ایران در آئینه آمار(۳۱۱)

سه-شنبه ۲۹ اسفند ۱۴۰۲ برابر با  ۱۹ مارس ۲۰۲۴

تهيه و تنظيم از مريم اسکوئی

 

موضوع آمارهای نقل شده در این بخش:

رتبه ایران در سرعت اینترنت با ۴ پله کاهش، در جایگاه ۱۵۷ جهان قرار گرفت

عرضه سالانه «دو میلیارد دلار» لوازم خانگی قاچاق در بازار ایران

سقوط ۶۴ درصدی ارزش دستمزد کارگران طی ۱۲ سال

۴۲ درصد از بیکاران در کشور مدرک دانشگاهی دارند

تورم سالانه کالاهای وارداتی به ۹۶.۸درصد رسید

 تورم پاییزی کالاهای وارداتی ۱۱درصد بیشتر از تابستان

تورم ۹۳ درصدی گوشت قرمز/ مواد غذایی در یک سال اخیر چقدر گران شدند؟

چطور نرخ بیکاری پایین آمده اما ۵ هزار دکترای بیکار داریم؟

تمایل ۵۰ درصدی پزشکان به مهاجرت، ۸ هزار پزشک و جراح ایرانی مهاجر در آمریکا

 

۲۷ اسفند : رتبه ایران در سرعت اینترنت با ۴ پله کاهش، در جایگاه ۱۵۷ جهان قرار گرفت

تسنیم: طبق گزارش اسپیدتست، سرعت اینترنت ثابت در ایران به ۱۳.۵۱ مگابیت بر ثانیه و سرعت اینترنت موبایل به ۳۴.۷۱ مگابیت بر ثانیه رسیده است.

اسپیدتست ماهانه گزارشی درباره سرعت اینترنت ثابت و موبایل در جهان و کشور‌های مختلف منتشر می‌کند و حالا جدیدترین گزارش وب‌سایت اسپید تست نشان می‌دهد که سرعت اینترنت ثابت در ایران کاهش یافته است.

طبق گزارش اسپیدتست برای فوریه ۲۰۲۴، سرعت اینترنت ثابت در کشوربا کاهش همراه بوده و سرعت اینترنت موبایل افزایش یافته است. سرعت اینترنت ثابت در ماه فوریه در ایران به ۱۳.۵۱ مگابیت بر ثانیه رسیده که نسبت به گزارش قبلی با سرعت ۱۳.۵۸ مگابیت بر ثانیه، کمی کاهش را تجربه کرده است. با این کاهش سرعت، رتبه کشورمان هم ۴ پله کاهش داشته و حالا در رتبه ۱۵۷ جهان قرار گرفته است.

سرعت اینترنت موبایل ایران در جدیدترین گزارش اسپیدتست افزایش داشته و از ۳۲.۷۷ مگابیت بر ثانیه در ژانویه ۲۰۲۴، به ۳۴.۷۱ مگابیت بر ثانیه افزایش یافته است. بااین‌وجود، رتبه ایران تغییری نداشته و همچنان در رتبه ۷۴ جهان قرار دارد.

 

۲۶ اسفند : عرضه سالانه «دو میلیارد دلار» لوازم خانگی قاچاق در بازار ایران

دبیرکل انجمن تولیدکنندگان لوازم خانگی ایران می‌گوید امسال حدود دو میلیارد دلار کالای قاچاق در کشور عرضه شده و این در حالی است که کل حجم این بازار، تنها هفت میلیارد دلار در سال است.

امید فاضلی‌نیا روز شنبه ۲۶ اسفند همچنین رقم صادرات لوازم خانگی کشور را ۴۰۰ میلیون دلار اعلام کرد که معادل یک پنجم قاچاق این لوازم به داخل کشور است.

جمهوری اسلامی از سال ۱۳۹۷ واردات لوازم خانگی را ممنوع کرد، اما گزارش‌های زیادی از عدم تمایل شهروندان ایرانی به خرید محصولات تولید داخل به خاطر کیفیت نازل و قیمت بالای آنها منتشر شده است.

