از مطالبات پرستاران حمایت کنیم!

جلال نادری

در هفته ای که گذشت شاهد اعتراض گسترده پرستاران در بسیاری از بیمارستان های بزرگ بودیم. براساس گزارش ها پرستاران بیمارستان های بهارلو، خمینی، رسول اکرم؛ شهدای تجریش و مدرس در تهران، سه بيمارستان کامکار، نکويي و بهشتي در شهر قم، بيمارستان رازي، امام حسين و شهدا در تبريز، بیمارستان رهنمون در یزد، بیمارستان الزهرا در اصفهان، طالقانی در چالوس، همچنین بیمارستان های چندین شهر دیگر دست به اعتراض زدند. نقطه شروع دور جدید این اعتراضات از شهر قم بوده است. اعتراضات پرستاران بعد  از واریز شدن مابه التفاوت کارانه ی مبتنی برعملکردِ شش ماهه یِ دومِ سال 92 شروع شد. طرح کارانه مبتنی بر عملکرد، طرحی کپی برداری شده از سیستم خدمات درمانی کشورهای سرمایه داری پیشرفته ای است که سیستم نئولیبرال و ریاضت کشانه را به کار گرفته اند. در این طرح ، تفاوت های جزئی موجود میان خدمات بهداشتی پرسنل درمانی، به شکاف های درآمدی ثابت میان بهیاران، پرستاران، پیراپزشکان و پزشکان تبدیل می شود. این کار انجام می شود می کنن تا قرارداد جمعی و دستمزد پایه برای خدمات پزشکی را هر چه بیشتر تضعیف کنند.

یک سیستم سیال و  تفسیرپذیر برای ارزش گذاری مالی خدمات پرستاری نیز بخشی از طرح پرداخت است که، وظیفه دارد  تا بخش های مختلف پرسنل درمانی را دائما در رقابت و خصومت با هم نگاه داشته و به جان هم بیاندازد. از این طریق، پرسنل بخش بهداشت و درمان به جای همبستگی صنفی و جهت گیری واحد نارضایتی های شان علیه سیاست های کلان دولتی و طراحان طرح های کپی برداری شده نئولیبرال، به جان هم می افتند. در این طرح، بهره وری نیروی کار از طریق تشدید رقابت میان پرسنل و کاهش دستمزد واقعی تامین می شود. در واقع نان یکی به قیمت خون دیگری باید تامین شود تا در حالی که کارفرما سودهای نجومی می برد، اتحاد صنفی و اراده جمعی هر چه ضعیف تر شود.

اردیبهشت سال گذشته که هنوز فاز اول این طرح از سوی وزارت بهداشت به اجرا گذاشته شده بود، محمد میرزابیگی معاون پرستاری وزرات بهداشت این طرح کپی شده وارداتی نئولیبرالی را "نقشه راهی برای خودکنترلی و دیگر کنترلی پرستاران" نامیده بود. میرزابیگی تاکید کرده بود که در این طرح قرار بر آن است تا پرستاران زرنگ و باهوش  از پرستاران تنبل جداسازی شوند. او گفته بود: "نمی‌شود همه این افراد (پرستار) را به یک چشم دید و ما ناچاریم افرادی که فعالیت کمتری دارند را از پرستاران فعال تمیز بدهیم." حالا همان "ما" که قرار بوده پرستار "تنبل" را از "زرنگ" و "فعال" را از "غیر فعال" تشحیص دهد، تمام پرستاران کشور را با وجود همه زحمات شبانه روزی شان چنان تنبل تشخیص داده که داد همه درآمده است . مورد پیش آمده است که فیش یک ریالی کارانه مبتنی بر عملکرد برای پرستار صادر کرده اند. در واقع سیستمی درست کرده اند که شیره جان پرستار رو بکشنند و در مقابل دستمزدی واقعی دریافت پرداخت نکنند. هر وقت هم پرستار اعتراض کرد  براساس همین سیستم مدعی شوند که پرستار معترض  فعالیت کمتری داشته و دستمزد نتیجه واقعی عملکردش  بوده است.

اجرای طرح نئولیبرالی در سیستم بهداشت و درمان در غرب به فجایع زیادی انجامیده است. با چنین طرح هایی ضمن کاهش شدید کیفیت خدمات درمانی و طبقاتی تر کردن بهره برداری از این خدمات، رقابت میان پرستاران و بهیاران و سایر واحدهای خدمات بهداشتی را شدیدا افزایش دادند.

