ممنوعیت تک خوانی زنان

و مقاومت مدنی در مقابله با سیاست های رژیم

گفتاری از تلویزیون «راه کارگر»

سیاست دولت روحانی در مورد زنان را  می شود در یک جمله خلاصه کنیم: ادعای حمایت از بخش های خیلی کوچکی از حقوق و آزادی های فردی و اجتماعی زنان در حرف، اجرای بخش های خیلی بزرگی از سیاست های جناح واپس گراتر حاکمیت و ولایت فقیه در سرکوب حقوق و آزادی های فردی و اجتماعی زنان در عمل. این میان کشمکشی اگر گاه گاه بین دو جناح سر نقش و جایگاه زنان در موارد مشخصی هست، یا جریان سازی های تقلبی و جعلی برای امتیازخواهی  در زمینه های دیگر است، یا فاصله گیری آگاهانه است از اندیشه های پوسیده مردسالارانه ی داعشی مسلک های نزدیک تر به ولایت فقیه برای منفور نشدن بین مردم.  اطهره نژادی معاون برنامه ریزی و هماهنگی معاونت امور زنان و  خانواده رییس جمهور  در نشست هفته گذشته با زنان در استان کرمانشاه، با استناد به آمارهای نظام اعتراف می کند که اشتغال، سلامت، امنیت، مسائل حقوقی، مسائل آموزشی و آسیب های اجتماعی شش مسئله اصلی در حوزه زنان است. وقتی آمارهای رسمی  نظام جمهوری اسلامی می گویند که اشتغال از نظر زنان اصلی ترین اولویت زنان هست، دولت اگه بخواهد اهمیتی برای زنان و خواست هایشان قائل باشد ناچاراست که اشتغال زنان را در اولویت قرار دهد . منتها مشکل دولت این است که اوایل سال جاری خامنه ای رسما اعلام کرده که اشتغال نباید اولویت زنان باشد. حالا خانم اطهره اگر بخواهد منافع واقعی زنان را در نظر داشته باشد، ناچاراست روی الویت اشتغال زنان متمرکز بشود  و بنابراین ناچار می شود با خامنه ای و همفکرانش دربیافتد، اگر بخواهد منافع خامنه ای را در نظر داشته باشد، ناچاراست زنان را از اشتغال منصرف کند؛ آنها را خانه نشین کند  تا بعد بتواند خانواده اسلامی به سبک رهبر را همراه با کهتری در برابر مردان به آنان تحمیل کند. راه حلی که دولت روحانی پیدا کرده و از زبان خانم اطهره پیش می برد این است که اول به جناح مقابل اطمینان می دهد که طرفدار برابری مطلق زنان و مردان نیست، بلکه طرفدار عدالت جنسیتی است. بعد عدالت جنسیتی را هم اینطور معنا می کند که کار زنان شناور بشود، زنان بتوانند از خانه خارج شوند و درعین حال مسایل خانواده مورد توجه قرار بگیرد. حرف خامنه ای روشن است: زنی که کار کند و اشتغال داشته باشد هرگز راضی نمی شود برای  قوی کردن ام القرای اسلام و افزایش نفوس مسلمانان شیعه دوازده تا یا پنج تا بچه بدنیا بیاورد  و تمام عمرش را در آشپزخانه پخت و پز کند. بنابراین حتی اگر خودش هم بگوید که اصلی ترین مساله اش اشتغال است، خامنه ای می گوید  اشتغال نباید اولویت زنان باشد. حرف معاون روحانی این است  که می گوید "ما قطعا در راستای فرمایشات رهبر حرکت خواهیم کرد؛ ولی چون می داند  اگر در راستای فرمایشات رهبر عمل کند، بسرعت بین زنان ایران منفور عام و خاص می شود خودش را ناچار می بیند همین پیروی از سیاست های خامنه ای را با  چیزهای کوچکی شیرین سازی کند. بنابراین می گوید:" اگر ما بتوانیم موضوع کار شناور زنان را پیگیری کنیم و بحث عدالت رو به مفهوم بهره مندی از حضور در اجتماع و در عین حال پرداختن به مسائل خانواده را مورد توجه قرار دهیم، گامی در راستای بهبود وضعیت زنان کشور برداشته ایم." در واقع خانم اطهره؛ اشتغال زنان را چون خامنه ای گفته از اولویت برمی دارد و شناورش می کند که بکلی بی معنا می شود. وقتی زدن چشم استقلال اقتصادی زن را که پایه اش اشتغال است،  کور کردند، استقلال زن را تقلیل می دهند به حق حضور در جامعه و در عین حال می روند  سر وقت  مسائل خانواده؛ یعنی در واقع همان خانواده اسلامی که زن در آن فرقی با کلفت خانگی و یک ابزار تولید مثل جنسی ندارد. بنابراین خانم اطهره همان سیاست خامنه ای و هم اندیشان واپس گرای او را پیش می برد، ولی می خواهد طوری پیش ببرد که این توهم رو ایجاد کند که انگار خودش مجری چنین سیاستی نیست. برای آنها فقط همین مهم است  که بتوانند توهم به خودشون را در بین لایه هایی از زنان جامعه فعال نگاه دارند. از این فراتر، کارشان اساسا پیش بردن سیاست ضد زن و ضد اشتغال زنان هست که خامنه ای می خواهد.