پیش‌تر محمدرضا رمضان، رئیس اتحادیه فروشندگان دستگاه‌های صوتی، تصویری، تلفن همراه و لوازم جانبی تهران، درباره بازار لوازم خانگی گفته بود کسانی که قبلا کالای خارجی مصرف کرده‌اند و این اعتقاد را دارند که کالاهای خارجی بهتر است، ذهنیت‌شان تغییر نکرده، مراجعه می‌کنند سراغ این کالاها را می‌گیرند و حتی اصرار دارند که این کالاها را تهیه کنند.

 

۲۵ اسفند : سقوط ۶۴ درصدی ارزش دستمزد کارگران طی ۱۲ سال

حقوق کارگران ۲۴۳ دلار بود و امسال ۸۸ دلار؛ سقوط ۶۴ درصدی ارزش دستمزدها

روزنامه اعتماد نوشت: ارزش واقعی دستمزد در سال ۹۰ بالغ بر ۲۴۳ دلار بوده که حالا در پایان سال ۱۴۰۲ به ۸۸ دلار سقوط کرده است. در واقع طی ۱۲سال، ارزش واقعی دستمزد کارگران نزدیک به ۶۴ درصد سقوط کرده است.

اعتمادآنلاین | روزنامه اعتماد تاثیر شوک‌های ارزی بر معیشت کارگران را بررسی کرده است.

به گزارش اعتماد، در بخشی از این گزارش آمده است: نخستین جلسه شورای عالی کار برای بررسی حقوق و دستمزد سال آینده امروز در حالی برگزار می‌شود که کمتر از ۱۰ روز به پایان سال مانده و دولت موفق شده مانند پارسال، آنقدر فضای تعیین دستمزد را طولانی کند که جا برای چانه‌زنی نمایندگان کارگری تنگ‌تر شود.  این در حالی است که محاسبات موجود نشان می‌دهد در دو سال دولت رییسی، ارزش واقعی دستمزد به پایین‌ترین سطح یک دهه گذشته کاهش پیدا کرده و حتی به ۹۰ دلار هم نرسیده است.  حداقل دستمزد کارگران برای سال ۱۴۰۱ پس از یک افزایش ۵۷ درصدی نسبت به سال ۱۴۰۰حدود ۴میلیون و۱۸۰ هزار تومان تعیین شد تا ارزش واقعی دستمزد افزایش پیدا کند. اما نوسان نرخ دلار در پایان سال به نوعی این افزایش ۵۷ درصدی دستمزد را «پودر» کرد.

در سال ۱۴۰۲ نیز مخالفت دولت با افزایش مشابه دستمزد موجب شد تا در نهایت ۲۰ درصد به رقم دستمزد اضافه شود. ۹ ماه ابتدایی امسال نرخ دلار در یک کانال ثابت ماند. اما در سه ماه آخر سال بار دیگر نوسان به بازار ارز بازگشت و حالا بار دیگر دستمزد واقعی کارگران به‌ شدت افت پیدا کرده است.  نتیجه آنکه، در دو سال ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲، ارزش واقعی دستمزد (رقم دلاری حداقل حقوق و دستمزد) به کف یک دهه اخیر رسیده است. از سال ۹۰ تاکنون، فقط در سال ۹۹ بوده که ارزش واقعی دستمزد به پایین ۹۰ دلار در ماه رسیده و البته دولت در سال آینده این رقم را بالاتر برد. اما در دو سال اخیر، ارقام واقعی دستمزد آنقدر پایین آمده که حتی به ۹۰ دلار هم نمی‌رسد.

ارزش واقعی دستمزد در سال ۹۰بالغ بر ۲۴۳ دلار بوده که حالا در پایان سال ۱۴۰۲ به ۸۸ دلار سقوط کرده است. در واقع طی ۱۲ سال، ارزش واقعی دستمزد کارگران نزدیک به ۶۴ درصد سقوط کرده است. این در حالی است که در تمام این سال‌ها، «ارزش اسمی» دستمزد بالاتر رفته است. یعنی دستمزد کارگران به صورت «ریالی» همواره در حال بالا رفتن بوده است؛ ‌اما شوک‌های پی در پی ارزی کاری کرده که ارزش واقعی دستمزد همواره در یک منحنی نزولی حرکت کند.

