شرایط  کار و زندگی زنان کارگر صنعت نساجی در کامبوج

آزاده ارفع

صنعت نساجی یکی از بزرگترین صنایع خصوصی در سطح کامبوج میباشد. در کارگاه های نساجی  لباس های جین، تی شرت و کفش های ورزشی و ... تولید می شوند.

در سال گذشته حوادث عجیبی در کارگاه های دوزندگی پیش می آمد. صدها تن از زنان کارگر یکی پس از دیگری در این کارگاه ها بیهوش می شدند. کمیسیون رسمی محلی برای رسیدگی و کشف این عارضه به هیچ نتیجه ای دست نیافته و در نهایت اعلام کرد :" باید نیروهای مافوق طبیعی دستی در این بازی داشته باشند!"

از آنجایی که تی شرت های (H&M)، جین های (Levis) ، شلوارهای ورزشی پوما یا آدیداس (Puma , Adidas) در کامبوج تولید می شود ، اخباربیماری زنان کارگر که در مقیاس توده ایی زنان کامبوج را زمین گیر کرده بود، انعکاس جهانی پیدا کرد.

علت بیماری و بیهوشی زنان کارگر ربطی به ارواح و نیروهای مافوق طبیعی نداشت. نبودهوای کافی برای تنفس، بکار گیری مواد شیمیایی در تهیه لباس ها ،سوء تغذیه زنان کارگر و کار مداوم بدون ساعت استراحت کافی در طول روز، از عوامل بی حال شدن آنان بود.

در کارخانه های نساجی این کشور 350 هزار کارگر اشتغال دارند و این کارخانه ها  نسبت به کارخانه های دیگر مثل بنگلادش  تا حدودی استانداردهای ایمنی را رعایت می کنند.

بعد از سه دهه جنگ داخلی، قتلعام مردم توسط دولت خمر سرخ و فاجعه جنگ داخلی مرگ آور اکنون   کامبوج به یکی از فقیرترین کشورهای جهان مبدل شده است. صنعت دوزندگی و نساجی تنها منبع درآمد این کشور محسوب می شود وتقریبا نیمی از جمعیت شاغل این کشور در این صنعت مشغول به کار هستند. درآمد ناشی از صنعت نساجی بالغ بر 3.47 میلیارد دلار است که  معادل چهار پنجم صادرات نساجی کشورهای جنوب شرقی آسیا می باشد.

در کامبوج کارخانه های متعددی در فاصله بسیار کوتاهی با  اسامی دهن پر کن ساخته شد ه اند. اسامی چون (Long Victorz)، (New Rainbow)، یا (Masterpiedce Garments) که صاحبان آنان اساسا چینی هستند و با استفاده از نیروی کار زنان کارگر بخش اعظم لباس دنیا را تولید می کنند.

زنان چه تک تک یا سه نفری با موتور یا به شکل گروهی بوسیله کامیون به محل کارآورده می شوند. کارگران با فشار و حول دادن همدیگر وارد کارخانه می شوند. اکثر کارگران زنانی بین 20 تا 40 ساله هستند و تعداد انگشت شماری هم کارگران مرد در شمار شاغلین قرار دارند. کارگران کارتی به گردن شان آویزان کرده اند که حاوی مشخصات شان میباشد و برای ورود به کارخانه از آن استفاده می کنند و یک دوربین نیز همه این رفت و آمدها را فیلمبرداری می کند.

 سالن بزرگ کارخانه ها  به اندازه زمین بازی بزرگ می باشد،سقف آن ها با لامپ های فلوروسنت پوشیده شده و تمام سالن از ماشین های خیاطی پر شده است. با صدای زنگ همه زنان کارگر پشت ماشین های خود می نشینند. ماشین های خیاطی شروع به کار می کنند و  بدین شکل خط تولید انبوه به راه می افتد.

در گرمای طاقت فرسا زنان مشغول دوخت و دوز و اتوکشی می شوند و چند پنکه بی جان در سقف ظاهراً قرار است این سالن های بزرگ و گرمای طاقت فرسا آن ها را خنک کند. یکی از زنان کارگر می گوید که:" به ما به تعداد شلواری که می دوزیم دستمزد پرداخت می کنند. بطور مثال اگر 1700 تا 2000 شلوار بدوزیم یک دلار پاداش دریافت می کنیم." او در حین دوختن شلوارها صحبت می کند تا زمان را از دست ندهد. این زن کارگر عضو اتحادیه هم هست زیرا که امتیازاتی برای وی دارد. مثلا اگر تصادفی داشته باشد اتحادیه هزینه درمان را می پردازد و پول خورد و خوراک وی را تا زمان بهبود پرداخت می کند.

