"نه" به محیط زیست "مقاومتی"

مازیار واحدی

دهها سال جمهوری ولی فقیهی پروژه های هسته ای را پیشه کرد و هر آن چیز دیگر را که می توانست دردی از دردهای این مردم را برطرف کند به باد فراموشی سپرد. نتیجه همه آن شعارها و هزینه ها به آنجا رسید که دیدیم. محیط زیستی ویرانه، بحران آبی فزاینده، آلودگی هوا و ریزگردهائی که ادامه زندگی را بر مردمان کشورمان سخت تر از سخت کرده است. پس از آن دوره پسابرجام شد. دوره ای که رهبر، اقتصاد مقاومتی را از زیر عبایش در آورده است. پس از همه آن اکتشافات و دست آوردهای هسته ای که دروغی و سرابی بیش نبودند، اکنون قرار است که اقتصاد مقاومتی معجزه کند و کشور را به شکوفائی برساند. اینکه این سیاست ره بجائی نخواهد برد از هم اکنون برهمگان روشن است، به قول معروف سالی که نکوست از بهارش پیداست. هیچ توهمی وجود ندارد که در جمهوری اسلامی همه باندهای حکومتی در پی کسب منافع و مال و ثروت هستند و خواست و منافع مردم برای آنها پشیزی ارزش ندارد. در حوزه محیط زیست هم وضع به همین گونه خواهد بود. چرا؟

چند نمونه: در خوزستان مدیرکل محیط زیست می گوید که هرگونه طرح انتقال آب از سرشاخه های رودهای کارون، کرخه، دز، مارون و زهره، بحران های زیست محیطی این استان را بیش از پیش شدت داده و آسیب های شدیدی به اکوسیستم منطقه وارد می آورد. حیات مردم را با خطرات بیشتری مواجه خواهد ساخت. وی تاکید می کند که هیچ طرحی در این حوزه نباید اجرا شود. وی از توقف طرح انتقال آب بهشت آباد می گوید. همزمان در کرمان مسئولین می گویند که در صورتی که طرح های انتقال آب متوقف شوند تا پنج سال دیگر کرمان حتی آب شرب هم ندارد. آنها خواستار ادامه اجرای طرح بهشت آباد هستند. اینجا بسته به اینکه لابی کدام یک از این استانها قوی تر باشد، خط آنها پیش می رود.  

در همین کرمان مسئولین برای انتقال آب از خلیج فارس و دریای عمان کلی حساب باز کرده اند و بدنبال اجرائی کردن طرح انتقال آب برای صنایع خود هستند. یا مثلا طرح انتقال آب از دریای خزر به سمنان، که مسئولین علیرغم مخالفت دهها کارشناس برجسته محیط زیستی و استاد دانشگاه در پی عملی کردن آن هستند. طرحی که نه ارزیابی محیط زیستی دارد و نه توجیه اقتصادی. گذشته از آسیب های اقتصادی و زیست محیطی که این گونه طرح ها دارند، که جای بحث آن اینجا نیست و کاربلدها و کارشناسان این حوزه می توانند در این مورد اظهار نظر کنند، تجربه جمهوری اسلامی نشان داده است که طرح های این چنینی اولا به باندهایی واگذار می شوند که به راحتی امکان استفاده از رانتهای حکومتی برایشان وجود دارد، و دوما بدلیل بزرگی این طرح ها، سوءاستفاده های پولی در آنها بسیار بالاست.

نمونه دیگر، سدشفارود است که در نوع خود به زیبائی ماهیت جمهوری ولی فقیهی را به نمایش می گذارد. در پروژه ساخت این سد، که موجودیت صدها هکتار از جنگلهای هیرکانی را با خطر نابودی مواجه کرده است، چند سازمان و نهاد دولتی و حکومتی دخالت دارند. سازمانها و نهادهائی که همه آنها در برنامه خودشان اجرای سیاست اقتصاد مقاومتی رهبر را در دستور کار دارند. سازمان جنگل‌ها، سازمان حفاظت محیط زیست، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی و وزارت نیرو با هم اختلاف دارند و هرکدام ساز خودشان را می زنند. همه آنها قصد دارند که اقتصاد مقاومتی رهبر را به گونه ای پیش ببرند که منافع خودشان در آن بیشتر باشد. در خوزستان و کرمان این منفعت طلبی ها به آن شکل خود را نشان می دهد و در اینجا به این شکل. جنگ بر سر منافع است.

این آن چیزی است که در حال رخ دادن است. در حوزه حرف و شعار، همه آنها از حامیان محیط زیست هستند، اما وقتی زمان عمل می رسد و بایستی هزینه کرد، مقاومت ها شکل می گیرد.

در همین هفته جاری سازمان جنگلها اعلام کرد که با اعتبار و امکاناتی که در نظر گرفته شده مقابله با تخریب خاک در کشور میسر نیست. یا اینکه از خوزستان خبر می رسد که بودجه برآورد شده برای احیای رودخانه کارون یک هزار و هفتصد و پنجاه میلیارد تومان است، ولی آنها صد میلیارد برای اینکار اختصاص داده اند. یا مثلا در دراز مدت برای نجات دادن کارون هفده هزار میلیارد برآورد شده، ولی آنرا هم به نه هزار میلیارد کاهش داده اند. مقتصدان مقاومت می کنند.

یا تهران، در تهران تنها برای جمع آوری آبهای سطحی و انتقال آن به دریاچه نمک حوزه سلطان در یک بازه زمانی ده ساله، سالی دویست میلیارد تومان اعتبار لازم است. این در حالی است که همین مجلس، که اتفاقا اکثریت آن از دارو دسته نزدیک به رهبر هم هستند، بخشی از بودجه حوزه محیط زیست را تصویب نکرده است. با دست پس می زنند و با پا پیش.

در واقع جمهوری اسلامی با بی عملی خودش نیست که به محیط زیست و داشته های طبیعی ما لطمه وارد می کند، بلکه این عملکرد جمهوری اسلامی است که تخریب محیط زیست را شدت می دهد. سدسازیهای بیرویه یک نمونه آن است. حالا که بازار ساخت و ساز سد راکد شده، که این خود نتیجه دخالت فعال سازمانهای محیط زیستی مستقل و مردم بوده، آنها بدنبال پروژه های دیگری هستند که این پروژه ها هم به نوبه خود می توانند تخریب محیط زیست را بدنبال داشته باشند.

"کسب و کار" نامی است که رسانه به پروژه های علاج بخشی سدها داده اند. پروژه علاج بخشی سد گتوند، سد لار، سد دز از این نوع پروژه ها هستند که از آنها بوی پول به مشام مسئولین می رسد. این عین واقعیت است. به هیچ وجه قصد بزرگ نمائی نیست.

وقتی که اطلاع رسانی شفاف وجود ندارد. وقتی ارائه آمار و ارقام دروغین در بین آنها به امری عادی تبدیل شده است. وقتی که هرنوع مداخله مردم و سازمان های مستقل مدافع محیط زیست سرکوب می شود، مطمئن باشید که دارند سرمایه های ملت را برباد می دهند. محیط زیست مقاومتی راه حل نیست. راه حل در مقاومت محیط زیست در برابر این سیاست است.

جمعه ۲۷ فروردين ۱۳۹۵ برابر با ۱۵ آوريل ۲۰۱۶