گزارش خبری ازصعود حزب چپ   آلمان در نظر سنجی ها!

حزب چپ در نظرسنجی‌ها به ۹ درصد رسید !

پنج  دلیل برای بازگشت شگفت‌انگیز حزبی که قبلاً از صحنه سیاسی حذف شده تلقی می‌شد!

تهیه و تنظم: آزاده ارفع

 هایدی رایشنک مشت خود را به نشانه پیروزی بلند کرده و با صدای بلند خوشحالی‌اش را ابراز می‌کند. در کنار او، یان فان آکن می‌خندد و دست تکان می‌دهد. این زوج رهبری حزب چپ به نظر می‌رسد که به سختی می‌توانند خوش‌شانسی خود را باور کنند. در نظرسنجی‌های انتخابات پارلمان آلمان، حزب چپ به‌ طور شگفت‌انگیزی پیشرفت کرده است. ناگهان، این حزب دوباره بهترین شانس را برای عبور از مانع پنج‌درصدی و ورود به پارلمان آلمان دارد. در جدیدترین نظرسنجی‌ها، حزب چپ به ۶، ۷ و در یک نظرسنجی جدید YouGov حتی به ۹ درصد رسیده است. این بهترین نتیجه آن‌ها در سال‌های اخیر است. پیش از انتخابات شهر هامبورگ که تنها یک هفته بعد از انتخابات عمومی برگزار می‌شود، حزب چپ اکنون با ۹ درصد در کنارحزب راست افراطی" آلترناتیو برای آلمان" AfD قرار دارد. این صعود ناگهانی از کجا آمده است؟ و پیامدهای آن چه خواهد بود؟

بازگشت حزب چپ، شگفتی کارزار انتخابات کنونی است. یک سال پیش، این حزب در وضعیت وخیمی قرار داشت. سارا واگن‌کنشت پس از جدائی دردناک،  حزب چپ را ترک کرد و "اتحاد سارا واگن کنشت"  BSW را تأسیس کرد. در پارلمان آلمان، تعداد زیادی از نمایندگان فراکسیون حزب چپ جدا شدند، به‌طوری‌که حزب چپ  موقعیت فراکسیونی خود را از دست داد. در سپتامبر، در انتخابات ایالتی تورینگن، آراء حزب چپ از ۳۰ به ۱۳ درصد سقوط کرد. بودو راملو، تنها نخست ‌وزیر ایالتی حزب چپ  مقام خود را از دست داد. در براندنبورگ و زاکسن، این حزب حتی نتوانست وارد پارلمان شود. حزب چپ کاملاً از بین رفته بود. در سطح ملی، این حزب در نظرسنجی‌ها آن ‌قدر سقوط کرد که چندین مؤسسه حتی نتایج آن‌ها را گزارش نمی‌کردند و حزب چپ به یکی از «سایر احزاب» تبدیل شده بود. حتی در ابتدای سال، این حزب در نظرسنجی‌ها به سختی بالای ۳ درصد بود. سپس، چرخش چشمگیری در آراء حزب چپ  رخ داد.

از ابتدای سال، حزب چپ در نظرسنجی‌ها بیش از ۱.۵ میلیون نفر را به  سوی خود جذب کرده است که این افزایش بیشتر از هر حزب دیگری است. حزب چپ حتی از "اتحاد سارا واگن کنشت" BSW پیشی گرفته است. در همین مدت، بیش از ۲۳,۰۰۰ نفر به حزب پیوسته‌اند. حزب چپ اکنون بیش از ۸۰,۰۰۰ عضو دارد؛ بیشترین تعداد از زمان  تاسیس آن در سال ۲۰۰۷..

چه اتفاقی افتاده است؟

دلیل  اول : حزب چپ  خود را بازیافته‌ است.

پس از جدایی"اتحاد سارا واگن کنشت"  BSW، باقی‌مانده‌ جناح چپ انسجام خود را بازیافت. در پارلمان آلمان، هایدی رایشنک 36 ساله هدایت گروه پارلمانی حزب را که موقعیت «فراکسیون پارلمانی» به یک «گروه پارلمانی» تقلیل یافته بود، بر عهده گرفت. در سطح حزبی، یان فان آکن مأموریت غیرممکن را پذیرفت. پس از شکست انتخاباتی در شرق، سه چهره‌ی قدیمی «عملیات نقره‌ای» را آغاز کردند: بودو راملو، گرگور بارتش و آخرین رئیس فراکسیون، دیت‌مار بارتش، برای کسب کرسی‌های مستقیم در حوزه‌های انتخابیه‌ خود نامزد شدند. اگر یکی از آن‌ها پیروز شود، حزب چپ حداقل در پارلمان نماینده خواهد داشت. اگر هر سه نفر موفق شوند، حتی در صورت شکست حزب درعبورازمانع پنج ‌درصدی، حزب چپ با تمام سهم آرای خود وارد پارلمان خواهد شد. در سال 2021 نیز این حزب از طریق تبصره‌ی کرسی‌های مستقیم توانسته بود به پارلمان راه یابد.