در حال حاضر بیش از 1600 اتحادیه  در کامبوج خود را به ثبت رسانده اند . اتحادیه ها توسط نماینده کارگران درخواست های کارگران را به صاحبان کارخانه و دولت ارائه می کنند اما این درخواست ها بدون پاسخ  می ماند. ولی زمانی که کارگران دست به اعتصاب می زنند - مانند ژانویه سال گذشته – دولت در حمایت از سرمایه داران با چوب، باطوم و در نهایت با اسلحه گرم به جان زنان کارگر می افتد.

معمولاً بعد از اتمام ساعت کار که  12 تا 14 ساعت در روز می باشد زنان کارگر خسته به سمت در خروجی راه می افتند اما هنگام خروج تمامی وسایل و بدن آنها مورد کنترل قرار می گیرد تا از خروج هرگونه لباسی از کارگاه تولیدی جلوگیری شود.

اغلب زنان کارگر حداکثر با حقوق 90 دلار در ماه باید هم قرض های خود را به پردازند، هزینه زندگی و خورد و خوراک خود را تامین کنند و باقی مانده پول را برای خانواده شان به روستا بفرستند. عملا حقوق ماهانه زنان بقدری ناچیز  است که ناچار هستند هر ماه با تکرار این دور باطل دوباره پول قرض کنند و زندگی به خور و نمیر خود را به نحوی سر کنند.

زندگی در کامبوج به دلیل رونق کار کارخانه های دوزندگی بسیار گران شده است و کارگران با دستمزهای ناچیزی که دریافت می کنند  به سختی می توانند حداقل مایحتاج زندگی خود را تامین کنند. حداقل دستمزد  ماهانه 66 دلار میباشد. آن ها نه پولی برای تفریح دارند و نه انرژی کافی. زندگی شهری و کار در کارخانه هیچ شباهتی به مزارع برنج شان ندارد. آنجا لااقل فرصت بیشتری برای استراحت داشتند و زندگی آسان تر بود.

"نهیم"20 ساله زنی می باشد که مدت دوسال است که در کارخانه ریسندگی "اونیسو" کار می کند، و با دو نفر دیگر از فامیل هایش که آنها هم در این کارخانه کار میکنند، در یک اطاق زندگی می کند. این سه نفر با حقوقی که دریافت می کنند زندگی همه خانواده خود را در روستا تامین می کنند. علیرغم پائین بودن سطح دستمزد معتقدند که با کار در مزارع روستای خود هیچ وقت نمی توانستند چنین درآمدی را به دست آورند. یکی از زن های کارگر می گوید :" کودک او مریض بود اما او برای مداوا پولی نداشت به همین خاطر در این جا کار میکند ".با پولی که این زن برای خانواده اش به روستا ارسال  می کند زندگی آنها بطور چشمگیری بهترشده است. از قبال کار زنان کارگر تقریبا حدود دو میلیون دلار ماهانه به روستاها سرازیر می شود.

محل زندگی ثروتمندان چند کیلومتر از محل اقامت زندگی این زنان کارگر فاصله دارد. زندگی این ثروتمندان و فرزندان آن ها در پارتی ها ، سفرها، خرید لباس از بوتیک های بسیار گران و..  می گذرد. آن ها در جائی که لباس های بسیار ارزان به دست کارگران این کشور دوخته می شودپول های سرسام آوری برای خرید لباس های مُد روز پرداخت میکنند. زندگی لوکس ثروتمندان کامبوجی فرسنگ ها با زندگی 350 هزار کارگر نساجی فاصله دارد .

