نقدی کوتاه بر یک بیانیه مشترک!

یکبار دیگر سناریوی سفید و سیاه!

سعید صارمی

۳۷ سال از تداوم حاکمیت جنایتبار جمهوری اسلامی می‌‌گذارد. و هر روز شاهد کشتار و جنایت در ایران هستیم. و این فقط به ایران خلاصه نمی شود. کّل منطقه‌ خاور میانه صحنه جنگ و خونریزی است.  این فضای بشدت خشن و جنایت بار منجر به کشته شدن صد‌ها هزار نفر و بی خانمان شدن میلیون ها انسان شده است. دیگر بر هیچکس پوشیده نیست که جریان " داعش " بی‌ کس و کار نیست. بیش از یکسال از ائتلاف علیه " داعش " که توسط امپریالیسم آمریکا پایه ریزی شّد، می‌‌گذرد. و " داعش " ، همچنان پا برجاست. آدم می‌‌کشند. جگر آدم‌ها را در می‌‌آورند. سر می‌‌برند. و ائتلاف علیه " داعش " هیچ غلطی نمی کند. در حالی‌ که همین ائتلاف مذکور، حکومت صدام حسین را ظرف ۱۷ روز تهاجم نظامی ( منظور تجاوز نظامی است ) سرنگون می‌‌کند!

در همین رابطه از سوی ۳ جریان سیاسی موسوم به کمونیست ( حزب کمونیست کارگری ، حکمتیست ، و حزب کمونیست ایران ) ، این روز‌ها بیانیه‌ای منتشر شده که بحث بر انگیز به نظر می‌‌رسد.

" خاورمیانه شاهد شکلی‌ گیری و سربلند کردن یک جنبش گسترده سکولاریستی و مبارزه برای رهایی جامعه از وضعیت فاجعه باری است که در نتیجه " دخالت‌های آمریکا و موتلفینش " و گسترش کشمکش‌های خونین و ارتجاعی و قدرت گیری هر چه بیشتر دولت‌های اسلامی و نیروهای تروریست اسلامی در این منطقه‌ و مناطقی در شمال و مرکز آفریقا بوجود آمده است. "

با این جمله بلند بالا ، بیانیه مشترک سه حزب کمونیست ایران ، کمونیست کارگری و حکمتیست، آغاز می‌‌شود. اما در همین ابتدا یک پرسش جدی برای خواننده‌ این بیانیه بوجود می‌‌آید. آن‌ هم اینکه " دخالت‌های آمریکا و موتلفینش " چگونه دخالت‌هایی‌ بوده اند؟! هر کس که با ادبیات فارسی‌ آشنا باشد ، می‌‌داند  که واژه " دخالت " کلمه‌ای است خنثی، و به تنهائی هیچ بار معنایی مثبت و یا منفی‌‌ای ندارد. دخالت می‌‌تواند به نتایج مثبت و یا منفی‌ منجر شود. و این  بیانیه ، به این موضوع نمی پردازد که دلیل این دخالت‌ها چه بوده و چه هدفی‌ را دنبال می‌‌کند. به باور من در این بیانیه، عامدانه و آگاهانه از واژه " سیاست‌های آمریکا و موتلفینش " بجای عبارت " دخالت آمریکا و موتلفینش " ، استفاده نشده است. چون واژه " دخالت " هیچ بار مثبت و یا منفی‌‌ای ندارد. اما وقتی‌ از " سیاست آمریکا و موتلفینش " صحبت به عمل آید، باید این سیاست را نقد کرد. و نویسندگان بیانیه قصد درگیر شدن با شاخ گاو را ندارند. احتمالا این کار برایشان صرف نمی کند.  اما این جمله پردازی یک نکته با مزه دیگر هم دارد. " آمریکا و موتلفینش " نه پسوند دارند و نه پیشوند!

انتظار نداشتم که در بیانیه‌ای که حمید تقوایی ، یکی‌ از امضا کنندگان آن‌ است، واژه‌ای با عنوان امپریالیسم و یا احیاناً واژه صهیونیسم را رویت کنم. اما حتی دریغ از یک پیشوند و یا پسوند در کنار واژه " آمریکا و موتلفینش "! حتی اگر می‌‌نوشتند که دولت سرمایه داری آمریکا، باز هم قابل قبول تر از اینی بود که اینجا درج شده! واژه بی‌ مسمای " دخالت‌های آمریکا و موتلفینش " همان بار معنایی را به ذهن مخاطب متبادر می‌‌کند، که " دخالت مادر شوهر در زندگی‌ فرزندش"! واژه " دخالت‌های آمریکا و موتلفینش " جوری طراحی‌ شده که مشخص نیست این دخالت‌ها از سر دلسوزی بوده و یا حماقت! و یا بدلیل خوی امپریالیستی آنان!

