Rahe Kargar
O.R.W.I
Organization of Revolutionary Workers of Iran (Rahe Kargar)
به سايت سازمان کارگران انقلابی ايران (راه کارگر) خوش آمديد.
شنبه ۱۱ شهريور ۱۳۹۶ برابر با  ۰۲ سپتامبر ۲۰۱۷
 
 برای انتشار مطالب در سايت با آدرس  orwi-info@rahekargar.net  و در موارد ديگر برای تماس با سازمان از;  public@rahekargar.net  استفاده کنید!
 
تاریخ انتشار :شنبه ۱۱ شهريور ۱۳۹۶  برابر با ۰۲ سپتامبر ۲۰۱۷
خانه فید خبری شناسنامه روزنامه میثاق نامه روزنامه نگاران ارتباط با ما

 

اردوهای مرگ، باز هم قربانی گرفت

 

مقدمۀ سردبیر سایت راه کارگر

 

 خبر کوتاه بود؛ اتوبوس حامل دانش آموزان دختر اهل رودان (استان هرمزگان) حوالی ساعت پنج بامداد، در حومه داراب (استان فارس) واژگون شد و 9 نفر از دختران دانش‌آموز مدارس فرزانگان هرمزگان که قصد شرکت در  اردوي المپياد دانش‌آموزي را داشتند، جان خود را از دست دادند. در این حادثه،  یک کمک‌مربی و یک کمک‌راننده؛ نیز جان باختند، دو نفر قطع‌نخاع  وسه نفر قطع عضو  و ۲۴ دانش آموز زخمی شدند.

 

واکنش های تکراری مقامات حکومتی، مسئولان آموزش و پرورش و دیگر نهادهای وابسته، نیز تمام روز در جریان بود. اما این واکنش ها، جان نونهالانی که هزاران امید در سر داشتند را باز نمی گرداند. مرگ این دختران، اولین حادثه از این دست نیست. آمار قربانیان دانش آموزان و دانش جویان دراردوهای المپیادها و راهیان نور، آنچنان گسترده است که نمی توان این حادثه را استثناء دانست. در کشوری که در جاده هایش هر 30 دقیقه یک نفر در اثر تصادف جان می دهد، اعزام دانش آموزان به چنین اردوهائی آن هم با اتوبوس هائی که بدلیل نداشتن تجیهزات سرمایشی و ایمنی، مجبورند در نیمه های شب حرکت کنند، یک اشتباه نیست بلکه اقدامی جنایتکارانه است.

 

مقامات مسئولی که تصمیم به راه اندازی چنین اردوهائی می گیرند، بدون آنکه از امنیت جانی دانش آموزان و دانشجویان در مسیرهای سفر اطمینان داشته باشند، در گام اول به مسئولیت انسانی ، اخلاقی و شغلی خود برای حفظ جان دانش آموزان پشت پا می زنند. برای آنها جان این نونهالان ارزش برنامه ریزی دقیق و محاسبه ضریب خطرات احتمالی ندارد.  زیرا آنها برای جان انسان ارزش قائل نیستند.  نگاهی به آمار قربانیان حوادثی از دست در بیست سال گذشته شاهد این مدعاست. همچنین بیست هزار قربانی جاده های کشور و ۷۶۸ هزار مصدوم در طول سال، نشان می دهد که مقامات جمهوری اسلامی تا چه حد برای جان مردمان این کشور ارزش قائل هستند.

 

وقتی مسئولان حکومتی چنین غیرمسئولانه با جان دانش آموزان بازی می کنند، این وظیفه معلمان متعهد و مادران و پدران این نونهالان است که در برابر چنین برنامه ریزی های غیرمسئولانه مقاومت کنند و اجازه ندهند فرزندانشان را چنین به کام مرگ بفرستند. می توان با استدلال های روشن  و نشان دادن خطرات احتمالی، دانش آموزان را به سازماندهی مقاومت در برابر برنامه ریزی های غیردقیق و از سر بی مسئولیتی تشویق کرد. باید به دانش آموزان آموخت که حق دارند تشکل های خود را شکل دهند و در تمامی  مراحل چنین تصمیم گیری هائی که با سرنوشت شان پیوند دارد، شریک باشند و حق اظهار نظر داشته باشند و در صورتی که با آن مخالف باشند، مقاومت دانش آموزان را سازمان دهند. اولیای مدارس نیز می توانند و باید از میان خود نمایندگانی برگزینند  و  خواهان مشارکت در تمامی تصمیم گیری  هائی باشند که با سرنوشت فرزندانشان در تمامی زمینه ها ارتباط دارد. بدون پایان دادن به سیستم فرماندهی  غیردمکراتیک  و از بالا و بدون در هم شکستن نظم پادگانی در مدارس، نمی توان در برابر چنین تصمیم گیری ها  مقاومت کرد  و از وقوع چنین حوادثی پیشگیری نمود.

شنبه ۱۱ شهريور ۱۳۹۶ برابر با ۰۲ سپتامبر ۲۰

 

.............................................................................

بازهم پرپر شدن نوگلان دانش آموز

 

به نام خداوند جان وخرد

بازهم پرپر شدن نوگلان دانش آموز بازهم بی تدبیری باز هم حرکت شبانه ی خلاف مقررات بازهم... ضایعه ای غمناک برای خانواده ها، برای آموزش و پرورش در آستانه بازگشایی مدارس و برای جامعه ی ایران رقم زد. هنوز زخم دختران شین آباد التیام نیافته داغ از دست دادن هفت تن از دختران هرمزگانی و تن پر جراحت برخی دیگر آنان را بجای کلاس درس راهی گورستان و بیمارستان نمود. کانون صنفی معلمان تهران این حادثه غم بار را به خانواده های آنان وجامعه معلمان تسلیت گفته و برای بازماندگان صبر و برای مجروحان امید بهبودی دارد.

کانون صنفی  معلمان تهران

......................................................

 

 

از رنجی که می‌برند ...

 

گزارش «ایران» از زندگی دشوار خانواده 3 دانش آموز جانباخته و مصدوم هرمزگانی

 

گزارش و عکس: هدی هاشمی

 

 دور از خانه «شیوا مبینی» دختر ١٧ ساله مینابی که سه روز پیش در حادثه تصادف اتوبوس دختران فرزانگان جان داد ایستاده ام. هر چقدر هم که داغ سنگین باشد اما نمی‌توان در همان نگاه اول از شکل و شمایل خانه غافل شد. نه در دارد و نه پرده. نه چیزی که حائلی باشد بین محیط خانه با خارج از آن. محیطی که برای توصیف آن باید به دنبال کلمه‌ای جدید باشم تا نزدیک‌ترین معنا به خانه را پیدا کند. اما همین دو اتاق 6 متری و حیاطی کوچک شده محل رفت و آمد و جمع شدن داغداران است. این خانه کوچک چطور می‌تواند این حجم از غم به این بزرگی را در خود جای دهد؟ خانه شیوا و 4 خواهر و برادرش حالا بیش از همیشه میزبان زنان فامیل است که با چادر بندری سیاه و سفید آمده‌اند و با کل کشیدن به پیشواز هر تازه وارد می‌آیند. اینجا کل کشیدن نشانه مهمی است؛ وقتی جوانی می‌میرد هر کس وارد خانه شود با این کار به پیشواز او می‌آیند.

مادر اما بی‌توجه به میهمانان گریان و پریشان گوشه حیاط نشسته و چشم‌هایش خیابان را می‌پاید. می‌گویند مادر شیوا از صبح روزی که خبر کشته‌شدن دخترش را شنیده همین جا نشسته و تکان نمی‌خورد. او هنوز باور نکرده دختر 17 ساله‌اش دیگر به خانه بر نمی‌گردد. مدام به دختران دیگرش می‌گوید، خواهرتان در راه است. «دخترم بر می‌گرده اون بدون اجازه من جایی نمیره.»

اینها را با صدای بم گرفته زیر لب می‌گوید: «هی مادر... هی... شیوا...» نگاهی به من می‌کند رویش را بر می‌گرداند گونه‌هایش قرمز شده و مداوم برسینه‌اش می‌زند: «یعنی شیوا مرد... به همین سادگی....»

همه فامیل شیوا حضور دارند و تا می‌خواهم حرفی بزنم یکی از عموهایش به من حمله می‌کند و با صدای بلند می‌گوید: «به چه حقی اینجا آمدی؟ به چه حقی راننده خواب آلود برای اتوبوس انتخاب کردین؟ چرا شب توی جاده راه افتادن؟ چرا پلیس راهنمایی و رانندگی راننده‌های خسته‌رو جریمه نمی‌کنه؟ چرا از شون نمی‌خواد که دیگه رانندگی نکنند. حتماً باید یک نفر بمیره تا بفهمن» دیگری که خاله‌اش است با صدای گرفته و چهره‌ای بی‌تاب، بی‌رمق می‌گوید: «فکر کنید دختر خودتونه، اصلاً براتون مهمه که این دختر مرده. هیچ کس براش مهم نیست.» پدرش خودش را به من می‌رساند؛ سر تا پایش مشکی است آنقدر گریه کرده که دیگر چشم‌هایش رمقی ندارد: «به خدا رضایتنامه نداشت. مربی‌هاش بدون اجازه شیوا را بردند. چطور باید پیگیری کنم؟ مادرش و خودم رضایتنامه‌ای امضا نکردیم.»

غوغایی برپا شده هرکس چیزی می‌گوید، هرکس خواسته‌ای دارد وقتی که می‌فهمند که خبرنگارم همه‌شان به سمتم می‌آیند و می‌گویند از نداری، محرومیت و درد و رنج خانواده شیوا بنویسم تا وزیر آموزش و پرورش یا رئیس جمهوری بخواند و بفهمد که اینها چطور روز و شب می‌گذرانند. عمه شیوا دستم را می‌گیرد و به داخل خانه می‌برد. دو اتاق کوچک که با پول کارگری به تازگی پدر برای بچه‌هایش ساخته است وسط اتاق را با یک چادر رنگی دو قسمت کرده‌اند مردها آنطرف نشسته‌اند و زن‌ها این طرف چادر. چند موکت پاره و یک آشپزخانه محقر همه دارایی پدر و مادر شیوا است.

پدرش می‌گوید که پول ندارد دیوار بزند. کارگر است و ماهی کمتر از 500 هزار تومان درآمد دارد. با همین پول کارگری شیوا را بزرگ کرده. می‌خواست دختر‌ها درس بخوانند تا کمک خرجش شوند اما اجل به شیوایش مهلت نداد. مدام در بین حرف‌هایش عذرخواهی می‌کند. به خاطر همین خانه محقرش و اینکه پولی ندارد تا از میهمان‌هایش پذیرایی کند. مناعت طبع آنها باورنکردنی است. پذیرایی عزای شیوا فقط با آب است: «با تمام نداری‌ام خواستم شیوا درس بخونه، درس خوندن رو دوست داشت. خواستگار داشت اما می‌گفت بابا شوهر نمی کنم. من می‌خوام دکتر بشم کمک خرجت می‌شم. بابا یک روز ما هم پولدار می‌شیم تو کارگری نمی‌کنی.»

اینها را می‌گوید واشکش سرازیر می‌شود: «شرمنده‌اش شدم. به خاطر خیلی از شب‌هایی که گرسنه خوابید، به خاطر بی‌پولی‌ام. همین هفته پیش بود که گفت بابا می‌خوای برم بندرخونه مردم کار کنم.» سرش را تکان می‌دهد و بلند می‌شود به فامیلش نگاه می‌کند برایش انگار هیچ چیز مهم نبود فقط از نداریش می‌گفت از محرومیتی که او به دخترانش تحمیل کرده: «دخترم خیلی با استعداد بود اما من پول نداشتم بدم تا کلاس نقاشی و خیاطی بره. ای کاش من می‌مردم. چرا کاری نکردم که با حسرت نمیره.»

حرفش نیمه‌کاره می‌ماند و به مادر شیوا نگاه می‌کند وقتی پای حسرت‌ها و آرزوهای شیوا می‌شود مادر جیغ می‌‌زند و به صورتش چنگ می‌کشد. «حسرت یک رستوران به دل دخترم موند. می‌دونی نخوردن و نداشتن یعنی چه. یک نون رو چند قسمت کردم و بزرگشون کردم حالا می‌گن مرد. حالا کی مسئول مردن شیواست؟ چرا کسی نمی‌یاد حرفم رو بهش بزنم. اون مسئول آموزش و پرورش کجاست. 3 روزه دخترمون مرده کسی نبوده بگه شما چتونه. چی می‌خواین؟ اصلاً ببخشید دخترتون رو بردیم.»

