیژه نجم عراقی به عنوان منشی انتخاب شدند.

هیئت دبیران کار خود را در شرایطی سخت و تهدیدآمیز آغاز کرد. در همان ماه های اول حکم ۵ سال زندان یوسف عزیزی بنی طرف، که قبلا صادر شده بود، تایید شد و ایشان ناچار به خارج از کشور رفت. چند ماه بعد فرخنده حاجی زاده چند بار احضار و در جلساتی طولانی مورد بازجویی قرار گرفت در دی ماه ۱٣٨۷ محسن حکیمی به اتهام فعالیت کارگری بازداشت و در اوایل اسفند همان سال آزاد شد. یک سال بعد رضا خندان (مهابادی) به دلیل فعالیت حقوق کودکی بازداشت شد اما در ادامه و پس از سه ماه و نیم بازداشت به جرم عضویت در هیئت دبیران کانون در دادگاه محاکمه و به پرداخت جریمه-ی نقدی محکوم شد. منزل اکبر معصوم بیگی توسط ماموران امنیتی تفتیش و خودش بارها برای بازجویی احضار شد و هم چنان پرونده اش مفتوح و قلم اش به طور اعلام نشده ممنوع است. ناصر زرافشان چند بار توسط وزارت اطلاعات فراخوانده شد و در حال حاضر در یکی از دادگاه ها پرونده ای برایش ترتیب داده اند. فریبرز رییس دانا یک سال زندانی شد. یکی از اتهاماتش عضویت در هیئت دبیران کانون بود. او پس از آزادی همچنان به فعالیت خود در هیئت دبیران ادامه داد. منیژه نجم عراقی منشی منتخب، منظم و پرکار کانون نیز به جرم فعالیت در کانون یک سال حبس را تحمل کرد. به جای ایشان، طبق اساسنامه، هیئت دبیران بکتاش آبتین را به عنوان منشی انتخاب کرد. به تازگی او نیز به یکی از ادارات وزارت اطلاعات احضار شد و دو جلسه ی هشدار و تهدید را از سر گذراند. علی اشرف درویشیان در این سال ها تحت مراقبت های پزشکی بود و نتوانست فعالیت جدی ای در هیئت دبیران انجام دهد. جاهد جهانشاهی دو سال پیش متاسفانه به مرگی ناگهانی درگذشت. حسینعلی نوذری در سه – چهار سال اخیر به دلیل مشغله هایش کمتر توانست در جلسات هیئت دبیران حضور یابد و سرانجام چند ماه پیش از سمت دبیری استعفا داد.

در این دوره فقط اعضای هیئت دبیران نبودند که گرفتار مشکل شدند بلکه برخی دوست داران کانون نیز بی نصیب نماندند. ستاره معصوم بیگی به اتهام طراحی پوستر ها و تی شرت های "چهل سالگی" کانون بارها در دادگاه بازجویی ولی سرانجام تبرئه شد. همین اتهام بر اتهام های دیگر یاشار امینی افزود و او به یک سال حبس محکوم شد. هیئت دبیران از رنجی که این دوست داران متحمل شدند متاسف است و همراهی آنها با کانون را ارج می نهد.

صندوق‏دار کانون علی رضا ثقفی عملاً از ادامه‏ ی همکاری بازماند و هیئت دبیران علی ایرانلو را به جای او برگزید. ایشان نیز پس از مدتی به دلایل شخصی از ادامه ی فعالیت انصراف داد و حسن صانعی به عنوان صندوق‏دار انتخاب شد. هیئت دبیران مراتب قدردانی خود از این همراهان را اعلام می-کند.

آنچه گفته شد تصویری کلی از وضعیت هیئت دبیران در بیش از ۶ سال فعالیت است. با همه ی این افت وخیزها و ناملایمات هیئت دبیران با جدیت برای انجام وظایف خود فعالیت کرده است. در زیر رئوس این فعالیت ها را فهرست می کنیم:

 ۱  ـ از اولین کارهایی که هیئت دبیران انجام داد تشکیل کمیسیون‏های صنفی، انتشارات، فرهنگی، عضویت و روابط عمومی بود که البته در سطوح مختلفی از فعالیت به انجام وظیفه پرداخته اند. کمیته مبارزه با سانسور نیز با تغییراتی در اعضا ابقا شد.