دلیل  دوم : حزب چپ  تم های محوری انتخابات خود را پیدا کرده‌ است.

از نظر مضمونی، حزب چپ تمرکز کارزار انتخاباتی خود را بر موضوعات سنتی چپ قرار داده است: اجاره‌های پایین ، قیمت‌های پایین، دستمزدهای بالاتر و صلح. این رویکرد با قطبی‌سازی ساده همراه است: در برابر اجاره دهندگان، شرکت ها و انحصارات ، ثروتمندان و دولت. حزب چپ به‌عنوان تنها حزبی که مسائل اجتماعی را در مرکز مبارزات انتخاباتی خود قرار داده، توجه زیادی را جلب کرده است. یان فان آکن می‌گوید: «بسیاری از مردم واقعاً مشتاق  حزبی هستند که مسائل اجتماعی را در اولویت قرار دهد و در برابر ثروتمندان و قدرتمندان بایستد.

دلیل سوم : حزب چپ در مجادلات مهاجرت برنده است.

در مورد یکی از موضوعات بزرگ انتخاباتی، یعنی مهاجرت، حزب چپ جایگاه ویژه ای را اشغال کرده است. این حزب تنها حزبی در پارلمان آلمان است که با سیاست‌های سختگیرانه ‌تر در قبال مهاجرت مخالفت می‌کند. این حزب هم با تشدید قوانین پناهندگی مخالف است و هم با اعمال محدودیت‌های بیشتر بر ورود مهاجران. یک سال پیش، همین موضوع یکی از دلایل جدایی سارا واگن‌کنشت، از این حزب بود. اما امروز، این موضع‌گیری شفاف، حزب چپ را برای رأی‌دهندگانی که از حزب سبزها ناامید شده‌اند، جذاب‌تر کرده است؛ زیرا سبزها در دولت، برخی از این سیاست‌های سختگیرانه را تأیید کرده‌اند. حزب چپ نیازی به مشارکت در دولت ندارد، حتی دیگر در تورینگن نیز در قدرت شرکت ندارد.  

دلیل چهارم : حزب چپ از شبکه‌های اجتماعی  استفاده می کند.

حزب چپ برای مدت‌ها به‌عنوان حزبی ناتوان در بهره برداری از امکانات ارتباطی مدرن شناخته می‌شد. پس از خروج سارا واگن‌کنشت، گریگور گیزی همچنان چهره اصلی حزب در گفت‌وگوهای تلویزیونی  باقی ماند. اما با ظهورشبکه های اجتماعی جدیدی مانند اینستاگرام، ایکس (توییتر سابق) و تیک‌تاک، این وضعیت تغییر کرده است. حزب چپ در این فضاها بسیار فعال و موفق عمل کرده است.

 هایدی رایشنک در تیک‌تاک 470 هزار دنبال‌کننده دارد، درحالی‌که فریدریش مرتس رهبر حزب دمکرات مسیحی و نامزد این حزب برای صدراعظمی در انتخابات پیش رو، تنها 53 هزار دنبال‌کننده دارد. در اینستاگرام، رایشنک حدود 300 هزار دنبال‌کننده دارد، که حتی بیش از حزب سوسیال‌دموکرات (SPD) است. آمار نشان می‌دهند که در طی یک هفته‌ی اخیر، پست‌های اینستاگرامی حزب چپ 23 میلیون بار دیده شده‌اند، موضوعی که روزنامه "فرانکورتر آلگماینه سایتونگ|" FAZ نیز به آن پرداخته است.

چهره‌های قدیمی حزب، مانند گیزی، راملو و بارتش، نیز به شبکه‌های اجتماعی روی آورده‌اند و حتی از اجرای آوازهای مشترک به سبک نمایش عروسکی ابایی ندارند. گیزی به ‌تنهایی بیش از 1.1 میلیون دنبال‌کننده دارد و از نظر میزان مخاطب در شبکه‌های اجتماعی، در میان سیاستمداران آلمانی پیشتاز است. این فعالیت‌ها با ارسال نامه‌ به رأی‌دهندگان جوانی که برای بار اول از حق رای خود استفاده می کنند همراه شده است.

