صدای محرومیت زنان سیستان و بلوچستان

گفت و گوی «جهان صنعت» با

عصمت ایرندگانی، اولین زن راه‌یافته به شورای شهر «نگور»؛

امیرحسین میراسماعیلی

 استان سیستان‌وبلوچستان در طول تاریخ جزو استان‌های محروم کشور بوده و مردمانش از کمترین امکانات رفاهی نسبت به سایر مناطق ایران برخوردار بوده‌اند‌. برای نمونه مشکل کم‌آبی و عدم دسترسی بسیاری از روستاهای این منطقه به آب آشامیدنی همچنان پابرجاست و سایر مشکلات مثل بیکاری، فقر، خشکسالی‌های پی‌درپی یا کمبود مراکز دانشگاهی و رفاهی را نیز می‌توان اضافه کرد‌. حال با تمام این شرایط در انتخابات شوراهای شهر و روستای استان سیستان و بلوچستان اتفاقی بسیار مهم رخ داده‌؛ 415 زن توانسته‌اند به این شوراها راه یابند، در حالی که در شورای قبلی سهم زنان 184 عضو بوده و این افزایش بیش از دو برابری مطمئنا نویدبخش روزهای بهتری برای زنان این استان و افزایش مشارکت آنها در تصمیم‌گیری‌های روستایی، شهری و منطقه‌ای است‌.

 عصمت ایرندگانی یکی از همین زنانی است که توانسته اعتماد مردان و زنان روستایش را برای عضویت در شورا جلب کند و به عنوان نفر اول انتخاب شود‌. او متولد 1367 و مدرک تحصیلی‌اش دیپلم است، 29 سال دارد و این اولین نکته‌ای است که جلب توجه می‌کند‌. از او پرسیدیم که نظرش در مورد دلیل اعتماد روستاییان به یک زن 29 ساله چیست و دلیل افزایش رای زنان در سیستان و بلوچستان را جویا شدیم‌‌. او به «جهان‌صنعت» گفت: «به‌طور کلی زنان در استان ما با کم‌لطفی‌هایی مواجه می‌شوند و امکاناتی که در استان‌های دیگر برای زنان مهیاست، در اختیار زنان سیستان و بلوچستان قرار نمی‌گیرد‌. همین مساله و نادیده گرفتن زن‌ها در طول سال‌های گذشته باعث شد تصمیم بگیریم از همین فرصتی که برای انتخابات شوراها و شهرها در اختیارمان قرار داده شده نهایت استفاده را ببریم‌. می‌خواهیم با حضورمان راه‌های بیشتری را برای مشارکت بانوان در صحنه‌های سیاسی و اجتماعی باز کنیم و به از بین بردن فقر و تبعیض کمک کنیم‌. دلیل اعتماد مردان و زنان استان‌مان هم تحقق همین اهداف بوده است‌. من در سال‌های گذشته مشغول فعالیت‌های اجتماعی بوده‌ام و سابقه هفت سال فعالیت در سازمان هلال‌احمر را نیز دارم و با مشکلات مردم منطقه آشنایی کامل دارم‌. خودم در واقع مهمان روستای «نگور» هستم و به دلیل ازدواج با همسرم که اهل این روستاست، به اینجا آمده‌ام‌. مردم روستا دیده‌اند که اهل دروغ و ریا نیستم و چقدر دوست‌شان دارم و هدفم کمک کردن به آنها و بهتر شدن وضع زندگی‌شان است‌. من حتی یک پوستر تبلیغاتی نیز برای خودم چاپ نکردم و به هیچ خانواده‌ای هم نگفتم که به من رای دهید بلکه دعوت خودشان و کمک همسرم که او نیز به نفع من از انتخابات کناره‌گیری کرد، منجر به عضویتم در شورا شد‌.»از حال و هوای روستای نگور و سایر روستاهای بخش مرکزی نیکشهر پرسیدیم‌. اینکه علاوه بر تبعیض‌های همیشگی، چه مشکلاتی وجود دارد که وی را ترغیب به حضور در شورا کرده است‌. پاسخ داد: «یکی از بزرگ‌ترین مشکلات مردم این روستا و روستاهای اطراف، آب آشامیدنی است‌. به لطف خدا در دو ماه گذشته و به دلیل بارندگی‌های زیاد در حال حاضر آب داریم اما همین ذخیره هم که تمام شود دوباره به مشکل می‌خوریم و باید از نیکشهر برای خودمان آب بیاوریم‌. در سال گذشته کلا آب آشامیدنی نداشتیم و لوله‌های آب خالی بوده و کشاورزی منطقه هم به شدت افت کرده است‌. باید برای این مشکل بزرگ فکری کرد‌. علاوه بر این، اینترنت فقط از روی تپه‌های اطراف روستا در دسترس است و برای هر بار استفاده از اینترنت باید به روی تپه‌ها برویم‌. بیکاری و درآمد پایین مردم منطقه نیز که گفتن ندارد‌.»