 

۲۵ اسفند : ۴۲ درصد از بیکاران در کشور مدرک دانشگاهی دارند

۷۰ درصد فارغ‌التحصیل مقطع دکتری بیکار هستند

انتخاب / دنیای اقتصاد نوشت: آخرین آمار‌ها حکایت از ۷۰ درصد فارغ‌التحصیل بیکار در مقطع دکتری دارد. چندی پیش طا‌ها رمضانی، مدیرکل دفتر سیاستگذاری و توسعه اشتغال این آمار را تایید کرد. زهرا نژادبهرام، فعال سیاسی اصلاح‌طلب هم به تازگی بیکاری فارغ‌التحصیلان مقطع دکتری را نگران‌کننده دانسته و هشدار داده: «نمایندگان به فکر پنج هزار دکترای بیکار باشند.» این برای نخستین‌بار نیست که مسوولان درباره افزایش دکتری‌خوان‌ها هشدار می‌دهند، اما عجیب اینجاست که در روز‌های پایانی ۱۴۰۲ هستیم و به‌نظر نمی‌رسد برنامه‌ریزی جدی در این زمینه انجام شده باشد.

اگر چند سال گذشته را بازخوانی کنیم، سال ۱۳۹۴ بود که مسعود شفیعی، رئیس دانشگاه فنی و حرفه‌ای گفت: «۸۰ درصد افراد جامعه تمایل به ادامه تحصیل دارند و همین موضوع باعث شده تا شاهد افرادی با مدرک دکترا، اما بیکار باشیم.» او به استناد آمار ۷۰درصدی فارغ‌التحصیلان کشور‌های پیشرفته مدعی شد: «در کشور‌های دیگر پس از کسب نخستین مدرک دانشگاهی وارد بازار کار می‌شوند و پس از آن زندگی مشترک را شروع می‌کنند، اما در ایران ۸۰ درصد افراد ادامه تحصیل می‌دهند و همین موضوع باعث شده شاهد افرادی با مدرک دکترا، اما بیکار در جامعه باشیم.»

هر تز دکتری می‌توانست دردی از درد‌های بشر را درمان کند، اما امروز تبدیل به معضل جدی شده است. محمدعلی زلفی‌گل، وزیر علوم سال گذشته با افتخار اعلام کرد: «در بدو انقلاب تعداد کل دانشجویان کشور، ۱۷۰ هزار نفر بود. در حال حاضر ۳ میلیون دانشجو در حال تحصیل هستند که ۳۰ درصد آن‌ها را دانشجویان مقاطع تحصیلات تکمیلی تشکیل می‌دهند.» به‌نظر می‌رسد این آمار باید نشان‌دهنده ترقی در حوزه آموزش باشد، اما بسیاری کارشناسان علوم اجتماعی همان زمان عنوان کردند برای ۳۰ درصد تحصیلات تکمیلی چه برنامه کاری دارید؟ روزنامه اطلاعات هم نوشت: «به جای افتخار به رشد کمی دانشگاه و دانشجو طرحی در اندازند تا جوان فارغ‌التحصیل حسرتی بیش از کارگر کم سواد به خاطر بیکاری نداشته باشد.»

تصویر کنونی جامعه ایران به روایت آمار‌ها این است؛ جمعیت بیش از ۸۸ میلیون نفری، قریب به ۳ میلیون و ۲۰۰ هزار دانشجو دارد و به‌طور تقریبی حدود ۴ درصد از جمعیت کشور را دانشجویان در تحصیلات تکمیلی تشکیل می‌دهند. آمار شرکت‌کنندگان در آزمون دکتری ۱۶۹ هزار و ۹۶۴ نفر در سال ۱۴۰۲ بوده؛ اگر چه این آمار نسبت به سال ۱۴۰۱ اندکی کاهش یافته، اما آمار بیکار‌های این مقطع همچنان در دو سال پیاپی ۵ هزار نفر است و مشکلات این قشر بر همان پاشنه می‌چرخد.

