موقعیت مبارزات کارگری

و گام های مشخص در مسیر گسترش جنبش مطالباتی اردوی کار

جلال نادری

تلویزیون راه کارگر

همه خبرها و گزارش های حوزه مسایل کارگری سه جمع بندی و نتایج ناشی از آنها را در موقعیت فعلی تایید می کنند.

 اولین و مهم ترین موضوع ،افزایش شمار اعتراضات کارگری در ماه های اخیر است. حالا تقریبا هفته ای نیست که شاهد وقوع اعتصاب، یا اعتراض یا شکل هایی دیگر از ابراز نارضایتی کارگران در واحدهای تولیدی نباشیم. افزایش اعتراضات کارگری در شکل بلافصل در وجه عمده به خاطر عدم پرداخت دستمزدها، اخراج از کار و خصوصی سازی هاست. عوامل پایه ای تر گسترش نارضایتی به شکل عمومی و از جمله در زمینه کارگری، بحران مزمن اقتصادی، ادامه بخش اصلی تحریم ها علیرغم کاهش برخی از فقرات آن در نتیجه مذاکرات هسته ای، کاهش درآمدها در اثر کاهش قیمت نفت خام، افزایش کسر بودجه، تقلیل و بخشا حذف سرمایه گذاری ضروری در طرح های نیمه کاره عمرانی، ناکارایی شدید دستگاههای مدیریتی و فساد گسترده و مهارناپذیر در همه سطوح دستگاههای مدیریتی و حکومتی و حجم باور نکردنی 55 هزار میلیارد تومانی قاچاق کالاست.

 افزایش دامنه اعتراضات در واحدهای تولیدی در کنار چهار حرکت بزرگ اعتراضی معلمان و سایر مزدبگیران بخش آموزش و پرورش در سه ماه اخیر و نارضایتی هایی که در میان کارکنان بخش بهداشت و درمان جریان دارد، در مجموع  بخش قابل توجهی از ظرفیت های بزرگ جنبش مطالباتی اردوی کار را  نشان می دهند؛ ظرفیتی که انکارش روز به روز دشوارتر می شه. البته اردوی کار و هم سرنوشتان این اردو تنها در نیروها و بخش  های یاد شده خلاصه نمی شود و لشکر بزرگ چند میلیونی بیکاران و زحمتکشان حاشیه شهر هم از طریق ایجاد شبکه های ارتباطی در میان خود می توانند نقش برجسته ای در عروج جنبش مطالباتی داشته باشند.

دومین نکته مهم در ارزیابی از اعتراضات کارگری مدوامت اعتراضات است. البته ما در حالی شاهد این مداومت هستیم که بخش قابل توجهی از اعتراضات کارگری در واحدهای تولیدی هنوز خصلت تدافعی دارند و در واکنش به تعرض کارفرما از طریق نپرداختن حقوق یا اجحافات دیگر در محیط کار صورت می گیرند. با این حال در خبرها داشتیم که اعتراض صنفی حدود ششصد کارگر پیمانی پروژه قطار شهری اهواز چهارشنبه این هفته وارد بیست و پنجمین روز خود شد؛ یا  آخرین فاز اعتراض کارگران لوله و نورد صفا در همین روز چهارشنبه گذشته به مرز یک ماه رسید.

مداومت اعتراضات کارگری  در کسب تجربه واقعی و عملی کارگران نسبت به نمایندگان واقعی خودشان، در شناخت نسبت به ماهیت روابط کار و کارفرما و نقش دولت و نهادهای واسطه ای در موقعیت های رویارویی مستقیم و در به دست آوردن اعتماد به نفس در اثر  تجربه اقدام جمعی از اهمیت زیادی برخوردار است.

استمرار اعتراضات  کارگری برای سازماندهی اقدامات حمایتی در داخل و خارج از کشور فرصت می سازد و می تواند این گونه اقدامات مهم و تاثیرگذار را شتاب دهد. در عین حال روشن است که  بخشی از فعالین کارگری از درون همین اعتراضات مستمر ساخته و شناخته می شوند. پدیده استمرار اعتراضات کارگری در شرایط مشخص  کشور ما، در دوره کنونی نقدا نشانه بیشتر شدن فاصله میان مطالبات صنفی و رفاهی کارگری و شرایط عملی شدن آنها هست؛ چیزی که خواه ناخواه در مسیر تحول خود می تواند زمینه رویارویی بزرگ و سرنوشت ساز طبقاتی رو مهیا کند.