۲ ـ کمیسیون عضوگیری، فعالترین کمیسیون کانون، در این مدت به درخواست‏های عضویت رسیدگی و بسیاری را تصویب کرد.

٣ -صدور بیانیه برای اعلام موضع یا بیان اعتراض کانون به هر آن-چه مربوط به منشور کانون می شد. همچنین برای بزرگ داشت افراد فرهنگی.

شمار بیانیه‏ ها و اطلاعیه ها حدود ۱۲۰ مورد می‏شود.

هیئت دبیران به جز بیانیه چندین متن روشنگرانه نیز در مقابله با دشمنان قسم خورده و در پاسخ به برخی منتقدان کانون منتشر کرد.

 ۴  ـ تصویب فعالیت های خاص فرهنگی مانند شب‏های شعر و داستان و همکاری در اجرای آنها با کمیسیون فرهنگی و سایر اعضای فعال کانون. تا زمان ممنوعیت این برنامه ها توسط دستگاه امنیتی ۵ برنامه در منازل اعضا برگزار شد.

۵ ـ تصویب انتشار خبرنامه ی داخلی با نام "اندیشه ی آزاد". از این خبرنامه تاکنون ٨ شماره و دو ویژه نامه منتشر شده است. استقبال از آن خوب اما همکاری اعضای کانون هنوز ناکافی است.

در دوره ی دوم فعالیت کانون (۱٣۶۰ – ۱٣۵۷) "اندیشه ی آزاد" نشریه ی رسمی و عمومی کانون بود.

۶ ـ برگزاری مراسم ویژه‏ ی کانون، مانند مراسم یادبود احمد شاملو و یادبود جان باختگان مختاری و پوینده، به رغم فشارها و ممانعت‏ ها همه ساله انجام شد اما متأسفانه مشارکت اعضا در آن، در حد انتظار نبود. در همه‏ ی موارد همراه با شرکت هیئت دبیران، پوستر و بیانیه تهیه و توزیع شد و اهدای گل انجام گرفت و از سوی هیئت دبیران یا دیگر اعضا شعر خوانی و سخن‏رانی به عمل آمد و بیانیه‏ ی کانون نیز خوانده شد.

۷ـ به جز برگزاری مراسم خاص، برای درگذشتگان یا پیش کسوتان کانون در حد امکان مراسم یادبود یا نکوداشت برگزار شده است که در مواردی با ممانعت جدی هم رو به رو شد. برای برگزاری مراسم بزرگ داشت ابراهیم یونسی با مخالفت دستگاه امنیتی رو به رو شدیم، برای زنده یاد جاهد جهانشاهی مراسم مناسبی برگزار کردیم و برای زنده یاد محمود استاد محمد مراسمی صمیمانه.

٨- مشارکت در امور انسان دوستانه مانند جمع آوری کمک مالی برای زلزله زدگان آذربایجان.

۹ـ تصویب پیشنهاد کمیسیون مبارزه با سانسور برای اعلام روز ۱٣ آذر به عنوان روز مبارزه با سانسور. این روز با توجه به تاریخ ربودن و به قتل رساندن محمد مختاری و محمد جعفر پوینده برای نام گذاری انتخاب شده است. هر سال به مناسبت این روز بیانیه منتشر و در فرصت‏های مناسب از آن یاد می‏شود.

این روز در میان اعضای کانون نویسندگان و روشنفکران ایران با استقبال روبرو شده اما هنوز مقبولیت عام نیافته است.

۱۰ـ هیئت دبیران در حد توان خود برای حفظ ارتباط و صمیمیت با همه‏ ی اعضایی که به دلایل مختلف فاصله‏ شان با کانون زیاد شده بود اقدام کرد و از ایشان برای تقویت همکاری دعوت به عمل آورد.