یکی از میان جمع فریاد می‌زند: «فقیر که باشی عزت و آبرو هم نداری. به خاطر این نیامدن که فقیریم. آدم فقیر هر جا بره کسی قبولش نمی‌کنه.» گفتند که او خواهر شیوا است. نایی برای بلند شدن ندارد چشم‌هایش از بس اشک ریخته باز نمی‌شود. رو به من می‌کند و می‌گوید: «هر دفعه که می‌خواستن بچه‌ها رو به اردو ببرن زنگ می‌زدن و اجازه می‌گرفتن اما این بار زنگ نزدن. ما اصلاً رضایتنامه امضا نکردیم. اصلاً مسئولان نیومدن که ما ازشون بپرسیم که چرا بدون اجازه شیوا رو بردن. چرا کسی نمی‌یاد حال مار و بپرسه. چرا جون آدم برای اینها ارزشی نداره. خانم من رفتم آموزش و پرورش مطمئن شم که خواهرم نمرده. معاون آموزش و پرورش میناب به من می‌گه متأسفم شیوا جزو کشته شده هاست. آخه این جوری خبر می‌دن. شما مگه خودتون بچه ندارین... ما رفتیم داراب یه نفر از مسئولان نیومده بود حال مارو بپرسه. فقط کنار مصدوم‌ها بودند اصلاً کشته شده‌ها را انگار فراموش کرده بودند. من اما ولشون نمی‌کنم. از خون خواهرم نمی‌گذرم اینقدر پیگیر می‌شم تا دختر دیگه‌ای نمیره.»

خانه مهرنوش ناصری

حال و روز خانواده مهرنوش هم مثل خانواده شیواست. با این تفاوت که در خانه نوساز مهرنوش فقر حرف اول را نمی‌زند در خانه مهرنوش خبری از نداری، نخوردن و نداشتن نیست. مهرنوش هرچه خواسته پدر برایش خریده اما مرگش تاب و توانی برای خانواده نگذاشته. مادر مهرنوش بیماری قلبی دارد او گوشه‌ای از اتاق بیهوش افتاده و تنها خواهرش هم آنقدر بی‌حس و رمق است که نای حرف زدن ندارد. به سختی حرف می‌زند و از من می‌خواهد تا از بی‌مسئولیتی آموزش و پرورشی‌ها بنویسم: «چرا باید ساعت 12 حرکت می‌کردن؟ چه کسی اجازه حرکت رو توی اون ساعت داده بود. خواهر من چه گناهی داشت. مسئولان چرا نمی‌یان به ما توضیح بدن چی شده که اتوبوس چپ کرده؟ هیچ‌کس براش مهم نبود. فقط به حال مصدومان رسیدن. خواهرم کیف و کتاب خریده بود. کتاب‌هاش رو جلد کرده بود می‌خواست مهر بره مدرسه...»

گریان و بی‌تاب ادامه می‌دهد: «چند ماه دیگه عروسیم بود؛ رفته بود کلاس حنا می‌خواست دستم رو حنا بزنه خدا با ما چه کردی؟ ساعت 4تصادف میشه ساعت 9 جرثقیل می‌یاد تا اتوبوس رو بلند کنه. بچه‌ها می‌گن مهرنوش نیم ساعت زیر اتوبوس کمک می‌خواست کسی نتونست کمک کنه جونش در رفت. رفتیم داراب از هر مسئولی پرسیدیم چرا این اتفاق افتاد کسی جواب نمی‌داد انگار نه انگار خواهرم مرده. تازه وقتی بردن برای شناسایی؛ پدرم اصلاً نتونست مهرنوش رو شناسایی کنه آنقدر صورت‌ها زخمی شده بود که قابل شناسایی هم نبودن ما خودمون مهرنوش را با 4 نفر اشتباه گرفتیم.»

خانه محدثه شب راه

راهی خانه محدثه در شهسوار میناب می‌شوم. روستایی دورافتاده که محدثه به همراه پدربزرگ و مادربزرگش زندگی می‌کنه. در این روستا تا نام خانوادگی شب‌راه را از بومی‌ها می‌پرسم سری تکان می‌دهند و آهی می‌کشند: نرسیده به بن‌بست خاکی خونه محدثه است. به خانه سیمانی که پیرمردی سن و سال‌دار جلو درش نشسته است، با دست اشاره می‌کند که داخل شوم. همین‌که وارد می‌شوم چند زن سن و سال‌دار دور و برم را می‌گیرند و می‌گویند: شما از کجا آمدید: «شما دکترین؟ شما از محدثه خبر دارین. معلمین؟» عمه‌های محدثه از بندرعباس به شهسوار آمده‌اند تا از حال و روز برادرزاده باخبر شوند. یکی‌شان محکم دستهایم را می‌گیرد و داد می‌زند: «تو رو خدا کمکم کنید بد زخمی خوردیم. دست و پای برادرزاده‌ام قطع شده. نه دست داره نه پا... چیکار کنیم. شما می‌تونید صحبت کنید که دست و پای برادرزاده‌ام رو پیوند بزنند. به کی بگم من هیچ‌کس رو نمی‌شناسم.»

همین‌طور تکرار می‌کند و گریه می‌کند بعضی از جمله‌ها را نمی‌فهمم. با لهجه حرف می‌زند. آرام‌تر که می‌شود گوشه حیاط می‌نشیند و از حال و روز محدثه می‌گوید. برایم می‌گوید محدثه یک ساله بوده که مادرش به خاطر بیماری سرطان سینه جان می‌دهد و محدثه در کنار پدربزرگ و مادربزرگ 17 ساله می‌شود. از روزهای سختی محدثه می‌گوید: «وقتی که بچه بود پدرش زن گرفت و زنش هم قبول نکرد محدثه رو بزرگ کند. محدثه توی همین روستا موند وخیلی سختی کشید. پدرم که مالی نداره با کمک من و بقیه عمه‌هاش درس خوند، می‌خواستیم شوهرش بدیم اما موافقت نمی‌کرد، می‌گفت می‌خوام درس بخونم دکتر بشم، علوم تجربی می‌خواست بخونه. ای کاش شوهرش داده بودیم، درس بدبختمون کرد. درس خوندنش هم کلی هزینه داشت. باباش راننده تاکسی هست اینجا که کار نیست. یک وقت‌هایی پول داشت خیلی وقت‌ها هم نداشت. من پول می‌دادم خاله‌هاش پول می‌دادن. بابام پول یارانه رو می‌گرفت تا محدثه درس بخونه.»

هنوز وضعیت مصدومیت محدثه روشن نشده است. یک دست و یک پایش قطع شده و پدرش به بیمارستان داراب رفته. پزشکان از او خواسته‌اند رضایت بدهد تا به دلیل جراحت شدید پای محدثه را هم قطع کنند اما هنوز رضایت نداده. سرنوشت دختری بدون دست و پا در روستایی دورافتاده چه خواهد شد؟ مسئولان حواسشان هست؟

کد خبر: 198524تاریخ: 1396/6/13

http://www.iran-newspaper.com/newspaper/BlockPrint/198524

--------------------------------------------------------

از توئیت های هدی هاشمی خبرنگار روزنامه ایران

هدی هاشمی: ‏اينجا هم خانه محدثه است دانش اموزي كه در اردو دانش اموزي دست و پايش را قطع كردن يكساله بود مادرش ميميرد و در روستايي با پدربزرگ زندگي ميكند

‏اينجا خانه شيوا مبيني است دانش اموزي كه در اردو دانش اموزي جان دادپدر دو اتاق كوچك با پول كارگري براي فرزندانشان ساخته دواتاق سيماني ٦ متري

 ‏پدر شيوا مبيني جان بأخته اردو دانش اموزي: مسولان اموزش و پرورش ٥صبح امدن دم خونه ام و گفتن امضا بده كه دخترت رضايت نامه داشت ٨ميليون ميديم

 ‏عمه محدثه دانش اموزي كه دست و پايش قطع شده گفت كه بخاطر فقر ميخواستيم شوهرش بديم اماگفت درس ميخوانم وكمك خرج ميشم حالا بي دست و پاچيكاركنيم

 ‏خواهرمهرنوش يكي ديگه ازدانش اموز كشته شد ميگه خواهرش جون داد تصادف ساعت ٥بودجرثقيل ساعت ٨مياد بچهاصدا كمك مهرنوش ميشنيدن كه نيم ساعته قطع شد

 دهقان معاون دانش اموزي ميگه فضا انقدر به ضرر وزير هست كه نبايد عليه اش مطلب بنويسد اقا بچه هاي مردم رو كشتين ميفهمين

 ‏بندرعباسم براي پيگيري حال خانوادهاي دانش اموزان كشته شده در اردو همشون فقيرند و ندار .اموزش و پرورش هم ميخواد با ٨ميليون خونوادهارو بخره

-------------------------------------------------------------

ده روز و دو چالش مهم  فرا روی وزیر

 

بهنام محمدی  آموزگار و فعال صنفی فارس

چالش اول:

گزینش معلمان از قد و قواره گرفته تا نازایی زنان و لهجه معلمان‌ و بخصوص شب ادراری های کودکانه!!!

چالش دوم : سانحه ی مرگبار دانش آموزان نخبه هرمزگانی در مسیر شیراز

چالش اول  آن چنان کارشناسی شده بود که در عرض چند ساعت بعد از انتشار به خاطر عکس العمل کارشناسان تعلیم و تربیت و رسانه های آزاد معلمان از سایت وزارت آموزش و پرورش ناپدید شد

و چالش دوم جناب وزیر؛ چنان غم انگیز و درد اور بود که یکباره حادثه های شین اباد ،پلاسکو، اتوبوس سربازان ، محسن حججی نابغه استقامت و مریم میرزاخانی نابغه ریاضی را از جلوی دیدگانمان عبور داد.....

سوال؟؟؟

 چرا اتوبوس در مناطق گرمسیری باید شب هنگام با راننده های خسته و جاده های غیر استاندارد مسیر را طی کند ؟

مگر اتوبوس ها در قرن ۲۱مجهز به سیستم سرمایشی  نیستند ؟

آیا کارشناسان که با تفکرات عهد بوقی در شورای عالی اموزش و پرورش نشسته اند و تز می دهند با تکونولوژی روز آشنا نیستند که این گونه با جان آینده سازان این مملکت بازی می کنند؟

آیا فرزندان نابغه‌ی  این آب و‌خاک‌ ارزش  انتقال با هواپیما را ندارند ؟

قیمت جان بیشتر است یا بلیط هواپیما ؟؟

واضح بفرمایید البته نفرمایید که پول نیست چون همین فضای مجازی دست خیلی ها را  رو کرده است .....

هنوز داغ مریم میرزا خانی نابغه  ریاضی که به همراه دیگر جوانان نابغه در سفر به اهواز با اتوبوس مرگ را فراموش نکرده ایم که باز هم فوت دختران‌نخبه ی هرمزگانی اعماق وجودمان ‌را سوزاند .... 

جناب بطحایی، وزیر محترم اموزش و پرورش ، اکثر کارشناسان حوزه ی اموزش و پرورش متاسفانه کارشناس نما هستند....

بنده انتظار استعفای شما را ندارم زیرا  که هنوز مهر وزارت شما خشک نشده و  بر اوضاع مسلط نیستید. ولی  معاون پرورشی و رئیس سازمان دانش اموزی که بر اردوها نظارت دارند می توانند حداقل با استعفای خود پاسخ گوی مسوولیت های خود باشند

((بهنام محمدی  آموزگار و فعال صنفی فارس۹۶/۶/۱۱))

........................................................

 

داغ فرزانگان در قلب ایرانیان

«ایران» ابعاد مختلف حادثه تلخ جان باختن دانش آموزان را در تصادف رانندگی جاده داراب بررسی می‌کند

 

هدی هاشمی

 

روزنامه ایران 1396/06/11

باز هم اردوهای دانش‌آموزی حادثه‌آفرین شد و جان تعدادی از فرزندان نخبه این سرزمین را گرفت. این بار حادثه در روستای قلعه بیابان داراب از توابع استان فارس اتفاق افتاد. بامداد روز جمعه 44 دانش‌آموز دختر هرمزگانی می‌رفتند تا آخرین اردوی ملی فرزانگان را در شهر شیراز برگزار کنند اما حوالی ساعت 5 صبح اتوبوس واژگون می‌شود و 7 دانش‌آموز، یک معلم و کمک راننده جان خود را از دست می‌دهند، دو دانش‌آموز قطع عضو و دو دانش‌آموز هم قطع نخاع می‌شوند. در سال‌های گذشته تصادف اتوبوس جان عده زیادی از دانش‌آموزان و دانشجویان نخبه کشور را گرفته است که ماجرای تصادف اتوبوس حامل مریم میرزاخانی و دانشجویان دانشگاه صنعتی شریف یکی از مشهورترین آنهاست؛ در آن حادثه 6 نفر از نخبگان ریاضی کشور کشته شدند.

