Rahe Kargar
O.R.W.I
Organization of Revolutionary Workers of Iran (Rahe Kargar)
به سايت سازمان کارگران انقلابی ايران (راه کارگر) خوش آمديد.
شنبه ۶ شهريور ۱۳۹۵ برابر با  ۲۷ اگوست ۲۰۱۶
 
 برای انتشار مطالب در سايت با آدرس  orwi-info@rahekargar.net  و در موارد ديگر برای تماس با سازمان از;  public@rahekargar.net  استفاده کنید!
 
تاریخ انتشار :شنبه ۶ شهريور ۱۳۹۵  برابر با ۲۷ اگوست ۲۰۱۶
جرابلس در عرض چند ساعت سقوط کرد

زیر پوست خبر

 

تهاجم ارتش ترکیه به جرابلس

 و تعویض داعشی ها با  جهادی های وابسته به ترکیه

نادر فولادی

 

با آغاز عملیات "سپر فرات" در خاک سوریه توسط ارتش ترکیه ، با نام شب مبارزه با داعش اما به طور واقعی مقابله با "نیروهای دمکراتیک سوریه" متشکل از نیروهای کرد، عرب و آسوری و سایر ملیت های سوریه که "یگان های مدافع خلق" ستون اصلی آن را تشکیل می دهند، جنگ داخلی در سوریه وارد مرحله جدیدی شده است. در تمامی طول جنگ داخلی سوریه، دولت ترکیه با هدف سرنگونی بشار اسد به پایگاه اصلی حمایت تسلیحاتی، تدارکاتی،خدمات پزشکی، فراهم ساختن امکانات برای صدور نفت مناطق تحت اداره داعش و ترانزیت عبور نفرات داعش و جهادی ها مبدل شده بود. در حالی که بخش مهمی از شهرهای شمالی سوریه که هم مرز ترکیه هستند در اختیار داعش قرار داشت و خطوط اصلی حمل و نقل نیرو و تدارکات از ترکیه به مراکز داعش در داخل سوریه و عراق  و از این مراکز به خارج بود،ارتش ترکیه نه فقط هیچ اقدامی برای پاکسازی این مناطق از داعش و قطع خطوط ارتباطی آن ها انجام نداد بلکه راساً تامین کننده اسلحه و تجهیزات جنگی به داعش و جهادی های سوریه بود. یکی از ویدئوهای منتشر شده توسط روزنامه جمهوریت که از انتقال کامیون های پر از سلاح های سنگین توسط ارتش ترکیه به داعش پرده برمی داشت، باعث دستگیری و به زندان افکندن "جان دوندار" سردبیر این روزنامه و "اردم گل" همکار او، که از سرشناس ترین روزنامه نگاران ترکیه هستند، شد.

 در جریان شبیخون ارتش ترکیه به جرابلس، نیروهای جهادی تحت حمایت این کشور جایگزین جهادی های داعشی شدند. توجه به ترکیب نیروهای جهادی که ارتش ترکیه آن ها را در جرابلس مستقر کرد بسیار روشنگر است. بر اساس گزارش خبرگزاری رویتر و سایر منابع خبری، وابستگی سازمانی این نیروی به اصطلاح معتدل جهادی شامل جهادی های "احرار شام" (بخشی از القاعده سوریه که اخیراً نام خود را به "جبهه فتح شام" تغییر داده است )، جهادی های "فلق الشام"، جهادی های ترکمن" لشکر سلطان مراد" و از جمله اعضای میلیشای "حرکه نورالدین آل زنگی"( گروه تروریستی که یک پسر دوازه ساله را در برابر دوربین سرزدند) و نیز جهادی های ترک  می باشد. با ورود نیروی های ترکیه ، داعش شهر جرابلس را بدون جنگ و مقاومت حتی نمادی ترک کرد و ارتش ترکیه آن ها را با جهادی های تحت فرمان خود تعویض کرد.

  "اردوغان" بمب گذاری انتحاری در یک مهمانی عروسی کردی در"غازی‌عنتاب"، در شب یکشنبه 21 اوت را، به  داعش نسبت داد تا بدین ترتیب بهانه مناسبی برای توجیه حمله ارتش ترکیه به سوریه را فراهم سازد. اما بررسی آماج های اقدامات تروریستی داعش در ترکیه نشان دهنده دست پنهان  دستگاه های امنیتی و انتظامی ترکیه در این سلسله از اقدامات است.سوءقصد "سوروچ" ( در20 ژوئیه 2015 با 35 کشته) و"آنکارا"( دهم اکتبر 2013 با 103 کشته) و آخرین نمونه در"غازی‌عنتاب"نشان دهنده هدف گرفتن نیروهای چپ و کرد توسط عاملان این سوءقصدهای انتحاری تروریستی است.عاملان سوءقصدهای "سوروچ" و "آنکارا" وابسته به گروه "دوکوماچی" از شهر "آیدی یامان" بودند که از مراکز عضو گیری و تربیت داعشی های ترکیه بوده و روزنامه ها ترکیه قبل از این حوادث گزارشات مشروحی درباره فعالیت های آن ها منتشر ساخته بودند. دو برادر یونس آمره الاگوز" و "سیاح عبدالرحمان آلا گوز" نه فقط عضو این گروه و عامل عملیات انتحاری "سوروچ" و "آنکارا" بودند بلکه "اورحان گوندر" عضو دیگر این گروه نیز کسی بود که با عملیات انتخاری 5 ژوئیه 2015 درمیتینگ انتخاباتی دیاربکر"حزب دمکراتیک خلق ها"، موجب کشته شدن چهار نفر از شرکت کنندگان شد. از این دو عملیات دو عملیات انتحاری "سوروچ" و "آنکارا" هدفش برهم زدن مذاکرات صلح بین دولت و "پ.ک.ک" بود و دو عملیات دیگر هنگامی به وقوع پیوست که "پ.ک.ک" پیشنهاد می کرد دوباره مذاکرات صلح از سر گرفته شود.از پی عملیات "غازی‌عنتاب" رسانه های وابسته به حزب"عدالت و توسعه" نظیر روزنامه های"صباح" و "ینی شفق" تلاش کردند همراه با  انبوه دیگری از رسانه های همسو، این عملیات را به ائتلافی از داعش، پ.ک.ک و طرفداران گولن نسبت داده و به این ترتیب زمینه تجاوز مستقیم ارتش ترکیه به سوریه را زمینه سازی کنند. اما اعلام نقش" داعش" دراین عملیات انتخاری توسط "رجب طیب اردوغان" زمینه ساز یک سازش با دولت آمریکا برای ورود ارتش ترکیه به سوریه بود.

 

کابوس "اردوغان" از  ایجاد اقلیم جدید و متحدان او

 

اما تجاوز ارتش ترکیه به سوریه را باید در پرتو تحولات چند ماه اخیر ترکیه و به ویژه  درگرگونی های ناشی از کودتای نافرجام این کشور مورد بررسی قرار داد. انزوای منطقه ای و بین المللی، سایه سنگین قطب بندی شدید میان حزب حاکم و احزاب دیگر، جنگ داخلی در جنوب و جنوب شرقی با نیروهای مسلح کرد، افزایش عملیات انتخاری داعش در داخل ترکیه و ناامنی ناشی از آن، پیش روی و پیروزی های"نیروهای دمکراتیک سوریه" و " نیروهای مدافع خلق" در سوریه، بحران اقتصادی و کاهش چشم گیر رشد اقتصادی ترکیه از جمله صنعت توریسم که تحریم اقتصادی روسیه در آن نقش مهمی داشت... "رجب طیب اردوغان" و حزب "عدالت و توسعه" را در موقعیت بسیار دشوار و شکننده ای قرار داده بود. همین شرایط بود که بخشی از ارتش و نیروهای نظامی ترکیه را به  این نتیجه رساند که انزوا و بن بست های حزب حاکم ، بهترین شرایط را برای برکناری "حزب عدالت و توسعه " از قدرت ، از طریق کودتا را فراهم ساخته است.

 اما قبل از وقوع کودتا ،"رجب طیب اردوغان" برای خروج از بن بست های اشاره شده در بالا، مجموعه ای از چرخش ها در سیاست های منطقه ای را شروع کرد که از جمله آن می توان به عادی  ساختن مناسبات با اسرائیل و سپس با روسیه اشاره کرد. شکست کودتا، اقدامات انجام شده در این روند را درسطح جدید تشدید کرد که از جمله می توان به مواردی نظیر تغییر سیاست درارتباط با سوریه (  صرفنظر کردن شرط برکناری بشار اسد در حل و فصل بحران جنگ داخلی سوریه و پذیرش او به در دوران انتقالی )، هماهنگی بیشتر با مثلث رژیم اسلامی، دولت بشار اسد و روسیه و ازجمله برقراری رابطه ویژه با دولت سوریه در ارتباط با جلوگیری از گسترش مناطق نفوذ " نیروهای مدافع خلق" در شمال سوریه، اشاره کرد. سفر" هاکان فیدان " رئیس سازمان اطلاعات ترکیه( میت) به دمشق و ملاقات با رئیس سازمان امنیت سوریه از جمله اقداماتی بود که تنها پس از شکست کودتا و تحولات مورد اشاره در بالا امکان پذیر شد. از پی این تحولات دولت "بشار اسد" شروع به بمباران مواضع " نیروهای مدافع خلق" در حسکه نمود و برای اولین پس از پنج سال صلح و همزیستی با نیروهای کرد از واژگان دولت ترکیه در ارتباط با " نیروهای مدافع خلق"( به عنوان بخشی از جریان تروریستی " پ.ک.ک") استفاده کرد.