درهم شکستن امنیت شغلی، پاره وقت کردن اشتغال، کاهش دستمزدهای واقعی، تضعیف شدید نهادهای مستقل صنفی بخش خدمات، شکل گیری صف های بلند انتظار در درمانگاههای اورژانس، پولی شدن بخشی از سیستم درمان نتیجه اجرای تاکنونی این طرح ها در بخش های بهداشت و درمان کشورهای غربی بوده است. در ایران درجه توحش کارفرما که اغلب دولت است، و درجه بی حقی نیروی کار در حدی است که حتی طرح های نئولیبرال را هم بشدت بیرنگ کرده است. به همین دلیل نسخه برداری از همین طرح ها ابعاد فاجعه را دهها بار سنگین تر و جبران ناپذیرتر کرده است. البته طراحان این طرح ها در کشور ما چون جوهر زهرآلود و ضد انسانی طرح شان را می دانند و به هدف های پلیدی که باید دست پیدا کند آشنایی دارند، این طرح ها را در زروق ادبیات ناآشنا پیچیدند تا به پرستاران القا کنند که هدف شان افزایش دستمزد پرستاران است نه تشدید بهره کشی همراه با کاهش واقعی دستمزد. به همین دلیل اعتراضات گسترده به این طرح، اساسا پس از واریز حق کارانه های مبتنی بر عملکرد شروع شد. پرستاران یکباره متوجه شدند که نه تنها درآمدشان افزایش نداشته که شکاف درآمدی آنان با پزشکان حتی وسیع تر هم شده است. پس از واریز فیش های درآمدی کارانهِ مبتنی بر عملکرد بود که اعتراضات پرسنل پرستاری، بیمارستان های مهم در بسیاری از شهرهای بزرگ کشور را فرا گرفت و زنجیره اعتراضات پرستاری به حرکت درآمد.

بنابر آن چه گفته شد روشن است که اعتراضات پرستاران  کاملا برحق است. پرستاران به تبعیض و شکاف عمیق درآمدی با پزشکان، به دستمزدهای ناچیز، به سیستم ناعادلانه ی کارانه، به شدت بهره کشی از نیروی کارشان و به اضافه کاری های اجباری معترض اند. پرستاران خواستار افزایش دستمزد پایه، لغو اضافه کاری اجباری، استخدام پرستاران پیمانی و کاهش شکاف درآمدی با پزشکان هستند. یادوری کنم که سازمان کارگران انقلابی ایران (راه کارگر) از این خواست ها با همه نیروی حمایت می کند.

اعتراضات پرستاران در شرایط خیلی دشواری صورت گرفته است. البته این دشواری شاید برای خیلی ها به چشم نمی آید. چون چیزی که ظاهرا دیده می شود اعتراضاتی زنجیره ای است که  تقریبا همه بیمارستان های بزرگ کشور را بسرعت فرا گرفت. اما پرستاران معترض بهتر از همه می دانند که این اعتراض زنجیره ای در شرایط برخورداری از تشکل سراسری مستقل پرستاران صورت نگرفته است، بلکه فیش های مربوط به پرداخت های طرح کارانهِ مبتنی بر عملکرد بوده که پرستاران را از عمق رذالت مجریان این طرح به خشم آورده و همه جا به اعتراض سراسری خودجوش کشانده. سازماندهی مستقل مرکزی و سراسری در حالی نقدا کسری بزرگ اعتراضات پرستاران کشور ماست که شاهدیم چطور با سرکوب حساب شده ی مورد به مورد و صدور احکام زندان، سعی می کنند فعالین صنفی و سازمانگران مطالبات برحق معلمان را سرکوب کنند. همانطور که به جای تمکین به مطالبات معلمان به سرکوب روی آوردند؛ همانطور که به جای پرداخت دستمزدهای معوقه کارگران، اعتراض به عدم پرداخت دستمزدهای معوقه را جنایی کردند، برای کارگران احکام شلاق صادر نمودند و حالا حتی با نیروی انتظامی به جان کارگران گرسنه می افتند، در برابر مطالبات برحق پرستاران کشور هم عقب نشینی نمی کنند. حاکمیت اگر قصد عقب نشینی داشت به اعتراضات یک سال اخیر پرستاران چنین آشکارا بی اعتنایی نمی کرد. در این شرایط، گسترش فعالیت های سازمانگرانه با هدف هماهنگی و پیگیری خواست های برحق جامعه پرستاری کشور و حمایت هر چه وسیع تر بخش های سازمان یافته اردوی کار از مطالبات پرستاران از اهمیت مضاعفی برخوردار است.

جمعه ۱۲ تير ۱۳۹۴ برابر با ۰۳ جولای ۲۰۱۵