وزیر آموزش و پرورش در نخستین واکنش به خبر واژگونی اتوبوس دختران هرمزگانی در توئیترش نوشت: «پدرانه با خانواده‌های داغدار همدردم. همان ساعات اولیه دستورات لازم را برای بررسی و پیگیری وضعیت دانش‌آموزان دادم و به داراب می‌روم. »علاوه بر وزیر آموزش و پرورش، قائم مقام وزیر بهداشت و چند نماینده مجلس نیز عازم داراب شدند تا از نزدیک موضوع را بررسی کنند. اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهوری هم این مصیبت غمبار را به ملت ایران و مردم شریف استان هرمزگان تسلیت گفت و تأکید کرد:از مسئولان ذیربط بخصوص وزرای محترم آموزش و پرورش، راه و شهرسازی و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی می‌خواهم ضمن رسیدگی فوری به وضعیت آسیب‌دیدگان و مصدومان با بررسی دقیق علت بروز این حادثه ناگوار، در اسرع وقت نتیجه را به اطلاع مردم برسانند. همچنین استاندار هرمزگان امروز، شنبه را عزای عمومی اعلام کرد و رضا صادقی خواننده مطرح کشورمان، کنسرت امشب خود در بندرعباس را برای همدردی با خانواده دانش‌آموزان در سانحه تصادف جاده داراب لغو کرد.

درباره منشأ این حادثه گمانه‌های زیادی مطرح شده است. برخی اعلام کردند راننده خواب آلود بوده و برخی دیگر هم به نقص فنی ماشین اشاره کردند اما زینب جعفری دانش‌آموز سوم دبیرستان که جزو مسافران این اتوبوس بود روایت دیگری از ماجرا دارد. او به خبرنگار «ایران»می‌گوید:«قرار بود به شیراز برسیم تا در اردوی توانمندسازی دانش‌آموزان که به صورت کشوری برگزار می‌شد، شرکت کنیم.ما ساعت 11:30 از بندرعباس حرکت کردیم، ساعت 3 صبح بود که اتوبوس نگه داشته بود تا هر کسی چیزی می‌خواهد بخرد. من با چند نفر از همکلاسی‌ها پیاده شدم، کیک و کلوچه خریدیم وبرگشتیم. بچه‌ها سروصدا می‌کردند، می‌گفتند و می‌خندیدند. خانم معلم مدام بلند می‌گفت بچه‌ها ساکت باشید آقای راننده حواسش پرت می‌شود. من بی‌توجه به بقیه بچه‌ها خوابیدم یکدفعه با صدای جیغ بچه‌ها از خواب بیدار شدم و دوباره بیهوش شدم و نفهمیدم چه شد. چند دقیقه بعد به هوش آمدم و دیدم بچه‌ها داشتن بعضی از دوستانم رو از پنجره بیرون می‌کشیدند. خودم رو از پنجره شکسته شده بیرون کشیدم؛ ماشین‌های زیادی توی جاده نگه داشتند و به ما کمک کردند حدود یک ربع بعد اورژانس رسید.»

زینب بغض می‌کند و ادامه می‌دهد: هنوز نمی‌دانم کدام یک از دوستانم را از دست داده ام اما قبل رفتن اصلاً فکر نمی‌کردیم که ماشین چپ کند. با هم قول و قرار گذاشته بودیم که حسابی در این 4 روز خوش بگذرانیم. اما حیف؛ نشد.» در سوی دیگر هم خانواده این دانش‌آموزان بودند که به محض اطلاع از حادثه خودشان را به بیمارستان داراب رساندند.پدر زهرا ارجمند در گفت‌و‌گو با خبرنگار «ایران» می‌گوید: «خدا رو شکر که فرزند من زنده است. فقط پایش صدمه دیده است و نفس می‌کشد. اینجا پدران و مادرانی هستند که فقط جیغ می‌زنند و به مسئولان آموزشی می‌گویند چطور بچه‌شان را صحیح و سالم راهی کردند و حالا باید جنازه‌شان را تحویل بگیرند. وضعیت اینجا اصلاً خوب نیست و خانواده‌ها در شوک هستند که چرا باید این اتفاق بیفتد.» همین انتقادات از اردوهای دانش‌آموزی نه تنها صدای خانواده‌ها بلکه صدای مسئولان را هم در آورده است. انصاری نماینده مردم داراب در مجلس شورای اسلامی در این باره به خبرنگار «ایران» می‌گوید: «مسئولان آموزش و پرورش مسئول مرگ دانش‌آموزان هستند. آنها در اجرای آیین نامه اردوهای دانش‌آموزی کوتاهی کردند. یک بار برای همیشه باید با این وزارتخانه برخورد جدی شود تا کی می‌خواهند جان دانش‌آموزان را این چنین در خطر قرار دهند.درباره منشأ این حادثه دو سؤال مطرح است؛ اول اینکه چرا نیمه شب اتوبوس راهی شیراز شده است و موضوع دیگر اینکه اتوبوس 44 دانش‌آموز را منتقل می‌کرده. باید دید گنجایش اتوبوس چقدر بوده آنطور که من پیگیری کردم این اتوبوس گنجایش این همه دانش‌آموز را نداشته است.»

وی با اشاره به اینکه انتظار ما این است که حداقل وزیر نسبت به این موضوع پاسخگو باشد توضیح می‌دهد: به شخصه خودم پیگیر موضوع می‌شوم که در جاده‌ای که بیشترین تلفات جاده‌ای را دارد چرا باید 44 دانش‌آموز 14 تا 17 ساله را نیمه شب حرکت داد. کجای آیین نامه نوشته شده شما دختران دبیرستانی را نیمه شب راهی کنید. ساعت 12 اتوبوس حرکت می‌کند و ساعت 5 صبح سانحه اتفاق می‌افتد. در استان داراب تجهیزات امداد و نجات به خوبی وجود ندارد برای همین مصدومان با مشکلات تجهیزات پزشکی روبه‌رو بودند. باید بگویم متأسفانه شهرستان داراب فاقد اورژانس هوایی است. اگر ما اورژانس هوایی داشتیم تعداد کشته شدگان کمتر از این بود.

 دهقان معاون سازمان دانش‌آموزی هم درباره حرکت شبانه اتوبوس به «ایران» می‌گوید: بر اساس آیین نامه اردوهای دانش‌آموزی 5 استان اجازه شب رو بودن را دارند. هرمزگان، سیستان و بلوچستان، بوشهر، کرمان و خوزستان منعی برای حرکت در شب  ندارند.اما اینکه چه ساعتی حرکت کنند در اختیار شورای برنامه‌ریزی سازمان دانش‌آموزی است.

آیین‌نامه دقیق و جامع اردوهای دانش‌آموزشی تدوین شود

این نخستین باری نیست که دانش‌آموزان و دانشجویان در قالب اردوهای دانش‌آموزی دچار حادثه می‌شوند. بنابر گزارش‌های مطرح شده از سال ۱۳۸۶ تاکنون بیش از صد دانش‌آموز جان خود را از دست داده‌اند. پرتلفات‌ترین این حوادث در مهر ماه سال 91 اتفاق افتاد در جریان این حادثه 26 دانش‌آموز دختر مقطع دوم ‌دبیرستان اهل بروجن جان دادند و ۲۳ دانش‌آموز دیگر زخمی شدند.

اتوبوس‌های «راهیان نور» البته پرتلفات‌تر از اردوهای دیگر دانش‌آموزی و دانشجویی بودند: ۲۵ اسفند ۸۶ در اثر تصادف یک دستگاه اتوبوس کاروان راهیان نور در استان خوزستان ۲۲ نفر کشته شدند. کمتر از دو هفته پس از این حادثه، یعنی در تاریخ ۶ فروردین ۸۷، واژگونی یک دستگاه اتوبوس جان ۲۷ دانش‌آموز دیگر را گرفت. در تاریخ ۱۵ بهمن ۹۰ تصادف اتوبوس راهیان نور در حوالی بروجرد، منجر به کشته شدن ۳ دانش‌آموز و زخمی‌شدن ۱۳ دانش‌آموز دیگر شد.16 بهمن ۹۰ تصادف اتوبوس دانش‌آموزان دختر استان خراسان رضوی در حوالی بروجرد، منجر به کشته شدن ۳ دانش‌آموز و جراحت شدید ۱۳ نفر از دانش‌آموزان و مربیان و مسئولان این اتوبوس شد.  اینها تنها بخشی از آمار حوادث اردوهای دانش‌آموزی است. موضوعی که باعث شده حالا خیلی‌ها به آیین نامه اردوهای دانش‌آموزی انتقاد کنند و خواستار بازنگری آن شوند. داوود محمدی عضو کمیسیون آموزش مجلس شورای اسلامی در این باره می‌گوید: قطعاً آیین نامه اردوهای دانش‌آموزی بازنگری می‌شود. این چنین نمی‌شود که آموزش و پرورش بخواهد عده‌ای دانش‌آموز را هر ساله به بهانه اردو به شهرهای مختلف ببرد و در نهایت خانواده هایشان خبر مرگ آنها را بشنوند. آقایان باید درباره این اتفاق به مجلس توضیح دهند. در سوی دیگر فاطمه سعیدی عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس بر این باور است: طی تماس با وزیر آموزش و پرورش درخواست شد تا آیین‌نامه اردوهای دانش‌آموزی تدوین شود. مسأله اول این است که اصلاً چرا به گونه‌ای برنامه‌ریزی شده که اتوبوس حامل دانش‌آموزان نیمه شب در جاده باشد؟ فاصله دو استان هرمزگان و فارس به شکلی است که با ذره‌ای تدبیر می‌توانستند دانش‌آموزان را در طول روز که خطر وقوع حادثه کمتر است راهی مقصد کنند.

 

مرگ تلخ 9 دانش آموز نخبه هرمزگانی در حادثه واژگونی اتوبوس

جمعه سیاه

گروه حوادث / شمار قربانیان حادثه دلخراش رانندگی اتوبوس حامل دختر ان دانش‌آموز دوره راهنمایی اهل استان هرمزگان که برای شرکت در اردوی ملی نخبگان و فرزانگان راهی شیراز بودند در حالی به 9 نفر رسید که حال تعدادی از 34 مجروح نیز بشدت وخیم اعلام شده است.

 

به گزارش خبرنگار حوادث «ایران» این اتوبوس با 45 سرنشین و راننده سحرگاه دیروز -حدود ساعت چهار بامداد- در جاده بندرعباس، نزدیکی جنت‌شهر داراب واژگون شد که طبق بررسی‌های مقدماتی پلیس، خواب‌آلودگی راننده علت واژگونی ارابه مرگ بوده است. 11 نفر از دختران ، سرپرست آنها و کمک راننده کشته و 34 نفر دیگر نیز مجروح شدند که حال تعدادی از مجروحان وخیم اعلام شده است. اتوبوس حامل این دختران دانش‌آموز از رودان و میناب راهی شیراز شده بود که این حادثه هولناک رخ داد.براساس اعلام اورژانس استان فارس، پس از اعلام این واقعه هولناک و در حالی که کشته‌ها و مجروحان در میان اتوبوس درهم کوبیده مانده بودند 10 دستگاه آمبولانس اورژانس و پنج دستگاه آمبولانس هلال‌احمر به همراه امدادگران آتش‌نشانی به محل حادثه اعزام شدند و با بیرون کشیدن دختران مجروح که 34 نفر بودند همگی مجروحان به بیمارستان‌ها انتقال یافتند. چهار دختر مصدوم هم به علت شدت جراحات و شکستگی دست و پا با سه فروند بالگرد اورژانس هوایی شهرهای شیراز، جهرم و لارستان به بیمارستانی در شیراز منتقل شدند.به گفته امدادگران 9 نفر در محل جان سپرده بودند و حال چند نفر از زخمی‌ها هم وخیم است.مدیر کل بحران استانداری فارس هم دیروز اعلام کرد: 13 نفر از دختران دانش‌آموز در بیمارستان بستری هستند که چهار نفرشان حال نامناسبی دارند. به گفته منابع آگاه، 120 دانش‌آموز هرمزگانی با 3 دستگاه اتوبوس برای شرکت در مسابقات نخبگان و فرزانگان با سه اتوبوس راهی شیراز بودند که این فاجعه خونین رقم خورد.رئیس پلیس‌راه کشور نیز گفت: اتوبوس ولوو حادثه دیده مجهز به سامانه «سپهتن» -سامانه نظارت و پایش تردد ناوگان حمل و نقل عمومی- بود که براساس اطلاعات این سامانه سرعت اتوبوس در لحظه تصادف 86 کیلومتر بر ساعت و مجاز بوده است.وی افزود: راننده این اتوبوس حدود یک ساعت و نیم قبل از حادثه، رانندگی را آغاز کرده بود ولی به نظر می‌رسد پیش از حادثه استراحت لازم را نداشته است.وی گفت: برابر اطلاعات سامانه «سپهتن» راننده و خودرو پیش از این تخلف نداشته‌اند اما برابر اطلاعات دریافتی، اتوبوس به دلیل خستگی و خواب‌آلودگی راننده به پایه فلزی کنار جاده برخورد کرده و پس از آن به یک طرف واژگون شده است که همین شدت برخورد موجب مرگ سرنشینان و مجروح شدن 34 نفر در زمان وقوع حادثه شده است.