اگر چه دولت ترکیه از زمان شکل گیری جمهوری ترکیه از دوره آتا تورک، پایگاه و خط مقدم مبارزه علیه گسترش نفوذ کمونیسم در خاورمیانه و مرزهای شوروی سابق و به طور سنتی متحد آمریکا بوده است و با شکل گیری پیمان ناتو عضو این پیمان و دومین نیروی نظامی آن می باشد، اما از سوئی کندی دولت آمریکا در موضع گیری علیه کودتا، حضور فتح الله گولن- که دولت ترکیه او را مغر متفکر و طراح کودتا می داند- در آمریکا و به ویژه همکاری و پشتیبانی آمریکا از "نیروهای دمکراتیک سوریه" و" نیروهای مدافع خلق"به عنوان تنها نیروی قابل اتکاء در پیکار علیه داعش و از سوی دیگر حمایت همه جانبه دولت ترکیه ازداعش و جهادی های افراطی که دولت آمریکا و ائتلاف تحت رهبری آن از سال 2014 وارد جنگ  با آن ها شده اند ، مناسبات  این دو متحد قدیمی  و سنتی را با تنش ها و تنافضات مواجه ساخته بود.

دولت آمریکا برای راضی ساختن "رجب طیب اردوغان" و حزب حاکم در ترکیه در یک چرخش معنا دار در سیاست حمایت خود از کردهای سوریه و متحدان آن ها، "نیروهای دمکراتیک سوریه" و " نیروهای مدافع خلق" را از پیشروی بیشتر در بخش غربی فرات و به ویژه باز پس گرفتن جرابلس از داعش و اتصال کانتون کوبانی به عفرین باز داشته و متقابلاً موافقت کرد که ارتش ترکیه وارد خاک سوریه شده و با اشغال جرابلس مزدوران جهادی وابسته به "حزب عدالت و توسعه" جایگزین داعشی ها شود. براساس گزارشات انتشار یافته از جمله در"آل مانیتور" داعش قصد داشت که تا دو هفته جرابلس را به طور کامل تخلیه کند و مسئولان داعش نمی خواستند که شهر در اختیار کردها که به روستاهای نزدیک شهر رسیده بودند قرار گیرد. بدین ترتیب امتیاز دولت آمریکا به ترکیه درست در مقطعی صورت گرفت که نیروهای کرد در آستانه یک پیروزی جدید قرار داشتند. "جو بایدن" در سفر اخیرخود در یک مصاحبه مطبوعاتی مشترک با نخست وزیر ترکیه "بینالی یلدریم" رسماً اعلام کرد که" نیروهای مدافع خلق" باید با رعایت خط قرمز ترکیه از بخش غربی فرات خارج شوند و تاکید کرد که در صورت عدم تبعیت از این تصمیم، حمایت آمریکا و نیروهای ائتلاف از آن ها قطع خواهد شد.

 در واکنش به عملیات "سپرفرات" "صالح مسلم" رهبر"نیروهای دمکراتیک خلق" در تویتر خود نوشت "ترکیه در مرداب سوریه بسیاری از چیزها از دست خواهد داد" که بلافاصله با واکنش  تند  "اردوغان" مواجه شد که اعلام کرد به فکر آن باشید که خود چه چیزهائی را از دست خواهید داد." مولود چاوش اوغلو" نیز اعلام کرد اگر "نیروهای دمکراتیک سوریه" و "نیروهای مدافع خلق" به شرق فرات عقب نشینی نکنند ما اقدامات لازم را انجام خواهیم داد. "یدور خلیل" سخنگوی " نیروهای مدافع خلق" نیز در چند مصاحبه اعلام کرد که "ما در کشورمان هستیم و به خواست ترکیه و یا دیگران جائی را ترک نخواهیم کرد." این واکنش ها نشان دهنده نوعی ابهام در اجرای امتیازی است که دولت آمریکا به ترکیه در ارتباط با جلوگیری از پیوستن بخش های مختلف منطقه خودمختار کردهای سوریه داده است. ایجاد چنین منطقه ای یا یک اقلیم دیگر در منطقه شمال ترکیه کابوس بزرگی برای "رجب طیب اردوغان" و حزب حاکم در ترکیه می باشد که آن ها با همه قوا می خواهند از وقوع آن جلوگیری کنند. درهمین عرصه اعلامیه رسمی" نیروهای مدافع خلق" که در روز پنج شنبه 25 اوت انتشار یافت مهم است. دراین اعلامیه گفته می شود:« " نیروهای مدافع خلق" سه روز پیش همه نیروهای خود را  از منبج خارج ساخته و هرگونه حمله ترکیه و نیروهای وابسته به آن ها به منبح به بهانه حضورنیروهای" نیروهای مدافع خلق" مشروعیتی ندارد.»(1) اداره شهر منبج و روستاهای اطراف به ارگان های خود مدیریتی متشکل از گروه های ملی و قومی متفاوت سپرده شده ا که اداره شهر و مناطق روستائی را به عهده گرفته اند.

 

پیچیدگی هر چه بیشتر صحنه جنگ داخلی سوریه

 

اما امتیاز داده شده توسط دولت آمریکا به ترکیه و نحوه پذیرش آن توسط کردهای سوریه و متحدان آن ها، دارای حفره ها و قابلیت تفسیر چندگانه ای است  که تکوین توازن قوا و معاملات سیاسی پشت پرده بازیگران منطقه ای و بین المللی می تواند کم و کیف آن را در متن کنونی حوداث روشن ساخته و به یک سلسله سئوالات مهم پاسخ دهد.که برخی از آن ها عبارتند از:

یکم، آیا امتیاز داده شده به ترکیه مبنی بر آن است که نیروی نظامی این کشور تنها تا جرابلس می تواند وارد خاک سوریه شود و یا آن ها می توانند مستقیماٌ و یا از طریق مزدوران جهادی" ارتش آزاد سوریه" منبج و سایر مناطق منتهی به کانتون عفرین را نیز تحت نفوذ خود قرار دهند. تمرکز وسیع نظامی سنگین ارتش ترکیه نشان دهنده قصد حزب حاکم برای استفاده از این فرصت در راستای ایجاد منطقه نفوذ مستقیم است که رسانه های وابسته به حزب حاکم از آن به عنوا" بازگشت دوباره ترکیه به عرصه بازی در سوریه" نام می برند. دولت ترکیه تلاش خواهد کرد که با نزدیکی به محور جمهوری اسلامی، بشار اسد و روسیه، دولت آمریکا را وادار به دادن امتیازات هر چه بیشترنماید. در این ارتباط دولت ترکیه از حمایت مستقیم رژیم اسلامی و نیز حمایت ضمنی رژیم بشار اسد برخوردار است. دولت بشار اسد تجاوز نظامی ترکیه را به شکل آبکی محکوم کرد. دولت ترکیه همچنین تلاش می کند از طریق وارد کردن ارتش که در کودتا به اعتبار آن ضربه سختی وارد شده است، حیثیت از دست رفته دستگاه نظامی و انتظامی خود را احیاء کند. همین عوامل روشن می کند که دخالت نظامی ترکیه هدفش نه مقابله با داعش بلکه جلوگیری از تقویت کردها و اتصال مناطق نوار کردی شمال سوریه است. دولت آمریکا که تاکنون  نقش ترکیه را به خاطر دفاع از داعش و جهادی ها محدود ساخته بود در موقعیت جدید تا کجا در دادن امتیاز بیشتر به دولت ترکیه پیش خواهد رفت؟

دوم، تنها نیروی قابل اتکاء دولت آمریکا و متحدان آن ها "نیروهای دمکراتیک سوریه" و " نیروهای مدافع خلق" می باشند. دولت آمریکا که در برابر تحرک نظامی روسیه و پیش روی دولت نقش بازیگر اصلی را از دست داده است از "نیروهای دمکراتیک سوریه" و " نیروهای مدافع خلق" می خواهد که به خاطر عدم تحریک ترکیه از اتصال کانتون ها صرفنظر کرده و متقابلاً نیروی خود را برای بازپس گیری رقه پایتخت اصلی داعش متمرکز کنند. درگیری شدید نیروهای ترکیه و " نیروهای مدافع خلق" در روستاهای اطراف جرابلس در روز جمعه 26 آوت، نشان داد که بده بستان های انجام شده به میزان زیادی قابل تفسیر بوده و در روزهای آینده شاهد افزایش تنش ها میان مثلث دولت ترکیه و مزدوران ارتش آزاد، "نیروهای دمکراتیک سوریه" و " نیروهای مدافع خلق" و دولت آمریکا  و متحدان، خواهیم بود. اکنون این سئوال مطرح است که دولت آمریکا که از سوی ترکیه تحت فشار است آیا می تواند تعادل لازم میان دو متحد (یکی دائمی و سنتی و دیگر موقتی) در این بازی را حفظ کند در حالی که این دو متحد منافع کاملاً متضادی را داشته و اکنون در برابر هم صف آرائی جنگی کرده اند؟