سومین جمع بندی به مجموعه داده هایی مربوطند که می توانند در چشم انداز پیش رو و در افق های البته مشهود در فروکشاندن یا شعله ورتر کردن جنبش مطالباتی تاثیرگذار باشند و آن برآیند مجموعه سیاست های حاکمیت در حوزه کارگری است. همه علائم و نشانه ها، همه خبرها و گزارش ها حاکی از آن است که هیچ کدام از جناح های نظام جمهوری اسلامی  نسبت به مطالبات بخش های مختلف اردوی کار قصد عقب نشینی ندارند؛ و حاضر نیستند، و تا الان نبوده اند که حتی در فشار بر مردم نقطه تعادل فعلی را ذره ای به سود طبقات پائین و به ضرر طبقات بالا جابجا کنند. عملا بعد از دو سال وعده و حرف، نه مالیاتی از بنیادها و نهادهای تحت امر ولایت فقیه گرفته شد؛ نه نظارت و حسابرسی بر دارایی های شرکت های بزرگ اقتصادی وابسته به نیروهای نظامی و امنیتی برقرار شد، نه جریان پولشویی و واردات قاچاق کالا تحت کنترل قرار گرفت، نه واگذاری اموال عمومی به همین غارتگران تحت عنوان خصوصی سازی متوقف شد، نه فساد و رانت خواری وابستگان حکومت ذره ای مهار شد و نه حتی بودجه دولتی همین نهادهای بزرگ حکومتی کاهش پیدا کرد. در عوض بار اصلی گرانی قیمت حامل های انرژی، کاهش ارزش پول، گرانی نان و سایر کالاهای حیاتی و آبرفت مرحله به مرحله ارزش یارانه های نقدی در نتیجه تورم  مثل گذشته بیشتر از همه به دوش همین کارگران و زحمتکشان و سایر فرودستان جامعه افتاد. از مدتها پیش این احتمال بوجود آمده است که با لغو تحریم ها در اثر توافق نهایی هسته ای ذره ای از فشارهای اقتصادی بر مردم کاسته شود، اما واقعیت این است که اردوی کار اگر نتواند متناسب با توازن نیروها اعتراضات گسترده زنجیره ای رو ادامه دهد؛ و نتواند همگرایی هر چه وسیع تری حول مطالبات بخش های مختلف خود شکل دهد؛ در این صورت بعید است که بتواند تغییری در جهت بهبود وضع معیشت آحاد این اردوی بزرگ و رنگارنگ به حاکمیت تحمیل کند و سیاست ظالمانه و طبقاتی رژیم را درهم بشکند. خودداری حاکمیت از عقب نشینی در برابر خواست های بدیهی و اساسی بخش های مختلف مزد و حقوق بگیران جامعه مشروط به این که با گسترش هر چه بیشتر پدیده استمرار اعتراضات کارگری در بخش های مختلف اردوی کار ترکیب شود، و البته در متن مساعدت شرایط عمومی مبارزه ضد دیکتاتوری، می تواند دامنه جنبش مطالباتی را گسترش دهد.  بنابراین تمرکز روی نقاط تماس و گلوگاه های ارتباطی میان بخش های مختلف اردوی کار به قصد گسترش پیوند میان این بخش ها در پیامد افزایش  اعتراضات کارگری و استقبال از اعتراضات مستمر کارگری با کنش های حمایت گرانه وسیع در داخل و خارج، حمایت از فعالان کارگری و پیشروان  در جهت ایجاد تشکل های مستقل صنفی از درون این اعتراضات، گام های مشخصی در مسیر گسترش جنبش مطالباتی اردوی کار هستند.

جمعه ۱ خرداد ۱۳۹۴ برابر با ۲۲ می ۲۰۱۵