دستگیری راننده

فرماندار داراب نیز از دستگیری راننده مورد نظر خبر داد و گفت علت دقیق حادثه هنوز از سوی پلیس‌راه اعلام نشده است.

رسیدگی فوری قضایی به ماجرای اتوبوس مرگ

رئیس کل دادگستری استان فارس نیز دستور تشکیل پرونده و رسیدگی سریع و انجام اقدامات قانونی درخصوص حادثه مرگبار اتوبوس دانش‌آموزان را صادر کرد.

علی القاصی ضمن تسلیت به خانواده درگذشتگان حادثه تلخ تصادف اتوبوس دانش‌آموزان گفت: بلافاصله پس ازدریافت این خبرتأثربرانگیز، دستوراتی در راستای تشکیل پرونده و تکمیل تحقیقات با قید فوریت در خصوص بررسی علل این حادثه صادرشد. همچنین دو اتوبوس دیگر حامل دانش‌آموزان با هماهنگی مسئولان حوزه‌های قضایی همجوار و با مشایعت پلیس راه به استان هرمزگان بازگشتند.علی القاصی با بیان اینکه 5 نفر از مصدومان با اورژانس هوایی به شیراز اعزام شده‌اند از عیادت و بررسی آخرین وضعیت مصدومان حادثه در بیمارستان توسط مسئولان قضایی شهرستان خبر داد و ضمن تأکید بر درمان سریع حادثه دیدگان افزود: در خصوص متوفیان حادثه نیز تأکیدات لازم در راستای تسریع اقدامات قانونی، احراز هویت، بررسی علل فوت و تحویل اجساد به خانواده‌ها ابلاغ شده است.وی همچنین از بازداشت راننده اتوبوس به دستور دادستان شهرستان داراب خبر داد و تصریح کرد: دستور انجام تست مرفین والکل نیز صادر شده است.رئیس کل دادگستری استان فارس با تأکید بر رسیدگی سریع به پرونده قضایی این تصادف و شناسایی مقصر یا مقصرین و علل وقوع این حادثه دستور بررسی وضعیت بیمه خودرو و دانش‌آموزان را نیزصادر کرد.وی با اشاره به اینکه صدور مجوز حرکت در شب از سوی مسئولان مربوطه اقدام اشتباهی بوده است ،گفت: پس از کارشناسی میزان تقصیر هر یک از مقصران حادثه به صورت دقیق اعلام خواهد شد.

سفر استاندار هرمزگان و مسئولان به داراب

دکترجاسم جادری استاندار هرمزگان،دانش هاشمی‌پور مدیرکل آموزش و پرورش و احمد مرادی نماینده مردم هرمزگان در مجلس نیز دیروز برای بررسی وضعیت مصدومان حادثه واژگونی اتوبوس دانش‌آموزان به داراب رفتند.

استاندار هرمزگان ضمن ابراز تأسف از این حادثه غم‌انگیز گفت: مراسم تشییع هفت دانش‌آموز و مربی‌شان شنبه عصر در بندرعباس انجام می‌شود و سپس پیکر هر دانش‌آموز به شهر خود منتقل خواهد شد. همچنین روز شنبه در استان عزای عمومی اعلام شده است.

 قطع عضو و قطع نخاع

 4 دانش‌آموز

معاون عملیات سازمان اورژانس کشور هم در تشریح آخرین روند وضعیت مصدومان حادثه از قطع عضو، قطع نخاع و عمل جراحی 9 نفر از دانش‌آموزان هرمزگانی در حادثه محور داراب- بندرعباس خبر داد. حسن نوری اظهار کرد: به‌طور کلی 34 مصدوم این حادثه به بیمارستان امام‌حسن(ع) داراب  انتقال یافتند که 5 تن توسط اورژانس هوایی به شیراز انتقال یافتند که خوشبختانه وضعیت بالینی همه مصدومان مساعد بوده و در بیمارستان‌ها تحت درمان هستند.وی افزود: متأسفانه دو نفر از مصدومان منتقل شده به بیمارستان‌ داراب یکی از اندام‌های خود را از دست دادند به‌طوری که یکی از مصدومان اندام فوقانی و دیگری اندام تحتانی خود را از دست داده و دچار قطع عضو شدند. براساس آخرین گزارش‌ها دو نفر از دانش‌آموزان مصدوم دچار قطع نخاع شدند و پنج نفر دیگر از مصدومان نیز تحت عمل جراحی قرار گرفتند. نوری در مورد آمار متناقض هر یک از دستگاه‌ها در مورد تعداد کشته‌شدگان این حادثه نیز گفت: با توجه به اینکه اجساد برخی افراد بشدت آسیب دیده بود امکان شناسایی وجود نداشت به همین دلیل براساس آخرین گزارش‌ها، پزشکی قانونی تا بعدازظهر دیروز مرگ 9 نفر را تأیید کرد.

 

 

...........................................................

واژگونی اتوبوس؛ این‌بار هرمزگان؛ دختران دبیرستانی ممتاز

 

آساره کیانی‪

 

 «تابستان بود، شب بود، گرم بود و اتوبوس‌ها یکی یکی چپ می‌شدند»؛ آن‌هایی که زنده مانده‌اند می‌توانند انشای مهرماه خود با موضع کلیشه‌ای «تابستان خود را چگونه گذراندید»، این‌طور آغاز کنند.

ساعت 3 و 58 دقیقه است؛ این‌جا محور داراب- بندرعباس است و هنوزچراغ‌های روستای «قلعه‌بیابان» معلوم‌نشده؛ اتوبوس دختران دانش‌آموز هرمزگانی از دور نزدیک می‌شود و از این‌جا به بعدش یکی یکی صندلی‌های کلاس، خالی می‌شوند و یک عده هم دیگر نمی‌توانند مثل قبل با جسم سالم، توی کلاس حاضر شوند.

صورت‌هایشان در عکس تار قبل از اعزام، درست معلوم نیست؛ اما برق چشم‌ها معلوم است؛«اعزام مربیان و اعضای پیشتازان فرزانگان سازمان دانش‌آموزی استان هرمزگان، به اردوی ملی، قطبی فارس، تابستان 96»

سفر در ساعت سه نیمه‌شب؛ خلاف آیین‌نامه نبوده!

خبرها ضدونقیض‌اند؛ عده‌ای می‌گویند 9 دانش‌آموز مُرده‌اند و برخی خبرگزاری‌ها تعداد کشته‌شده‌ها را 11 نفر اعلام می‌کند؛ ۹ کشته ۲۴ زخمی, دوتا قطع عضو؛ این را محمدرضا عالی‌منش، رئیس مرکز اورژانس استان فارس در ارتباط مستقیم با شبکه خبر می‌گوید؛ بعد سردار حمیدی، رییس پلیس راه کشور می‌‌آید روی خط؛ مجری تلویزیون به خستگی و خواب آلودگی راننده اشاره می‌کند و خبری که از دستگیری او حکایت دارد. سردار می‌گوید قاعدتا نباید خواب‌آلوده می‌بود و بعد توضیح می‌دهد که در شهریورماه، ۴۰ درصد تصادفات به علت خستگی و خواب آلودگی اتفاق می‌افتد.

حالا محمد علیگو قائم مقام سازمان دانش‌آموزی می‌آید و در ابتدا ایام عید قربان را تبریک و به خانواده‌های دانش‌آموزان تسلیت می‌گوید. مجری می‌پرسد که «ساعت سه نیمه شب چه زمانی است؟» و او توضیح می‌دهد که «در مناطق گرمسیری آیین‌نامه‌ای که مصوبه شورای عالی آموزش و پرورش است، به دلیل گرمای هوا در آن مناطق، سفرها را برای شب، برنامه‌ریزی کرده»؛ مجری می‌گوید «مثلا اگر ۷ شب بود اتفاقی می‌افتاد! هوا هم خوب می‌شد» و آقای علیگو جواب می‌دهد که «ما گفتیم باید تا چهار بعد از ظهر برسند به ما و این خلاف آیین نامه نبوده»؛ مجری تعجب می‌کند و می‌گوید«از این حرف شما نه تنها من بلکه هیچ‌کس قانع نمی‌شود» بعد تعداد صحیح کشته‌شده‌ها و آسیب‌دیده‌ها را می‌پرسد؛ علیپور می‌گوید «11 نفر جان خود را از دست داده‌اند؛ 9 نفر دانش‌آموز؛یک کمک‌مربی؛ یک کمک‌راننده؛ همه اتوبوس 40 نفر بوده‌اند.»

استیصال در گزارش حادثه

کار دیگر از انتقاد تند و تیز نسبت به خرابی جاده و قدیمی‌بودن وسایل و همه آن‌چه واسطه‌ای برای «رسیدن» شده‌اند، گذشته، دیگر انگشتان، توان سرچ روی دکمه‌های کیبورد برای بیرون‌آوردن آمار جاده‌های خطرناک کشور را ندارند؛ می‌گویی که چه مسئولان ذی‌ربط یا بی‌ربط را بگویی، و بعد هم چند مورد دیگر از تصادفاتی ذکر کنی که ممکن است دلخراش‌بودن یکی اثر روحی قبلی را خثی کند؛

دلسوزی برای 9 دانش‌آموز دختری که داشتند می‌رفتند اردوی فرزانگان اما بدن‌های له‌شده‌شان را با عرض تسلیت تقدیم خانواده‌هایشان کردند. از ده‌ها سربازی که تابستان سال گذشته توی اتوبوس مُردند، بیشتر اگر نباشد، کمتر نیست.

استیصال در نوشتن گزارش، به دلیل عدم تاثیر و اطمینان در تکرار حادثه، تا جایی پیش می‌رود که یک روزنامه‌نگار، به بی‌فایده نوشته‌های خود اعتراف کند؛ کارعبثی که هیچ تاثیری در بازگشت به زندگی ندارد.

ستاره‌های گرمسیری

حالا مسئولان و فعالان همه حقوق، یکی یکی، در صفحه‌های تلگرام، توئیتر و اینستاگرام خود از دختران هرمزگانی یاد می‌کنند؛ آن‌ها عکس اتوبوس له‌شده‌ای را توی صفحه های خود می‌گذارند؛ و با عنوان پرپرشده از دختران یاد می‌کنند؛ دخترانی حرف مادرهایشان را گوش کردند که مواظب خود باشد اما(متاسفانه) از آن‌ها مواظبت نشد.

وزیر، پدر می‌شود و می‌گوید که پدرانه با خانواده‌های داغدار همدرد است همان ساعات اولیه دستور پیگیری‌های لازم را داده و دارد به داراب می‌رود.

حالا یک اتوبوس توی یک دره سبز افتاده؛ آمده بودند اردو؛ درسشان هم خوب بوده و شاگرد ممتاز هم بوده‌اند؛ باید کمی راجع به می‌توان بدی جاده ها و قراضگی ماشین را تحقیق کرد.

دختران در شب مردند؛ زیر سوی ستاره‌ها؛ نرسیده به روستای«قلعه بیابان»؛ با خودت فکر می کنی شب‌ها چطور می‌خواهی بخوابی اگر می‌توانستی از دخترها مراقبت کنی و نکرده‌ای؟

برگرفته از:«همدلی»

11 شهریور 1396 

http://www.hamdelidaily.ir/?newsid=36757

.......................................................................