سوم، روسیه که با ورود خود نظامی مستقیم خود تعادل قبلی در جنگ داخلی سوریه را به نفع خود، بشار اسد و نیز متحدانی مانند رژیم اسلامی برهم زد تلاش می کند از ابزاز پشیمانی "اردوغان" و بیعت وی با پوتین و نیزعارضه ضد آمریکائی در جامعه ترکیه که پس از کودتای نافرجام به وجودآمده حداکثر بهره برداری را انجام دهد. اما ورود ارتش ترکیه وضعیت جدیدی در جنگ داخلی سوریه به وجود آورده و دست دولت آمریکا را تا حدود زیادی نسبت به قبل باز کرده است. از سال 2014 که داعش با پیشرفت ضربتی در سوریه و عراق جغرافیای سیاسی خاورمیانه را دگرگون کرد و با قتلعام ها و سربریدن ها تنفر جهانی را برانگیخت دولت آمریکا برخلاف متحدان منطقه ای خود مانند عربستان، شیوخ خلیج فارس و ترکیه سیاست مهار و نابودی داعش را درپیش گرفت. ترکیه در این دوره پایگاه اصلی پشتیبانی تدارکاتی، نقل و انتقال نیرو و نیز مالی داعش و نیروهای دیگر جهادی بود. علیرغم همه فشارهای دولت آمریکا و نیز دولت های اتحادیه اروپا "رجب طیب اردوغان"  برای پیش برد کشورگشائی نوعثمانی خود از داعش و نیروی های جهادی مشابه آن حمایت می کرد. دولت آمریکا و دیگر کشورهای غربی از طریق نیروی هوائی خود وارد جنگ با داعش شدند( زیرا نمی خواستند و نمی خواهند نیروی زمینی خود را وارد باتلاق دیگری خاورمیانه سازند). اما کاربرد نیروی هوائی در سوریه بدون نیروی زمینی، حاصل چندانی در بر نداشت. در سوریه تنها نیروی قابل اتکائی که در جنگ زمینی توانست در مقابل داعش ایستادگی کند " نیروهای مدافع خلق" بود که ترکیه متحد سنتی دولت آمریکا آن را بخشی از" پ.ک.ک" می داند. دولت آمریکا پس از شکست خوردن در تسلیح و آموزش به اصطلاح نیروهای معتدل اسلامی تنها بدیل را درحمایت از نیروهای کرد سوریه   یا یکان های " نیروهای مدافع خلق" یافت و وارد ائتلاف و حمایت از آن ها شد.  اکنون پس از ایجاد شکاف میان دولت ترکیه و داعش و نیزباز شدن پای ارتش ترکیه به جنگ داخلی سوریه، دولت آمریکا  گزین کاربرد ارتش ترکیه را در مقابل خود دارد که می تواند از آن به عنوان نیروی زمینی در جنگ داخلی سوریه بهره برداری کند. همان طور که در بالا گفتیم دولت ترکیه نیز نیاز دارد تا اعتبار از دست رفته  ارتش در کودتا را دوباره بازی سازی کند. این بدیل جدید برای منافع روسیه بسیار خطرناک بوده و می تواند تعادل موجود در جنگ داخلی را به طور کلی دگرگون کند. همچنین عربستان،شیوخ خلیج فارس و اردن نیز از حذف نقش خود و مبدل شدن ترکیه به بازیگر اصلی ( با توجه به نزدیکی ترکیه به محور تهران- دمشق ) ناخرسند خواهند بود. به همین خاطر روسیه بر خلاف رژیم اسلامی و بشار اسد ،با احتیاط با مسئله کردهای سوریه برخورد می کند.

چهارم، همان طور که در بالا گفتیم نیروهای مدافع خلق" و متحدان آن ها آستانه اشغال جرابلس بودند و پس از آن با سقوط الباب، داعش آخرین سنگر خود در شمال و تنها مکان عملیاتی علیه حلب را از دست می داد. اما " نیروهای مدافع خلق" و نیز کانتون های شمال سوریه با تحولات اخیر در برابر وضعیت پیچیده و انتخاب های دشواری قرارگرفته اند. اکتفاء به ایجاد یک نوار خودمختاری ضمنی که بخش هائی از آن به هم متصل نیست( اگر چه اکثر بخش های کردنشین و نه همه آن ها را در بر می گیرد) و یا تلاش برای اتصال نوار شمال، از دست دادن حمایت آمریکا و متحدان و درگیر شدن با ترکیه، نیروهای جهادی و احتمالاً دولت بشار اسد. البته برخی از کارشناسان نظر دیگری دارند. از جمله فابیرس بالانشه( Fabrice Balanche) از موسسه واشنگتن در امور خاورنزدیک بر آن است که "نیروهای دمکراتیک سوریه" هنوز می توانند به سوی عفرین پیشروی کنند. او می گوید:" رژیم سوریه ناچار است از روسیه تبعیت کند. روسیه می خواهد که کردها نواری از عفرین تا منبیج به وجود آورند. نواری باریک، که حلب را از حملات شورشیان محافطت کند و در صورتی که " حزب دمکراتیک مردم" رویکردش با پوتین هشیارانه نبود، بتوان آن را به سادگی بست. ترکیه حد خود را می داند. پانزده کیلومتر تا دراخل سوریه و نه بیشتر، پس از آن روسیه قوای ترکیه و شورشیان را به توپ خواهد بست."( ولادمیر وان ویلن بورگ)

با عملیات سپر فرات ، سوریه بیش از پیش تبدیل به کانون  مستقیم رقابت قدرت های منطقه ای وجهانی شده است؛ جنگ خونین و بیرحمانه ای این کشور را به ویرانه و زندگی اکثریت مردم کشور را به خاک سیاه نشانده است. دراین میان پایان دادن به جنگ داخلی و ایجاد یک نظام دمکراتیک فدرال- که کانتون های شمال الگوی آن را نشان می دهند- می تواند تنها راه واقعی برای خروج سوریه از فاجعه کنونی باشد. اما همان طور که در بالا توضیح دادیم با وجود جبهه هائی که هر یک در پی منافع ضدانسانی خود هستند هنوز با سپیده دم پایان جنگ داخلی فاصله داریم.

جمعه ۵ شهريور ۱۳۹۵، ۲۶ اوت ۲۰۱۶

*******************

(1) فرماندهی یگان‌های مدافع خلق: نیروهای ما سه روز پیش از منبج خارج شده‌اند.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

 

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

از میان واکنش ها، اخبار و مطالب دیگر سایت ها و شبکه های اجتماعی

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

 

جرابلس در عرض چند ساعت سقوط کرد.

کامران متین

پنجشنبه ۴ شهريور ۱۳۹۵ برابر با ۲۵ اگوست ۲۰۱۶

بگذارید کمی در کارنامه سه نیروی درگیر در این سقوط تامل کنیم:

۱. ارتش‌ ترکیه: در آخرین مورد این ارتش تنها پس از بیش‌ از ۸۰ روز و به کارگیری تمامی سلاحهای موجود در زرادخانه ناتو از جمله بمبهای فسفری، توانست شهر نصیبین را از دست ۳۰۰-۲۰۰ جوان و نوجوان “نیروهای محافظت مدنی” (ی.پ.س) خارج کند.

۲. ارتش آزاد سوریه: این نیرو در گذشته بارها به مناطق تحت کنترل داعش حمله کرده و مفتضحانه شکست خورده و به داخل ترکیه عقب‌نشینی کرده است. آمریکا ۵۰۰ ملیون دلار صرف آموزش برخی از واحدهای برگزیده آن کرد اما همین نیروها پس از ورود به داخل سوریه بلافاصله از سوی جبهه النصره اسیر و خلع سلاح شدند - واقعه‌ای که نقش ‌اصلی در تصمیم اجباری آمریکا برای حمایت از ی.پ.گ در جنگ علیه داعش ایفا کرد.

۳. داعش: تنها در آخرین مورد دفاع از شهری که در تصرف داشته، یعنی در منبیج، این نیرو بیش‌ از ۷۶ روز مقاومت کرد. در جرابلس چند ساعت هم مقاومت نکرد. بر اساس برخی گزارشها (لینک در کامنت اول) اعضای داعش در جرابلس ریشهایشان را تراشیده و یا به داخل ترکیه نقل مکان کرده‌اند یا در ارتش‌ آزاد سوریه ادغام شده‌اند.

اکنون احتمالا دلایل و عوامل بمبگذاری “غازی‌عنتاب” برایتان روشنتر گشته است.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

حضور مسعود بارزانی در آنکارا

کامران متین

چهارشنبه ۳ شهريور ۱۳۹۵ برابر با ۲۴ اگوست ۲۰۱۶

حضور مسعود بارزانی در آنکارا و دیدار شادمانانه‌اش با اردوغان درست در هنگام آغاز مداخله نظامی ترکیه علیه روژآوا کاملا هدف دار و پر معناست. بارزانی و حزبش، حزب دموکرات کردستان عراق (پارتی)، حتی به خاطر دادن فضای مانور و چانه زنی بیشتر به خودشان در بده و بستانهایشان با دولت اردوغان هم که شده میباہست حداقل موضع علنی بی‌طرفانه تری اتخاذ می‌کردند.

طبعا حکومت اقلیم و احزاب سیاسی حاکم در کردستان عراق تحت محدودیتها و الزامات ژئپولیتیک و دیپلماتیک متعددی قرار دارند و منصفانه نیست این وضعیت نادیده گرفته شود. اما رفتار پارتی، که از آغاز انقلاب روژآوا بنا را بر دشمنی با این تجربه نوپا، که از همه سو نیز درگیر جنگ هستی و نیستی بوده است، گذاشته است با ماهیت این محدودیتها و الزامات همخوان نیست به این معنا که تضمین منافع ناشی از تداوم روابط تجاری و دیپلماتیک با ترکیه (و ایران) نیازمند این میزان از خصومت ورزی با روژآوا نبوده و نیست.

