دست همه قدرت ها در سفره مصر دراز است... !

یونگه ولت ــ ترجمه رضا نافعی

در پس زد و خورد های خونین میان نظامیان و اخوان المسلمین در مصر، افزون بر علائق  داخلی ، علائق اردوگاه های های محلی و بین المللی  نیز نهفته است. مردم مصر با کشته های فراوان با تحمل ناامنی اجتماعی، سیاسی و اقتصادی  هزینه آن را می پردازند.

نظامیان و دولت موقتی که بر سر کار آورده اند می دانند که از حمایت نخبگان سیاسی و اقتصادی و همچنین همدستان به هم پیوستۀ حسنی مبارک، رئیس جمهور پیشین برخوردارند. همچنین اقلیت قبطی، که ساکنان اولیه مصر هستند، اکثرا در کنار نظامیان قرار دارند. بخش بزرگی از اپوزیسیون پراکنده که آنها را عموما «انقلابیون» می خوانند، رفتار نظامیان را تایید می کنند تا دائره عملیات گروه های اسلامی مانند اخوان المسلمین و سلفی ها را بار دیگر محدود سازند.

از سوی دیگر اخوان المسلمین می تواند بر میلیونها نفر ساکنان حلبی آباد ها و مناطق روستائی مصر تکیه کند. آنچه نخبگان حاکم بر مصر که پیرامون حسنی مبارک گرد آمده بودند از این مردم دریغ کردند، اخوان المسلمین دهها سال در اختیار آنها نهادند. یعنی: کمک های  اجتماعی و پزشگی  به آنها رساندند و برایشان کار ایجاد کردند. دهها هزار جوان مصری در مدارس مذهبی تحت تاثیر تعلیمات مذهبی قرار گرفتند، بسیاری از آنها که امروز در سوریه برای ایجاد یک کشور اسلامی سلاح بدست گرفته اند از میان همین جوان ها برخاسته اند. اما تجار قدرتمند نیز از اخوان المسلمین حمایت می کنند، در دهه های گذشته بسیاری به کشورهای عربی خلیج فارس مهاجرت کردند و در آنجا ثروتمند شدند. آنها شبکه ای از سازمانهای امدادی بین المللی بوجود آوردند که  خود هزینه آن را تامین می کنند و با کشورهای سلطنتی عربی در خلیج فارس همکاری نزدیک دارند، آنها کمک های موثر خود را با اعمال نفوذ سیاسی در هم آمیخته اند.  سالهاست که این ساختارهای «انساندوستانه» که در جوامع تنگدست کشورهای شاخ آفریقا، شمال آفریقا، در اردوگاههای فلسطینی ها و امروزهم در اردوگاه های پناهندگان سوریائی ( در ترکیه و اردن) بر پا شده اند منبعی هستند برای  جلب و جذب رزمندگان. راههائی که برای ارسال کمک های امدادی و پول مورد بهره برداری قرار می گیرند راه ارسال اسلحه برای رزمندگان نیز هستند. از زمان آغاز جنگ در افغانستان و عراق اروپا هم در این شبکه قرار گرفته است.

در مصر، هر دو اردوگاه، آدم های خود را پیش انداختند. در مصر باقی مانده کارمندان دوران مبارک را در وزارت خانه ها، ارتش، اقتصاد و رسانه ها «فلول» می نامند. مرسی، پیش از آن که از سوی نظامیان برکنار شود، اعلام کرد که قصد دارد با این افراد برخورد کند. و یک سخنگوی دفتر ریاست جمهوری این عمل را « مبارزه با فساد» نامید. ولی اخوان المسلمین هم «فلول» ها یا افراد  خودش را دارد که در دوران ریاست جمهوری مرسی، خود، خانواده، خویشاوندان، محلات و روستاهایشان به نان و نفوذ رسیده اند. از زمانی که تحولات سیاسی در میدان تحریر آغاز شد، اپوزیسیون سیاسی مصر که ترکیبی است از جریان ها و گروه های متفاوت و مختلف در باره راه و رسم درست انقلاب با هم به بحث و جدل پرداختند. در این میان هواداران مبارک از یک سو و اخوان المسلمین از سوی دیگر مواضع خود را تحکیم کردند. پس از دستگیر شدن مرسی «فلول» های مبارک  به  دولت موقت  بازگشتند  و اینک خواستار چند گرائی و  یک دموکراسی چند حزبی شده اند..ا

ژنرال عبدالفتح السیسی، عدلی منصور، رئیس جمهور دوران موقت و حازم ببلاوی نخست وزیر دوران گذار از اعضای گارد قدیمی مبارک هستند. آنها دهها سال با تثبیت سیاسی آن رژیم قدرت و ثروت خود  را تضمین کردند.

