روزی برای انقلاب در کار زنانهِ مراقبت

 (Care Revolution)

"الزا کوستر"

ترجمه آزاد و تلخیص از آزاده ارفع

در اول ماه مه  امسال  نیروهای چپ و نهادهای فمینیستی می خواستند علاوه بر مبارزه برای افزایش دستمزد  مسئله  کار  مراقبت ونگهداری(Care) زنان را درمرکز توجه قرار دهند و از همین رو برای اولین بار روز اول ماه مه امسال را " روز کارهای غیر قابل رویت " نام گذاری  کردند. روز اول ماه مه بطور معمول روز مبارزه  کارگران و به طور مشخص مزد و حقوق بگیران است ولی کار درنظام سرمایه داری محدود به کار در ازای دریافت دستمزدو حقوق نبوده بلکه بسی فراتر از آن است و این آن واقعیتی  است که  جنبش جدید می خواهد آن را نشان دهد." مراقبت از کودکان و بزرگسالان و پخت و پز و خانه داری  و..." در شمار کارها ی نامرئی است که زنان در کنار کار نیمه وقت خارج از خانه انجام داده و از  بابت آن دستمزدی دریافت نمی کنند. این کار ها  معمولا در زبان  انگلیسی با مفهوم (Care)( مراقبت ، پرستاری و نگهداری) تعریف می شوند.

 نهادهای فمینیستی با اعلام "روز کار غیر قابل رویت" می خواهند این وضعیت را دگرگون سازند. کنگره (Care Revolution) "انقلاب در کار مراقبت" که در اواسط ماه مارس در برلین برگزار شد سرآغازی برای حرکت به سوی این هدف بود. بازتاب این تلاش ها در تظاهرات اول ماه مه نمایان شد. فعالان اتحادیه ها با درخواست  "افزایش پرسنل در بیمارستان ها"  با لباس های سفید پرستاری وارد صفوف تظاهرات اول ماه مه شدند. گروه هائی مانند  گروه" چپ ضد فاشیستی برلین"،" آوانتی(به پیش)" و   "پروژه  چپ های ضدجزم گرای برلین " با هدف جلب توجه مردم  به سیاست های ضداجتماعی ریاضت اقتصادی دولت  در این تظاهرات شرکت کردند. پیام این اقدامات عبارت بود از اعلام این واقعیت که بر بستر بحران موجود، دولت کار مراقبت راهر چه بیشتر از دوش خود برداشته و شخصی می کند، از کسانی که نیاز به مراقبت دارند دربرابر ارائه این نوع خدمات پول مطالبه می شود و انجام کار مراقبت و نگهداری بیش از پیش به بخش خصوصی واگذار می شود. این روند بویژه برای زنان به معنای  تشدید بسیار عظیم  مشکلات زندگی می باشد.

درخواست نهادهای فمینیستی برای توزیع کار مراقبت پرداخت نشده زنان  به هیچ وجه پدیده جدیدی نیست بلکه سابقه آن به سا ل های 1970 بر می گردد که گروه های مخالف بیکاری زنان این مطالبات را در مرکز فعالیت های خود قرار می دادند. در همان دوره جنبش زنان  ازدر خواست اتحادیه های کارگری برای کاهش زمان کار حمایت می کرد. اما درهمان دوره جنبش زنان از   پیشنهاد های اتحادیه های کارگری آلمان با این استدلال که "مراقبت از کودکان را نمی توان با بازنشستگی زودرس جبران کرد همان طور که  پخت و پز و خانه داری از طریق افزایش مرخصی زنان در دوره  آموزش و تحصیل قابل جبران نیست" انتقاد کرده و مطرح می کردند که مسئله  می باید بر پایه کارروزانه ای که توسط زنان انجام می شود پاسخ بگیرد.

همین انتقاد در سال گذشته توسط "فریگا هاگ" دانشمند علوم سیاسی مارکسیستی نیز مطرح شد. او نامه سرگشاده ای را که خطاب  به احزاب، اتحادیه ها، انجمن های اجتماعی و زیست محیطی  و مسئولین کلیساها در آلمان  نوشته شده بود و درآن خواهان کاهش ساعت کار به سی ساعت درهفته شده بودند را، امضاء نکرد."فریگا هاگ"  استدلال می کند که : " نامه با تمرکز یک جانبه بر روی زندگی شغلی شالوده های سلطه در جامعه سرمایه داری را سست نکرده بلکه آن ها را محکم تر می کند"." هاگ" می گوید برخلاف آ ن چه که در نامه سرگشاده آمده است  حداقل 60 درصد زنان که کار پاره وقت می کنند مشکل کم بودن زمان کار ندارند زیرا  به خاطر مراقبت از فرزندان یا وابستگان وقت دیگری برای اشتغال به مثابه مزد و حقوق بگیر با اشتغال کامل برای آن ها باقی نمی ماند. همین مسئله را یک مطالعه مرکز ضد تبعیض فدرال نیز اثبات می کند. در مطالعه این مرکز نشان داده شده است که 78 درصد زنان 28 ساله ای که فاقد فرزند می باشند شاغل می باشند اما تنها 40 درصد زنان در این سن که مادر هستند، دارای شغل می باشند. در عین حال تنها 6 درصد پدران دارای فرزندان کم سال دارای شغل های پاره وقت هستند. درهمین ارتباط است که  "فریگا هاگ" شعار:" کار پاره وقت برای همه" را مطرح می کند.از نظر او زمان کار شغلی باید برای هر دو جنس کاهش یافته و کار مراقبت نیز به طور مساوی میان آن ها تقسیم شود.  