بنابراین دلیل این رویکرد خصمانه را باید اساسا در تناقض ماهوی بین برنامه سیاسی پارتی و نظم سیاسی-اقتصادی-اجتماعی ایده‌آل این حزب با آرمانهای انقلاب روژآوا دید.

----------------------------

چرخش ترکیه در سوریه و نادیده گرفتن عربستان سعودی

مهرداد فرهمند

بی‌بی‌سی قاهره

24 اوت 2016 - 03 شهریور 1395

مقامهای عرب و به طور مشخص، در عربستان سعودی و محور تحت حمایتش، واکنشی رسمی به چرخشی که اخیرا در سیاست ترکیه در سوریه مشاهده می‌شود نشان نداده‌اند اما نگرانی و نارضائی آنان در رسانه‌ها و در زبان چهره‌های رسانه‌ای این محور هویداست.

تحلیل ناظران عرب این است که توافق پشت پرده ای میان ترکیه و آمریکا از سویی و ایران و روسیه از سوی دیگر بر سر آینده سوریه شکل گرفته است که بنابرآن، بشار اسد تا سال آینده که موعد انتخابات ریاست جمهوری در کشورش سر برسد، بر سر قدرت خواهند ماند و پس از آن، دیگر در انتخابات نامزد نخواهد شد تا راه برای تشکیل حکومتی که مورد توافق قدرتهای مذکور باشد، باز شود. در این فاصله هم بسوی تشکیل دولتی در سوریه گام برده خواهد شد که هم نظام کنونی حاکم بر سوریه در آن سهم داشته باشد و هم آنانی که مخالفان میانه رو توصیف می شوند. در چنین تحلیلی، عملیات نظامی کنونی ترکیه در جرابلس نیز گامی برای دادن دست بالا به گروههای مسلح مورد حمایتش تلقی می شود تا بتوانند امکان بیشتری در سهم خواهی داشته باشند.

چنین معادله ای که نشانی از عربستان سعودی در آن به چشم نمی خورد در نسخه دیروز روزنامه سعودی الشرق الاوسط، همپیمانی «ملا و تزار و سلطان و جلاد» توصیف و زنهار داده شد که ترکیه در حال ارتکاب خطائی بزرگ است. امروز هم در الحیات، دیگر روزنامه مهم سعودی به ترکیه هشدار داده اند که قضیه به همین سادگی نیست و طرحی که درانداخته است، سرآغاز فصل تازه ای از جنگ خواهد بود.

در این میان، موضع قطر هم قابل توجه است که پس از دو سه سالی که به نظر می رسید می کوشد رقیبی برای منافع عربستان سعودی جلوه نکند، اکنون دوباره علائمی از خود بروز می دهد که نزدیکی به ترکیه را به قرار گرفتن در کنار عربستان سعودی ترجیح می دهد. سخنان اخیر محمد آل ثانی، وزیر خارجه قطر که بر پایان جنگ در سوریه پا فشرده، از دید تحلیلگران عرب، موضعگیری در برابر سعودیهاست که بر حمایت از نیروهای مسلح در سوریه تا غلبه کامل آنها بر نظام حاکم اصرار می ورزند.

بدین ترتیب به نظر می رسد، چرخش سیاست ترکیه به معنی بر خوردن دوباره ورقهای معرکه سوریه نیز خواهد بود و صف بندیهای تازه ای در جنگ خودنمایی خواهد کرد.

در حال حاضر، کردها که به مدت حدود چهار سال با نظام سوریه در مناطق شمال شرقی این کشور تعامل و همکاری داشتند و حاکمیتی مشترک بر بخشی از این مناطق اعمال می کردند، با نیروهای نظام درگیر شده اند و حتی گزارش می شود که عربها و آشوریهای ساکن در شمال شرق سوریه را هدف حمله قرار داده اند. ارتش سوریه هم متقابلا نیروهای کرد را بمباران کرده است. ترکیه نیز هشدار داده که اگر کردها به شرق فرات عقب ننشینند، با آنان مانند داعش رفتار خواهد کرد، یعنی از بمباران بی نصیب نخواهند ماند.

از سوی دیگر، حمایت نظامی ترکیه از بخشی از نیروهای مسلح اسلامگرا در سوریه که عمدتا به اخوان المسلمین گرایش دارند، می تواند آنها را در موضعی برتر نسبت به نیروهای دیگری قرار دهد که مورد حمایت عربستان سعودی‌اند و گرایشهای اسلامی افراطی‌تری دارند. این نیروها که پیشتر هم در سوریه با یکدیگر بوده‌اند ممکن است بار دیگر بر سر قلمروهای تحت نفوذ خود همچون گذشته با یکدیگر درگیر شوند.

نگرانی سعودیها از نادیده گرفته شدن در تعیین سرنوشت سوریه و سهم بردن از آن، می تواند آنها را بر آن دارد که بر پشتیبانی خود از نیروهای مسلح مورد حمایت خود در سوریه بیفزایند حتی اگر این نیروها برای حفظ قلمرو خود یا کسب قلمرو بیشتر با نیروهای مورد حمایت ترکیه درگیر شوند. این یعنی بازگشت سوریه به دو سال نخست بحران در این کشور که مجموعه‌ای از نیروهای مسلح مختلف از سویی با نظام و از سویی با یکدیگر درگیر بودند.

در این بین، پشتیبانی از نیروهای کرد می تواند برگه‌ای در دست سعودیها شود، بخصوص آنکه در این راه خود را در کنار آمریکا می‌بینند. رسانه‌های عرب در پوشش سفر جو بایدن معاون رئیس جمهور آمریکا به ترکیه به شکل گسترده‌ای بر جا انداختن این دیدگاه در ذهن مخاطبان تاکید کرده‌اند که آقای بایدن به ترکیه گوشزد کرده که کردها خط قرمز آنها هستند و اجازه نخواهد داد کیان آنها در خطر قرار گیرد.

ناظران در رسانه های عرب معتقدند که آمریکا عزم خود را جزم کرده که تا پیش از پایان ریاست جمهوری باراک اوباما پرونده داعش را ببندد و در همین راستاست که به «همپیمانی» ای وارد شده که ایران و روسیه هم در آن قرار دارند و متضمن همکاری با بشار اسد است. عنصر اصلی معادله ای که رسانه های سعودی با عنوان همپیمانی ملا و تزار و سلطان و جلاد مطرح می کنند، حذف یا دست کم تضعیف جدی داعش است. در نبود داعش و با توافق قوای مذکور، نظم تازه ای در سوریه می تواند شکل بگیرد که سعودیها در آن دخیل نبوده اند و در نتیجه، ممکن است از منافعش بی نصیب بمانند. بدتر آنکه در عراق هم، تضعیف و حذف داعش به معنی افزایش اقتدار نیروهای شیعه مورد حمایت ایران خواهد بود که سعودیها نمی توانند به آن رضایت بدهند. بنابراین، اگر قرار باشد گامی در جهت ناکامی نقشه «ملا و تزار و سلطان و جلاد» برداشته شود، قاعدتا باید مقابله با داعش را بر آنان سخت کرد.

اگر آن گونه که در رسانه های عربی به ترکیه هشدار داده شده، گامی در جهت سیاست تازه ترکها در سوریه برداشته شود، کلاف سوریه سردرگمتر از قبل هم خواهد شد و این پیچیدگی، آثار خود را در روابط قدرتهای منطقه ای و جهانی با یکدیگر نیز نشان خواهد داد، بویژه آنکه به نظر می رسد پس از دفع کودتای نافرجام در ترکیه، روابط این کشور با سعودیها و متحدانش دیگر به گرمی سابق نیست.

اما آنچه در هر تحلیلی از چرخشهای ترکیه باید در نظر داشت این است که صرف نظر از هر توافق و سازش و تاکتیکی که میان این کشور با قدرتی منطقه ای همچون ایران یا جهانی همچون روسیه حاصل شود، استراتژی همپیمانی ترکیه و آمریکا پابرجا و ریشه دار و تغییر ناپذیر است. ترکیه همچنان عضو ناتو و متحد نظامی آمریکاست و جو بایدن هم امروز در آنکارا تاکید کرد که مردم ترکیه دوستی مهمتر از آمریکا ندارند.

شاید آنچه امروز نسبت به گذشته فرق کرده این است که در گذشته، آمریکا بود که خط مشی را تعیین می کرد و متحدانش را پشت سر خود هدایت می کرد اما اکنون ابتکار عمل دست متحدان آمریکا افتاده و آمریکاییها هستند که خود را با آنها تطبیق می دهند. این ابتکار عمل نیز گاهی در دست متحدی همچون عربستان قرار می گیرد و گاه در دست ترکیه.

-------------------------------

تشدید تنش ها در شمال سوریه با ورود نیروهای ارتش ترکیه به جرابلس

 چهارشنبه ۳ شهريور ۱۳۹۵ برابر با ۲۴ اگوست ۲۰۱۶

NNSROJ: اندکی پس از آزاد سازی شهر منبج و پیشروی نیروهای سوریه دموکراتیک به سوی شمال استان حلب، ارتش ترکیه با اعزام شماری از تانک ها این کشور و حمایت از چندین گروه اپوزیسیون سوریه وارد شمال استان حلب شدند.

