چند دیدگاه درباره قتل عام پرسوس وعواقب سیاسی آن بر تحولات ترکیه!

سردبیری سایت راه کارگر

پس از پیروزی "ه.د.پ" در انتخابات اخیرترکیه واز دست رفتن اکثریت پارلمانی حزب عدالت وتوسعه و همراه آن  برباد رفتن آرزوی برقراری دیکتاتوری فردی رجب طیب اردوان، در پوشش برقراری نظام ریاست جمهوری درترکیه، قتلعام پرسوس یک شکست استراتژیک و سیلی بزرگ دیگری برصورت "حزب عدالت و توسعه" بود. داعش از طریق عملیات پرسوس به دولت ترکیه هشدار می داد که می تواند ترکیه را با عملیات انتخاری خود ناامن کند. اگر چه این عملیات متوجه قتلعام آدمخوارانه نیروهای مخالف دولت ترکیه و مدافع کوبانی بود اما تردیدی نیست که یک شکست سیاسی بزرگ برای حکومتی است که داعش و سایر نیروهای بنیادگرا و تروریست را از هر طریق ممکن حمایت و تقویت کرده است. یاسر گلی در مقاله " کشتار پرسوس! کاتالیزور یک معمای چند مجهولی؟ " به جوانب مختلف بحران ترکیه یا بحران حکومت "حزب عدالت وتوسعه" و بن بست های سیاست های  خارجی و داخلی کنونی آن در پرتو قتلعام پرسوس پرداخته است. اما مقاله هنگامی که  به "مانور سیاسی- نظامی حزب کارگران کردستان" می پردازد اثرات زیانبار عملیات اخیر پ.ک.ک در ترور چند افسر پلیس را، که یکی از مجهول های این معماست، مسکوت می گذارد. این عملیات بهترین بهانه را برای حکومت ترکیه فراهم ساخت تا خود را از بن بست و شکست سیاسی ایجاد شده توسط قتلعام پرسوس خارج ساخته و اقدامات نمایشی ونمادی علیه داعش را با سرکوب واقعی علیه پ.ک.ک و سایر نیروهای چپ همراه سازد.

 متقابلاً کامران متین در یادداشت خود درباره حوادث اخیر، عواقب عملیات پ.ک.ک و یا "مانور سیاسی- نظامی حزب کارگران کردستان"  را مورد بررسی قرار داده و می گوید این عملیات "حزب عدالت وتوسعه" را که پس از انتخابات اخیر و از پی عملیات پرسوس درمانده شده بود برای دست یابی به هدفی که در چند ماه گذشته در پی آن بود، نزدیکتر ساخت. این هدف نقض رسمی آتش بس با پ.ک.ک، آغاز جنگ تمام عیار، متلاشی کردن روند صلح، متلاشی کردن«حزب دموكراتیك خلقها» (ه.د.پ) پس از اعلام «وضعیت فوق العاده»، و به تعویق انداختن انتخابات زودرس است. هر چند در فقدان "ه.د.پ"، "حزب عدالت و توسعه" احتمالا به اكثریت مطلق مورد نظرش خواهد رسید و شاید نیازی به تعویق انتخابات زودرس نباشد. در صورت درایت سیاسی پ.ک.ک و تقویت کارزار سیاسی در موقعیت جدید، نیروهای کرد و چپ ترکیه با بهره برداری از موقعیت و نقش کنونی "ه.د.پ" و انزوای بین المللی حکومت می توانستند حزب حاکم را به یک شکست سیاسی دیگرسوق داده و موقعیت  خود را به شکل بی سابقه ای تقویت سازند.

  سردبیری سایت راه کارگر

تارنمای  سازمان کارگران انقلابی ایران (راه کارگر)

شنبه ۳ مرداد ۱۳۹۴ برابر با ۲۵ ژوئیه ۲۰۱۵

***************

کشتار پرسوس! کاتالیزور یک معمای چند مجهولی؟

به روز شده در 7/24/2015 | جمعه ۲مرداد۱۳۹۴

 یاسر گلی

اگرچە امپراتوری عثمانی، در نتیجە توافق قدرت‌های خارجی از هم پاشید، اما در نتیجە پشتیبانی همین قدرتها، بیش از سە ربع قرن است کە نسبتا با ثبات و پایدار بە حیات سیاسی خود ادامە می‌دهد. اوج این ثبات و تاثیر آن بر سیاست خارجی ترکیە، دوران حاکمیت ١٣ سالە حزب عدالت و توسعە و متعاقبا دکترین خارجی "تنش صفر" در منطقە بود.

