لوموند دیپلماتیک مه ۲۰۱۱

چهار سال بعد...

نويسنده

Serge HALIMI

دبیر هيئت تحريريه لوموند ديپلوما تيک

برگردان:

Mitra SHABANI ميترا شعباني

بنا به اظهاريه اخيرصندوق بين المللي پول : « نزديک به چهارسال پس از آغاز بحران مالي، اعتماد به ثبات سيستم بانکي جهاني، هنوزنيازمندآنست که بکلي و ازنواحيا شود(١). » اما آنچه که بن برنانکه، رئيس خزانه ملي آمريکا، « دشوارترين بحران مالي تاريخ جهان، حتي بيش ازبحران بزرگ ١٩٢٩(٢) » مي خواند، کمترين مجازاتي در آمريکا به همراه نداشته است. گلد من ساکس، مورگان استانلي، جي پي مورگان، با اتکا بر سقوط سرمايه گذاري هاي پرخطري که بي محابا به مشتريانشان توصيه مي کردند...نهايتا با پرداخت جريمه، و چه بسا با اخذ پاداش، ازمهلکه جان سالم بدربردند 

در پايان سال هاي ١٩٨٠، در پي ورشکستگي نيرنگ آميز صندوق هاي پس اندازآمريکا، هشتصد تن از بانکداران اين کشور پشت ميله هاي زندان قرار گرفتند. از اين زمان ببعد ظاهرا قدرت فزاينده بانک ها، در پي تجديد ساختارو تمرکزروز افزونشان، ضامني بر مصونيت آنان درمقابل دولت هاي رو به ضعف و شديدا مقروض خواهد بود. کانديدا هاي آينده کاخ سفيد، و در رأس آنان باراک اوباما، مشارکت گلد من ساکس در مبارزات انتخاباتي شان را گدايي مي کنند؛ مديرBNPParibas، از تهديد دولت هاي اروپايي به قطع وام ، در صورت وضع مقررات بانکي جدي، ابايي ندارد؛ بنگاه رتبه دهيStandard &Poor’s ، که برترين رتبه اعتماد خود ( AAA ) را به انرون، له من برادرز، بير استيرنز و نيز به همه رقم « سهام گنديده» ( Junk Bonds ) عطا کرده بود، امکان سلب اين رتبه از ابر قدرت آمريکا، در صورت عدم کاهش سريع هزينه هاي دولتي اين کشور، را مطرح مي کند.

گرد همايي هاي گروه ٢٠، طي ٣ سال تمام، با هدف ايجاد يک « سمفوني جهاني جديد»، همچنان حامي نظامي است آکنده ازنقض مقررات بانکي، پاداش هاي هنگفت به خرده نوابغ « ابتکار مالي» و تحميل پرداخت هزينه فجايع دست پخت آنان، به ماليات دهندگان ودولت ها. سوسياليست هاي فرانسه از اينکه « طي نخستين سال پس از بحران ساب پرايم، کمک دولت هادر حمايت ازبانک ها و نهاد هاي مالي، بيش ازآنست که جهان ، طي نيم قرن،صرف کمک به کشورهاي فقيرنموده است! (٣)»، ابراز انزجارکرده اما راه چاره هايشان، اگرمشروط به يک « اقدام هماهنگ [ بسيار ، نامحتمل] از جانب همه کشور هاي عضو اتحاديه اروپا» باشد، گاه به رفو کاري ( ماليات ١٥% براي بانک ها)و گاه به نذرو نياز مخلصانه ( حذف بهشت هاي مالياتي، ايجاد يک بنگاه رتبه دهي دولتي، ماليات بر معاملات مالي) شباهت دارد.

بدينسان، آنچه که مي بايست « بحران زياده ازحد تحمل» باشد در واقع به بحراني بي ثمر بدل شد. به گفته آندرو چانگ، مشاورعمده China Banking Regulatiry Commission، اين بي ارادگي ناشي از« مشکل اسارت» دولت ها در دست سيستم مالي آنان (٤) است. بايد گفت که مسئولين سياسي اغلب مانند عروسک هاي خيمه شب بازي، تنها دلواپسي شان آنست که ضيافت بانکداران را آشفته نسازند.

١- صندوق بين المللي پول، گزارش در باب ثبات مالي در جهان، آوريل ٢٠١١.

٢- به نقل از جف مدريک « The Wall Street Leviathan »، The New York Review of Books ، نيو يورک، ٢٨ آوريل ٢٠١١.

٣- پروژه سوسياليست ٢٠١٢. ضميمه هفته نامه سوسياليست ها، شماره ٦١٠، ١٦ آوريل ٢٠١١.

٤- جيمز سافت، « Big Winners in Crises : The Banks»، انترناشنال هرالد تريبون، ١٣ آوريل ٢٠١١.