رسانه های ترکیه بامداد امروز 24 آگوست، گزارش کردند که عملیات "سپر فرات" با ورود نیروهای ویژه ترکیه حومه شهر جرابلس و روستاهای آن و همچنین بمباران و توپباران شدید این شهر آغاز شده است.

خبرگزاری رسمی ترکیه گزارش کرده که نیروهای اپوزیسیون ظهر امروز توانسته اند روستای "ککلیجه" را در هفت کیلومتری غرب جرابلس به کنترل خود در آورده اند.

خبرگزاری هاوار گزارش کرده که پس از چندین درگیری پراکنده در غرب جرابلس نیروهای اپوزیسیون از مواضع خود به سمت روستای کلکیجه یکبار دیگر عقبنشینی کرده اند.

در عملیات "سپر فرات" گروه های جهادی " جبهه فتح شام (النصره سابق)، احرار شام، گردان های سلطان مراد، گردان های نورالدین زنکی" و چندین گروه دیگر اسلامی دیگر مشارکت می کنند.

یکی از فرماندهان اپوزیسیون در گفتگو با کانال CNN turk اعلام کرده که هدف نیروهای اپوزیسیون ایجاد منطقه ای امن به طول 70 کیلومتر مربع از جرابلس تا مارع است.

همزمان با این عملیات دیدبان حقوق بشر سوریه گزارش کرده که دست کم 26 غیرنظامی بر اثر بمباران جنگنده های ترکیه و توپباران توپخانه های این کشور جان خود را از دست داده اند.

خبرگزاری هاوار نیز گزارش کرده که دست کم سه هزار غیرنظامی از بیم جنگ و درگیری از جرابلس و روستاهای اطراف آن خود را به مناطق تحت کنترل نیروهای سوریه دموکراتیک رسانده اند.

از سوی دیگر توپخانه های ارتش ترکیه امروز روستای "عین دیوار" در نزدیکی شهر دیرک، شهر باب و بخش های شمالی کانتون عفرین را توپباران کرده اند. بر اثر حملات توپ خانه ای ترکیه یکی از اعضای یگان هاب مدافع خلق مجروح شده است.

روزنامه وال استریت ژورنال به نقل از یکی از مقام های نظامی ایالات متحده گزارش کرده که این کشور به هیچ وجه خواستار درگیر شدن ارتش ترکیه و نیروهای کُرد نیست.

این مقام که نام وی منتشر نشده است از نیروهای کُرد خواسته که از پیشروی به سمت شمال خودداری کنند چراکه آمریکا از آنان در صورت حمله به جرابلس حمایت نخواهد کرد.

ساعاتی پیش نیز نخست وزیر ترکیه در کنفرانس مشترک با جو بایدن یکبار دیگر تاکید کرد که اجازه نخواهند داد منطقه ای کُردی در شمال سوریه تشکیل شود.

 

واکنش ها به آغاز عملیات سپر فرات

 

همزمان با آغاز عملیات مشترک ارتش ترکیه و گروه های جهادی برای تصرف شهر جرابلس، رئیس جمهور ترکیه علت آغاز این عملیات را حملاتی عنوان کرد که از خاک سوریه به این کشور سازماندهی شده است.

اردوغان در ادامه و در واکنش به اظهارنظر رئیس مشترک حزب اتحاد دموکراتیک افزوده " برخی که ترکیه را تهدید می کنند، در واقع باید به فکر آینده خودشان باشند".

صالح مسلم در واکنش به آغاز این عملیات در حساب کاربری خود در تویتر نوشته بود "ترکیه مانند داعش درباتلاق سوریه گرفتار خواهد شد".

وزیر خارجه ترکیه نیز هدف این عملیات را "راندن" اعضای داعش از از شمال سوریه به قسمت های پایین تر اعلام کرده است.

کنفدرالیسم جوامع کُردستان ک.ج.ک پیشتر با انتشار بیانیه ای هشدار داده بود که دولت ترکیه در نظر دارد با بهانه کردن کشتار شهروندان شاهین بَی توسط داعش زمینه لازم برای مداخله در سوریه فراهم کند.

وی یکبار دیگر از یگان های مدافع خلق خواسته تا مناطق غرب فرات ترک کنند و تهدید کرده که در صورت عملی نشدن خواسته ترکیه "اقدامات لازم" را انجام خواهند داد.

با این حال بسیاری از ناظران بر این باور هستند که عملیات نظامی ترکیه در سوریه بیش از آنکه برای مقابله با داعش باشد، راهکاری است برای مقابله با نیروهای سوریه دموکراتیک و متوقف کردن پیشروی آنان در شمال این کشور.

منبعی در وزارت خارجه سوریه در واکنش به عملیات سپر فرات از نیروهای این کشور خواسته تا خاک این کشور را ترک کنند.

این منبع با محکوم کردن "تجاوز" ارتش ترکیه به خاک سوریه تصریح کرده "آنچه که اکنون در جرابلس در جریان است درهم شکستن تروریسم نیست، بلکه انتقال تروریست ها از نقطه ای به نقطه دیگری از سوریه است".

عملیات ارتش ترکیه در حالی است که مقام های این کشور در طی دو سال گذشته بارها خواستار ایجاد یک منطقه پرواز ممنوع در شمال استان حلب شده بودند.

 

واکنش یگان های مدافع خلق و مقام های روژآوا

 

رئیس مشترک مجلس سوریه دموکراتیک به ترکیه هشدار داده که این اقدام ترکیه تبعات زیادی را با خود بهمراه خواهد داشت.

الهام احمد در گفتگو با خبرگزاری هاوار افزوده "این احتمال وجود دارد که مداخله ترکیه نتیجه مذاکرات و گفتگو های میان ایران، ترکیه و رژیم سوریه باشد. ترکیه مدعی شده که ترور به آنها نزدیک شده و خاک آنها را هدف قرار داده است. اینها همه بازی ای است که ترکیه به واسطه آن چهره واقعی خود را پنهان می کند تا به حمایت از راهزنان (منظور اپوزیسیون جهادی سوریه) ادامه دهد".

الهام احمد با این حال تاکید کرده که پروژه سوریه دموکراتیک که از سوی نیروهای دموکرات در شمال سوریه عملیاتی شده است تحت هر شرایطی ادامه خواهد داشت.

عضو شورای رهبری جنبش جامعه دموکراتیک نیز عملیات ارتش ترکیه در خاک سوریه را اعلان جنگ علیه تمام اقشار ساکن در شمال سوریه خوانده است.

آلدار خلیل در ادامه افزوده "تعرض به سوریه و تصرف خاک آن، تلاش برای گرفتن انتقام شکست پروژه داعش پس از آزاد سازی منبج، همچنین اعلان جنگ علیه خودگردانی دموکراتیک و پروژه فدرالیسم دموکراتیک، عملا اعلام جنگ علیه همه اقشار مختلف شمال سوریه است".

یگان های مدافع خلق نیز با صدور بیانیه ای اقدامات دولت و ارتش ترکیه را دشمنانه توصیف کرده است.

 

ع.گ

http://www.nnsroj.com/fa/detiles.aspx?id=100773

------------------------------

بارزانی و بایدن در ترکیه به دنبال چه هستند؟

آزاد کریمی

 سه-شنبه ۲ شهريور ۱۳۹۵ برابر با ۲۳ اگوست ۲۰۱۶ 

مسعود بارزانی دور جدیدی از سفرهای منطقه ای خود را آغاز کرده است . او امروز در حالی در آنکارا از طرف معاون امور خارجه ترکیه مورد استقبال قرار گرفت که سیاست خارجی ترکیه تقریبا به بن بست رسیده است. این بن بست تغییر موضع در سیاست خارجی ترکیه را در پی داشته است. این تغییر موضع، نه تنها بارزانی بلکه جو بایدن را نیز به آنکارا کشانده است.

 

بارزانی در برنامه کاری خود، دیدار با رئیس جمهوری ترکیه، دیدار با نخست وزیر، دیدار از مجلس و دیدار با سازمان امنیت ترکیه را دارد. موضوعاتی که قرار است بارزانی در مورد آنها گفتگو کند؛ پشتیبانی ترکیه از پیشمرگها در حمله به موصل، تحولات سوریه، مبارزه با "ترور" و سرمایه گذاریها و مدارس فتح الله گولن در کردستان عراق است. این در حالی است که رسانه های وابسته به حزب دمکرات کردستان عراق، سفر منطقه ای بارزانی را به عنوان یک اقدام جدی دیپلوماتیک جهت اعلام یک دولت کردی در کردستان عراق معرفی میکنند. پس از آن بارزانی قرار است که به ایران سفر کند. سوال این است که آیا برنامه کاری بارزانی بیانگر حقیقت است و یا آنچه رسانه های حزب تحت رهبری اش میگویند؟!