نگاهی بە اطراف ترکیە بندازید. کجای مرزهای ترکیە با این "تنش صفر" هم خوان است؟ از شمال با بحران اوکراین و بالانس تازە قدرت در دریای سیاە روبرو هستیم. از جنوب با بحران پیچیدە و فزایندە عراق و سوریە، و در غرب نیز گلاویز شدن بازارهای مالی اروپا با رقیب دیرینەی ترکیە، یعنی یونان. مسالە قبرس خود مورد جدایی است.

ترکیە دقیقا بە لحاظ جغرافیایی در گلوگاە سە بحران عمدەی اروپا، خاورمیانە و روسیە قرار گرفتە است. و لاجرم نمی‌تواند با این خصلت ژئوپلتیک منحصر بفردش، از تصمیمات مهم شانی خالی کند. اگر امریکا را نیز بە این لیست اضافە کنیم ( بە طبع اینکە بخش مهمی از هستە اصلی بالانس قدرت در خاورمیانە را نصیب است)، روشن می‌شود کە ترکیە در چنبرە بازیگران ایدئولوژیک جهانی و منطقەای گیر کردە و از توانایی‌اش برای برداشتن گامهای استراتژیک و تصمیمات حیاتی برای خود و منطقە کاستە شدە است.

بحران جنوب، ماهیتا با بقیە متفاوت است. ترکیە بە همراە سە بازیگر محلی اسرائیل، ایران و عربستان سخت در پی سنگین‌کردن ترازوی قوا بە نفع خود هستند. عربستان و اسرائیل در برابر قدرت‌گرفتن ایران روز بە روز بیشتر بە هم نزدیک می‌شوند. و ترکیە در این میان نە بە ائتلاف سنتی پیشین خود دل می‌بندد ( ناتو)، و نە جرات وارد شدن بە ائتلاف‌های تازەی منطقەای نظیر اسرائیل-عربستان را دارد.

محتملا کشتار دوشنبە گذشتە در پرسوس، فشار بحران جنوب را بر ترکیە افزایش خواهد داد. عبدالرحمان آلاگوز 20 سالە از اعضای ترکیەای داعش، خود را در صفوف هلهلە کشان جوانان سوسیالیت منفجر کرد. جوانانی کە از استانبول آمدە و خود را آمادە رفتن بە کوبانی (برای کمک بە بازسازی این شهر) می‌کردند.

فارغ از اینکە دولت ترکیە را چە مستقیم و چە غیر مستقیم در این حملە شریک بدانیم، و یا اینکه رد هیچ ارتباطی میانشان نباشد؛ دولت چە پیش از حادثە و چە پس از آن مسئولیت بزرگی بر گردن دارد. بیایید فرض کنیم کە داعش در پاسخ بە موج بازداشت اعضا و هوادارانش ( کە چند هفتە پیش در شهرهای ترکیە شروع شد) خواستە است کە پاسخی هر چند بغرنج و پیچیدە، اما واضح و آشکار بە ترکیە دهد. با این عملیات هم ضربەای را بە دشمن استراتژیک‌اش ( کردها بە پیشاهنگی PKK) زدە است، و هم بە ترکیە هشدار دادە است کە این عملیات می‌تواند بە راحتی در هر یک از شهرهای بزرگ ترکیە همچون پایتخت و یا استانبول بە انجام برسد. فرض‌های مقابل در رسانەها بە اندازە کافی مورد بررسی قرار گرفتە است. چرا کە بر کسی پوشیدە نیست کە ترکیە از حامیان مستقیم و غیر مستقیم داعش بودە است.

واکنش‌ها بە این عملیات، آنگونە کە پیش بینی می‌شد، سریع و از جایگاەهای مختلف بود. جریانهای سیاسی داخل و خارج ترکیە در همان ساعات اولیە موضح‌گیریهای خود را با برنامە‌ها و مانورهای احتمالی خود در چند روز و یا حتی چند هفتە آیندە تنظیم کردند. دمیرتاش مجلس را دعوت بە نشست اضطراری کرد تا موضع خود را در قبال مسالە کرد، روژآوای کردستان و داعش مشخص کند. و داود اوغلو ( نخست وزیر موقت هیچ‌کارە) تقاضا کرد کە هر چهار حزب پیروز انتخابات در یک بیانیە مشترک تروریسم را محکوم کنند - البتە از فحوای کلام اوغلو کاملا مشخص بود کە منظور او از محکوم کردن تروریسم PKK را هم شامل می‌شود.

