ویرانه ای بی قانون

لیبی دو سال بعد از مداخله نظامی

 پاتریک کابرن

روشنگری. تقریبا دو سال پیش بود که  فیلیپ هموند وزیردفاع انگلیس اهل معامله  را تشویق میکرد که «چمدان هایش را ببندند» و به لیبی پرواز کنند تا در بازسازی آن کشور مشارکت داشته و از شکوفایی قریب الوقوع  منابع طبیعی  آن بهره برداری کنند

اما حالا تولید نفت لیبی تقریبا بطور کامل متوقف شده است و دولت کنترل بیشتر بخشهای کشور را به میلیشیاهای جنگجو میبازد.

نیروهای امنیتی که طغیان کرده اند، بندرهای نفت خیز سواحل مدیترانه را زیر کنترل خود در آورده اند و میخواهند نفت خام را در بازار سیاه بفروشند. علی زیدان نخست وزیر لیبی تهدید کرده است که هرتانکرنفتی را که تلاش کند نفت قاچاق را از گاردهای ترمینال نفتی تحویل بگیرد، از هوا و دریا بمباران خواهد گرفت. این گاردها عمدتا   شورشیانی بودندکه معمر قذافی را سرنگون کردند و از ماه جولای در اعتراض به دستمزد پائین و فساد دولتی  به اعتصاب دست زده اند.

در حالیکه توجه جهان در دو ماه گذشته بر کودتای مصر و حمله شیمیایی سوریه متمرکز بود، لیبی بدون اینکه کسی متوجه شود به قعر بدترین بحران اقتصادی و سیاسی خود بعد از سقوط قذافی در غلطید. قدرت دولتی در سراسر کشور در حال از هم گسیختن است، امری که ادعای سیاستمداران آمریکایی، بریتانیایی و فرانسوی را مبنی بر اینکه اقدام نظامی ناتو در لیبی در ۲۰۱۱ نمونه برجسته ی یک مداخله نظامی خارجی موفق بود و باید در سوریه تکرار شود زیر سوال میبرد.  

تشدید بحران که تاکنون در خارج از بازارهای نفتی کمتر مورد توجه قرار گرفته است، تولید نفت خام  لیبی را که از لحاظ کیفیت در سطح بالایی قرار دارد،  از ۱٫۴ میلیون  بشکه در روز در ابتدای سال جاری به تنها ۱۶۰۰۰۰ بشکه در روز رسانده است. علیرغم تهدید به استفاده از زور نظامی برای بازپس گیری بنادر نفتی ، دولت تریبولی نتوانسته است با نیروی گارد اعتصابی و واحدهای نظامی شورشی که  با نیروهای جدایی طلب شرق کشور مرتبط اند، مقابله کند.  .

لیبی ها بطور روزافزونی به مرحمت نیروهای میلیشیا وابسته میشوند که خارج از چهارچوب قانون عمل میکنند .اعتراضات توده ای علیه میلیشیاها  در ماه ژوئن در درمرکز بنغازی با رگبار گلوله پاسخ داده شد و ۳۱ تظاهرکننده به ضرب گلوله از پای در آمدند و بسیاری دیگر که بیرون پادگان « بریگاد محافظ لیبی» دست به تظاهرات زده بودند مجروح شدند.

اگرچه مداخله ناتو علیه قذافی تحت عنوان اقدام بشردوستانه  برای جلوگیری از قصابی معترضین بنغازی  توسط تانکهای قذافی صورت گرفت، اما جامعه بین المللی به تشدید خشونت ها بی اعتنا بوده است. رسانه های خارجی نیز  که زمانی هتل های بنغازی و تریپولی را پرکرده بودند ،  دیگر کمتر توجهی به اوضاع لیبی که دولت آن تقریبا در حال فروپاشی است نشان میدهند.

اعتصاب کنندگان در سیرنایکا واقع در شرق کشور که بیشتر نفت لیبی را در خود جای داده است، بخشی از جنبش گسترده تری هستند که خواهان خودمختاری بیشتربوده و به حکومت اعتراض دارند که  درآمد نفت را بیشتر در غرب کشورخرج میکند. بعد از آنکه کریس استیونس ، سفیر آمریکا در  سپتامبر گذشته، در کنسولگری آمریکا توسط نیروهای میلیشیای جهادی به قتل رسید، بیشتر خارجی ها از بنغازی گریختند. پس از آن خشونت شدت یافت و سرهنگ یوسف علی الاسیفار که تحقیق در رابطه با  قتل سیاستمداران، سربازان و روزنامه نگاران به او واگذار شده بود  خود توسط بمب خودرو در ۲۹ اوت به قتل رسید. 

سلطه میلیشیاها در سطح محلی ، به انتشار مصیبت در پایتخت نیز دامن زده است. قوم های بربر که میلیشیا ی آنها هدایت حمله به تریپولی را در سال ۲۰۱۱ برعهده داشتند،  بطور موقت ساختمان  پارلمان در تریپولی را تحت کنترل خود گرفتند. دیده بان حقوق بشر مستقر درنیویورک خواهان تحقیقات مستقل در رابطه با سرکوب خشونت آمیز اعتصاب غذای ۵۰۰ زندانی در تریپولی درتاریخ ۲۶ اوت شده است. اعتصاب کنندگان خواهان آن بودند که محاکمه شوند یا اتهام رسمی آنها معین شود زیرا بسیاری از آنها دو سال بود که بدون اعلام اتهام در زندان بودند.

دولت کمیته فوق العاده امنیت را که از میلیس ضد قذافی سابق تشکل شده و اسما زیر نظر وزارت کشور قرار دارد فراخواند. حداقل ۱۹ زندانی با گلوله زخمی شدند، یکی از زندانیان گفت به آنها مستقیما از درون میله های فلزی  زندان شلیک کردند.  امسال چندین بار زندانیان بطور گروهی از زندان فرار کرده اند، از جمله ۱۲۰۰ زندانی بعد از یک شورش در بنغازی در جولای امسال از زندان گریختند.

محمد الشیخ وزیر کشور ماه گذشته به خاطر ناامیدی از انجام خدمت  استعفا کرد و طی یاداشتی که به آقای زیدان فرستاد او را سرزنش کرد که قادر به سازماندهی ارتش و نیروی پلیس نیست. او دولت را که اخوان المسلمین در آن دست بالارا دارد متهم کرد ضعیف و متکی به حمایت قبیله ای است. منتقدان دیگر یادآوری میکنند که جنگ بین قبایل لیبی، زاویه و ویرشیفنه،  در  بغل گوش ساختمان نخست وزیری  در جریان است.

دیپلمات ها در تریپولی مورد حمله قرار گرفته اند ومهاجمان به  اتوموبیل سفیر  اتحادیه اروپا و اسکورتش درخارج هتل کورینتیا در کنار ساحل  حمله کردند. سفارت فرانسه نیز با بمب مورد حمله قرار گرفت.

ازجمله شکست های متعدد حکومت دوره بعد از قذافی ناتوانی آن در احیای اقتصاد در حال نزع آن است. لیبی بطور کامل به درآمدهای نفت و گاز وابسته است و بدون آنها پرداخت دستمزد مستخدمان دولتی ممکن  نیست. سلیمان قجم عضو کمیته پارلمانی انرژی به بلومبرگ گفت:خزانه دولت دارد خالی میشود. اگر اوضاع بهبود پیدا نکند دولت در پایان امسال قادر به پرداخت حقوق کارمندان نخواهد بود.

شهریور ۱۷م, ۱۳۹۲ : روشنگری