 

حقیقت ماجرا چیست؟

 

حقیقت ماجرا این است که اشتباه استراتژیک ترکیه در منطقه دامن بارزانی را نیز گرفته است. سوریه مرکز اصلی چالشهای منافع سیاسی است. اردوغان نمیخواهد اعتراف کند؛ آنها در سوریه شکست خورده اند. ایجاد جبهه اپوزیسیون سوری تحت نام ارتش آزاد به اندازه نیروهای کرد برای غرب جذاب نبوده است. آمریکا علی رغم تهدیدهای اردوغان، همچنان بر پشتیبانی از کردهای سوریه اصرار میکند. فرانسه در این مورد شدیدا با آمریکا موافق است. وجود یک مدیریت مستقل برای کردهای سوریه یک امر استراتژیک است. محدود کردن آن به نیاز نظامی غرب در جنگ علیه داعش، آینده نگری سیاسی ما را زیر سوال میبرد. سوال این است آمریکا در سوریه بعد از داعش باید به چه کسی اعتماد کند؟ سنیها و یا علویها؟! چه گزینه ای میتواند از کردها و پارادایم مدرنشان مناسبتر باشد. آقای بارزانی اشتباه میکند؛ آمریکا و غرب در مورد کردهای سوریه یک انتخاب استراتژیک کرده اند. اردوغان دارد با در آغوش گرفتن پوتین برای آمریکا ناز میکند. آمریکا در سوریه بیشتر از او ناز کردها را کشیده است. جو بایدن به ترکیه میآید که او را دلداری دهد اما آنها میدانند که به اردوغان نباید اعتماد کرد. ترکیه در حمله به عراق اجازه استفاده آمریکا از حریم هوایی کشورش را نداد. در مبارزه با داعش نیز چوب بسیاری لای چرخ آمریکا گذاشت. آمریکا دارد ترکیه را در سوریه تنبیه میکند.

 

شکست سیاستهای ترکیه در سوریه تنها در سفر اردوغان به نزد پوتین نمایان نیست. اگر ترکیه در سوریه موفق عمل میکرد بارزانی هرگز به ایران سفر نمیکرد. شرایط سفر بارزانی به ایران قبلا مهیا شده است; در دیدار با سران جمهوری اسلامی، کریم سنجاری عضو دفتر سیاسی حزب دمکرات کردستان عراق "اشرار" بودن کردهای ایران را یک بار دیگر خاطر نشان کرده است. نه اردوغان و نه بارزانی، پروژه جدیدی برای ارائه ندارند؛ آنها از لحاظ میدانی و از لحاظ استراتژیک در منطقه به بن بست رسیده اند. در واقع هر دوی آنها راه افتاده اند که روابط دیپلوماتیک با کشورهای منطقه و شرایط را به قبل از جنگ سوریه بازگردانند. به همان اندازه که روسیه درصدد انتقام از اردوغان است، ایران نیز از تغییر موضع بارزانی و همپیمانی با ترکیه دلخور است. روسیه با میانجگری در جنگ حسکه این پیام را برای اردوغان فرستاد. مطمئنا ایران نیز برای حزب دمکرات کردستان عراق " دولت کردی" را ایجاد نخواهد کرد!

http://www.nnsroj.com/fa/detiles.aspx?id=100770

-----------------------

اردوغان: شورشیان سوری مورد حمایت آنکارا شهر جرابلس را از کنترل داعش خارج کرده‌اند

رادیو فردا ۰۴.شهریور.۱۳۹۵

رجب طیب اردوغان، رییس‌جمهوری ترکیه، می‌گوید که شورشیان سوری مورد حمایت آنکارا شهر جرابلس در سوریه را از کنترل گروه حکومت اسلامی، داعش، خارج کرده‌اند.

وی روز چهارشنبه سوم شهریور در یک نشست خبری مشترک با جو بایدن، معاون رییس جمهوری آمریکا، گفت: «بعضی‌ها ما را به چالش می‌کشند و می‌گویند که برای نیروهای ترکیه، این یا آن اتفاق در سوریه رخ می‌دهد. خیر. ما می‌خواهیم به آنها بگوییم شما بایستی به فکر آن باشید که چه اتفاقی برای خودتان خواهد افتاد».

این اظهارات احتمالا واکنشی به موضع صالح مسلم، رهبر «حزب اتحاد دمکراتیک» کردستان سوریه است. همزمان با اعلام خبر ورود شورشیان مورد حمایت ترکیه و نیروهای ويژه این کشور به جرابلس، صالح مسلح در توییتر نوشته بود: «ترکیه وارد باتلاق سوریه شده. همچون داعش شکست خواهدخورد».

آقای اردوغان در ادامه، مخالفتش با هرگونه نقش بشار اسد، رییس جمهوری سوریه، در آینده این کشور را تکرار کرد و گفت که سوریه هرگز با رهبری وی «به دمکراسی نخواهد رسید».

نیروهای ارتش ترکیه از صبح چهارشنبه حملات توپخانه‌ای و هوایی به مواضع داعش در جرابلس را آغاز کردند.

مقامات ترکیه می‌گویند این حملات با هماهنگی و موافقت ایالات متحده صورت می‌گیرد. علاوه بر داعش، توپخانه‌های ارتش ترکیه مواضع نیروهای کرد در شمال شهر منبج را نیز هدف قرار داده‌اند. منبج، شهری است که اخیرا از سوی نیروهای کرد و همپیمانان عرب آنها و با حمایت آمریکا، از داعش پاکسازی شده بود.

اما ورود نیروهای ترکیه به خاک سوریه، اعتراض کردهای این کشور را در پی داشته است.

آلدار خلیل، یکی از رهبران کردستان سوریه، در گفت‌وگو با رادیو فردا گفت: «دولت ترکیه می‌خواست از راه حمایت از داعش و جبهه النصره، کردهای سوریه را تضعیف کند. اما وقتی منبج آزاد شد و داعش شکست خورد، متوجه شدند که داعش نمی‌تواند چنین خواسته‌ای را عملی کند. برای همین ناچار شدند که خودشان در اوضاع مداخله مستقیم کنند. در همین راستا بود که دولت ترکیه روابطش با دولت اسد و روسیه و برخی نیروهای کرد را به روز کرد. و در نهایت جرابلس را اشغال کرد».

 

مقامات ترکیه، اتهام همکاری با داعش را رد می‌کنند و همزمان یگان‌های مدافع خلق کردستان سوریه را متهم به همسویی با حزب کارگران کردستان می‌کنند.

نخست وزیر ترکیه، در روزهای گذشته ضمن تاکید بر ضرورت حفظ «یکپارچگی خاک سوریه» گفته بود که آنکارا اجازه نخواهد داد یک حکومت کردی در شمال سوریه شکل بگیرد.

آلدار خلیل، از رهبران کردستان سوریه در واکنش به این اظهارات و همچنین حضور ترکیه در خاک سوریه گفت: «مداخله در جرابلس به معنای اشغال بخشی از خاک سوریه است. به این دلیل که ارتش ترکیه و دولت ترکیه یک نیروی خارج از سوریه هستند. آنها بخشی از انقلاب سوریه نیستند. برای همین حق ندارند در امور سوریه مداخله کنند. این خلاف موازین بین المللی است. دولت ترکیه می‌خواهد خودمدیریتی کردهای سوریه راهدف قرار دهد».

وی در پاسخ به این پرسش که در صورت ادامه حملات ترکیه علیه مواضع کردها، آنهاچه واکنشی خواهندداشت، گفت: «ما ناچار می‌شویم از خودمان دفاع کنیم».

از سوی دیگر، جو بایدن، معاون ریيس جمهوری آمریکا، در دیدار با مقامات ترکیه بر ضرورت عقب نشینی نیروهای کرد از غرب رود فرات سخن گفته است. او تاکید کرده بود که در غیر این صورت کردها حمایت آمریکا را از دست خواهند داد.

آلدار خلیل در پاسخ به این اظهارات جو بایدن، گفت: «آمریکا تا این لحظه به شکل رسمی چنین درخواستی از ما نکرده است. اما یک واقعیت وجود دارد. نیروهای ما ممکن است در آزادسازی شهرهای دیگر به نیروهای بومی کمک کنند. اما بعد از آزادسازی آن مناطق دیگر منطقه را تخلیه می‌کنیم و تحویل نیروهای همان جا می‌دهیم. فرضا در منبج نیروهای ما در آزادسازی شهر نقش داشتند. اما بعد از آنکه منطقه آزاد شد، شهر را تسلیم مجلس نظامی منبج کردیم. نیرویی که از اهالی خود منبج تشکیل شده است».

در همین ارتباط، ردور خلیل، سخنگوی «یگان‌های مدافع خلق» هم عقب‌نشینی نیروهای کرد از غرب رودخانه فرات را رد کرد و گفت: «هیچ نیرویی نمی‌تواند به ما بگوید که از خاک خودتان عقب نشینی کنید. ما در چارچوب نیروی سوریه دمکراتیک در غرب فرات هستیم. ما بر اساس میل و خواسته ترکیه و یا نیروی دیگری رفتار نمی‌کنیم».

http://www.radiofarda.com/a/f4_erdogan_jarablus_taken_rebels_syrian/27944152.html