روزنامه سایت آن لاین (Zeit Online) در 9 ژانویه سال 2014  با یکی  از زنان فعال کارگری در کامبوج به نام " داش سیلوا" در باره وضعیت کارگران نساجی و نتایج اعتصاب کارگران زن  برای بالا بردن دستمزدهایشان در اواخر دسامبر سال 2014، مصاحبه کرده است:

س: بعد از درگیری اعتصاب کنندگان با ماموران دولت خیابان های کامبوج خلوت شده اند. به ظاهر همه چیز آرام گرفته است نظر شما در این باره چیست؟

ج: وضعیت همچنان بسیار پر تنش است و دولت هیچ امتیازی نداده است.  سازمان  هائی که ما با آن ها کار می کنیم خبر داده اند که هیچ نتیجه مثبتی تا کنون بدست نیامده است. هنوز هم عده ای از بازداشت شدگان در زندان بسر می برند و برخی نیز مورد بدرفتاری  قرار گرفته اند و تا کنون نیز از تعداد بازداشت شدگان خبر نداریم.

س: در اخبار اعلام کرده اند که سه شنبه همه کارخانه ها آغاز بکار کرده اند. در چهار شنبه نیز همه کارگران به سر کارشان برگشته اند؟

ج: بر اثر ضرب و شتمی که صورت گرفت تعداد پنج نفر از کارگران کشته شدند . تظاهرات آرام را به خشونت کشاندند. در حال حاضر دیگر تظاهراتی صورت نخواهد گرفت . کارگران دچار وحشت شدند.

س: شرایط کار در کارخانه های نساجی کامبوج چگونه میباشد؟

ج: شرایط بسیار بد میباشد. کارگران اکثراَ  زن هستند و اساسا دارای قراردادهای موقت بسیار کوتاه می باشند. خیلی ها از روستا ها می آیند و بطور دائم تحت فشار زیادی قرار دارند زیرا که می ترسند کارشان را از دست بدهند. آن ها با این پول به خانواده شان در روستا کمک می کنند. درمحیط کار استانداردهای ایمنی رعایت نشده است وشرایط بهداشتی محیط کارنیزبسیار بد است ، حتی آب آشامیدنی نیزغیر بهداشتی می باشد. نور کافی وجود ندارد و ماشین های خیاطی همه کهنه و در وضعیت بدی قرار دارند. در یک کلام فضای کار بسیار نا امن بوده و قانون حمایت از مادران نیز به حالت تعلیق در آمده است .

س: وضیعت دستمزدها چگونه میباشد؟

ج: دستمزدها آنقدر پائین است که حتی برای تغذیه یک ماه یک کارگر کافی نمی باشد. به همین خاطر کارگران مجبور می شوند که به اضافه کاری به پردازند تا  حقوق بیشتری داشته باشند. 70 ساعت در هفته یا حتی بیشتر بطور معمول باید کار کنند. خیلی ها به کار زنجیره ایی باید بپردازند. کمپین "برای لباس های تمیز " با خیلی از کارگران صحبت کرده و زندگی برخی از کارگران را نیز از نزدیک مشاهده کرده اند. نتیجه این تحقیق روشن کرد که زنان کارگر روزانه بطور متوسط میزان 1.598 کالری به بدنشان می رسد  که این نصف کالری است که در طول روز با توجه به شدت کاری که روزانه انجام می دهند کسب می کنند.

س: حداقل دستمزد در کامبوج 60 یورو در ماه میباشد با این پول چه می توان خرید؟

ج: برای اینکه یک کارگر غذای کافی داشته باشد 55 یورو در ماه احتیاج دارد. برای کرایه خانه، سلامتی و بهداشت و لباس فقط 5 یورو باقی میماند و این یک چیز غیر ممکن است که با این پول بتوان زندگی کرد. در "پنوم پن" پایتخت یک اطاق ماهانه 13 یورو میباشد. با اضافه کاری و کار زنجیره ایی یک کارگر می تواند ماهی 88 یورو در آمد داشته باشد. که این هم باز کافی نیست.

س: اعتصاب کنندگان تقاضای دوبرابر کردن دستمزهای خود را داشتند؟

ج: این میزان دستمزد برای یک زندگی قابل فهم است. خط فقر در کامبوج 285 یورو در ماه است. می بینیم که مبلغ درخواستی کارگران با آنچه که نیاز واقعی کارگران است هنوز فاصله زیادی دارد.

يكشنبه ۹ شهريور ۱۳۹۳ برابر با ۳۱ اوت ۲۰۱۴