همچنین در هفته گذشته  دعوایی بر سر تک خوانی زنان به راه افتاد. همان شریعت پناهان ریاکار که سالها مثل زالو بودجه فرهنگی رو بالا کشیدند  یا صرف تولید زباله های ضد فرهنگی کردند، در یک هجمه سازمان یافته به وزیر فرهنگ و ارشاد دولت روحانی تاختند  که چرا مجوز پخش آلبوم تک خوانی زنان را داده است. علی جنتی در واکنش به این جماعت تاریک اندیش تر و ضد فرهنگ تر رسما تکذیب کرد و اعلام کرد که وزارت ارشاد مجوز تک خوانی زنان رو نداده است . علی جنتی نمی گوید که چنین اجازه ای از سوی ارشاد داده شده، بلکه خطاب به مخالفین از جناح مقابل میگوید شما که چنین ادعایی می کنید، دروغ می گویید. این یک نمونه از دعواهای دو جناح سر مسایل فرهنگی مرتبط با زنان هست که در آن اختلاف نظر اساسی مطرح نیست؛ جنجال مطرح است. چنین جنجال هایی بپا می کنند تا بتوانند جاهای دیگر از همدیگر امتیاز بگیرند. در واقع حتی اگر به فرض تفاوت نظری هم وجود می داشت چیزی که رسما پیش می رود همان خط ممنوعیت تک خوانی زنان است. ائتلافی که پشت سر روحانی هست می خواهد بدون این که هیچ تغییری در وضع زنان ایجاد شود هر وقت که لازم بود در چهارچوب رقابت های درونی جناح های حاکمیت از نفرت زنان از ولایت فقیه و حامیانش استفاده ابزاری کند، منتها چنین امکانی هر چه بیشتر محدود می شود و در عوض مقاومت مستقل و نافرمانی مدنی زنان در زمینه هایی مثل کنار زدن حجاب اجباری و همین تک خوانی رو به گسترش است. در مقابل سیاست جلوگیری از اشتغال زنان و به پستو راندن زنان، موجی از مقاومت موثر را می بینیم که در عمل دستاوردهای مهمی برای پیشرفت زنان جامعه ما داشته است. روی آوردن به عرصه های هنر؛ سینما، تئاتر، نقاشی، موسیقی و ادبیات نظیر داستان نویسی، روزنامه نگاری، شعر، و حوزه های علمی و گرایش شدید دختران به رشته هایی که قبلا قلمروی مردانه شناخته می شد مثل مهندسی، علیرغم سدهای مختلف حکومتی، از سوی زنان آنچنان گسترده ست که مقامات رژیم را توانایی مقابله با آنها نیست. حتی در مقابل ممنوعیت تک خونی هم شاهد شکل نوینی از مقاومت هستیم. اگر رژیم بخواهد به زنان برای تک خوانی همچنان مجوز ندهد که در سالن های کنسرت و غیره برنامه اجرا کنند، احتمالا با یک روند رو به رشد آواز خواندن زنان در اماکن عمومی مواجه خواهیم بود، و باید انتظار داشته باشیم که دختران جوان بیشتری در خانه هایشان بخوانند، از خود فیلم بگیرند و فیلم هایشان را در یوتیوب یا در شبکه های دیگر اجتماعی بگذارند. گسترش مقاومت و نافرمانی مدنی زنان نتیجه سیاست های زن ستیزانه حاکمیت است.

بیست و چهارم بهمن ماه ۱۳۹۳