بااین‌حال، حضور پررنگ در شبکه‌های اجتماعی لزوماً تضمین‌کننده‌ی موفقیت نیست. نمونه بارز این موضوع، سارا واگن‌کنشت است که با نزدیک به سه میلیون دنبال‌کننده، تأثیرگذارترین سیاستمدار آلمانی در این فضا محسوب می‌شود، اما حزب جدید او، BSW، همچنان در بحران به سر می‌برد. همچنین، کریستین لیندنر، رهبر حزب لیبرال دموکرات (FDP)، با نزدیک به دو میلیون دنبال‌کننده، یکی از چهره‌های برجسته شبکه‌های اجتماعی است، اما حزب او همچنان در نظرسنجی‌ها در همان چهار درصد باقی مانده و رشد قابل‌توجهی نداشته است.

دلیل پنجم : تبلیغات خانه به خانه.

"چمدان‌ها بسته شده‌اند؛ در میان چمدان، دادخواستی برای حمایت از صلح عادلانه در غزه نیز هست. ما به راه می‌افتیم: یک فعال باتجربه، یک رفیق تازه‌ وارد، فرات(Ferat) و من، همراه با تیم فیلم‌برداری که هر از گاهی صحنه‌هایی را ضبط می‌کند به خانه ها مراجعه می کنیم. وقتی به خانه می‌رسیم، فرات زنگ می‌زند. یک بار، دوبار، و دوباره. «خب، این صحنه را نباید فیلم بگیرید.» فرات می‌خندد. دربازکن به صدا در می‌آید و ما وارد می‌شویم. منطقه اطراف ایستگاه متروی "شون‌لاین‌شتراسه" منطقه فقیرنشین است. به‌راحتی می‌توان نیاز اهالی "نئو‌کلن"(Neukölln) برلین به محله‌ای تمیزتر را تشخیص داد. وارد راه‌ پله می‌شویم و تیم فیلم‌برداری بیرون می‌ماند. اولین گفت‌وگو خیلی زود تمام می‌شود: «وقت ندارم، ولی به هر حال به تو رأی می‌دهم. خداحافظ.» 

درِ بعدی را مردی مسن باز می‌کند که تمایلی به صحبت درباره سیاست ندارد. او بارها ناامید شده است: «من فقط می‌خواهم زندگی کنم.» در گفت‌وگوی بعدی، بحث سریعاً جدی می‌شود. «اگر می‌توانستید چیزی را تغییر دهید، اولین چیزی که...؟» مردی حدوداً ۶۰ ساله بلافاصله پاسخ می‌دهد: «ممنوعیت پناهندگی باید تصویب می‌شد. من ۴۲ سال است که در نئو‌کلن زندگی می‌کنم و اوضاع اینجا طبیعی نیست. همسرم بعد از ساعت ۶ عصر جرئت نمی‌کند بیرون برود. همین اواخر، یک نفر دیگر را این اطراف با چاقو زدند.» فرات با لحنی خونسرد می‌پرسد که نظرش درباره افزایش اجاره‌ها چیست و آیا این موضوع برای او هم مشکل‌ساز شده است. مرد مکثی می‌کند: «بله... البته. اینجا روزبه‌ روز کثیف ‌تر می‌شود و اجاره‌ها مدام بالا می‌رود!»!. آن‌ها درباره سیاست اجاره‌ای حزب چپ، وضعیت خدمات شهری و کمبود مزمن بودجه برای نظافت شهر صحبت می‌کنند. مرد کم‌کم سر تکان می‌دهد. «فکر نمی‌کنید که اگر سیستم‌های اجتماعی به‌ درستی کار می‌کردند، تنش‌های اجتماعی در محله کمتر می‌شد؟ اگر همه‌چیز این‌قدر گران و کثیف نبود؟ اگر سرمایه‌گذاری بیشتری در آموزش می‌شد؟» او همچنان سر تکان می‌دهد. 