اردوهای بی‌بازگشت

 

بررسی حوادثی که در ٢٠ سال گذشته برای دانش‌آموزان ایرانی اتفاق افتاد

 

شهرزاد همتی

 

 نه یک‌بار و دوبار و سه‌بار، حداقل هر دو، سه سال یک‌بار خبر واژگونی اتوبوس حامل دانش‌آموزان، یا غرق‌شدنشان در استخر و دریا به گوشمان می‌رسد؛ اردوهای دانش‌آموزی‌ای که انگار بدون کمترین برنامه مدونی دانش‌آموزان بی‌گناه را به قربانگاه می‌برند. رفتن به اردوی دانش‌آموزی به چه قیمتی؟ به قیمت جان ٩ دختر بی‌گناه که وقت سنگین‌شدن چشم‌هایشان که از ذوق سفر شاید دو روز روی هم نرفته بود، از پنجره اتوبوس در نیمه‌های شب به بیرون پرت می‌شوند و تمام...، به قیمت نشستن تا ابد روی ویلچر و چشم‌های غمگین مسئولان و تسلیت‌های بی‌اثری که روی صفحات اینستاگرام و توییترشان جا خوش می‌کند و عکس‌های یادگاری و خبری از رفتنشان به بیمارستان و مراسم ختم و... درس‌خواندن به چه قیمتی؟ به قیمت یادگارماندن پوست‌های سوخته و دست‌های ازبین‌رفته دختران شین‌آبادی، به قیمت مقنعه‌های روی‌آب‌مانده دخترانی که در حادثه استخر پارک شهر جان دادند... یا به قیمت جنازه‌های کنار هم صف‌کشیده دانش‌آموزان بروجنی که قربانی خواب‌آلودگی راننده شدند؟

دیروز، حوالی چهار صبح دخترکان دارابی که نام فرزانه و تیزهوش و کنجکاو را یدک می‌کشیدند، در راه سفر به هرمزگان، اتوبوسشان منحرف شده و از پنجره به بیرون پرتاب می‌شوند. تا لحظه نگارش این خبر، مرگ ٩ نفر و قطع‌نخاع دو نفر و قطع عضو سه نفر قطعی شده است. دخترکانی که می‌توانستند سرمایه باشند، می‌توانستند روزی مثل مریم میرزاخانی بدرخشند، خیلی زودتر از آنچه آرزویش را داشتند، بدون رفتن به دانشگاه، اصلا بدون زندگی‌کردن، تباه شدند. سهمشان به‌جای دانشگاه‌های درجه‌یک کشور، سینه قبرستان شد و ویلچر و زمین‌گیری. آیا کسی جوابگو خواهد بود تا این اتفاق‌ها باز هم نیفتد؟ دیه آنها پرداخت می‌شود و یک هفته بعد همه‌چیز فراموش می‌شود، اما این زخم تا ابد برای آنهایی که از بینشان زنده مانده‌اند و خانواده‌هایشان باقی خواهد ماند؛ خانواده‌ها و بازمانده‌هایی که هیچ‌وقت مثل روز اول نخواهند شد.

هر چندسال یک‌بار، شنیدن خبر واژگونی اتوبوس دانش‌آموزان راهیان نور برایمان عادی شده، هربار که اتوبوسی به دره می‌افتد، داغ نخبگان المپیادی ایران دوباره به جانمان می‌دود. در این گزارش، این حوادث را با هم مرور می‌کنیم؛ حوادثی که از شمارش خارج شده‌اند و قطعا از نوشتن در تمامی صفحات روزنامه نیز بیشترند، اما مرور چند مورد از این حوادث حداقل به ما یادآوری می‌کند که در ٢٠ سال گذشته هرگز از اشتباهاتمان درس نگرفته‌ایم.

سقوط اتوبوس نخبگان ریاضی دانشگاه شریف به دره

زمستان ٧٦ هنوز هم جزء خاطره‌های تلخ است. در حادثه‌ای که برای اتوبوس حامل دانشجویان ریاضی شرکت‌کننده در بیست‌ودومین دوره مسابقات ریاضی دانشجویی که از اهواز راهی تهران بود، اتفاق افتاد، این اتوبوس به دره سقوط کرد و در آن شش نفر از دانشجویان نخبه ریاضی دانشگاه صنعتی شریف شامل آرمان بهرامیان، رضا صادقی (برنده دو مدال طلای المپیاد جهانی)، علیرضا سایه‌بان، علی حیدری، فرید کابلی، مجتبی مهرآبادی و مرتضی رضایی؛ دانشجوی دانشگاه تهران که اغلب از برگزیدگان المپیادهای ملی و بین‌المللی ریاضی بودند در اوج بالندگی و شکوفایی علمی، جان باختند. اتوبوسی که مریم میرزاخانی نیز در آن بود و از آن حادثه جان سالم به‌در برد. البته این تنها حادثه اسفند ٧٦ نبود. درست روز ٢٧ اسفند سال ٧٦، یعنی فردای اتفاقی که برای دانشجویان شریف افتاد، اتوبوس شامل دختران مدرسه شاهد که از مناطق جنگی بازمی‌گشتند، واژگون شد و ١٠ دختر در این سانحه درگذشتند.

راهیان نوری که به خانه برنگشتند

به گفته مسئولان اردوهای راهیان نور، حداقل سالانه پنج ‌میلیون نفر به مناطق جنگی و اردوی راهیان نور سفر می‌کنند. آماری از سهم دانش‌آموزی وجود ندارد، اما می‌شود تخمین زد که حداقل ٧٠ درصد این سفرها در اردوهای دانش‌آموزی جا می‌گیرد. در تمام این سال‌ها سفرهایی از راهیان نور بی‌بازگشت بوده. شاید یکی از تلخ‌ترین این سفرها مربوط به سال ٩١ باشد. شامگاه جمعه، ۲۸ مهر ۱۳۹۱، اتوبوس حامل دختران بروجنی، بر اثر بارندگی و انحراف از مسیر، به کوه خورد و به دره سقوط کرد. این اتوبوس در حال بازگشت از خوزستان به استان چهارمحال‌وبختیاری بود. مجموعا ۲۹ نفر در این سانحه کشته شدند که راننده اتوبوس و دو معلم نیز در میان‌ آنها بودند. شهریورماه همان سال نیز در حادثه‌ای دیگر واژگونی یک دستگاه اتوبوس حامل زائران کربلا در نزدیکی شهر شیراز که در مسیر بازگشت به هرمزگان بود، موجب مرگ ۲۱ نفر از سرنشینان این اتوبوس شد. بررسی آماری سفرهای راهیان نور از سال ٨٦ تا ٩١ نشان می‌دهد در این پنج سال حداقل صد دانش‌آموز در این سفرها از دست رفته‌اند؛ مسئله‌ای که هربار به دلایلی  مسکوت باقی می‌ماند و البته مسئولان مربوطه حتی حاضر نیستند برنامه‌ای مدون برای این سفرها تنظیم کنند تا شاهد آسیب‌دیدن دانش‌آموزان نباشیم. با یک جست‌وجوی اینترنتی می‌شود آمار تقریبا مشخصی از حوادث راهیان نور به دست آورد که با هم آنها را مرور می‌کنیم: ۲۵ اسفند ۱۳۸۶ - در اثر تصادف یک دستگاه اتوبوس کاروان راهیان نور در استان خوزستان ٢٢ نفر کشته شدند. این اتوبوس حامل دانشجویان پسر دانشگاه علمی - کاربردی غیرانتفاعی خیام مشهد بود. شش فروردین ۱۳۸۷ - واژگونی یک دستگاه اتوبوس در استان خوزستان موجب مرگ ٢٧ نفر شد. ١٥ بهمن ۱۳۹۰ - عصر روز شنبه، تصادف اتوبوس دانش‌آموزان دختر استان خراسان‌رضوی در حوالی بروجرد، منجر به کشته‌شدن سه دانش‌آموز و جراحت شدید ۱۳ نفر از دانش‌آموزان و مربیان و مسئولان این اتوبوس شد. ١٦ بهمن ۱۳۹۰- صبح یکشنبه اتوبوس دانش‌آموزان دختر اردبیل در نزدیکی پلدختر استان لرستان واژگون شد و چهار نفر به شدت مجروح شدند. ٢٨ مهر ۱۳۹۱ - واژگونی یک اتوبوس در مسیر اهواز - بروجن، ۲۱ کشته برجا گذاشت. آذر ۱۳۹۱ - اتوبوس راهیان نور دانش‌آموزان سیستان‌وبلوچستانی در محور شیراز به گچساران واژگون شد. این اتوبوس حامل دانش‌آموزان دختر مقطع دوم دبیرستان شهر نیکشهر استان سیستان‌وبلوچستان به سمت مناطق عملیاتی جنوب بود. بر اثر این حادثه ۱۴ نفر زخمی شدند و یک نفر کشته شد. ١٢ آذر سال ٩٥- واژگونی اتوبوس دانش‌آموزان دختر گیلانی که از اردوی راهیان نور باز می‌گشتند، در ورودی شهر همدان سبب مجروح‌شدن سرنشینان شد که ۱۳ نفر از آنها در بیمارستان بستری شدند.

اردوهایی که عزا شدند

اردوهای عزا‌شده دانش‌آموزی کم نیستند. ماجرای غرق‌شدن دختران دانش‌آموز در استخر مصنوعی پارک شهر هنوز در خاطر مانده است. چهاردهم اردیبهشت ٨١، دختران مدرسه طه واقع در شهرک کاروان برای تفریح به پارک شهر رفتند. شش نفر از دختران به همراه قایق‌ران در استخر مصنوعی پارک شهر به علت واژگونی قایق غرق شدند. دخترانی که از منطقه محروم تهران آمده بودند و مادر یکی از آنها گفته بود دخترش برای اولین‌بار به پارک و اردو رفت، هرگز به خانه برنگشت. سه روز بعد حادثه، شهروندان تهران و دانش‌آموزان مدرسه طه بالای استخر پارک شهر حاضر شدند و به احترام دختران استخر را گلباران کردند و بعد همه‌چیز تمام شد. دلیل این حادثه هم سوارشدن ١٧ دانش‌آموز بر قایقی بود که گنجایش چهار نفر را داشت، احتمالا مسئولان مدرسه برای صرفه‌جویی در هزینه، روی جان دخترکان مدرسه قمار کرده بودند. یک سال بعد از این حادثه مدرسه دخترانه ارشاد تهران در منطقه ١١، دختران ممتاز خود را به اردو فرستاد و آنها نیز بر اثر واژگونی اتوبوس از دست رفتند. ٢٤ ساعت بعد جنازه ١٤ دختر ممتاز به خانه بازگشت.

اردیبهشت سال گذشته بود که اتوبوس حامل دانش‌آموزان هنرستان تربیت‌بدنی دخترانه کوثر شهرکرد که از اردوی زیارتی مشهد مقدس در حال بازگشت بود، دچار سانحه شد و دو کشته و ٤٤ مصدوم خروجی آن بود.

اردیبهشت سال جاری نیز اتوبوس دانش‌آموزان پایه چهارم ابتدایی یکی از مدارس شهرستان رباط در بزرگراه یادگار امام‌(ره)، خیابان ایثارگران شمالی واژگون شد و به داخل آب افتاد و بر اثر آن تعدادی از دانش‌آموزان راهی بیمارستان شدند و باید شاکر خداوند بود که این حادثه تلفات جانی در پی نداشت. دلیل حادثه نیز قدیمی‌بودن اتوبوسی عنوان شد که برای اردوی یک مدرسه انتخاب شده بود! اینها فقط بخشی از حوادثی است که در سال‌های گذشته داشته‌ایم. از مرور خاطره دانش‌آموزان شین‌آبادی هم صرف‌نظر کردیم، هنوز زخم‌های عمیق پوست‌های سوخته‌شان، نشانه‌های شین‌آباد است. با مرور همه این اتفاقات، کم‌ارزش‌دانستن جان دانش‌آموزان و نبودن برنامه‌ریزی درست و دقیق برای اردوهای دانش‌آموزی را می‌توان دلیل این اتفاقات دانست. در این میان حوادث سرویس‌های مدرسه را نیز نباید از خاطر برد. مهرماه سال گذشته واژگونی وانت پیکانی که نقش سرویس مدرسه را ایفا می‌کرد، هفت دانش‌آموز مرودشتی را راهی بیمارستان کرد. ١٩ اسفند سال گذشته نیز چهار دانش‌آموز دختر بر اثر سانحه رانندگی در مسیر روستای آپدوم از توابع بخش لاشار نیکشهر جان خود را از دست دادند و یک محصل نیز مجروح شد، سرویس مدرسه آنها نیز وانت پیکان پدر یکی از دانش‌آموزان بود.