مهندسی بیشترین شغل را دارد، تاریخ کمترین!

گفته می‌شود حدود ۴۲ درصد از بیکاران در کشور مدرک دانشگاهی دارند. کارشناسان آموزشی این مساله را زمینه‌ساز بسیاری از مهاجرت‌ها و خروج مغز‌ها از کشور می‌دانند. آن‌ها می‌روند تا در کشوری دیگر فرصت طلایی به دست بیاورند و به آرزو‌های خود برسند. آن‌گونه که محمدسعید سیف، مدیرکل دفتر ارتباط با جامعه و صنعت وزارت علوم می‌گوید رشته‌های مهندسی عمران با ۹۴.۵۲ درصد و مهندسی کامپیوتر با ۸۸.۹۰ درصد بالاترین میزان اشتغال و پرطرفدارترین رشته‌های بازار کار را در مقطع دکتری تشکیل داده است. مهندسی برق، حقوق، فیزیک، مهندسی مکانیک، اقتصاد، حسابداری، شیمی، روان‌شناسی، تاریخ، آموزش زبان انگلیسی و مهندسی هوافضا از رشته‌هایی است که موقعیت شغلی بهتری نسبت به دیگر رشته‌ها دارد.

این در حالی است که رشته‌های تاریخ ۶۱.۱۱ درصد و آموزش زبان انگلیسی ۶۰ درصد پایین‌ترین میزان اشتغال را در این مقطع دارند. بر اساس آمار‌های اشاره‌شده، دانشگاه‌های «دولتی» بالاترین سهم از اشتغال فارغ‌التحصیلان مقطع دکتری را به خود اختصاص داده‌اند. در این میان، دانشگاه الزهرا در رتبه نخست قرار دارد و بعد از آن، دانشگاه قم، صنعتی سهند، علامه طباطبایی، دانشگاه یزد، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، علم‌وصنعت، دانشگاه زابل، صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی، شهید باهنر کرمان، علوم و فنون دریایی خرمشهر، دانشگاه مازندران، دانشگاه یاسوج، ولی‌عصر رفسنجان و صنعتی اصفهان در رده‌های بعدی قرار گرفته‌اند. جالب اینجاست با اینکه علوم‌انسانی بیشترین دکتری‌خوان‌ها را دارد با این حال نمی‌توان در آن شغلی را جست‌وجو کرد.

 

۱۰ اسفند : تورم سالانه کالاهای وارداتی به ۹۶.۸درصد رسید/ تورم پاییزی کالاهای وارداتی ۱۱درصد بیشتر از تابستان

در فصل پاییز ١٤٠٢، شاخص قیمت کل کالاهای وارداتی مبتنی بر داده های ریالی ۵۰۱.۸ بوده است که نسبت به فصل قبل، ۱۰.۷ درصد، نسبت به فصل مشابه سال قبل۴۵.۶ درصد و در چهارفصل منتهی به فصل جاری نسبت به دوره مشابه سال قبل، ۹۶.۸ درصد افزایش داشته است.

به گزارش سایت دیده بان ایران؛ قیمت کالاهای وارداتی یکی از مهم ترین عوامل تاثیرگذار بر میزان مبادلات خارجی کشورها و نیز یکی از عوامل تعیین کننده رابطه مبادله، (که نشان می دهد کشورها به ازای یک واحد از صادرات، چه میزان کالا وارد می کنند)، است و تغییرات آنها از اهمیت بالایی برخوردار است.

مرکز آمار اعلام کرد در طرح شاخص قیمت کالاهای وارداتی از کلیه کدهای تعرفه وارداتی کشور سال ١٤٠٠ (سال پایه) استفاده شده است.