مرد به مسئله نظام سلامت اشاره می‌کند. یکی از دوستانش مجبور است برای دریافت یک صندلی چرخ‌دار بجنگد، درحالی‌که یک مهاجر اوکراینی پس از چهار روز یک ویلچر برقی دریافت کرده است. «فکر می‌کنید مشکل از اوکراینی‌هاست یا از سیستم؟» مرد لحظه‌ای مکث می‌کند: «بله، البته از سیستم.» فرات درباره سیاست حزب چپ در زمینه بهداشت و ناعادلانه بودن سیستم دوگانه بیمه درمانی توضیح می‌دهد. مرد دوباره سر تکان می‌دهد. اینکه فرات خودش اهل نئو‌کلن است و حقوقش را محدود کرده، مورد توجه او قرار می‌گیرد. در نهایت، فرات برگه تبلیغاتی‌اش را به او می‌دهد: «شما همیشه می‌توانید با من تماس بگیرید.» مرد شگفت‌زده به نظر می‌رسد". 

نمی‌توان انکار کرد: در نئو‌کلن تحولی بزرگ در راه است. آمارها نیز همین را نشان می‌دهند. در این شنبه، ۴۱۵ نفر از اعضای حزب چپ در نئو‌کلن به ۱۴,۰۳۸ خانه سر زده‌اند. در کل آخر هفته، ۸۸۷ نفر درِ ۲۲,۱۹۵ خانه را کوبیده‌اند. هر آمار جدید از نئو‌کلن، رکوردهای قبلی حزب چپ را می‌شکند. در سراسر برلین، در جریان این مبارزات انتخاباتی، به بیش از ۲۰۰,۰۰۰ به در خانه‌ها مراجعه شده است، که از این تعداد، تقریباً ۱۱۵,۰۰۰ مورد در نئو‌کلن بوده است. 

نئوکلن شاید نمونه‌ای برجسته باشد، اما این یک پویایی سراسری است که حزب چپ را به حرکت درآورده است. به عنوان مثال، در همان آخر هفته، "اینس شوِردتنر" در "لیشتنبرگ" با ۳۰۰ داوطلب به ۱۳,۴۰۰ خانه مراجعه کرد. حتی حوزه انتخابیه‌ای با طولانی‌ترین نام آلمان، "فریدریشسهاین-کرویتسبرگ-پرنتسلاوِر بِرگ اوست"، پس از یک کمپین گسترده خانه به خانه ، کاندیدای حزب چپ، "پاسکال مایزر"، را به فاصله‌ای نزدیک از سبزها رسانده است. بر اساس نظرسنجی‌های اخیر، پاسکال تنها ۲ درصد با حزب سبز فاصله دارد.  . 

هرچند حزب چپ هنوز باید ثابت کند که آیا مشکلات و درگیری‌های قدیمی خود را واقعاً پشت سر گذاشته است یا نه، اما یک چیز مشخص است: نسیمی تازه در حزب وزیدن گرفته است.

حضور حزب چپ در پارلمان آلمان معادلات اکثریت را تغییر می‌دهد.

اگر حزب چپ واقعاً وارد پارلمان آلمان شود، پیامدهایی به همراه خواهد داشت. دلیل آن این است که اگر تنها چهار حزب یعنی اتحادیه دموکرات-مسیحی (CDU/CSU)، حزب سوسیال‌دموکرات (SPD)، حزب سبزها و حزب آلترناتیو برای آلمان (AfD) وارد پارلمان شوند، تشکیل یک ائتلاف نسبتاً آسان خواهد بود. طبق وضعیت کنونی نظرسنجی‌ها، هم ائتلاف اتحادیه دموکرات-مسیحی با سوسیال‌دموکرات‌ها و هم ائتلاف آن ها با سبزها می‌تواند تضمین کننده تشکیل دولتی با اکثریت پارلمانی باشد.  البته روشن است که تمامی احزاب دیگر ائتلاف با AfD را منتفی دانسته‌اند.اما اگر حزب چپ، حزب BSW و/یا حزب دموکرات‌های آزاد (FDP) نیز وارد پارلمان شوند، تشکیل یک ائتلاف دوجانبه از نظر عددی دشوار خواهد شد. به همین دلیل، رشد محبوبیت حزب چپ می‌تواند توازن اکثریت را در کل  پارلمان آلمان تغییر دهد.

 در هر صورت با توجه به کمبود گزینه‌های جایگزین، حزب چپ پس از ۲۳ فوریه همچنان به‌عنوان یک مرجع اصلی برای سیاست سوسیالیستی،  برای همه آن هائی که از یک گزینه انسانی برای آزادی و رهائی انسان امروزی حمایت می کنند،  باقی خواهد ماند.

چهارشنبه ۱ اسفند ۱۴۰۳ برابر با  ۱۹ فوريه ۲۰۲۵.

.