احتمالا ماجرای اتوبوس دختران هرمزگانی آخرین اتفاق نیست، هنوز تا دانستن ارزش جان بچه‌های مردم راه زیادی در پیش داریم.

در‌همین‌حال وزیر آموزش‌وپرورش اعلام کرد برای پیگیری بیشتر عازم محل حادثه است. سیدمحمد بطحایی در پیامی توییتری با اعلام همدردی با خانواده‌های حادثه‌دیدگان واژگونی اتوبوس دانش‌آموزان در مسیر داراب - بندرعباس اعلام کرد: «پدرانه با خانواده‌های داغدار هم‌دردم. همان ساعات اولیه دستورات لازم برای بررسی و پیگیری سریع وضعیت دانش‌آموزان هرمزگان را دادم و به داراب می‌روم». علاوه بر او، معاون پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش‌وپرورش نیز ضمن اشاره به سفر خود و وزیر آموزش‌وپرورش به محل حادثه اضافه کرد: با وزیر عازم منطقه هستیم تا از نزدیک در جریان جزئیات قرار بگیریم و متوجه شویم نسبت به کدام بند آیین‌نامه بی‌دقتی صورت گرفته یا اینکه آیین‌نامه اجرا شده و کوتاهی از راننده بوده است. در کلیات آیین‌نامه آمده است که حرکت در شب با رعایت ملاحظاتی به‌ویژه در مناطق جنوبی مشکلی ندارد.

 باید در اتوبوس حداقل دو راننده اصلی حضور داشته باشد و مسائل فنی ماشین حتما بررسی شود. وی ضمن ابراز همدردی با بازماندگان حادثه دلخراش داراب، به مهر گفت: اردو به‌عنوان یک فرصت و موقعیت تربیتی به‌حساب می‌آید. در تمام نظام‌های آموزشی پیشرفته سعی می‌کنند از ظرفیت اردو استفاده کنند و هر موضوعی را در موقعیت مناسب خود آموزش دهند. فیض اضافه کرد: این اردو را سازمان دانش‌آموزی برگزار کرده است که ما با حضور در محل حادثه باید متوجه شویم که آنها طبق آیین‌نامه عمل کرده یا از آن تخطی کرده‌اند.

شرق ـ شماره ۲۹۵۲ -  شنبه ۱۱ شهريور۱۳۹۶

.......................................................................

٧ نفر از دختران نخبه هرمزگاني در حادثه نيمه‌شب جاده شيراز جان باختند

سياهي قصه دختران دريا

يكي از دانش آموزان حادثه‌ديده در گفت‌و‌گو با «اعتماد»: بچه ها همه فرياد مي‌زدند

 خبر مرگ در جاده ها دائما تكرار مي شود ، پيام  همدردي و  قول پيگيري مي دهيم  و دوباره تکرار یک حادثه‌تلخ و ديگر هيچ

 

هديه كيميايي

 

نيمه شب جمعه اتوبوس حامل دختران دانش‌آموزان مدارس فرزانگان هرمزگان در مسير بندرعباس به سمت داراب واژگون شد و ٧ دانش‌آموز، يك سرپرست و كمك راننده در اين حادثه جان باختند. ٢ دانش‌آموزان از ناحيه مهره كمر آسيب ديدند و ٢ دانش‌آموز نيز قطع عضو شدند. همچنين در اين حادثه ٣٤ نفر نيز مجروح شدند. خبر واژگوني را ساعت ٧ صبح در شبكه‌هاي تلويزيوني زيرنويس كردند و خانواده‌ها در جريان حادثه قرار گرفتند. خانواده‌هايي كه شب قبل با هزار لبخند و اميد و آرزو دختران نوجوان‌شان را راهي اتوبوس كردند و براي‌شان موفقيت در اردوي المپياد دانش‌آموزي را آرزو كرده بودند. حالا يكي‌يكي به محل حادثه مي‌رسند و پيكر بي‌جان جگرگوشه‌ي‌شان را مي‌بينند. تصاوير نگاه‌ها و لبخندهاي شب گذشته مقابل چشم‌هاي‌شان مي‌گذرد و اشك مي‌ريزند. ريحانه بيات يكي از دانش‌آموزان مصدوم حادثه كه در بيمارستان داراب بستري است و شاهد مرگ دوستانش بوده در گفت‌وگو با «اعتماد» (خبرنگار محلي در داراب) مي‌گويد: «ما ساعت يازده و نيم از بندرعباس خارج شديم. از همان اول بچه‌ها به راننده گفتند كه ما مي‌خواهيم خوراكي بخريم و بايد جايي جلوي سوپري توقف كنيم. اما راننده به ما گفت چند ساعت ديگر نگه مي‌دارد و ما مي‌توانيم خوراكي‌هايي كه مي‌خواهيم را بخريم. سرپرست‌مان داخل اتوبوس هم به ما گفت ساكت باشيم تا آقاي كمك راننده بتواند استراحت كند و به‌موقع جايش را با راننده عوض كند. ما هم همگي ساكت بوديم، چراغ‌ها هم خاموش بود. نزديكي‌هاي ساعت ٤ نيمه شب ناگهان متوجه شدم اتوبوس كج شده؛ اتوبوس چرخيد و متوقف شد. بچه‌ها شروع كردند به جيغ كشيدن و فرياد زدن. خاك وارد اتوبوس شده بود و همه جا رو گرفته بود. بغل دستي‌ام روي من افتاده بود؛ كمكش كردم بلند شود و خودم هم بلند شدم. آن موقع هنوز نمي‌دانستم دوستانم فوت كردند. فقط ديدم يكي از آنها بدنش از هم باز شده بود. ديگر اجازه ندادند ما آنجا بمانيم از داراب ماشين آوردند و ما به بيمارستان آمديم.» صداي ريحانه پر از اضطراب است. توالي تصاوير حادثه را نمي‌تواند پشت سر هم تعريف كند و مدام ميان حرف‌هايش مكث مي‌كند. هنوز شوك حادثه همراهش است. حالا شايد مدرسه شان را تصور مي‌كند و كلاس‌هايي كه جاي خالي دوستانش خبر از صبحي مي‌دهد كه همگي را با هم برد.

فاطمه معماريان يكي از دانش‌آموزاني كه از بندرعباس براي شركت در اين اردو حاضر شده است هم درباره حادثه به «اعتماد» مي‌گويد: «همه دانش‌آموزان ساعت ٦ بعدازظهر به كانون دانش‌آموزي قدير رفتيم و شام خورديم. آنجا با هم سرودهاي‌مان را تمرين كرديم و برنامه‌هايي كه قرار بود در المپياد داشته باشيم را مرور كرديم. ساعت ١١ شب هم در سه اتوبوس به سمت شيراز راه افتاديم. چندتا از خانواده‌ها از اينكه قرار بود شب راه بيفتيم شكايت داشتند اما در نهايت اعتراض‌شان را پس گرفتند چون به آنها گفتند كه راننده‌هاي ما از آدم‌هاي باسابقه انتخاب شده‌اند و مشكلي پيش نمي‌آيد. مقصد ما اردوگاهي بود كه در نزديكي شهر شيراز قرار داشت. من و دوستم در اتوبوس بيدار بوديم. ساعت ٤ صبح وقتي راننده اتوبوس ما جلوي پمپ گاز ايستاد سرپرست برق‌هاي اتوبوس را روشن كرد و بچه‌ها بيدار شدند. به بچه‌ها گفت كسي شماره تلفن بچه‌هاي اتوبوس نارنجي را دارد؟ انگار آنها را گم كرده بوديم. كسي از آنها شماره نداشت. نيم ساعت بعد به داراب رسيديم و ما را به مسجدي كه در اوايل شهر قرار داشت بردند. بچه‌ها نمازشان را خواندند تا اينكه ساعت ٨ با اتوبوس آمدند دنبال‌مان و ما را به آموزش و پرورش شيراز بردند. آنجا صبحانه‌مان را خورديم و براي سكونت در خوابگاه گروه‌بندي شديم. در اين مدت بچه‌ها از خبرهاي داخل تلگرام تاحدودي در جريان حادثه قرار گرفته بودند ولي هيچ‌كس خبري دقيقي به ما نمي‌داد تا اينكه بعد از اعتراض بچه‌ها سرپرست‌ها به ما گفتند كه چه اتفاقي افتاده است. همان وقت بود كه خبر دادند تلويزيون بندرعباس خبر تصادف را زيرنويس كرده و خانواده‌ها در جريان قرار گرفته‌اند. آن موقع سرپرست‌ها با خانواده بچه‌ها تماس گرفتند و خبر تصادف را دادند.» او در ادامه مي‌گويد: «همين كه سرپرست گفت ٩ نفر فوت شده‌اند سه دانش‌آموز مينابي كه همراه ما بودند حال‌شان بد شد و آنها را هم به بيمارستان بردند. سرپرست از ما خواست كه سوار اتوبوس شويم؛ همه ترسيده بوديم. گفتيم سوار نمي‌شويم. مي‌ترسيديم ما هم تصادف كنيم.» او درباره برگزاري اين المپياد نيز گفت: «من رشته‌ام انساني است و اين نخستين‌باري بود كه در اين المپياد شركت مي‌كردم. هر سال اين المپياد داخل استان خودمان برگزار مي‌شد اما امسال براي نخستين‌بار چند استان نزديك هم را جمع كردند تا اين المپياد برگزار شود.»

٩ دانش‌آموز تحت عمل جراحي

معاون عمليات سازمان اورژانس كشور در گفت‌وگو با ايسنا از قطع عضو  و عمل جراحي ٩ نفر از دانش‌آموزان هرمزگاني در حادثه محور داراب- بندرعباس خبر داد. حسن نوري، معاون عمليات سازمان اورژانس كشور درباره آخرين وضعيت مصدومان حادثه واژگوني اتوبوس حامل دانش‌آموزان دختر از استان هرمزگان گفت: به طور كلي ٣٤ مصدوم اين حادثه به بيمارستان امام حسن (ع) داراب و ٥ مصدوم توسط اورژانس هوايي به شيراز انتقال يافتند كه خوشبختانه وضعيت باليني همه مصدومان مساعد و در بيمارستان‌ها تحت درمان هستند. دو نفر از مصدومان منتقل شده به بيمارستان‌ داراب يكي از اندام‌هاي خود را از دست دادند به طوري كه يكي از مصدومان اندام فوقاني و ديگري اندام تحتاني خود را از دست داده و دچار قطع عضو شده است. براساس آخرين گزارش‌ها ٥ نفر از مصدومان نيز هم‌اكنون در اتاق عمل تحت عمل جراحي هستند. همچنين يك مصدوم معصومه محمودي‌زاده ١٤ ساله درمان و ترخيص شد، ساير مصدومين در بيمارستان تحت نظر هستند. نوري در مورد آمار متناقض هريك از دستگاه‌ها در مورد تعداد كشته‌شدگان اين حادثه نيز گفت: با توجه به اينكه اجساد برخي از افراد به‌شدت آسيب ديده بود امكان شناسايي نداشت به همين دليل براساس آخرين گزارش‌ها پزشكي قانوني مرگ ٩ نفر را تاييد كرده است.

راننده اتوبوس بازداشت شد

چند ساعت بعد از حادثه رييس دادگستري شهرستان داراب در گفت‌وگو با ميزان گفت: راننده اتوبوس حامل دانش‌آموزان دختر هرمزگاني سالم است و بازداشت شده. حجت‌الاسلام سيد محسن موسوي افزود: دستورات قضايي لازم صادر و پرونده قضايي دراين رابطه تشكيل شده است. همچنين از زمان وقوع حادثه تمهيدات لازم به دستور مراجع قضايي، فرماندار و امام جمعه براي مصدومان انجام شده است. علت حادثه در دست بررسي است و منتظر اعلام نتايج از سوي مراجع انتظامي هستيم. به احتمال زياد، خواب آلودگي راننده، علت واژگوني اتوبوس دانش‌آموزان بوده است. مديركل مديريت بحران استانداري فارس نيز با بيان اينكه دانش‌آموزان حادثه‌ديده براي حضور در اردوي فرزانگان قرار بود به شهرستان داراب عزيمت كنند، خاطرنشان كرد: اين دانش‌آموزان از شهرهاي رودان و ميناب استان هرمزگان به سمت داراب درحركت بودند.

