اعتصاب لوکوموتیورانان آلمان و اهمیت آن

روبن مارکاریان

هفتمین اعتصاب اتحادیه لوکوموتیورانان آلمان(GDL) از  ماه سپتامبر به این سو در روز دوشنبه چهارم ماه مه شروع تا امروز یکشنبه صبح دهم مه ادامه یافت. این اعتصاب بزرگ ترین اعتصاب در تاریخ راه آهن آلمان است که طی آن از هر دو قطار یک قطار از حرکت بازایستاد.قطارهاری باری اعتصاب را از روز دوشنبه چهارم ماه مه شروع کردند و قطارهای مسافربری از سه شنبه صبح به این اعتصاب پیوستند. در مجموع هفت اعتصاب اتحادیه لوکوموتیورانان تا کنون 220 میلیون یورو به انحصار راه آهن آلمان خسارت وارد ساخته با این وجود مدیریت راه آهن آلمان از پذیرش مطالبات اتحادیه لوکوموتیورانان برای بهبود شرایط کار و حقوق و مزایای لوکوموتیورانان اجتناب کرده و برای مقابله با سرسختی هیئت مدیره انحصار راه آهن آلمان، اتحادیه لوکوموتیورانان مبتکر پیکارهائی  است که در تاریخ معاصر مبارزات کارگری آلمان بی سابقه است.اتحادیه لوکوموتیورانان آلمان(GDL) برخلاف اتحادیه های سازشکار دیگر در بخش راه آهن که سیاست همکاری طبقاتی با مدیریت و دولت را در پیش گرفته اند نماینده بخش رزمنده کارگران راه آهن آلمان می باشد. دو اتحادیه رقیب  لوکوموتیورانان، یا اتحایه های "ه گ.د.ب.آ" (GDBA) و "ترانس نست"(Transnet) بودند. اتحادیه (GDBA)  در تاریخ سی نوامبر 2010 در اتحادیه "ترانس نت" که بخشی از (DGB) می باشد ادغام شده و اتحادیه(EVG) یا"Eisenbahn- und Verkehrsgewerkschaft " را به وجود آوردند.

در آلمان اتحادهای کارگری تحت رهبری حزب سوسیال دمکرات قرار داشته و مدت هاست سیاست همکاری طبقاتی با طبقه سرمایه دار را درپیش گرفته اند.هنگامی که حکومت ائتلافی سوسیال دمکرات ها و سبزها به رهبری "شرودر" صدراعظم وقت آلمان برای پیاده کردن نظام تامین اجتماعی کشور برنامه" دستور کار 2010" را طراحی و پیاده کردند، فدراسیون عمومی اتحادیه های کارگری آلمان (DGB) از این سیاست به بهانه حفظ قدرت رقابتی صنایع آلمان حمایت کرد. سیاست همکاری طبقاتی توسط اتحادیه های کارگری موجب شده که در چند دهه اخیر اعتصابات کارگری برای افزایش دستمزد و بهبود شرایط کار به پائین ترین سطح خود در میان کشورهای پیشرفته صنعتی سقوط کرده و دستمزدهای واقعی در قوس نزولی قرار گیرد و به این ترتیب آلمان به یکی از کشورهائی مبدل شود که حقوق و دستمزد ها، در مقایسه با اقتصادهای دیگر اروپای غربی، بسیار پائین است.