دمیرتاش آشکارا دولت را هدف قرار دادە است: "کامیون کامیون اسلحە و مهمات از ترکیە روانە داعش می‌شود... هر اتفاقی کە دولت در آن دستی داشتە باشد، مسببان آن پیدا نخواهند شد. هنوز قاتلان جوانان پارک گزی، روبوسکی، اعضا و هواداران HDP در کارزار انتخاباتی و غیرە پیدا نشدەاند."

می‌دانیم کە ترکیە نمی‌تواند بە این راحتی‌ها نە بە داعش حملە کند و نە از موج بازداشت‌های چند هفتە گذشتە بکاهد. از طرف دیگر می‌دانیم کە تشکیل دولت ائتلافی جدید و یا دولت حداقلی برای حزب عدالت و توسعە اگرچە ناممکن اما راحتتر از پیروزی در انتخابات مجدد احتمالی در شش ماە آیندە است. از جانب دیگر، علی‌رغم توقف دیدارها با اوجالان و راکت ماندن توافق دلمە-باغچە، توانایی مانور طرف کرد در پروسە صلح روز بە روز بیشتر می‌شود. شرایط بە گونەای است کە هم در فضای داخلی و هم در بازی‌های منطقەای نقش کرد از یک فاکتور مهم بە یک آکتور تعین کنندە در نوسان است.

پر بیراە نیست کە ترکیە بخواهد بە شکل کاراتر از پارسال داعش و کردها بە هم گرە بزند تا از فشار بحران رو بە رشد بر روی خود بکاهد. ( سال گذشتە و در گرماگرم محاصرە کوبانی، اردوغان داعش و PKK را در کنار هم قرار دادە و هر دو را تروریست خطاب کرد). شاید حزب عدالت و توسعە می‌خواهد کە فشار بر خود را بە رای دهندگان منتقل کند و این پیام را بە آنها بدهد: ترکیە بدون یک حزب مقتدر، یعنی ترکیە پلورال اما نا امن و بی در و پیکر. و چە بهانەای بهتر از داعش و کردها. با ادامە بازداشت‌ها و مهار دو پهلوی داعش بە دنیا نشان می‌دهد کە او هم با داعش مشکل دارد، و با متهم کردن کردها بە وارد کنندگان جنگ سوریە بە کشور ، برای تشکیل دولت مقتدر برآمدە از بحران دستش بازتر خواهد شد.

البتە تمام این گمانە زنیها، در صورتی است کە ترکیە روی مانور سیاسی-نظامی حزب کارگران کردستان حساب ویژەای باز نکردە باشد. حزب دمکراتیک خلق‌ها با فراخوان بە راهپیمایی گستردە در آخر هفتە در استانبول، در صدد اردوکشی خیابانی و بدست آوردن مهرەهای لازم در میان افکار عمومی، برای بازی سیاست در آیندە، و یا در صورت شکست سیاست، بازتر کردن راە برای رودرویی مستقیم PKK با دولت است.

هیچ گزینە کم ریسکی برای ترکیە وجود ندارد. چە بە توافق دلمە-باغچە برگردد و دولتی ائتلافی با حزب جمهوری خلق (CHP) تشکیل دهد؛ چە اینکە تلاش کند کە یک دولت نیمچە کودتایی را از دل بحزان بزاید؛ و چە اینکە بە هر یک از ائتلاف‌های سنتی و یا تازە تاسیس منطقەای برای بحران عراق و سوریە بپیوندد. انتخاب هر یک، و یا ترکیب هر کدام از آنها هیچ تضمینی برای مدیریت بحران با خود ندارند.