بر این اساس، در فصل پاییز ١٤٠٢، شاخص قیمت کل کالاهای وارداتی مبتنی بر داده های دلاری برابر با ۱۲۲.۰ است که نسبت به فصل قبل، تورم فصلی، ۰.۲ درصد کاهش و نسبت به فصل مشابه سال قبل، تورم نقطه به نقطه، ۶.۱ درصد و در چهارفصل منتهی به فصل جاری نسبت به دوره مشابه سال قبل، تورم سالانه، ۹.۱ درصد افزایش داشته است.

براساس این گزارش، در فصل پاییز ١٤٠٢، درصد تغییرات شاخص قیمت کالاهای وارداتی مبتنی بر داده های ریالی نسبت به فصل قبل، تورم فصلی، ۱۰.۷ درصد است که در مقایسه با همین ارقام در فصل قبل که ۴.۴ درصد بوده است،  ۶.۳ درصد افزایش داشته. در این فصل بیشترین تورم فصلی با ۱۹.۷ درصد مربوط به گروه «آلات و دستگاه های اپتیک، عکاسی و ....» و کمترین تورم فصلی با ۰.۱ درصد مربوط به گروه «پوست خام، چرم و ...» است.

گروه «چربی ها و روغن های حیوانی یا نباتی و ...» نیز با تورم ۶.۷- درصد بیشترین کاهش را تجربه کرده است.

منبع: جماران

 

۱۰ اسفند :تورم ۹۳ درصدی گوشت قرمز/ مواد غذایی در یک سال اخیر چقدر گران شدند؟

به گزارش سایت دیده‌بان ایران؛ مرکز آمار ایران در هفته جاری شاخص قیمت مصرف‌کننده را در بهمن ماه منتشر کرد که نشان می‌دهد در طول ۱۲ ماه منتهی به پایان بهمن ۱۴۰۲ قیمت هر ۱۰ زیرگروه مربوط به خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها صعودی بوده و تورم مواد غذایی بین ۲۲ تا ۹۳ درصد به ثبت رسیده تا میانگین تورم سالانه این گروه با رسیدن به ۴۵.۱ درصد از میانگین کل تورم ۲.۶ درصد بیشتر باشد.

تورم مواد غذایی در بهمن ۱۴۰۲

همان‌طور که در اینفوگرافیک هم مشخص است گروه «گوشت قرمز و ماکیان» در طول یک سال اخیر ۹۳ درصد رشد قیمت داشته‌اند.

رشد قیمت گوشت محدود به گوشت قرمز نمی‌شود و گوشت ماهی‌ و صدف‌داران نیز رشد قیمت قابل‌توجهی را تجربه کرده و با ثبت تورم ۶۴ درصدی در رده دوم افزایش قیمت قرار دارد.

میوه و خشکبار نیز در بهمن ماه تورم بالای ۵۰ درصد داشته‌اند و میانگین افزایش قیمت آن‌ها به ۵۱ درصد رسیده است.

خوراکی‌ها و نوشیدنی‌ها نیز دو گروه مواد غذایی هستند که با ثبت تورم ۴۵ درصدی وزن زیادی در تورم عمومی کالاها در بهمن ۱۴۰۲ داشته‌اند.

دو گروه شیرینی‌ها و شیر، پنیر و تخم نیز در طول ۱۲ ماه منتهی به بهمن ۳۵ درصد گران‌تر به دست مصرف‌کننده نهایی رسیده‌اند.

تورم سبزیجات و حبوبات نیز تا ۳۵ درصد پیش رفته تا نسبت به سایر کالاهای مورد محاسبه چندان عقب نمانند.

تنها ۲ گروه کالایی تورم کمتر از ۳۵ درصد دارند که این دو گروه نیز پیش از این بارها رکورددار گرانی بوده‌اند و احتمالا تورم را پیش‌خور کرده‌اند. به‌ویژه روغن‌ها و چربی‌ها که با تورم سالانه ۲۳ درصد که کمترین میزان تورم مواد غذایی را داشته‌اند تا ماه‌ها تورم بیش از ۱۰۰ درصدی مقابل نام آن‌ها به چشم می‌خورد.

نان و غلات نیز از آن‌جایی که کالایی استراتژیک شناخته می‌شوند و مشمول قیمت‌گذاری دستوری هستند تورم ۲۴ درصدی را در بهمن به ثبت رسانده‌اند که همین رقم هم قابل توجه است.