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

ترکیه حمله نظامی به شمال سوریه را آغاز کرد

هدف‌های متفاوت برای یک عملیات مشترک

شرق ـ شماره ۲۶۶۵ - ۱۳۹۵ پنج شنبه ۴ شهريور   

نیروهای ویژه ترکیه و تانک‌های این کشور برای اولین‌بار با پشتیبانی جنگنده‌های ائتلاف به رهبری ایالات متحده، عملیات نظامی خود را در شمال سوریه آغاز کردند تا بحران سوریه بیش‌ازپیش پیچیده شود. واشنگتن در حالی عملیات مشترکی را با آنکارا آغاز کرده که در روزهای گذشته ترکیه مواضع یگان‌های مدافع خلق را هدف قرار داده است؛ یعنی همان نیروهایی که به گفته آمریکا، بهترین شریک نظامی واشنگتن در سوریه هستند. در حالی که به نظر می‌رسید حمله ترکیه به کُردهای سوریه به اختلافات آمریکا و ترکیه دامن بزند، روز گذشته و خلاف انتظارها جنگنده‌های آمریکایی در کنار نیروهای ویژه ترکیه قرار گرفتند، البته برای هدف عقب‌راندن داعش از مرزهایش. به گفته مقامات نظامی، تانک‌های ترکیه و شورشیان تحت حمایت این کشور عضو ناتو برای پاک‌سازی داعش از شهر مرزی «جرابلس»، بامداد چهارشنبه وارد خاک سوریه شدند. «رجب طیب اردوغان»، رئیس‌جمهوری ترکیه گفته است این عملیات داعش و حزب کُردی «اتحاد دموکراتیک سوریه» (پ‌ی‌د) را هدف قرار می‌دهد. اردوغان روز گذشته در سخنرانی خود در آنکارا چنین گفت: «ساعت چهار بامداد امروز، عملیاتی علیه گروه‌های تروریستی آغاز شد که به طور مداوم کشور ما را تهدید می‌کردند؛ گروه‌هایی مثل داعش و حزب اتحاد دموکراتیک». به گزارش خبرگزاری ترکیه‌ای آناتولی، شورشیان تحت حمایت ترکیه در کنار نیروهای ویژه ترکیه می‌جنگند و ساعاتی پس از آغاز عملیات موفق شدند روستای «ککلیچ» در سه کیلومتری جرابلس را آزاد کنند. راشاتودی هم به نقل از خبرگزاری کُردی «فیرات» گزارش داده است تنها در اولین روز عملیات مشترک ترکیه و جنگنده‌های ائتلاف، ٢٩ غیرنظامی کشته شده‌اند. بر پایه برخی گزارش‌ها، در پی این عملیات قریب‌الوقوع حدود سه‌ هزار کُرد هم از جرابلس و مناطق اطراف آن فرار کرده‌اند.

یک عملیات، ٢ هدف

دولت آنکارا هدف از این عملیات را دفاع از خود و در پاسخ به بمباران شهرهای مرزی ترکیه از سوی داعش و بمب‌گذاری‌های انتحاری علیه شهروندان ترکیه عنوان کرده است. بااین‌حال، کُردهای سوریه هم که در هیچ‌کدام از بمب‌گذاری‌های ترکیه نقشی نداشته‌اند در کنار داعش هدف قرار گرفته‌اند. تنها ساعاتی پس از آغاز عملیات، «جو بایدن»، معاون ریاست‌جمهوری ایالات متحده، در سفری از پیش برنامه‌ریزی‌شده وارد ترکیه شد. بایدن اولین مقام آمریکایی است که پس از کودتای شکست‌خورده ١٥ جولای به ترکیه سفر می‌کند. به گفته مقامات ارشد آمریکایی که بایدن را در این سفر همراهی می‌کنند، آمریکا می‌خواهد به ترکیه در بیرون‌راندن داعش از مرزهای این کشور کمک کند و جنگنده‌های آمریکایی در این عملیات فقط مواضع داعش را هدف می‌گیرند و در حمله علیه نیروهای کُرد سوری با این کشور همکاری نمی‌کند.

ایالات متحده امیدوار است با همراهی ترکیه، داعش را از مسیر قاچاق خود محروم کند؛ مسیری که بسیاری از ناظران، ترکیه را به بازگذاشتن آن و اجازه عبورومرور به نیروهای داعش متهم می‌کنند. بااین‌حال، بسیاری از تحلیلگران بر این باورند هدف اصلی ترکیه، ممانعت از موفقیت نیروهای کرد در شهر جرابلس است. مبارزان کُرد از آغاز جنگ سوریه در سال ٢٠١١ تاکنون، بخش زیادی از شمال سوریه را تصرف کرده‌اند و آنکارا از مدت‌ها پیش حضور این نیروها در بخش غربی رود فرات را خط قرمز خود اعلام کرده است. «مولود چاووش‌اوغلو»، وزیر خارجه ترکیه، نیز به تازگی اعلام کرده است مبارزان کرد باید به شرق رود فرات بازگردند و در غیر این‌صورت ترکیه هر اقدامی که لازم باشد، انجام می‌دهد.

سوریه عملیات را محکوم کرد

اردوغان می‌گوید سوریه باید تمامیت ارضی خود را حفظ کند و درصورت نیاز، ترکیه خود وارد عمل می‌شود. بااین‌حال، «صالح مسلم»، رهبر حزب اتحاد دموکراتیک سوریه، در توییتی نوشت ترکیه وارد باتلاقی در سوریه شده است و مانند داعش با شکست روبه‌رو می‌شود. اردوغان در حالی از تمامیت ارضی سوریه سخن گفته است که روز گذشته وزارت خارجه سوریه عملیات ترکیه در شهر مرزی جرابلس را محکوم کرد و آن را نقض حق حاکمیت ملی خود دانسته است. سوریه گفته است هر عملیات ضدتروریستی درون مرزهایش باید با هماهنگی دمشق انجام شود. سوریه ترکیه را متهم کرده است می‌خواهد «گروه‌های تروریستی دیگر را جایگزین داعش کند».  ائتلاف نیروهای دموکراتیک سوریه که شامل یگان‌های مدافع خلق و جنگجویان عرب هستند، به تازگی با پشتیبانی هوایی جنگنده‌های ایالات متحده توانستند شهر «منبج» را که درست در جنوب جرابلس قرار دارد، از داعش پاک‌سازی کنند. به گفته یکی از مقامات آمریکایی، ترکیه از عملیات پاک‌سازی منبج ناراضی بوده، اما واشنگتن تأکید کرده است کُردها پس از پاک‌سازی کامل شهر-که ممکن است هفته‌ها طول بکشد- به عقب بازمی‌گردند و با توجه به نگرانی ترکیه، آمریکا اجازه پیشروی کُردها به بخش‌های شمالی‌تر را نمی‌دهد.

آغاز رایزنی‌های روسیه و آمریکا

هم‌زمان با آغاز ائتلاف مشترک ترکیه و جنگنده‌های ائتلاف، گزارش‌ها از آغاز رایزنی میان کارشناسان روس و آمریکایی خبر دادند. یک دیپلمات روس از آغاز رایزنی‌ها میان کارشناسان روس و آمریکایی درباره همکاری‌ها در سوریه خبر داد. یک منبع نزدیک به مذاکرات در گفت‌وگو با خبرگزاری «نووستی»، تأکید کرد مذاکرات میان کارشناسان روس و آمریکایی در ژنو آغاز شده است. این منبع اشاره‌ای به اینکه مذاکرات چقدر زمان خواهد برد، نکرد. انتظار می‌رود در ژنو درباره همکاری میان واشنگتن و مسکو درباره دوره‌های آتش‌بس انسانی در حلب و تضمین امنیت کاروان‌های امدادرسانی که از جاده «کاستیلو» عبور خواهند کرد و نیز هماهنگی عملیات نیروهای مسلح علیه تروریسم گفت‌وگو شود.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

اعتماد :  شماره ۳۶۰۹  |   پنج شنبه ۴ شهريور۱۳۹۵

امريكا و تركيه عمليات مشترك نظامي انجام دادند

ورود تمام‌عيار آنكارا به خاك سوريه

اقدامات تركيه در منطقه روز به روز غيرقابل پيش‌بيني‌تر مي‌شود. دولت تركيه با تمام ابزارهاي ديپلماتيك

و غير ديپلماتيك، اهداف خود را دنبال مي‌كند. از طرفي تركيه به روسيه براي همكاري نظامي چراغ سبز نشان مي‌دهد و اكنون نيز خبر مي‌رسد كه با امريكا عمليات مشترك نظامي با نام سپر فرات در داخل خاك سوريه انجام داده است. روز گذشته مقام‌هاي نظامي تركيه اعلام كردند، واحد نيروهاي ويژه اين كشور با پشتيباني جنگنده‌هاي ائتلاف ضد داعش به رهبري امريكا يك عمليات را از بامداد روز چهارشنبه در شمال سوريه عليه داعش آغاز كردند. منابع نظامي تركيه همچنين عنوان كردند توپخانه‌هاي ارتش نيز آتش خود را به سمت شهر مرزي جرابلس از ساعت يك بامداد روز چهارشنبه آغاز كردند و جنگنده‌هاي ايالات متحده نيز حملات هوايي را به صورت هدفمند به عنوان بخشي از عمليات حمله به داعش شروع كردند. اين اقدام نظامي نخستين فعاليت تركيه به عنوان عضو ناتو از ماه نوامبر است كه يك جت جنگنده روسي را در نزديكي مرز سوريه سرنگون كرد. از طرفي حمله روز گذشته ارتش تركيه را مي‌توان نخستين حمله نيروهاي تركيه در خاك سوريه دانست، هرچند كه در ماه فوريه ٢٠١٥ نيز ارتش تركيه يك عمليات محدود را در خاك سوريه براي انتقال آرامگاه شاه سلطان سليمان، پادشاه عثماني به خاك تركيه انجام دادند اما دامنه آن عمليات نسبت به عمليات روز گذشته ارتش تركيه بسيار محدود بود.