 "فریگا هاگ"  پنج سال پیش با این شعار" ابتکار چهار در یک"(Vier-in-einem-Initiative) را پایه گذاری کرد. ابتکار "چهار در یک" مطرح می کند که تنها کاهش رادیکال زمان کار شغلی به چهار ساعت در روز کافی نیست بلکه سایر کارهای ضروری اجتماعی را نیز باید درارتباط با این کاهش درنظر گرفته شود. " هاگ" می گوید علاوه بر چهارساعت کار شغلی  باید چهارساعت دیگر برای کار مراقبت و نگهداری درخانه اختصاص داده شود، علاوه بر آن چهار ساعت دیگر برای کار سیاسی جمعی در نظر گرفته شود و بالاخره چهار ساعت دیگر برای ارتقاء دانش و آگاهی فردی. کارل مارکس اهمیت اجتماعی و ضرورت زمان فراغت را مطرح کرده بود  (.....) و کاهش زمان کار روزانه را یکی از شرایط اساسی برای ایجاد زمان فراغت می دانست.

"کاتیا کیپینگ" (Katja Kipping ) یکی از  رهبران حزب چپ آلمان از" ابتکار چهار در یک "حمایت می کند. او ماهی یک بار برای کارمندان ستاد خود جلسه ای   برای بحث بر روی این موضوع برگزار می کند. همین طور برای یوتا آلمندینگر ( Jutta Allmendinger) جامعه شناس و مدیر "مرکز علمی برلین برای تحقیقات اجتماعی" می گوید 32 ساعت کار در هفته به مثابه مرز جدید زمان کار برای کار تمام وقت در برابر ما قرار دارد .موسسه "فردریش ابرت" Friedrich-Ebert- stiftung)) در برلین در روز هشت مارس اعلام کرد :" وقتی هر دو جنس 30 ساعت در هفته کار کنند مجموعه زمان کار انجام شده در جامعه  افزایش یافته و بازدهی اقتصاد در سطح  ملی نیز افزایش پیداخواهد کرد." وزیر خانواده مانوئلا شوزیگ (Manuela Schwesig)از حزب سوسیال دموکرات آلمان در روزنامه اقتصادی (Handelsblatt ) در ژانویه امسال پیشنهاد کرد که :" کار تمام وقت برای کسانی که فرزند کوچک دارند باید برای مثال 32 ساعت باشد و نه 40 ساعت در هفته." تنها یک ساعت بعد از این اظهارنظر از سوی حزب دموکرات مسیحی آلمان(برادر بزرگ حزب سوسیال دمکرات در ائتلاف دولتی  ) و نمایندگان سرمایه باد مخالفت به سوی خانم وزیر وزیدن گرفت و موضوع مطرح شده از دستور بحث خارج شد.   

 هنوز راه درازی برای رسیدن به انقلاب در کار مراقبت زنان (Care Revolution)مانده است.دراواسط ماه مارس امسال گروه های فمینیستی و چپ از سراسر آلمان، "ائتلاف 8 مارس" و "شبکه انقلاب درکار مراقبت" (Care Revolution) برای اقدام مشترک بعدی به توافق رسیدند. این بلوک همراه با جنبش ضد سرمایه داری "بلوک اکوپای"(Blockupy) تلاش خواهد کرد در اواسط ماه مه یک روز اقدام برای "کار مراقبت" سازمان دهد. "لارا زایبرت" (Laura Seibert) چپ مداخله گر(Interventionistischen Linke) در اواسط آپریل به روزنامه یونگه ولت گفت: "جماعت ما پر سرو صدا و رنگارنگ خواهد بود. دیگر نمی توانند ما را نادیده بگیرند ... ما روشن خواهیم  ساخت که کار روزمره و ضروری مراقبت و نگهداری و موقعیت زنان در آن باید یکی از عرصه های مرکزی مبارزه ما علیه سیاست های برخورد با بحران در شرایط کنونی باشد."

*******************

"الزا کوستر"(Elsa Koester)فارغ التحصیل در رشته ادبیات، علوم سیاسی و جامعه شناسی در برلین فعال در  جریان چپی به نام چپ مداخله گر  (FelS_ für eine linke Strömung)  فعال است.

برگرفته از روزنامه آلمانی "دنیای جوان" دوشنبه 28 آوریل2014 ، ضمیمه اول ماه مه