منبع: تجارت نیوز

 

۵ اسفند : چطور نرخ بیکاری پایین آمده اما ۵ هزار دکترای بیکار داریم؟

اعتمادآنلاین |«بیکاری ۵۰۰۰ فارغ‌التحصیل دکتری» عنوان یادداشت زهرا نژادبهرام برای روزنامه اعتماد است که در آن آمده: بر اساس آمارهای ارایه شده ازسوی اداره آمار ۵۰۰۰ فارغ‌التحصیل دکترا در کشور بیکار هستند درحالی که دیگر آمارها می‌گویند نرخ بیکاری پایین آمده است!  برخی منابع دولتی اعلام کرده‌اند که در پاییز ۱۴۰۲ نرخ بیکاری فارغ‌التحصیلان ۱۱.۴ بوده است و نرخ مشارکت کاردانی در سال ۱۴۰۱ معادل ۵۰ درصد، نرخ بیکاری آنها ۱۰ درصد، نرخ مشارکت کارشناسی حدود ۴۸ درصد و نرخ بیکاری آن ۱۵درصد، نرخ مشارکت کارشناسی ارشد بالای ۶۸درصد و نرخ بیکاری آنها نزدیک به ۹ درصد، نرخ مشارکت فارغ‌التحصیلان دکترا بالای ۷۰ درصد و نرخ بیکاری آنها ۳درصد است.  این تناقض را چگونه باید پاسخ گفت؟!

بر اساس یک اظهارنظر در سال ۱۴۰۰ طبق آمار بیکاران زیر دیپلم بسیار کمتر هستند. آمار بیکاران با تحصیلات زیردیپلم ۳۱ درصد، بیکاران بی‌سواد ۳درصد، بیکار با تحصیلات عالی ۴۲ درصد و بیکار با تحصیلات دیپلم ۲۴درصد است. نتیجه این موضوع این است که ۵۲درصد شرکت‌کنندگان در کنکور انتخاب رشته نمی‌کنند. یعنی درس نخواندن را ترجیح می‌دهند، در واقع آموزش عالی کشور نتوانسته اعتماد جوانان را جلب کند! و آنان نیز که در این بخش شرکت کرده‌اند عملا با امواج بیکاری ۴۲درصد روبه‌رو هستند! به گزارش مرکز آمار در پاییز ۱۴۰۲، حدود ۴۱.۵درصد جمعیت ۱۵ساله و بیشتر، از نظر اقتصادی فعال بوده‌اند، یعنی در گروه شاغلان یا بیکاران قرار گرفته‌اند. بررسی تغییرات نرخ مشارکت اقتصادی حاکی از آن است که این نرخ نسبت به فصل مشابه سال قبل (پاییز ۱۴۰۱) ۰.۵درصد افزایش یافته است.

بررسی آمار بازار کار و بیکاری فارغ‌التحصیلان بیانگر این است در پاییز ۱۴۰۲ سهم جمعیت بیکار فارغ‌التحصیل آموزش عالی از کل بیکاران ۴۲.۸درصد بوده است. این سهم در بین زنان نسبت به مردان و در نقاط شهری نسبت به نقاط روستایی بالاتر است. بررسی تغییرات این شاخص نشان می‌دهد که نسبت به فصل مشابه سال قبل۰.۴درصد افزایش داشته است. در پاییز۱۴۰۲ سهم جمعیت شاغل فارغ‌التحصیل آموزش عالی از کل شاغلان ۲۷.۵درصد بوده است. این مهم نه تنها درخصوص فارغ‌التحصیلان مقطع دکترا قابل تامل است، بلکه در میان کل دانشگاهیان که درس خود را به اتمام رسانده‌اند، رقم نگران‌کننده‌ای است! این به معنی آن است که مراکز دانشگاهی و بازار کار راه‌های مجزا را برای فعالیت خود انتخاب می‌کنند و خروجی تحصیلات عالی به معنی جذب بازار کار شدن نیست!! بی‌توجهی مراکز صنعتی خدماتی به جذب این نیروها در کنار کم توجهی مراکز آموزش عالی به این مهم، تصویری نگران‌کننده از جامعه پیش رو می‌گذارد! که درنهایت منجر به جدا ماندگی دانشگاه که سال‌هاست از سوی مراکز مختلف مورد اشاره است، با بازار کار می‌شود!