در اين عمليات تركيه و ايالات متحده تروريست‌هاي داعش را در مرز مورد هدف قرار دادند؛ مرزي كه در طول ساليان گذشته به مدت طولاني مسير قاچاق تسليحات و تجهيزات براي تروريست‌هاي داعش به حساب مي‌آمد و موجب شده بود تا مسير درآمدي داعش نيز با فروش نفت از اين طريق حفظ شود. اما حالا با ورود ارتش تركيه به اين مسير و بسته شدن مسير قاچاق به سوي داعش، عملا اين گروه تروريستي تحت فشار قرار مي‌گيرد و مسيرهاي درآمدزايي و دريافت تسليحات او نيز بسته مي‌شود. گزارش‌ها از شهر جرابلس حاكي از آن است كه دود سفيد خاكستري از شهر جرابلس بلند شده است و صداي شليك توپخانه‌ها نيز از مرز تركيه شنيده شده است. منابع نظامي تركيه به رويترز اعلام كردند كه حمله زميني هنوز به طور كامل شروع نشده اما يك گروه از نيروهاي ويژه تركيه وارد سوريه شده‌اند و جت‌هاي ائتلاف نيز آنها را از هوا در برابر داعش حمايت مي‌كنند و توپخانه‌هاي ارتش تركيه نيز بيش از ٦٠ هدف را نشانه گرفتند. به گفته اين منابع اين اقدام در راستاي امنيت مرزي تركيه صورت گرفته است. همچنين برخي خبرها حاكي از آن است كه تانك‌هاي ارتش تركيه نيز در مرزد حضور دارند و قصد ورود به داخل مرزهاي تركيه را دارند.

منبع نظامي ديگري كه نخواست نامش فاش شود نيز گفت كه هدف از اين عمليات براي اطمينان يافتن از امنيت مرزي و تمامي ارضي سوريه است كه با حمايت جنگنده‌هاي امريكايي صورت گرفته و طرفين در حال باز كردن كريدوري براي ورود نيروي زميني ارتش تركيه به داخل مرزهاي سوريه هستند. عمليات مشترك نظامي ميان ايالت متحده و تركيه در حالي آغاز شده است كه روز چهارشنبه جو بايدن، معاون اول رييس‌جمهور ايالات متحده وارد تركيه شد تا با مقامات اين كشور ديدار و گفت‌وگو كند. اين نخستين سفر مقام ارشد سياسي ايالات متحده پس از شكست كودتاي ١٥ژوئن است كه به نظر مي‌رسد رويكرد تركيه را در مبارزه با داعش تغيير داده است. منابع نظامي همچنين عنوان كردند كه حملات هوايي دوازده نقطه از مراكز داعش را مورد هدف قرار داده است. خبرگزاري دوغان تركيه نيز اعلام كرد كه پليس مبارزه با تروريسم تركيه نيز سپيده‌دم روز گذشته مظنونان مرتبط با داعش را در سراسر استانبول دستگير كردند.

عهدي براي نابودي داعش

دولت تركيه روز دوشنبه عهد كرده بود كه تروريست‌هاي داعش را از مناطق مرزي خود به طور كامل پاك كند. اين سخنان در حالي صورت گرفت كه يك بمبگذاري انتحاري در مراسم عروسي شهر غازي انتپ تركيه رخ داد كه در آن ٥٤نفر جان خود را از دست دادند. رجب طيب اردوغان نيز در يك سخنراني روزگذشته در آنكارا گفت: تركيه مصمم است تا به سوريه براي حفظ تماميت ارضي خود كمك كند و در صورت نياز نيز براي حفاظت از اين وحدت ارضي وارد عمل شود. وي افزود: ما تنها به دنبال كمك به مردم سوريه هستيم و هيچ قصد ديگري نيز نداريم. مولود چاووش اوغلو، وزير خارجه تركيه در نشست خبري مشترك با همتاي استونيايي خود گفت: عمليات نظامي تركيه در راستاي پاكسازي داعش از مرز تركيه صورت مي‌گيرد و ما اين گروه تروريستي را هدف قرار مي‌دهيم چرا كه ما يكي از تعيين‌كننده‌ترين كشورها در مبارزه با داعش هستيم. وي افزود: فعاليت‌هاي نيروهاي مسلح تركيه بدون دردسر ادامه دارد و در حال همكاري با ائتلاف

ضد داعش از طريق حمايت هوايي هستيم. چاووش اوغلو در سخنان خود تاكيد كرد كه شبه‌نظاميان كرد سوريه بايد به شرق رودخانه فرات بازگردند و در غيراين صورت ما اقدامات لازم را در اين خصوص انجام خواهيم داد.

دمشق، ورود نيروهاي تركيه به خاك سوريه را محكوم كرد

يك منبع مسوول در وزارت خارجه سوريه در گفت‌وگو با خبرگزاري رسمي سوريه گفت: تانك‌ها و خودروهاي زرهي تركيه با پشتيباني هوايي جنگنده‌هاي ائتلاف تحت امر امريكا از مرزهاي سوريه و تركيه به شهر جرابلس سوريه وارد شدند كه نقض آشكار حاكميت سوريه است. اين منبع افزود جمهوري عربي سوريه تاكيد دارد كه مبارزه با تروريسم در اراضي سوريه از سوي هر طرفي كه باشد بايد از طريق هماهنگي با دولت سوريه و ارتش عربي سوريه صورت بگيرد كه از پنج سال قبل وارد اين نبردها شده است و دمشق در عين حال نقض آشكار حاكميت خود را محكوم مي‌كند و تاكيد دارد كه مبارزه با تروريسم اين نيست كه داعش بيرون رانده شود و گروه‌هاي تروريستي ديگري كه از حمايت مستقيم تركيه برخوردارند، جاي آن را بگيرند. اين منبع گفت: آنچه در حال حاضر در جرابلس صورت مي‌گيرد آن طور كه تركيه ادعا مي‌كند مبارزه با تروريسم نيست بلكه جايگزين كردن يك تروريسم به جاي تروريسم ديگر است و در اين خصوص سوريه خواهان توقف اين تجاوز است و از سازمان ملل مي‌خواهد تا قطعنامه‌هاي مربوطه را اجرا كند و به حاكميت كشورها و تماميت ارضي آنها احترام بگذارد و همچنين بر اين مساله تاكيد دارد كه بايد طرف تركيه‌اي و ائتلاف امريكايي به قطعنامه‌هاي بين‌المللي به ويژه آنچه در مورد بستن مرزها و خشكاندن منابع تروريسم است، احترام بگذارند.

نگراني از يك نفوذ

تركيه علاوه بر داعش به‌شدت نگران نفوذ شبه‌نظاميان كرد سوريه در طول مرزهاي اين كشور هستند كه اكنون مناطق بزرگي از خاك سوريه را در اختيار دارند. تركيه كردهاي سوريه را در ارتباط با كردهاي تركيه مي‌داند كه دولت اين كشور اكنون در نبرد با آنهاست. از طرفي اين اقدام تركيه در راستاي يك عمليات پيشدستانه صورت گرفته كه پيش از اينكه نيروهاي كرد سوريه به جرابلس برسند اين منطقه را تصرف كنند و مسير را براي ورود ارتش آزاد به اين منطقه هموار كنند.

گفتني است، نظاميان كردي نقش مهمي روي زمين درراستاي اهداف امريكا براي مبارزه با تروريسم ايفا مي‌كنند و در آخرين اقدام نيز گفته مي‌شود كنترل شهر حسكه را نيز به طور كامل در اختيار گرفتند. اين گروه در حال حاضر كنترل بخش‌هايي از شمال سوريه را در دست دارد كه به راحتي مي‌توانند روند استقلال را در پيش گيرند. اكنون نيز آنكارا براي جلوگيري از نفوذ هرچه بيشتر نيروهاي كرد مجبور شده است با داعش در جرابلس وارد نبرد شود. اين در حالي است كه نيروهاي دموكراتيك كرد در اوايل ماه جاري ميلادي شهرستان منبيج را به تصرف خود درآوردند كه دقيقا در جنوب جرابلس قرار دارد. در حال حاضر نيز گروه‌هاي شورشي در خاك سوريه منتظر چراغ سبز تركيه هستند تا نيروهاي خود را وارد جرابلس كنند و عده‌اي كه به نظر مي‌رسد تركيه قول آن را به ارتش آزاد داده است. برخي گزارش‌ها حاكي از آن است كه ١٥٠٠مبارز شورشي خود را آماده مي‌كنند تا وارد اين منطقه شوند.

با اين وجود مي‌توان گفت كه تركيه هنوز در شوك بعد از كودتاي شكست‌خورده جولاي به سر مي‌برد كه بخشي از ارتش تلاش كرد تا رجب طيب اردوغان رييس‌جمهور و دولت تركيه را سرنگون كنند كه نزديك به ٢٤٠ نفر جان خود را از دست دادند و دولت پس از شكست اين كودتا شروع به پاكسازي شديد عوامل احتمالي كودتا كرد. از طرفي ديگر خشم عدم همدردي غربي‌ها در زمان كودتا موجب شد روابط تركيه با اروپا و واشنگتن سرد شود و در طرف مقابل نيز تركيه روابط ديپلماتيك خود با روسيه را مجدد از سر گرفته و پيشنهادهاي همكاري ميان دوطرف در مبارزه با داعش مطرح شد. اين روابط رو به رشد بين آنكارا و مسكو متحدان غربي تركيه را به‌شدت نگران كرده است از همين رو همكاري امريكا با تركيه براي نفوذ به خاك سوريه را مي‌توان در راستاي راضي كردن تركيه براي جلوگيري از نزديكي اين كشور با روسيه دانست.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

مطلب فوق را میتوانید مستقیم به یکی از شبکه های جتماعی زیر که عضوآنها هستید ارسال کنید:  

تمامی حقوق برای سازمان کارگران انقلابی ايران (راه کارگر) محفوظ است. 2024 ©