عصمت ایرندگانی از تعصبات و نگرانی‌های بیهوده برخی خانواده‌ها برای دختران‌شان هم سخن گفت‌. نگرانی‌هایی که باعث می‌شود خانواده‌ها از رفتن به شهر برای تحصیل در دانشگاه‌ها جلوگیری کنند و سطح سواد بسیاری از دختران روستاها در حد دیپلم باقی بماند‌. نفر اول انتخابات شورای روستای نگور بخش نیکشهر تصریح کرد: «دختران سیستان و بلوچستان از بهره هوشی بسیار بالایی برخوردارند و یکی از اهداف من، صحبت و قانع کردن تک تک خانواده‌هایی است که مانع تحصیل فرزندان‌شان می‌شوند؛ دختران و پسرانی که هنرهای بومی مثل سوزن‌دوزی را به بهترین و زیباترین شکل ممکن ارائه می‌کنند و معدل دیپلم اکثرشان هم 20 است‌. البته مسوولان نیز باید کمک کنند تا دانشگاه‌های بیشتری در استان ما احداث شود‌. اگر در نزدیکی هر منطقه و بخشی یک مرکز آموزشی دولتی یا غیرانتفاعی باشد، مطمئنا دسترسی دختران (که خانواده‌هایشان نگران امنیت‌شان هستند) به آموزش عالی و تحصیل هم راحت‌تر خواهد شد‌. من با تمام وجود آمدم که به مردم روستایمان کمک کنم‌. می‌خواهم صدای محرومیت مردم سیستان و بلوچستان باشم و به کمک شما رسانه‌ها و تمام مردم منطقه هم نیاز دارم‌.»

پس از شنیدن صحبت‌های این عضو شورای روستای نگور، به سراغ بخشدار نیکشهر هم رفتیم تا دلایل استقبال مردم سیستان و بلوچستان از حضور زنان در شوراهای شهر و روستا را بشنویم‌.

محمد بلوچ زهی که یکی از مسوولان فعال این استان در فضای مجازی هم هست به «جهان صنعت» گفت: «بنده دو عامل مهم را در این اتفاق دخیل می‌دانم‌. اولی نگاه مثبت دولت حسن روحانی به حضور زنان در جایگاه‌های مختلفی مدیریتی است که موجب اشتیاق زنان از بهره بردن از این فرصت است‌. جالب است برایتان بگویم که برای اولین بار شش سازمان مختلف مثل آموزش و پرورش و میراث فرهنگی در شهر ما نیکشهر توسط خانم‌ها اداره می‌شود که این یک نمونه از نگاه مثبت ما و استاندار سیستان و بلوچستان به توانایی‌های زنان منطقه است‌. می‌دانید که همچنین زنان بخشدار بسیاری از مناطق در سیستان و بلوچستان هستند و خانم ریگی نیز که اولین فرماندار زن استان هستند، در شهرستان قصرقند فعالیت می‌کنند‌. دلیل دوم را هم عدم وجود امکانات تفریحی در استان برای زنان می‌دانم که در این چهار سال تمام سعی‌مان را کردیم تا این فضا را به هم بزنیم‌. زنان به این دلیل از حضور در شورا استقبال کردند که بتوانند در جایگاهی استعدادهایشان را نشان دهند و از محیط سنتی خانه‌ها رها یابند‌.»

از بلوچ‌زهی در مورد همین سنت‌های قدیمی که موجب جلوگیری از حضور زنان در عرصه‌های اجتماعی می‌شود، سوال کردیم و اینکه چه کمکی به احقاق حقوق آنان می‌شود کرد‌. او افزود: «یکی از مشکلات اصلی زنان منطقه، آمار بسیار بالای طلاق عاطفی در خانواده‌هاست‌. زوج‌هایی که بدون هیچ تعلق خاطری به یکدیگر و به دلیل رسوم سنتی و ازدواج‌های قبیله‌ای زیر یک سقف زندگی می‌کنند‌. متاسفانه نگاه رادیکالیسم و زن‌ستیز در اینجا بیداد می‌کند و از سازمان‌های مردم‌نهاد (NGO) خواهش می‌کنیم حوزه فعالیت‌های خود را به این مناطق محروم نیز گسترش دهند‌. همچنین باید نگاه ویژه‌ای به حمایت از کودکان روستایی نیز داشته باشیم و راهی که آغاز کردیم را با سرعت بیشتری ادامه دهیم‌. در دوران دولت اصلاحات چتر حمایت دولت از کودکان و زنان در مناطق محروم بسیار بهتر شده بود که متاسفانه در دولت نهم و دهم این برنامه‌ها به کل قطع شد‌. حالا ما در این دولت و به‌طور مثال در بخش نیکشهر برنامه‌های متفاوتی را برای حمایت از زنان و کودکان تدارک دیده‌ایم‌. هر پنجشنبه زنان و مردان فعال در حوزه‌های آموزشی و اجتماعی را گرد هم می‌آوریم، مشکلات و ایده‌هایشان را می‌شنویم و امکاناتی که لازم است را (در حد توان بخشداری نیکشهر) در اختیارشان قرار می‌دهیم‌. ما همچنان دست نیازمان به سوی دولت برای افزایش سهمیه و بودجه استان سیستان و بلوچستان دراز است تا بتوانیم‌ اندکی از درد و مشکلات تاریخی مردمان این منطقه محروم را کم کنیم‌.»با صحبت‌های عضو شورای روستای نگور و بخشدار نیکشهر، حال باید منتظر ماند و دید که در چهار سال آینده دولت حسن روحانی چه اتفاقات مثبتی را برای مردم سیستان و بلوچستان رقم خواهد زد. مسلم آنکه باید از این ذوق و شوق زنان برای حضور در عرصه‌های اجتماعی نهایت بهره را برد تا دیگر شاهد قهر آنان با صندوق‌های رای نباشیم؛ استانی که مردمش در دو انتخابات ریاست‌جمهوری گذشته، بیشترین سبد رای حسن روحانی در بین دیگر استان‌ها را تشکیل دادند و حالا نوبت رییس‌جمهور است تا این اعتماد حداکثری آنان را پاسخ دهد.

http://jahanesanat.ir/?newsid=87576