شاید کە "کشتار پرسوس" کاتالیزور تعیین کنندەی فضای سیاسی ترکیە شود. فضایی کە بعد از انتخابات هفتم ژوئیە و وارد شدن شوک بزرگ HDP بر پیکر ساختار سیاسی ترکیە، همچنان راکد و مبهم پیش می‌رفت. انگار توان سیاست از همە گرفتە شدە است، و تنها می‌بایست خشونت و دور تازە درگیری‌های خیابانی این نکتە را بە کاربدستان ترک یادآوری کند: در فضای ملتهب خاورمیانە، آنجا کە سیاست آنی درنگ کند، جایش را بلافاصلە گلولە خواهد گرفت.

http://nnsroj.com/fa/article.aspx?id=19258&ID_map=29&outhorID=167

***************

کامران متین

ژوئیه 22‏، ساعت ‏16:07‏ · ویرایش شد ·

قتل دو افسر پلیس تركیه در "اورفا" و قبو‌ل مسئولیت ان از سوى پ.ك.ك، كه ان را "اقدامى تنبيهى" - در پاسخ به كشتار سوروچ (پست پیشین) - ناميده، آ.ك.پ را به دستیابی به هدفی كه از چندین ماه پیش در تلاش برای تحققش بوده نزدیكتر كرده است. این هدف همانا نقض رسمی آتش بس از سوی پ.ك.ك، از سرگیری جنگ تمام عیار با پ.ك.ك و الغا روند «صلح»، متلاشی كردن «حزب دموكراتیك خلقها» (ه.د.پ) پس از اعلام «وضعیت فوق العاده»، و به تعویق انداختن انتخابات زودرس است. هر چند در فقدان ه.د.پ، آ.ك.پ احتمالا به اكثریت مطلق مورد نظرش خواهد رسید و شاید نیازی به تعویق انتخابات زودرس نباشد.

این اقدامات میتواند با ورود ارتش تركیه به داخل خاك (كردستان) سوریه و درگیری اجتناب ناپذیر با نیروهای نظامی وابسته به «حزب اتحاد دموكراتیك» (پ.ی.د.) - «واحدهای مدافع خلق» ( ی.پ.گ) و «واحدهای مدافع زنان» ( ی.پ.ژ) - همراه شود. در آن صورت ی.پ.گ\ی.پ.ژ باید همزمان در دو جبهه، یعنی علیه ارتش تركیه و علیه داعش، بجنگند.

در این میان باید امیدوار بود كه پ.ك.ك به تاكتیك جذب مقطعی ضربات آ.ك.پ ادامه دهد و قتل این دو پلیس تنها اقدامی هشدار دهنده باشد گر چه بسته به ماهیت واكنش آ.ك.پ و نیروهای نظامی-امنیتی تركیه وضعیت میتواند به سرعت به ابعاد فاجعه آمیز یك جنگ داخلی نزدیك شود.

آ.ك.پ نشان داده است كه فاقد «استراتژی» و «استراتژیست» است. گروهی كوتوله سیاسی بر مسند امكانات و منابع عظیم دومین ارتش ناتو تكیه زده اند و در تلاشند تا به هر قیمتی، حتی شعله ور كردن یك جنگ داخلی در كشور، به اهدف سیاسی خود جامه عمل بپوشانند. با توجه به عمق و وسعت نفوذ و حضور داعش و نیروهای نزدیك به‌ آن نظیر حزب «هودا»، خلف «حزب الله تركیه» كه در دهه ٩٠ میلادی از سوی دولت تركیه برای كشتار هواداران پ.ك.ك سازمان داده شد، تركیه، یا حداقل استانبول و بخشهای جنوبی و جنوب شرقی این كشور ممكن است به وضعیتی شبیه سوریه دچار شوند.

علاوه بر ادامه خویشتنداری از سوی پ.ك.ك یك راه جلوگیری از وقوع این سناریوی دهشتناك مخالفت مدنی تمامی نیروهای دموكراتیك، سكولار و مترقی تركیه با سیاستهای دولت آ.ك.پ در حمايت مستقيم و غير مستقيم از داعش است تا كشمكش فعلی (و احتمالی آینده) دوباره تنها همچون درگیری كردها\پ.ك.ك و دولت مركزی جلوه گر نشود. تجربه ه.د.پ در انتخابات اخیر مدل خوبی برای اعتراض و مقاومت متحدانه و سراسری تمامی نیروهای سكولار و دموكراتیك تركیه علیه استبداد داخلی و ماجراجویی منطقه ای آ.ك.پ است.