جریان چپ در بلوچستان

تاریخ تحولات سیاسی و اجتماعی بلوچستان

(۱۳۵۰-۱۳۶۸)

نوشته محمد ریگی درخشان

« تاریخ تحولات سیاسی و اجتماعی بلوچستان (۱۳۵۰-۱۳۶۸) جریان چپ در بلوچستان»عنوان کتابی است که به تازگی در ۳۷۴ صفحه توسط  نشر کتاب ارزان در سوئد منتشر شده است. ریگی درخشان نویسنده کتاب در معرفی کتاب خود می گوید: « تاریخچه فعالیت های جنبش چپ(جریانات- اشخاص و تشکیلات‌ها) در بلوچستان، تاکنون به صورت مستند و روشمند نوشته نشده است؛ به غیر از چند موردی که در تألیفات عمومی مربوط به جنبش های چپ گرایی در ایران با اشاره ای کوتاه، مختصر و در مواردی غیرمستند به جریانات چپ گرای بلوچستان ایران پرداخته شده است، نوشته مستقل پژوهشی در این زمینه ارائه نشده و تاریخ جنبش چپ در «بلوچستان ناکاویده» مانده است؛ کتاب حاضر با پرداختی از پیش زمینه‌های تاریخی- اجتماعی و سیاسی منطقه بلوچستان، به شکل‌گیری جریانات چپ گرا در این منطقه از ایران می پردازد؛ روش تاریخ شفاهی(مصاحبه- دیدار و گفتگو با فعالان چپ بلوچ و...) به همراه تاریخ نگاری جنبش‌های سیاسی بر پایه تحلیل و عرضه اسناد محلی- بیانیه های تشکیلاتی و اخبار نشریات و روزنامه های سازمانی و غیرسازمانی، تدوین تاریخ جنبش چپ در بلوچستان را روایت می‌کند. چپ در دوران پهلوی، بسترهای منطقه ای(چپ گرایان- خان ها- سرداران و مولوی ها)، انقلاب اسلامی و فرجام خونین جنبش چپ بلوچی(اعدام- تبعید و انحلال سازمان ها)، با اشاره‌ای به وضعیت اقتصادی- سیاسی و اجتماعی بلوچستان، فصل های پنج گانه کتاب حاضر را تشکیل می‌دهند.

 دکتر هوشنگ نورائی همچنین در پیشگفتار برای معرفی کتاب چنین نوشته است: «کتابی را که پیش رو داریم نتیجه تلاش های ارزشمند دکتر محمد ریگی درخشان است که با پشتکاری و علاقه فراوان نگذاشت که بخشی از تاریخ مدرن تحولات سیاسی و فکری در بلوچستان کاملا به فراموشی سپرده شود. این کار محمد ریگی هم اکنون که ما در متن جنبش انقلابی عظیم و گسترده  «زن، زندگی، آزادی»  قرار داریم اهمیت ویژه ای دارد. اهمیت آن از این جهت است که نه تنها مردم بلوچستان بلکه  مردم ایران با خاطرات و اسنادی  روبرو می شوند که پیشینه  فریاد بلند آزادی و برابری  را در این منطقه  بیان می کنند. این بخش از تاریخ که عمدتا به دوران انقلاب ۱۳۵۷ بر می گردد از این جهت دارای ویژگی  خاصی است که بدون اغراق می توان آن دوران را  سر آغاز  عصر روشنگری در بلوچستان به حساب آورد. به خاطر خصلت این دوران بود که  سیستم حاکم -جمهوری اسلامی ایران- با  خصومت  تمام به تخریب آثار این دوران پرداخت. صاحبان قدرت  همانطور که با زور اسلحه جان فداکارترین انسان ها را می گرفتند با همان قدرت به  خرابکاری دست زدند تا  تاریخ آن دوران  را کاملا از ذهن جامعه صاف کنند. جمهوری اسلامی مانند همه جای ایران می خواست واقعیت های یک عصر تاریخی را قتل عام کند. میزان این خرابکاری ها در داخل کشور و حتی از خارج به حدی بود که نسل های جوان تر بعد از انقلاب نمی دانستند در دوران انقلاب بلوچستان کجا ایستاده بود و چه نیروها و چه نوع فعالیت هائی در این منطقه وجود داشت. نسل های جوان تر نمی دانستند که چه دیدگاهها ، اهداف و آرمان هائی در آن دوران رشد کرده بود  و چه کسانی ازجان خود برای رسیدن به آزادی، عدالت و برابری و عدم تبعیض و نفی ستمگری بر علیه مردم/ملت بلوچ در این منطقه گذشته بودند و چه کسانی زندانی و زندگی  اشان نابوده شده بود چه کسانی بطور ناگزیر به ترک خانه خود شده  بودند.

بر همین اساس است که دکتر محمد ریگی با آنکه خود آن زمان را تجربه نکرده بود  با اشتیاق پا به میدان گذاشت تا آن زمان را از سیطره ویرانکرانه رژیم و دلالان محلی و تا حدودی این شبکه ها  بیرون بیاورد و واقعیت هایی را که حالتی مرده به خود گرفته بود٬ زنده  و تصویری واقعی از آن ها  بدست بدهد.»

علاقه مندانی که در خارج از ایران زندگی می کنند می توانند این کتاب را از طریق وب سایت نشر کتاب ارزان در سوئد تهیه کنند.