همچنین بارها به دیدار اعضای بیمار یا درگیر در مسائل دیگر رفت.

۱۱  ـ برگزاری منظم جلسات. در تمام این شش سال و دو ماه هیئت دبیران جلسات خود را بی وقفه برگزار کرده است. گر چه در ۲-٣ سال اخیر تحت فشارهای گوناگون جلسات از هفته ای یک بار به دو هفته یکبار تغییر داده شد. با این حال هیچ گاه تعطیلی خودخواسته نداشته است.

۱۲   ـ شرکت در جلسات جمع مشورتی. تمام یا برخی از اعضای هیئت دبیران هر ماه در جلسه ی جمع مشورتی شرکت می کردند. همچنین نماینده ی هیئت دبیران در هر جلسه، جمع مشورتی را در جریان فعالیت یک ماهه ی هیئت دبیران قرار می داد.

٣-۱ هیئت دبیران پس از پایان اولین سال فعالیت که در حکم پایان دوره ی ماموریت اش بود چند بار اقدام به برگزاری مجمع عمومی کرد اما هر بار به دلیل آماده نبودن شرایط و مخالفت نیروهای امنیتی موفق نشد کار را به انجام رساند. بنابراین به ناچار و طبق اساس نامه ی کانون ماموریت اش هر سال تمدید شد.

هیئت دبیران ناگزیر با تشکیل هیئت تدارک مجمع عمومی از میان اعضای داوطلب، به انجام انتخابات مکاتبه‏ ای مبادرت کرد و تا آخرین مراحل تدارک نیز پیش رفت ولی متأسفانه به دلیل کم شمار بودن داوطلبانِ تصدی وظایف اساسنامه‏ ای، اجرای این انتخابات نیز میسر نشد.

۱۴ـ  هیئت دبیران کوشید تا از مجاری رسمی مکانی مناسب و عاری از دغدغه برای برگزاری مجمع فراهم کند. به اتحادیه ناشران و وزارت ارشاد نامه نوشت تا اولی سالن اجتماعات خود را و دومی مجوز استفاده از آن را در اختیار کانون قرار دهد. اتحادیه ناشران به طور شفاهی با درخواست کانون مخالفت کرد و وزارت ارشاد نه تنها به نامه ی اول بلکه به نامه ی دوم کانون، که پیرو نامه ی نخست نوشته شده بود، نیز جوابی نداد.

با این حال امروز توانسته‏ ایم مجمع عمومی را با وجود همه‏ ی مشکلات و نداشتن امکانات مناسب برای برگزاری انتخابات مطلوب، در این محل مسکونی برگزار کنیم. همین اندازه نیز حاصل ماه ها بحث، بررسی و تمهیدات هیئت دبیران و کوشش های کمیته ی تدارک مجمع عمومی بوده است. کمیته ی تدارک که برگزیده ی هیئت دبیران است ماه ها به بحث و برنامه‏ ریزی پرداخت و از همه‏ ی واجدان شرایط دعوت به عمل آورد و برای اجرا و زمینه‏ سازی و تدارک مقدمات وارد عمل شد. در اینجا از اعضای کمیته تدارک سپاس گذاری می کنیم.

امیدواریم در کنار اعضای باتجربه، جوانان و نیروهای تازه نفس نیز به میدان بیایند و قبول مسئولیت کنند. باشد که اندیشه ها‏ و سلیقه-های‏ متنوع، اما کانونی، بر دامنه ی فعالیت و اعتبار کانون بیافزاید.

اعضای محترم، یاران کانونی!

امروز قرار بود ریاست سنی این جلسه را عضو قدیمی و برجسته-ی کانون زنده یاد سیمین بهبهانی عهده دار شود اما دریغا که مرگ ستمکار این فرصت را از ما و از او گرفت. یادش گرامی باد!

هفتم شهریور ۱٣۹٣