خاوران؛

 نماد توامان جنایت و جانفشانی

یاشار جاوید

خاوران مظهر دو نماد ویژه است. یکی مظهر جنایت هولناک حکومت اسلامی با اعدام هزاران زندانی سیاسی و دیگری مظهر جانفشانی آن سروهای یادگار و پایداری شکوهمند خانواده‌ها در سیاهترین روزگار. مظهر جنایتی عظیم در دهه شصت و بخصوص در تابستان خونین۶۷ که بقول شاعر بزرگ آزادی، احمد شاملو، «گورستانی چندان بی مرز شیار کردند که بازماندگان را هنوز از چشم خونابه روان است». از همین رو خاوران داغ ننگ ابدی است بر پیشانی نظام جهنمی ولائی. خاوران نماد زخمی است خون چکان تا زمان دادخواهی این بیداد هولناک! خاوران جائی است که "زیباترین فرزندان آفتاب و باد" نه در کنار هم بلکه بر روی هم آرمیده اند! چون پیکرهای این جان های شیفته که عاشق ترین زندگان بودند و جان بر سر پیمان و آرمان خویش نهادند را در کانال‌ها و گودال ها ریخته اند. خاوران جائی است که در آن می‌توان زیباترین سرودها را برای مردگان خواند که «با دستان ِ سوخته غبار از چهره ی خورشید سترده بودند تا رخساره ی جلادان ِ خود را در آینه های خاطره بازشناسند». و هم از این روست که آن‌ها برای همیشه ماندگار تاریخ شدند و همچنین همیشه جوان مانده اند. خاوران، زمین متروکی که به خاطر آرمیدگانش، نامش گلگون در یاد دوران هاست. پروانه میلانی، خواهر داغدار شهید رحیم میلانی و یکی از خانواده‌های خاوران و فعالان جنبش دادخواهی که خود در دی ماه ۱۳۹۳ از میان ما رفت، چه زیبا سروده است در وصف خاوران: « لاله در لاله ای دشت خاوران / روح آلاله ای دشت خاوران». خاوران میعاد عاشق ترین عاشقان است. سزد که ما بی چرا زندگان در فراق یاران جانفشان که به چرا مرگ خویش آگاه بودند واگویه کنیم:

 در غم این عاشقان چشم فلک خون فشان

 داغ جدائی به دل ، آتش حسرت به جان *

رژیم فقاهتی خونخوار پیش از جنایت هولناک کشتار مخفیانه اسرای زندانی در تابستان ۶۷، گمان می‌کرد که با اعدام روزانه صدها زندانی و اعلام اسامی آن‌ها در رسانه ها و دفن شان در گورهای بی نام و نشان گورستانی که «لعنت آباد» می نامید، خانواده‌های زندانیان را مرعوب شقاوت و شناعت بی حد و حصرش می کند، و به این ترتیب رعب و وحشت در جامعه حاکم می شود. رژیم سفاک اما هرگز گمان نمی‌کرد خانواده‌های داغدار که حتی اجازه سوگواری نداشتند، مشعل پایداری و مقاومت را فروزان نگه‌دارند. حکومت اسلامی هرگز تصور نمی‌کرد که «لعنت آباد» به همت و مقاومت دلاورانه خانواده ها به گلزار خاوران تبدیل شود. هم از این رو بود که رژیم خون ریز چندین بار خاوران را زیر و رو کرد تا آثار جنایت دهشتناک اش را پاک کند. اما غافل از آن بود که خاوران یک نماد است و نه صرفاً  قطعه زمینی متروک. این تلاش های جبونانه و رذیلانه حکومت اسلامی در محو آثار جنایت در خاوران چنان موهن بود که حتی حسینعلی منتظری نیز که در اعتراض به اعدام زندانیان سیاسی مغضوب خمینی جلاد گردید و از قائم مقام رهبری عزل شد، گفت: «در رژیم سابق با مرده‌ها دیگر کاری نداشتند. آیا این قبرستان‌هایی که خراب می‌کنند قبرستان کفار بوده‌ است؟ حتی در مورد کفار هم اهانت بر میت جایز نیست». اما در حکومت اسلامی امام زمانی نه تنها زندگان که حتی مردگان نیز در امان نبودند و نیستند.

البته همه می‌دانند که جنایات هولناک حکومت به لحاظ تاریخی نا به هنگام فقاهتی فقط منحصر به کشتار زندانیان سیاسی در دهه شصت نیست. از ترکمن صحرا تا کردستان، از بلوچستان تا خوزستان، از قتل های سیاسی زنجیره ای تا ترورهای خارج از کشور، از۱۸ تیر۷۸ تا عاشورای۸۸ ، از دی ماه ۹۶ تا آبان خونین ۹۸ ، از کولبران و سوختبران تا شلیک به هواپیمای اوکراینی و…همه رد خون بجاست. اما هر جا سرکوب و جنایت بوده، مقاومت نیز سربرافراشته است. اکنون سه نسل از خانواده‌های شهدا به دادخواهی برخاسته اند و خواهان عدالت هستند. خانواده های شهدای اعتراضات ۸۸ و آبان خونین ۹۸ با الهام از مادران خاوران که پیش از همه در سیاهترین و سخت ترین دوران خفقان، پرچم دادخواهی را بلند کرده بودند نیز پا به میدان گذاشته اند. اکنون وارثان چهار دهه رنج و مصیبت توصیف ناپذیر، متحد و همدل دادخواه شده‌اند. این جنبش دادخواهی که سوخت بار آن داغ جانسوز بر دل هاست، مادامی که محاکمه عادلانه تمامی آمران و عاملان جنایات - از صدر تا ذیل - را به سرانجام برساند، خاموشی نخواهد گرفت. با چنین دادخواهانی به یقین خورشید آزادی و عدالت روزی از خاوران خواهد دمید. آن روز دیر نیست!

در سی و دومین سال جنایت هولناک تابستان خونین۶۷ بار دیگر فریاد می زنیم : نه می‌بخشیم، نه فراموش می کنیم! ما دادخواه این بیداد بزرگ و هولناکیم! جا دارد در پایان این نوشته کوتاه با قلبی آکنده از درد از این بیداد ، شعری از شاملو بزرگ، شاعر عشق و آزادی، را به عاریه بگیرم تا تمامی نفرتم از آمران و عاملان این جنایت را به نعره ای تف کنم:

باش تا نفرین دوزخ از تو چه سازد

که مادران سیاه پوش

داغداران زیباترین فرزندان آفتاب و باد

هنوز از سجاده ها

سر بر نگرفته اند!

یاشار جاوید

يكشنبه ۹ شهريور ۱۳۹۹ برابر با ۳۰ اگوست ۲۰۲۰

........................................

* شعر از: محمد ذکائی