 

۵ اسفند : تمایل ۵۰ درصدی پزشکان به مهاجرت، ۸ هزار پزشک و جراح ایرانی مهاجر در آمریکا

رد ادعای قائم مقام بنیاد ملی نخبگان؛ رصدخانه مهاجرت: تمایل ۵۰ درصدی پزشکان به مهاجرت/ افزایش ۲۴ درصدی مهاجرت پزشکان به آمریکا/ ایران با ۸ هزار پزشک و جراح مهاجر در آمریکا، در رتبه هفتم قرار دارد

به گزارش سایت دیده‌بان ایران؛ چند سالی است که زنگ‌های هشدار مهاجرت پزشکان و کادر سلامت به صدا درآمده است، اما واکنش قائم مقام بنیاد ملی نخبگان مانند فردی است که آشغال‌ها را در زیر فرش پنهان می‌کند. سید سلمان سیدافقهی، در تازه‌ترین اظهارات خود علاوه براینکه از تفاهم با پلیس برای برخورد با دفاتر مهاجرتی و جلوگیری از مهاجرت سازمان یافته نخبگان خبر داد، بحران افزایش آمار مهاجرت را فضاسازی رسانه‌ای دانست و ادعا کرد: «براساس آمار مجمع جهانی اقتصاد که در حوزه مهاجرت معروف است، نسبت پزشکانی که در چندسال گذشته از کشور مهاجرت کرده نسبت به کل پزشکان، نه تنها رشد پیدا نکرده بلکه سیر نزولی داشته است و این یک آمار بین المللی است… با استناد به همین آمار در حوزه مهاجرت پزشکان ما بحران نداریم. مهاجرت داریم، اما نکته اینجاست که این مهاجرت نسبت به قدیم افزایش پیدا نکرده است.»

مسئله مهاجرت پزشکان امر تازه‌ای نیست؛ از گذشته هم پزشکان برای تکمیل تحصیلات خود مهاجرت می‌کردند و پس از گذراندن دوره‌هایی به کشور باز می‌گشتند اما آنچه طی سال‌های اخیر شدت گرفته، مهاجرت دائم و بی‌بازگشت کادر سلامت، از دانشجو، پرستار و انترن گرفته تا پزشکان متخصص است. قائم مقام بنیاد ملی نخبگان درحالی از سیر نزولی روند مهاجرت پزشکان سخن گفته که بر اساس آنچه رصدخانه مهاجرت ایران در شهریور ماه امسال اعلام کرده است، درخواست بیش از چهار هزار نفر برای عدم سوءپیشینه پزشکی در سال۱۴۰۰، انتشار خبر افزایش ۳۰۰ درصدی مهاجرت پزشکان در دوران کرونا و مهاجرت ۱۵ هزار پزشک عمومی در طول چهار سال، نشان‌دهنده اوج تمایل قشر پزشک برای مهاجرت از ایران است.

 افزایش ۲۴ درصدی مهاجرت پزشکان به آمریکا

بنابر گزارش دیده بان ایران؛ براساس آخرین آماری که رصدخانه مهاجرت ایران در امسال منتشر کرده است، مهاجرت پزشکان ایرانی به آمریکا افزایش ۲۴ درصدی داشته است. در سال ۲۰۲۱، ایران با مجموع ۳۶ هزار کادر بهداشت و درمان و با افزایش ۷ هزار نفری نسبت به سال ۲۰۱۸ در رتبه شانزدهم در میان کشورهایی با بیشترین نیروی انسانی شاغل در بخش بهداشت و درمان ایالات متحده آمریکا قرار گرفته است. این در حالی است که در سال ۲۰۱۸ ایران در رده بیست و یکم قرار داشته است. از این ۳۶ هزار نفری که فقط در آمریکا در بخش درمانی مشغول به کار هستند، ۲۷ هزار نفر آنان در مشاغل تخصصی و حرفه‌ای پزشکی مشغول به کار هستند. همچنین ایران با ۸ هزار پزشک و جراح مهاجر در آمریکا، در رتبه هفتم قرار دارد.

