احیای جنبش ضد دیکتاتوری پاسخ به بحران فراگیر کنونی

رضا سپیدوردی

فراخوان راهپیمایی سکوت در بیست و پنج بهمن، لشکرکشی گسترده و دستگیری حداقل چهارصد نفر که نشان از وحشت عمیق رژیم از اعتراض مسالمت جویانه مردم داشت، بار دیگر ضرورت احیای جنبش ضد دیکتاتوری و برخی از مختصات آن را به موضوعی مهم تبدیل کرده است. کاملا روشن است که بدون وجود ظرفیت های واقعی، قابل اتکا و مستقل از تمایل افراد انقلابی، یک جنبش را با فرمان و یا حتی با استدلال و منطق نمی توان به شکل ارادی به راه انداخت و یا احیا کرد، اما راهپیمایی بیست و پنج بهمن امسال در مجموع نشان داد که چنین ظرفیت هایی وجود دارد. در واقع احیای جنبش ضد دیکتاتوری به یک ضرورت حیاتی و پاسخ بی درنگ به بحران فراگیر فعلی تبدیل شده است. در بحران کنونی بر همه عوامل عمومی نظیر سرکوب همه جانبه سیاسی، گسترش فقر و شکاف طبقاتی، انفجار آسیب های اجتماعی و غیره، تحریم های مرگبار اقتصادی و خطر جنگ و تجاوز نظامی به ایران افزوده شده است. تحریم ها روز به روز گسترش بیشتری می یابند و تاثیرات آن بر سطح وسیع تری فرود می آیند. افزایش شدید قیمت کالاها و خدمات، رشد احتکار و کاهش پنجاه درصدی ارزش پول تنها برخی از پیامدهای مستقیم تحریم هاست. تحریم ها با شکنجه توده ای مردم و فرسودن توان ایستادگی مردم در برابر عوارض و پیامدهایش به عنوان زمینه ساز جنگ عمل می کنند.

 ظاهرا هدف رسما اعلام شده تحریم ها واداشتن جمهوری اسلامی به عقب نشینی در زمینه برنامه هسته ای است، اما نمایش تحریک آمیزی که رژیم این هفته با افتتاح و سوخت‌گذاری رآکتور تحقیقاتی تهران  با سوخت هسته ای تولید شده در ایران، به کارگیری نخستین زنجیره سانتریفوژهای نسل جدید در نیروگاه نطنز و اعلام غنی‌سازی ۲۰ درصدی میله‌های سوخت هسته‌ای در مرکز فردو به راه انداخت، نشان داد که قصد عقب نشینی و امتیاز دادن در این زمینه را ندارد. پیام این نمایش و برخوردهای تحریک آمیز رژیم این بود که حاضر است دست در دست تحریم گرایان مردم ایران را با نتایج تحریم ها تحت شکنجه قرار دهد، اما حتی گامی در جهت منجمد کردن بحرانی که برنامه های هسته ای اش بهانه اصلی آن را برای آمریکا و متحدانش فراهم کرده است، برندارد. آنها دیده اند که غرب با قدافی که به سمت همکاری با آنان چرخیده بود چه کرده اند. آنها  از آینده می ترسند و ترجیح می دهند که محور منازعه با غرب همچنان برنامه هسته ای باشد تا مثلا بهانه نقض حقوق بشر در ایران؛ چرا که برای آنان امکانات بیشتری در منحرف کردن توجه افکار عمومی در داخل کشور و مظلوم نمایی در سطح بین المللی به نام مخالفت با سیاست آپارتاید هسته ای فراهم می کند.

 از آن سو با بهار عرب، انزوای رژیم مذهبی / نژادی اسرائیل، قدرت روزافزون چین و تلاش بی وقفه روسیه برای گسترش نفود منطقه ای، مهار ایران و کنترل سیاست آن به کلید حفظ برتری آمریکا در خاورمیانه تبدیل شده است.  در واقع اکنون معادله این است: یک سو جایی برای عقب نشینی ندارد و عقب نشینی نمی کند، سوی دیگر راهی جز پیشروی ندارد و دائم درحال پیشروی است. در چهارچوب این معادله فراز و فرودهای مختلف تنها شکل های متفاوت و سطوح مختلفی از وخیم تر شدن بحران و رفتن به سمت رویارویی نظامی است. این معادله که در هر دو سوی آن، دشمنان منافع اکثریت عظیم مردم ایران  قرار گرفته اند، تنها با وارد شدن نیروی مستقل مردم می تواند تغییر کند. بنابراین مخالفت صریح و قاطع با جنگ و تحریم اقتصادی به یکی از پیش شرط های مهم در احیای جنبش ضد دیکتاتوری تبدیل شده است. تحریم های شدید اقتصاد ایران را که سالهاست از رکود مزمن تورمی رنج می برد، به مرز فروپاشی کشانده است. مردم از گرانی، بیکاری و فقر به ستوه آمده اند.

در این شرایط فراخوان هایی که مسایل معیشتی مردم را در کانون توجه قرار دهد، از قدرت تاثیرگذاری بیشتری برخوردار است. توجه به جنبش مطالباتی و خواست های صنفی و بی واسطه اقشار و گروههای مختلف مردم و پیوند آن با نارضایتی عمومی، هم می تواند شرایط حضور گسترده تر در اعتراضات را فراهم کند، هم شکل اعتراضات را متنوع تر و بنابراین سرکوب آن را برای رژیم دشوارتر و نامشروع تر کند، هم هزینه سرکوب را تقلیل دهد، هم تمرکز نیروهای سرکوب بر یک کانون یا حرکت معین را کاهش دهد و فرصت و مجال توده ای شدن برای اعتراضات را فراهم سازد.

۳۰ بهمن ۱۳۹۰ـ( ۱۹ فوریه ۲۰۱۲)