نقش اتحادیه های کارگری حرفه ای کوچک  بخش خدمات

اما در خارج از شبکه" فدراسیون اتحادیه های کارگری"(DGB) که از طریق بوروکراسی مرکزی اتحادیه های رشته های دیگر اقتصاد را در چهارچوب همکاری طبقاتی کنترل می کند اتحادیه های حرفه های تخصصی شکل گرفته اند که اگر چه تعداد اعضای آن ها در مقایسه با کل کارگران شاغل در شاخه اقتصادی مربوطه کم و یا حتی بسیاراندک است اما به خاطر نقش کلیدی این مشاغل، از قدرت فشارتعیین کننده در سطح آن شاخه اقتصادی و در سطح جامعه، برخوردارند. مهم ترین این اتحادیه ها که به آن ها(Spartengewerkschaften) یا "اتحادیه های گروه های حرفه ای یا شغلی در یک بخش و یا رشته اقتصادی" گفته می شود شامل ده اتحادیه می باشند که مهم ترین آن ها اتحادیه های "لوکوموتیورانان"،"خلبانان" VC(2)، "مهمانداران هواپیماUFO"(2) و "پزشکان"(3) می باشد. هر کدام از این  اتحادیه ها در گذشته برای افزایش دستمزد و بهبود شرایط کار اعتصاب کرده و توانسته اند از طریق اقدامات خود برخلاف جریان آب یا به روند نئولیبرالی بورکراسی مرکزی اتحادیه های کارگری شنا کرده و بخش مهمی از مطالبات خود را  به دولت و سرمایه داران تحمیل کنند.در جوامع کنونی که بخش خدمات از اهمیت بسیار تعیین کننده ای درگردش زندگی روزمرده جامعه برخوردار است شاخه هائی از خدمات عمومی کارکرد بسیار حیاتی در جامعه دارند و از همین رو مزدوحقوق بگیران آن بخش ها از اهرم های فشار تعیین کننده ای نسبت به بخش های دیگر طبقه برخوردارند.

تاثیرات "اعتصابات اتحادیه لوکوموتیورانان" بر جنبش کارگری آلمان

اتحادیه لوکوموتیورانان آلمان(GDL) نقش مهمی در تحرک بخشیدن به جنبش مطالباتی طبقه کارگر در دو دهه اخیر داشته است. درشرایطی که از پی سیاست سازش طبقاتی بوروکراسی اتحادیه های کارگری، مبارزه برای افزایش دستمزدها، علیرغم رشد اقتصادی شایان توجه آلمان، عملاً کنار گذاشته شده و اتحادیه ها به خاطر حفظ قدرت رقابتی اقتصاد آلمان سیاست چشم پوشی از افزایش دستمزدها را در پیش گرفته بودند اتحادیه لوکوموتیورانان آلمان در سال 2007 با طرح درخواست پانزده درصد افزایش دستمزد، بهبود شرایط کار، کاهش کار اضافی، افزایش استخدام لوکوموتیو رانان جدید به جای افزایش ساعت کار اضافی، شوک مهمی بر جنبش کارگری به ویژه به سران سازشکار اتحادیه های کارگری و بوروکراسی آن ها وارد آورد.اگر چه پس از اعتصابات و متوقف کردن قطارهای حمل ونقل باری و مسافری بری روی افزایش هشت درصدی توافق به عمل آمد اما همین موفقیت تاثیر مهمی در فشار پایه های اتحادیه های کارگری دربخش های مختلف اقتصاد برای پایان دادن به سیاست چشم پوشی اتحادیه ها از افزایش دستمزدها  داشت. علاوه بر لوکوموتیورانان،اعتصابات خلبانان لوفت هانزا و نیز پزشکان بیمارستان های بخش عمومی برای افزایش چشم گیر دستمزدها همین تاثیر را بر روی اعتصابات عموم حقوق بگیران بخش حمل و نقل هوائی و بهداشت و درمان داشت. از سال گذشته به این سو اعتصابات این اتحادیه ها ( خلبانان لوفت هانزا، همراه با سایر پرسنل بخش حمل ونقل هوائی آلمان )سکون و رکود در جنبش کارگری آلمان را درهم شکسته و زیر فشار پایه های اتحادیه های کارگری به ویژه دربخش خدمات اکنون جنبش مطالباتی در بخش خدمات فعال شده است. پس از بحران شروع بحران 2008 مباحثاتی در درون اتحادیه های کارگری آلمان در انتقاد از سیاست سازش طبقاتی، عواقب آن بر روی جنبش کارگری و موقعیت طبقه کارگر، ضرورت خیزش مجدد و دامن زدن به موج جدیدی از مبارزه مطالباتی و بالاخره تدوین استراتژی جدید برای جنبش اتحادیه ای شروع شده و گروه های اپوزیسیون در اتحادیه های گوناگون شکل گرفته اند که از جمله از اقدامات اتحادیه لوکوموتیورانان آلمان و اتحادیه های مشابه حمایت کرده و خواهان تعمیم رزمندگی این اتحادیه ها به سایر بخش های جنبش اتحادیه ای هستند.