حالا یکبار دیگر بر می‌گردم به سوال قبلی‌ و اینکه ،  چرا در این بیانیه از عبارت " دخالت‌های آمریکا و موتلفینش " بجای عبارت درست تر و سیاسی تر " سیاست‌های آمریکا و موتلفینش " استفاده شده است؟ به باور من ، این امر اصلا اتفاقی نیست ، بلکه چند دلیل می‌‌تواند داشته باشد. سیاست یعنی امری  آگاهانه و با طرح و نقشه قبلی‌ برای رسیدن به اهداف مشخص. و این بیانیه به سیاست‌های آمریکا و نقش جنایتکارانه آن کاری ندارد. بیانیه می‌‌گوید که دخالت‌های آمریکا و موتلفینش ، خوب نبوده است.اما این دخالت‌ها را آگاهانه و عامدانه توضیح نمی دهد. چون در بعضی‌ از این دخالت‌ها ، حد اقل جریان حمید تقوایی ذینفع بوده است. نمونه مشخص آن‌ را در تجاوز نظامی ناتو به لیبی‌ میتوان  نام برد. حتما حمید تقوایی بخوبی به یاد دارد که در مورد آن‌ دخالت ، چه نظری داشته  و چقدر از این تجاوز حمایت کرده است! اصولا وقتی واژه " دخالت " ، از سیاست جدا شود، معنی آن‌ این است ، که در آینده این دخالت‌ها می‌‌تواند به نتایج دیگری ، برخلاف آنچه تا بحال رخ داده منجر گردد! چون اینگونه که بیانیه اشاره دارد، گویا پشت این دخالت‌ها هیچ سیاست مشخصی وجود نداشته است !

جای دیگری از همان بیانیه اینگونه می‌‌خوانیم،؛ " برنامه عمل مشترک ما مبتنی‌ است بر تلاش برای تقویت و تعمیق این مبارزات علیه دولت‌ها و نیروهای اسلامی در کشور‌های منطقه‌ و آگاه ساختن افکار عمومی‌ جهان از جنایت آنها و " جلب حمایت جهانیان " از مبارزات مردم علیه این نیروها! به باور من ، عبارت "جلب حمایت جهانیان " همان حلقه گمشده برای درک هر چه بهتر منظور نویسندگان این بیانیه است. البته واضح و مبرهن است که بخشی از این جهانیان را " صهیونیست‌های عزیز"  ! تشکیل می‌‌دهند. که اتفاقا با " اسلام سیاسی " مشکل دارند، و در شرایط فعلی لابی قرص و محکمی هم در بین جمهوریخواهان و جناح جنگ طلب آن‌ دارند. بیانیه توضیح نمی دهد که آیا آنها هم جزو این جهانیان محترمی که قرار است از امضا کنندگان این بیانیه حمایت کنند بشمار می‌‌آیند و یا خیر! البته از آنجایی که " بیانیه " ، خواهان حمایت تمام " جهانیان " شده، قاعدتاً نباید مخالفتی با  این امر داشته باشد.

عبارت " جهانیان " در اینجا مفهومی‌ گسترده پیدا می‌‌کند. و در همین گستردگی و کلی‌ گوئی است ، که بساط بند و بست ، و بند بازی و معامله‌های پشت پرده معنا و مفهوم پیدا می‌‌کند. بیانیه از خاورمیانه می‌‌گوید، اما در مورد نقش اسرائیل در منطقه‌ و این درگیری‌ها سکوت اختیار می‌‌کند. از اوضاع یمن هیچ نمی‌گویند. در این بیانیه بر عنصر سکولاریزم تاکید شده ، اما طنز قضیه آنجاست که " حمید تقوایی " به عنوان نماینده یکی‌ از این جریانات امضا کننده این متن ، سال ها از همین اسلامیون تروریست، در مقابله با " بشار اسد " حمایت ضمنی‌ کرده است! و از آنها با عنوان اپوزیسیون رژیم اسد یاد کرده، اما این روز‌ها برایش صرف نمی کند که گذشته را به یاد آورد! در خاتمه باید گفت، که این بیانیه هیچ مفهومی‌ بجز ایجاد فضا برای بند و بست و معامله با نیروهای امپریالیستی و صهیونیستی در بر ندارد!

سعید صارمی شنبه ۱۱ مهر ۱۳۹۴