اخوان المسلمین در منطقه نیز حامیان مقتدر دارد، اما نه اقدامات آنان هماهنگ است و نه تجارب نیروهای هوادار نظامیان و دولت موقت  را دارند. ترکیه و قطر نیز پشت اخوان المسلمین ایستاده اند. حمایت ترکیه از آن روست که دولت ترکیه برخاسته از حزب رفاه است که یک حزب مذهبی است.  اخوان المسلمین برای قطر برگی است برنده در برابر همسایه قدرتمندش عربستان سعودی. در حالی که ترکیه رشد حیرت انگیز اخوان المسلمین در مصر، تونس، اردن و سوریه را پدیده ای مثبت می دید و احساس می کرد که در آینده در راس این کشور ها، گرادگرد دریای مدیترانه،  امپراتوری نوین عثمانی را بر پا خواهد کرد، حمایت قطر از مرسی در درجه اول بخاطر منافع اقتصادی استراتژیک آنست. قطر که کشوری کوچک با جمعیتی اندک است می کوشد تا با سرمایه گذاری در صنایع کلیدی در آفریقا، کشورهای گرداگرد دریای میانه و اروپا نفوذ خود را  گسترش دهد.  کنترل کانال سوئزدر مصر، یعنی کنترل یک راه مرکزی اقتصادی و نظامی در منطقه و مهمترین منبع در آمد مصر.

مناطق پیرامون پرت سعید، مهمترین بندر در ساحل کانال سوئز مهمترین منطقه صنعتی مصر است که نزدیک به 500 موسسه و کارخانه  مصری گرداگرد آن متمرکز گشته اند. صنعت گردشگری نیز یکی از منابع در آمد مصر است. قطر در سالهای گذشته در مسیر کانال فراوان سرمایه گذاری کرده است  و چنین بنظر می رسد که قصد دارد کنترل حمل و نقل کانتینری را  که تا کنون  امارات متحده عربی نقش اول را در آن داشت نیز بدست آورد.

سرلشگر وصفی دومین فرمانده مهم ارتش مصر در ماه مارس 2013 گفت کنترل کانال سوئز برای ارتش که رهبران آن از نخبگان اقتصادی مصر نیز هستند، «خط قرمز» محسوب می شود که  هیچ کس حق عبور از آن را ندارد.

عربستان سعودی، امارات متحده عربی و کویت با وضوح کامل به حمایت از نظامیان و دولت موقت برخاسته اند که منافع منطقه ای آنان را بهتر از اخوان المسلمین حفظ می کند. کویت اعلام کرده است که 4،5 میلیون بشکه نفت در اختیار مصر قرار خواهد داد، کشورهای عربی حوزه خلیج فارس اعلام کرده اند که اگر آمریکا و کشورهای اروپائی پرداخت پول به مصر را متوقف سازند، معادل  کل مبلغ را در اختیار مصر خواهند نهاد. این پیشنهاد نه تنها حمایت کامل از نظامیان  و دولت موقت بشمار می آید بلکه کمک به غرب نیز هست تا بتواند در برابر مردم خود حفظ آبرو کند.

نتانیاهو در اسرائیل  هرنوع اظهار نظر رسانه ای در مورد رویدادهای مصر را برای اعضای کابینه خود ممنوع کرده است. البته باید در نظر داشت که نظامیان و « فلول» دوران مبارک منافع اسرائیل را بهتر از اخوان المسلمین حفظ می کنند که کمک بسیار بزرگی به برسمیت شناخته شدن سیاسی حماس از سوی اروپا کرد. از آنجا که علائق اروپا و آمریکا در منطقه در درجه اول تابع علائق اسرائیل است،  واشنگتن و بروکسل تاکنون از موضع گیری واضح و صریح خودداری کرده اند.

کاریکاتور از امجدرسمی کاریکاتوریست و روزنامه نگار اردنی در الشرق اوسط

http://www.jungewelt.de/2013/08-21/030.php