محدود ساختن حق اعتصاب توسط ائتلاف حاکم درآلمان

ائتلاف حاکم در آلمان متشکل( از حزب دمکرات مسیحی و سوسیال دمکرات ها) از مدت ها قبل درصدد بود که با همکاری بورکراسی مرکزی سران اتحادیه های کارگری حق اعتصاب این اتحادیه ها را محدود ساخته و به نقش آن ها به مثابه موتورهای کوچکی که با جسارت سازش طبقاتی سران اتحادیه ها با دولت و سرمایه داران را در هم می شکنند، پایان دهد. تهیه این لایحه برای تصویب به عهده خانم نالس (Nahles) به اصطلاح رهبر جناح چپ حزب سوسیال دمکرات و وزیر کار کنونی کابینه ائتلافی آلمان نهاده شده است. خانم نالس نیزبا شعار یک رشته اقتصادی واحد، یک قرار داد دسته جمعی واحد (برای همه پرسنل صرفنظر از حرفه های موجود در آن رشته اقتصادی) پیش نویس این لایحه راتنظیم و پس از توافق احزاب حاکم قرار است در تابستان امسال پارلمان آلمان  مهر خود را بر روی آن بکوبد. همانطور که گفته شد رهبری" فدراسیون عمومی اتحادیه های کارگری آلمان" (DGB) نیز از خفه کردن این اتحادیه ها که نقش مزاحم برای سازش طبقاتی آن ها ایفاء می کنند، حمایت می کنند.از همین رواعتصاب کنونی اتحادیه لوکوموتیورانان آلمان که بزرگترین و طولانی ترین اعتصاب تاریخ راه آهن آلمان است علاوه بر درخواست های مطالباتی اتحادیه برای لوکوموتیورانان خواهان برسمیت شناخته شدن حقوق پایه ای این اتحادیه برای عقد قراردادهای دسته جمعی است. کلاوس وزلسکی (  Klaus Weselsky) رهبر اتحادیه لوکوموتیورانان اعلام کرده است که دوره جدید مبارزه اتحادیه لوکوموتیورانان نه فقط بر روی مطالباتی مانند افزایش دستمزد، کاهش ساعت کار، شرایط استخدامی بهتر بلکه در همان حال مبارزه برای حقوق پایه ای اتحادیه ای است که دولت آلمان درصدد محدود کردن و از بین بردن آن است. به این ترتیب پیکار کنونی اتحادیه کارگری لوکوموتیورانان مبارزه سیاسی بر روی حفظ آزادی های سیاسی در برابر محدود ساختن آن از سوی دولت آلمان نیز می باشد. 