نبود دليل مشخصي براي حادثه

رييس پليس‌راه كشور نيز درباره علت اين حادثه گفت: در حال حاضر دليل مشخصي از علت واژگوني اتوبوس حامل دانش‌آموزان دختر به دست نيامده است اين در حالي است كه سرعت اتوبوس در حد مجاز بوده و جاده تردد صاف و به شكل كفي است. در اين حادثه خودرو به حاشيه راه كشيده و منجر به واژگوني اتوبوس شده است. قطع به يقين نمي‌توان گفت علت اين حادثه خستگي و خواب‌آلودگي راننده است، آنچه مسلم است اين كه راننده زمان كافي براي استراحت داشته و ساعت ۳ اقدام به رانندگي كرده است. بنابراين پيگيري‌هاي لازم جهت علت واژگوني اتوبوس همچنان ادامه دارد. سردار حميدي افزود: در شهريور ماه سال جاري ۴۰ درصد تصادفات جاده‌اي ناشي از خواب‌آلودگي و عدم استراحت كافي رانندگان بوده است. به گفته خبرنگار بومي داراب خانواده دانش‌آموزان كشته شده و مصدوم حادثه را در مدرسه‌اي كه كنار بيمارستان قرار دارد اسكان دادند. مادراني كه در شوك از دست دادن دختران نوجوان‌شان به ديوارهاي مقابل‌شان زل زده‌اند، پدراني كه خود را به گوشه‌اي خلوت از مدرسه رسانده‌اند در سكوت شانه‌هاي‌شان مي‌لرزد و اشك مي‌ريزند. مادراني كه تكه‌اي از لباس‌هاي دختران‌شان را روي صورت‌شان گذاشته‌اند و به آخرين گفت‌وگوهاي‌شان فكر مي‌كنند. به دست‌هاي كوچكي كه براي آخرين بار از پشت اتوبوس تكان خوردند و گفتند خداحافظ...

اعتماد :  شماره ۳۸۹۵  |   شنبه ۱۱ شهريور۱۳۹۶

.....................................................................

شهروند :شماره ۱۲۱۳ | ۱۳۹۶ شنبه ۱۱ شهريور

نخبه‌‌کشی

تعدادی از دختران تیزهوش هرمزگانی دیروز براثر واژگونی اتوبوس،جان شان را از دست دادند. این حادثه ٩ کشته و ٢٦ مجروح داشت رئیس‌جمهوری خواستار پیگیری جدی حادثه شد رئيس کل دادگستري استان فارس: صدور مجوز حرکت در شب برای اتوبوس دانش آموزان اشتباه بود آیا تدوین آیین‌نامه اردوهای دانش‌آموزی می‌تواند بازدارندگی داشته باشد؟ برای چندمین بار است که حوادثی از این دست برای دانش‌آموزان و دانشجویان کشور رخ می‌دهد

واقعا نمی‌توان با چه زبانی سخن گفت؟ سال گذشته بود که در همین استان فارس در مسیر استان کرمان به فارس در نی‌ریز، اتوبوس سربازان وظیفه به دره سقوط کرد و تعداد زیادی از جوانان کشور درجا کشته شدند و اکنون نیز در جاده هرمزگان به فارس در داراب شهر همسایه نی‌ریز، تعدادی از دختران دانش‌آموز و بااستعداد کشور دچار حادثه مشابه می‌شوند و بیش از ١٠نفرشان کشته می‌شوند. اجازه دهید که چند نکته را پیرامون این حادثه تأسفبار از یکدیگر متمایز کنیم.

اولین نکته تعداد بالای تلفات جاده‌ای استان فارس است که همواره در رتبه اول استان‌های کشور قرار دارد.

 

تعداد تلفات جاده‌ای در استان فارس در سال‌های گذشته با فاصله زیاد همواره در رتبه اول (به جز در سال ٩١) و تهران در رتبه دوم بوده است، ولی نکته مهم این است که از سال ٩١ تا ٩٥، تلفات جاده‌ای در استان فارس از ١٤٧١ نفر در سال به ١٤٥٨ نفر رسیده، یعنی در این ٥سال فقط یک‌درصد از تلفات جاده‌ای این استان کاسته شده است، درحالی‌ که در این فاصله تلفات در جاده‌های استان تهران و کل کشور به ترتیب ٢٧درصد و ١٧درصد کاهش یافته است. این آمار نشان‌دهنده مشکلی جدی در مجموعه مدیریت مرتبط به حمل‌ونقل جاده‌ای و درون‌شهری این استان است که ظاهرا کمترین بهبودی را در این ٥سال داشته است. اولین پرسشی که باید به آن پاسخ داده شود این است که، علت این واقعیت دردناک در استان فارس چیست؟ نکته دوم لاپوشانی‌کردن اتفاقات گذشته است. تا چنین اتفاقاتی رخ می‌دهد، مسئولان ذیربط پیام تسلیت می‌دهند و این‌که چنین می‌کنیم و چنان می‌کنیم، خسارت و دیه می‌دهیم و برخورد قضائی می‌کنیم و الی آخر ولی هیچ‌کدام از اینها مسأله اصلی جامعه نیست. هرچند هرکدام‌شان مهم است ولی مسأله اصلی این است که چه کار کنیم که این حوادث دوباره، سه‌باره و چندباره تکرار نشود، برای رسیدن به این هدف نیازمند بررسی دقیق و سپس تعیین علل بروز حادثه و درنهایت تغییر آیین‌نامه در دستورالعمل‌های اجرایی مطابق با این بررسی‌هاست. آیا کسی هست که اعلام کند از سقوط اتوبوس سربازان چه گزارشی تهیه شده؟ و براساس آن گزارش کدام دستورالعمل‌های حمل‌ونقل‌های ایمن کارکنان دولت یا دانشجویان و دانش‌آموزان اصلاح شده است؟ به احتمال فراوان پاسخ منفی است، حتما گزارش کامل سقوط اتوبوس سربازان تاکنون منتشر یا حتی تهیه نشده است. آیا شرکت حمل‌ونقل شناخته‌شده و معتبر بود؟ آیا برای سپردن این حمل و نقل به آنان امتیازی رد و بدل شده است؟ به‌طورکلی آیا هیچ ضابطه و دستورالعملی برای اعزام این گونه افراد و گروه‌ها وجود دارد؟ اگر نه؛ چرا؟ و اگر هست، ضعف آنها چیست؟ آیا نمی‌توان آن را در اختیار افکار عمومی قرار داد؟ خانواده‌ای که فرزند دلبندش را در اختیار آموزش و پرورش قرار می‌دهد، طبعا اعتماد می‌کند. آیا الزامات این اعتماد رعایت شده است؟ پرسش دیگری که وجود دارد، این است که آیا چنین اعزامی اصولاً ضرورت داشته است؟ قصد ما این نیست که بگوییم چون اینها دانش‌آموزان نخبه بوده‌اند، باید از آنان مراقبت می‌شد و اکنون نشده است، زیرا رعایت و حفظ حقوق افراد ربطی به نخبه‌بودن یا نبودن آنان ندارد. فرزندان همه مردم با هر نوع از سطح استعداد برای والدین آنان و نیز برای همه عزیز هستند و حفظ ‌جان و سلامت آنان واجب است ولی طبیعی است که اگر مدیر مربوطه به این اقدام قدری به اخبار و حساسیت‌ها توجه می‌داشت، حتما ملاحظات و احتیاطات لازم را رعایت می‌کرد. شاید هم رعایت شده باشد؛ نمی‌دانیم. ولی برحسب تجربه قبلی گمان می‌شود که یک جای کار ایراد دارد و با دستگیری راننده و دادن پیام تسلیت و احیانا پرداخت دیه و هزینه‌های درمانی مشکل جدی حل نخواهد شد. پیگیری و طرح این مسائل به استهلاک روح و روان جامعه منجر می‌شود و باید یک جا فریاد زد که بس کنید، دیگر ظرفیت تکرار حوادث مشابه را نداریم.

..........................................................

اردوي مرگ دانش‌آموزان هرمزگاني

 

اردوي مرگ دانش‌آموزان هرمزگاني 44 کشته و زخمي در حادثه واژگوني اتوبوس

واژگوني اتوبوس حامل دانش‌آموزان فرزانه راهنمايي و دبيرستاني در داراب بيش از 44 کشته و زخمي برجاي گذاشت. اين حادثه در ساعت 03:58 بامداد روز جمعه در محور داراب- بندرعباس- قبل از روستاي قلعه بيابان اتفاق افتاد. سه فروند بالگرد از شهرهاي شيراز، جهرم و لار به داراب اعزام و سه مصدوم بدحال به بيمارستان‌هاي شيراز منتقل شدند. دانش‌آموزان حادثه ديده براي حضور در اردوي فرزانگان قرار بود به شهرستان داراب سفر کنند. اين دانش‌آموزان از شهرهاي رودان و ميناب استان هرمزگان به سمت داراب در حرکت بودند. مسئولان علت واژگوني را خواب‌آلودگي راننده اعلام و تأکيد کردند که معاون درمان علوم پزشکي شيراز به همراه مسئولان آموزش‌وپرورش به داراب عزيمت کرده‌اند تا مسائل مرتبط با دانش‌آموزان حادثه‌ديده را پيگيري کنند. با وجود آنکه رئيس هلال‌احمر داراب شمار قربانيان اين حادثه را 12 تن اعلام کرده بود، معاون عمليات اورژانس کشور در ساعت 12:50 روز جمعه با عدم تأييد اين آمارها، شمار قربانيان را تاکنون 9 نفر اعلام کرد.

اختلاف آماري مسئولان

معاون عمليات اورژانس کشور درباره اختلاف آمارها در مورد تعداد کشته‌شده‌هاي اين حادثه گفت: «در صحنه حادثه به‌دليل شرايطي که وجود داشته شمار کشته‌ها را 11 نفر اعلام کرده بودند ولي آنچه تاکنون پزشکي قانوني تأييد کرده 9 کشته است.» او با رد ادعاي فوت راننده اتوبوس، اعلام کرد: «راننده اين اتوبوس زنده است، کمک‌راننده و يکي از مربيان جان خود را از دست داده‌اند.» معاون عمليات اورژانس کشور با اشاره به بدخيم‌بودن حال سه تن از مصدومان تصريح کرد: «مصدومان حادثه از همان ساعت اوليه به بيمارستان منتقل شده  و سه مصدوم بدحال نيز به شيراز منتقل شدند و دو مصدوم ديگر هم به شيراز منتقل خواهند شد.» براساس گزارش وبدا، از مجموع 34 مصدوم اعزامي به بيمارستان امام حسن(ع) داراب پنج مصدوم توسط اورژانس هوايي به شيراز انتقال يافته‌اند و پنج مصدوم نيز در اتاق عمل و تحت عمل جراحي هستند. همچنين يک مصدوم، معصومه محمودي‌زاده 14‌ساله درمان و ترخيص شد و ساير مصدومان در بيمارستان داراب تحت نظر هستند.

قطع نخاع ۲ دانش‌آموز

حسن نوري، معاون عمليات اورژانس کشور در گفت‌وگو با فارس در توضيح آخرين وضعيت مصدومان حادثه واژگوني اتوبوس حامل دانش‌آموزان هرمزگاني توضيح داد: «براساس آخرين گزارش‌ها دو نفر از دانش‌آموزان مصدوم دچار قطع نخاع شدند و پنج نفر ديگر از مصدومان نيز هم‌اکنون در اتاق عمل تحت عمل جراحي هستند.» او تصريح کرد: «در اين حادثه دو تن از حادثه‌ديدگان منتقل‌شده به بيمارستان داراب از ناحيه دست و پا دچار قطع عضو شدند.»

