نگاهی به سه ویژگی اصلی موقعیت سیاسی لحظه کنونی

رضا سپیدرودی

شکل گیری و گسترش سریع شکاف بر سر کنترل نهادهای امنیتی در درون باندهای اصلی قدرت، نارضایتی وسیع و دامنه دار توده ای در سطح جامعه و فقدان قابلیت سازماندهی موثر ظرفیت موجود نارضایتی توده ای علیه هیات حاکمه، بی تردید سه ویژگی اصلی وضعیت سیاسی در لحظه کنونی است. شکافی که بر سر استعفای مصلحی وزیر اطلاعات و ابقای سریع او از طریق حکم حکومتی خامنه ای ایجاد شده، بسرعت گسترش یافته است. این شکاف که باندهای امنیتی /نظامی در دو سوی آن صف بندی کرده اند، بر سر کنترل دستگاه امنیتی درگرفته است. حالا معلوم شده است که همزیستی مثلت احمدی نژاد، مشایی و جوانفکر با دستگاه ولایی، اکثریت مجلس، موتلفه، بخشی از سران سپاه پاسداران، روحانیون سنتی و نهادهای وابسته به این دو مجموعه دچار تنش های اساسی است و باید انتظار داشت به موازات نزدیکی به انتخابات مجلس این تنش ها در شکل های جدیدی پدیدار شود.

 اگر چه کنترل دستگاه امنیتی بخشی از جنگ قدرت است اما خود این جنگ بازتابی است از جدال بر سر چشم اندازهای ادامه بقای رژیم حاکم. با این که هر دو طرف هنوز سخت به مذهب چسپیده اند و بویژه جریان مشایی با علم کردن "ظهور" امام زمان حرکت با چراغ خاموش را ادامه می دهد اما روشن است که آنها با طرح "مکتب ایرانی" در مسیر شکل دادن به ایدئولوژی جدیدی حرکت می کنند که گمان می کنند می تواند جایگزین ایدئولوژی رسمی مشروعیت باخته حاکم شود. به اعتقاد آنان درآمیزی عناصری از ناسیونالیسم عظمت طلب ایرانی با شیعه گری می تواند مشکل نابهنگامی نظام کنونی و رویارویی دائمی آن با تجلیات طبیعی زندگی مدرن مادی را کاهش دهد و موانع بسیج نیرو برای رژیم را برطرف سازد و از این طریق موجودیت رژیم را تضمین کند، اما این استحاله ایدئولوژیک رژیم متضمن جابجایی های اساسی در ساختار قدرت است و نهادهای امنیتی نیز زره اصلی قدرت کنونی را تشکیل می دهند. بنابراین بدیهی است که حرکت در این مسیر بسرعت مشاجره را بر سر نقش و جایگاه وزارت اطلاعات کانونی کرده است و بی دلیل نیست که اکنون حامیان دولت، حامیان حکم حکومتی خامنه ای را به " زد و خورد‌های خونین و بی‌قاعده" در کشور تهدید می کنند و حکم خامنه ای را نتیجه "نوشیدن جام زهر" از سوی او زیر فشار باند حسین طائب در اطلاعات سپاه می خوانند.

 این جدال می رود تا به رویارویی همه جانبه ای میان اصولگرایان تبدیل شود و این در شرایطی است که نارضایتی دامنه داری کشور را فرا گرفته است. اعتراضات گسترده توده ای به قبض های جدید گاز و برق که می رود تا با اعتراض به افزایش قیمت نان و کاهش کیفیت ومیزان آن پیوند یابد، رشته ای از اعتراضات کارگری در واحدهای مهم تولیدی از جمله در منطقه ویژه اقتصادی ماهشهر، مجتمع پتروشیمی، پتروشیمی تبریز، ذوب آهن اصفهان، اروند، بوعلی سینا، تندگویان خوزستان، امیرکبیر، شیمیایی رازی، کیان تایر، کاغذسازی پارس خوزستان، ایران خودرو و دهها واحد تولیدی دیگر، دو جلوه مهم از نارضایتی گسترده توده ای و دو کانون اصلی پیشروی آن در وضعیت فعلی است. حذف یارانه ها، رشد تورم، ادامه محاصره اقتصادی، تداوم روند مهار ناپذیر فروپاشی صنعت و گسترش بیکاری، در ترکیب با فشار سنگین سرکوب، زمینه های انفجار اجتماعی را بشدت مساعد کرده است.

 مطالبات آزادیخواهانه و برابری طلبانه، خواست رهایی از شر استبداد مذهبی و خواست برچیدن شرکت های پیمانکاری، پرداخت دستمزدهای معوقه، حق برخورداری از وسایل گرمایشی و سرمایشی،  دسترسی به نان و وسایل حمل ونقل عمومی ارزان درهم گره خورده است. به موازات این گره خوردگی و همروند با گسترش شتابان  وخامت وضعیت معیشتی لایه های متوسط شهری و نزدیک تر شدن آنها به موقعیت زندگی کارگران و زحمتکشان، شرایط همسویی و اقدام مشترک مجموعه نیروهای اجتماعی ذیتفع در تغییر اساسی وضعیت سیاسی و اقتصادی کشور تشدید شده است. با این وجود پیش شرط بهره برداری هر چه موثرتر از شکاف در درون باندهای قدرت؛/ شکافی که این بار دستگاهی را شقه می کند که در تمام دوره جنبش ضد استبدادی از سال هشتاد و هشت به این سو تقریبا دست نخورده و یکپارچه مانده بود / همین طور ظرفیت گسترده اقدام مشترک، تقویت قابلیت سازماندهی اعتراضات توده ای است. اگر ایجاد هسته های جدید و سازماندهی در محلات زحمتکش نشین بر محور مطالبات بی واسطه مردم، دو حوزه پایدار برای افزایش توان سازمان یابی اعتراضات است، حمایت صریح، گسترده و همه جانبه از اعتراضات جاری، بویژه اعتراضات کارگران و زحمتکشان در واحدهای تولیدی اقدام بلافصلی است که می تواند همسویی گسترده در مبارزه توامان برای نان و آزادی را به سطح کشانده و در کانون توجه بیشتر افکار عمومی قرار دهد و از این طریق زمینه بسیج توده ای را در آستانه یازده اردیبهشت روز جهانی کارگر گسترش دهد.

 یازده اردیبهشت، روز جهانی کارگر، روز خشم، روز بیان نارضایتی از رژیم دیکتاتوری، روز طرح خواست های کارگران و زحمتکشان؛ می تواند سرفصل مهمی در مبارزه مردم ایران علیه استبداد و بی عدالتی در سال جاری باشد؛ روزی که هزاران جویبار نارضایتی به هم بپیوندد و در گسترده ای به وسعت همه ایران فریاد شود.

چهارشنبه ۳۱ فروردين ۱۳۹۰  برابر با ۲۰ آوريل ۲۰۱۱