رصدخانه مهاجرت: ۵۰ درصد پزشکان به دنبال مهاجرت هستند

از مهاجرت پزشکان و متخصصان آمار متفاوتی وجود دارد اما آنچه میان همه آن‌ها مشترک است، روند صعودی مهاجرت این قشر از جامعه است. خرداد ماه امسال دنیای اقتصاد آمار مهاجرت پزشکان و متخصصان از ایران را حدود ۱۶ هزار نفر طی ۴ سال اعلام کرده است. طبق اعلام این روزنامه ظرف یک‌سال گذشته ۱۶۰ متخصص قلب مهاجرت کرده‌اند. در همین مدت ۳۰ هزار کادر درمان از دانشکده‌های علوم پزشکی درخواست good standing یا «نداشتنِ سوءپیشینه» داشته‌اند که مقصدشان عمان بوده است. همچنین ظرف چهار سال گذشته ۱۶ هزار پزشک عمومی از کشور مهاجرت کرده‌اند.

رضا لاری‌پور، مدیر کل روابط عمومی سازمان نظام پزشکی در مرداد ماه امسال با بیان اینکه میزان مهاجرت پزشکان عمومی در سنوات گذشته بیشترین میزان بوده است در حالی که امروز متخصصان، فوق تخصص‎ها و فلوشیپ‌ها مهاجرت می‌کنند، گفت: «اکنون تقریبا دو برابر سال‌های پیشین، شاهد درخواست‌ها برای مهاجرت هستیم و میانگین سنی این مهاجران از ۲۵ سال به ۳۵ سال رسیده است.»

روزنامه فرهیختگان نیز در گزارشی که خرداد ماه امسال منتشر کرد درباره افزایش آمار مهاجرت پزشکان نوشت: «طبق اطلاعاتی که به دست «فرهیختگان» رسیده، تعداد مهاجرت پزشکان و متخصصان در سال ۱۴۰۱ به عددی بالاتر از ۶ هزار و ۵۰۰ نفر رسیده است که نزدیک به ۲ هزار و ۳۰۰ نفر از آنها از پزشکان متخصص هستند. مهم‌تر اینکه آمار مهاجرت پزشکان و متخصصان در سال ۹۸ چیزی حدود ۲ هزار و ۵۰۰ نفر بوده و چیزی نزدیک به ۶۱۱ متخصص بین مهاجران حوزه بهداشت و درمان قرار داشتند.»

آماری که سازمان نظام پزشکی اعلام کرده نشان می‌دهد در یکسال گذشته ۱۶ دستیار تخصصی خودکشی کرده‌اند البته وزارت بهداشت حتما آمار دقیق‌تر و بیشتری دارد اما متاسفانه این آمار را محرمانه می‌دانند و اعلام نمی‌کنند. اشکال مهمی که در کشور وجود دارد این است که هر زمان مشکلی پیش می‌آید قبل از هر کاری آمارها را محرمانه می‌کنند یا سریع تکذیب می‌کنند. شاخص آمار خودکشی بر مبنای تعداد در صدهزار نفر در سال است. اگر آمار ۱۶ خودکشی موفق رزیدنت‌ها را در یکسال اخیر مبنا قرار دهیم. با توجه به جمعیت حدود ۱۵ هزار نفری رزیدنت‌های کشور آمار خودکشی رزیدنت‌ها در ایران حدود ۱۰۰ در صدهزار نفر می‌شود. این آمار در جمعیت عمومی بر اساس آمار رسمی پزشکی قانونی ۶.۵ در صد هزار نفر است البته تخمین‌های غیر رسمی این میزان را حدود ۱۰ در صدهزار نفر نشان می‌دهد.»