خواب‌آلودگي راننده علت حادثه واژگوني

رئيس مرکز اطلاعات و کنترل ترافيک پليس راهور ناجا علت اوليه واژگوني اتوبوس حامل دانش‌آموزان را خستگي و خواب‌آلودگي راننده اعلام کرد. سرهنگ نادر رحماني با اشاره به حادثه واژگوني يک دستگاه اتوبوس در استان هرمزگان گفت: ساعت 4:26 بامداد يک دستگاه اتوبوس در محور داراب به بندرعباس که حامل دانش‌آموزان دختر راهنمايي و دبيرستان شهرستان‌هاي رودبار و ميناب بوده و از بندرعباس به مقصد شيراز در حرکت بود، واژگون شد.» رئيس مرکز اطلاعات و کنترل ترافيک پليس راهور ناجا با بيان اينکه تا اين لحظه 12 نفر جان خود را در اين حادثه از دست داده و 33 تن مجروح شده‌اند، گفت: «بررسي‌هاي اوليه نشان مي‌دهد علت وقوع اين حادثه، خستگي و خواب‌آلودگي راننده اتوبوس بوده است.» با دستور وزير بهداشت، حريرچي، معاون کل وزارت بهداشت به منظور رسيدگي به وضعيت مصدومان سانحه واژگوني اتوبوس حامل دانش‌آموزان هرمزگاني عازم شيراز شد. از‌سوي‌ديگر، محمود عليگو، قائم‌مقام رئيس سازمان دانش‌آموزي شمار قربانيان اين حادثه را 9 تن اعلام و اظهار کرد: «متأسفانه امروز حادثه تلخ واژگوني اتوبوس براي دانش‌آموزان فرزانه ما که بسيار هم برايمان عزيز بودند، رخ داد. از لحظات اوليه دو تن از معاونان سازمان دانش‌آموزي در محل حادثه حضور يافتند و جلسه‌اي با حضور دادستان داراب، نماينده نيروي انتظامي و راهنمايي و رانندگي و مسئولان اورژانس و بيمارستان تشکيل و وضعيت رسيدگي مصدومان تعيين‌تکليف شد. بر‌اساس آخرين آمارها حدود 9 تن از مربيان و دانش‌آموزان خود را که در حال اعزام به اردوي فرزانگان بودند، از دست داديم که اسامي آنها متعاقبا اعلام مي‌شود.» قائم‌مقام رئيس سازمان دانش‌آموزي با بيان اينکه وضعيت مابقي دانش‌آموزان مصدوم در بيمارستان در حال رسيدگي است، گفت: «چهار نفر که وضعيت حادتري داشتند و امکان انتقال ميسر بوده براي ادامه درمان با هليکوپتر از داراب به شيراز منتقل شدند.» او اعلام کرد: «وزير آموزش‌وپرورش به همراه معاون فرهنگي، رئيس سازمان دانش‌آموزي و قائم‌مقام وزير بهداشت، عازم شهرستان داراب شده‌اند.»

راننده و ماشين تأييد شده بودند

عليگو با اشاره به اردوي تشکيلاتي سازمان دانش‌آموزي در شيراز با جمعيت هزار نفري گفت: «سهم استان هرمزگان حدود 120 دانش‌آموز بود.» او با بيان اينکه اتوبوس حامل دانش‌آموزان از مجموعه مورد تأييد سازمان حمل‌و‌نقل جاده‌اي تهيه شده است، ادامه داد: «قبل از هرگونه سفري اتوبوس از لحاظ فني و راننده از جهت سلامت مورد تأييد راهنمايي و رانندگي قرار مي‌گيرد و وزارت آموزش‌وپرورش بدون بررسي اين شرايط و تأييد مراکز قانوني، به هيچ عنوان از اين اتوبوس‌ها استفاده نخواهد کرد.» قائم‌مقام سازمان دانش‌آموزي خاطرنشان کرد: «از ابتداي تابستان حدود هزار سفر اتوبوسي براي اردوهاي مختلف آموزش‌وپرورش استفاده شده و 20 هزار نفر جابه‌جايي دانش‌آموز داشته‌ايم و اين سانحه اولين اتفاق تلخ براي اردوهاي آموزش‌وپرورش بوده است.» او ادامه داد: «در حال حاضر14 هزار دانش‌آموز در اردوهاي تشکيلاتي سازمان دانش‌آموزي شرکت کرده‌اند و اردوي شيراز نيز آخرين اردوي امسال محسوب مي‌شود.»

بطحايي به داراب رفت

در پي اين حادثه، وزير آموزش‌وپرورش در پيامي توئيتري از سفر خود به داراب خبر داد. در اين پيام آمده است: «پدرانه با خانواده‌هاي داغدار همدردم. همان ساعات اوليه دستورات لازم براي بررسي و پيگيري سريع وضعيت دانش‌آموزان هرمزگان را دادم و به داراب مي‌روم.» در ادامه صادقي، دادستان شهرستان داراب افزود: «در ميان کشته‌شدگان، خانم فرهي، سرپرست گروه و هفت تن از دانش‌آموزان به نام‌هاي مهرنوش ناصري، مطهره دلاوري، مينا جمشيدي، شيدا اماني، شيوا مبيني، فاطمه صادقي‌نسب و زهرا زرنگار، شناسايي شده‌اند. نام حميد محبت‌بخش، راننده اتوبوس نيز در ميان فهرست قربانيان اين حادثه ديده مي‌شود.»

جزئيات حادثه به روايت رئيس‌پليس راه

رئيس‌پليس راه کشور علل احتمالي حادثه مرگبار واژگوني اتوبوس دانش‌آموزان فرزانه در داراب را تشريح کرد. سردار حميدي دراين‌باره گفت: «بررسي‌های اوليه نشان داد که سرعت اتوبوس کاملا مجاز بوده و بيش از سرعت مجاز منطقه تردد نکرده و از آنجايي که راننده يک و نيم ساعت قبل پشت فرمان قرار گرفته بود؛ برهمين اساس قاعدتا بايد با آمادگي کامل رانندگي مي‌کرده است.» او با بيان اينکه بررسي‌ها نشان داد که راننده در صحنه ورود به حادثه و در آن لحظه بنا به دلايلي که هنوز براي ما مشخص نيست توجه کافي به جلو نداشته، افزود: «بررسي اوليه نشان مي‌دهد ممکن است راننده خواب بوده باشد. متأسفانه اتوبوس با قرنيز پل برخورده کرده و از جاده خارج مي‌شود، درحالي‌که جاده کفي است و قاعدتا نبايد اين‌چنين حادثه‌اي رخ مي‌داد اما بررسي‌ها نشان داد که کشيدگي خودرو در حاشيه راه که به بغل خوابيده بوده منجر به افزايش فوت و مجروحان سرنشينان شده است.»

آيين‌نامه اردوهاي دانش‌آموزي تدوين شود

يک عضو کميسيون آموزش و تحقيقات مجلس شوراي اسلامي گفت: «طي تماس با وزير آموزش‌وپرورش درخواست شد تا آيين‌نامه اردوهاي دانش‌آموزي تدوين شود.» فاطمه سعيدي، عضو کميسيون آموزش و تحقيقات مجلس گفت: «مسئله اول اين است که اصلا چرا به گونه‌اي برنامه‌ريزي شده که اتوبوس حامل دانش‌آموزان نيمه شب در جاده باشد؟ فاصله دو استان هرمزگان و فارس به شکلي است که با ذره‌اي تدبير مي‌توانستند دانش‌آموزان را در طول روز که خطر وقوع حادثه کمتر است راهي مقصد کنند.» او افزود: «اگر وزارت آموزش‌وپرورش از صدور يک آيين‌نامه لازم‌الاجرا در اين خصوص ناتوان است نمايندگان مجلس آماده‌اند اين موضوع را پيگيري کنند. بايد سفر شبانه جاده‌اي در اردوهاي دانش‌آموزي تعطيل شود. اگر نمي‌توانند طوري برنامه‌ريزي کنند که دانش‌آموزان نيمه شب در جاده‌ها نباشند صراحتا بگويند تا فکر ديگري شود. دقايقي پيش با وزير آموزش‌وپرورش نيز به صورت تلفني صحبت کردم و خواستم يک‌بار براي هميشه آيين‌نامه دقيق و جامع اردوهاي دانش‌آموزي تدوين شده و هرگونه تخلف با مجازاتی جدي روبه‌رو شود. نمي‌شود که هر سال شاهد چنين حوادثي باشيم و همه چيز را به گردن جاده و خودرو بيندازيم.»

وقایع اتفاقیه شناسه خبر: ٧٧٩٩٦ | تاریخ مخابره: ۱۳۹۶/۶/۱۱ -

لینک کوتاه: http://vaghayedaily.ir/fa/News/77996

.......................................................................

شرق ـ شماره ۲۹۵۴ - ۱۳۹۶ دوشنبه ۱۳ شهريور   

رئيس‌جمهوري دستور داد

بازبيني دستورالعمل برگزاري اردوهاي دانش‌آموزي

پايگاه اطلاع‌رساني دولت: رئيس‌جمهوري روز گذشته در جلسه هيئت دولت، با ابراز تأسف از سانحه واژگوني اتوبوس حامل دانش‌آموزان دختر هرمزگاني، گفت: «خبر ناگوار سانحه رانندگي که به جان‌باختن و مصدوميت تعدادي از دختران دانش‌آموز انجاميد، همه ملت ايران را اندوهگين کرد. اين نخستين بار نيست که استعدادهاي آينده کشور قرباني حوادث جاده‌ها مي‌شوند و نمي‌توان از کنار آن به‌سادگي گذشت و به ابراز تأسف بسنده کرد».حجت‌الاسلام حسن روحاني، افزود: «لازم است دستورالعمل اردوهاي دانش‌آموزي ما عبرت‌آموزي از اين حوادث، تا يک ماه از سوی وزارت آموزش‌و‌پرورش و وزارت راه‌و‌شهرسازي بازبيني جدي شود و به تصويب برسد و تا آن زمان حرکت شبانه اتوبوس‌هاي اين‌گونه اردوها ممنوع شود».او گفت: «بايد مقررات مربوطه درباره ايمني و استاندارد وسايل نقليه و رانندگان براي حمل‌ونقل دانش‌آموزان به دقت اعمال شود. اين‌گونه اردوها بايد در سطح گسترده‌تر و محلي برنامه‌ريزي شود و از مسافت‌هاي طولاني اجتناب شود. همچنين لازم است اطلاعات مربوطه به طور کامل در اختيار اوليای دانش‌آموزان قرار گيرد و با رضايت و همکاري آنان اجرا شود».در ادامه جلسه، سازمان اداري و استخدامي کشور گزارشي درباره «وضعيت راهبردي نظام اداري» به هيئت وزيران ارائه داد. در اين گزارش، ضمن مروري بر پيشينه اصلاحات نظام اداري در برنامه‌‌هاي توسعه، به تلاش‌ها و اقدامات انجام‌گرفته در دولت‌هاي گذشته در‌اين‌باره اشاره شده است. ارائه نقشه راه و برنامه جامع اصلاح نظام اداري و ميزان تحقق اهداف آن، از ديگر موضوعاتي بود که در اين گزارش به آن پرداخته شده بود. از‌جمله اصلاحات پيشنهادي در برنامه‌هاي راهبردي نظام اداري مي‌توان به مهندسي نقش و ساختار دولت اشاره کرد که بر کاستن از تصدي‌ها و مداخلات دولت و تقويت نقش ستادي و اعمال حاکميت آن، تمرکززدايي از اداره امور و تقويت نقش و اختيارات مديريت‌‌هاي استاني و منطقه‌اي و نيز کوچک‌سازي و اصلاح ساختارهاي سازماني تأکيد دارد. همچنين توسعه دولت الکترونيک و هوشمندسازي اداري، از ديگر اصلاحات پيشنهادي برنامه راهبردي نظام اداري است.ارائه خدمات عمومي در فضاي رقابتي با تأکيد بر ارتقاي کيفيت و کاهش هزينه‌هاي تمام‌شده خدمات دولتي در مقايسه با بخش خصوصي و نيز مديريت سرمايه انساني با تأکيد بر بهبود نسبت‌هاي نيروي انساني دولت، تربيت مديران کارا و توانمند براي آينده و توسعه مشارکت زنان و جوانان در مديريت و کاهش نيروي انساني با هدف چابک‌سازي دولت، از ديگر محورهاي پيشنهادي اصلاح برنامه راهبردي نظام اداري هستند.

................................................................................

اردوی شبانه ممنوع

ایلنا: معاون پرورشی و فرهنگی آموزش‌وپرورش درباره تغییر در شیوه‌نامه برگزاری اردوهای دانش‌آموزی گفت: طبق دستوری که وزیر آموزش‌وپرورش بعد از حادثه اخیر ابلاغ کرد، تا بررسی شیوه‌نامه، برگزاری اردوها و حرکت کاروان‌های دانش‌آموزی، حرکت اتوبوس‌هاي اردوهای دانش‌آموزی در شب ممنوع شد.

مهدی فیض گفت: هفت دانش‌آموز و یک مربی از استان هرمزگان در حادثه واژگونی اتوبوس از دست رفته‌اند. همه این دانش‌آموزان در مقاطع متوسطه اول و دوم بودند. آنها با عنوان اعضای سازمان دانش‌آموزی در این اردو حضور داشتند. اعضای سازمان دانش‌آموزی دو گروه هستند؛ پسران که تحت عنوان پیشتازان و دختران که با عنوان فرزانگان در این سازمان نامیده‌ می‌شوند.

.................................................................................

 

 

مطلب فوق را میتوانید مستقیم به یکی از شبکه های جتماعی زیر که عضوآنها هستید ارسال کنید:  

تمامی حقوق برای سازمان کارگران انقلابی ايران (راه کارگر) محفوظ است. 2024 ©