 خصوصی سازی راه آهن آلمان عامل اصلی پیکارهای اتحادیه ای

پیکارهای کارگری دوره جدید در راه آهن آلمان از زمانی شروع شد که بر اساس تصمیم "شورای وزیران اتحادیه اروپا" درسال 1991  کشورهای اروپائی عضو اتحادیه موظف شدند موسسات راه آهن خود را خصوصی ساخته و در این بخش از خدمات عمومی را بر روی رقابت سرمایه های اروپائی و بین المللی بگشایند. اولین تاثیر خصوصی سازی ها کاهش شدید کارکنان موسسات راه آهن بود به طوری که در دانمارک و سوئد  47 درصد، در ایتالیا41 درصد ودر فرانسه 13 درصد مجموعه شاغلان راه آهن از کار برکنار شدند.سیاست جدید اتحادیه اروپا در آلمان از سال 1994  شروع و درسال 1999 وارد مرحله دوم خصوصی سازی شد.به این ترتیب راه آهن دولتی آلمان که یک موسسه خدمات عمومی دولتی بود به یک انحصار سرمایه داری تحت کنترل دولت مبدل  شد که باید وارد بورس ورقابت های حاکم دربازار بورس می شد.این تحول تغییرات گسترده ای در موسسه راه آهن به وجود آورد که از جمله آن ها بستن بسیاری از ایستگاه های راه آهن، از دور خارج کردن و یا فروش خطوط آهنی که خصلت خدمات رسانی داشته و فاقد سوددهی بالا بود، حذف مشاغل خدمات عمومی به مسافران در درون قطارها، در ایستگاه ها، بسیاری از کارگاره های تولید و تعمیر ونگهداری واگن ها و..... و اما  مهم تر از همه کاهش شدید کارکنان  درهمه بخش ها وانتقال همه جانبه فشار کار به شاغلین موجود برای افزایش سوددهی و بالارفتن ارزش سهام در بازار بورس شدند. به لوکوموتیورانان و خدمه قطارها  افزایش ساعت کار درهفته، افزایش اضافه کاری، افزایش شیفت های کار به شکل اجباری تحمیل می شد تا بهای سهام انحصار راه آهن در بازار بورس افزایش یابد.

جنگ طبقاتی  همه جانبه علیه اتحادیه لوکوموتیورانان آلمان

همان طور که در بالا اشاره کردیم سه عامل مهم خصلت نمای پیکارهای اتحادیه لوکوموتیورانان است. اول، مبارزه برای افزایش دستمزدها و در هم شکستن سیاست چشم پوشی ناشی از سازش طبقاتی بوروکراسی اتحادیه ای با طبقه سرمایه دار و دولت، دوم مبارزه علیه عواقب خصوصی سازی بنگاه های بزرگ خدماتی که هزینه عظیم آن باید توسط کارگران و شاغلین و نیز عموم شهروندان به خاطر گران شدن خدمات عمومی وکاهش شدید کیفیت آن پرداخت شود و مقابله با آن خود را در شعار "راه آهن شهروندان به جای راه آهن بورس بازان"( Bürgerbahn statt Bِrsenbahn) باز تاب می دهد و بالاخره مورد سوم که مسئله محدود ساختن حق اعتصاب و حق عقد قرار داد های جداگانه که تعرض آشکار به حقوق دمکراتیک و دمکراسی در مهم ترین و صنعتی ترین کشور اروپا می باشد.

در دوره های قبلی اعتصابات اتحادیه لوکوموتیورانان، رهبر قبلی اتحادیه، "مانفرد شل" از ترور روانی اتحادیه و رهبری آن توسط نظام رسانه ای حاکم سخن گفته بود. اکنون اما شدت و گستردگی تبلیغات علیه اتحادیه لوکوموتیورانان و به ویژه شخص وزلسکی واقعاً بی سابقه است.و نکته جالب آن    که وزلسکی خود عضو حزب حاکم (CDU)یا حزب دمکرات مسیحی است اما به خاطر نمایندگی منافع کارگران راه آهن اکنون به دشمن شماره یک رسانه های طبقه حاکم و از جمله رسانه های وابسته به حزب دمکرات مسیحی مبدل شده است. این جنگ طبقاتی در سطح رسانه ای بازتاب جنگ طبقاتی در سه بعدی است که در بالا توضیح دادیم. پس از پایان اعتصاب در روز یکشنبه  وزلسکی اعلام کرد اعتصاب  "یک پیروزی مطلق برای اتحادیه" بوده و مسافرین راه آهن همدلی خود را با اعتصاب نشان داده اند. او گفت در صورتی که هیئت مدیره به درخواست ها پاسخ ندهد اعتصاب دوباره از سرگرفته خواهد شد. دفتر این پیکار بسته نشده و مبارزه هنوز ادامه دارد.

يكشنبه ۲۰ ارديبهشت ۱۳۹۴، ۱۰ می ۲۰۱۵

 *******************

(1)

 Vereinigung Cockpit 

(2 )

Unabhängige Flugbegleiter Organisation

(3)

 Marburger Bund