بیانیه‌ی کانون نویسندگان ایران به مناسبت درگذشت

علیرضا جباری (آذرنگ)

علیرضا جباری (۱۳۹۹ – ۱۳۲۳) شاعر، مترجم، ویراستار و عضو هیئت دبیران کانون نویسندگان ایران که به دلیل نارسایی قلبی و نیاز به درمان اورژانسی در بیمارستان مدرس بستری شده بود به ویروس کرونا مبتلا شد و عصر روز دوشنبه هفدهم آذر نود و نه در همان بیمارستان در گذشت.

علیرضا جباری در بهمن ۱۳۲۳ در شیراز به دنیا آمد. در دانشگاه شیراز در رشته‌ی اقتصاد تحصیل کرد و از دوران دانشجویی به صف مبارزان راه آزادی و عدالت اجتماعی پیوست. او از اعضای قدیمی کانون و از جمله امضاکنندگان متن ۱۳۴ نویسنده بود و در چند مجمع عمومی، از جمله در مجمع عمومی بهمن ۱۳۹۷ به عنوان عضو هیئت دبیران برگزیده شد. او هچنین عضو افتخاری انجمن قلم انگلستان بود.

زنده‌یاد جباری از پیگیرترین اعضای کانون بود. او در تمام این سال‌ها که به دلیل ممانعت نیروهای امنیتی و انتظامی، امکان برگزاری جلسات مشورتی ماهانه‌ی کانون در فضای عمومی وجود نداشت، منزل شخصی و تمام امکانات خود را در اختیار کانون قرار داده بود. به رغم سالخوردگی و بیماری قلبی در تمام جلسات و گردهمایی‌ها حضور می‌یافت.

در دی ماه  سال ۱۳۸۱ نیروهای امنیتی به محل کارش در مرکز نشر دانشگاهی یورش بردند و او را به بازداشتگاهی نامعلوم و سپس به زندان منتقل کردند. دو سال بعد بر اثر فشارهای داخلی و بین‌المللی از زندان آزاد شد. زنده‌یاد جباری از داخل زندان نامه‌ای سرگشاده خطاب به رئیس‌جمهور وقت نوشت و از آزار و اذیت و شکنجه‌هایی که در دوره‌ی بازجویی متحمل شده بود پرده برداشت. انتشار این نامه بازتاب گسترده‌ای یافت و محافل و سازمان‌های مدافع حقوق بشر را بر آن داشت تا برای آزادی او تلاش کنند؛ از جمله ایزابل آلنده، نویسنده‌ی سرشناس شیلیایی به رئیس‌جمهور وقت ایران نامه نوشت و خواستار آزادی علیرضا جباری شد.

همچنین جایزه‌ی هلمن همت که همه ساله از سوی سازمان دیده‌بان حقوق بشر به نویسندگانی اعطا می‌شود که به خاطر دفاع از آزادی اندیشه و بیان تحت فشار و اذیت و آزار قرار می‌گیرند، در سال ۱۳۸۴ به علیرضا جباری تعلق گرفت.

علیرضا جباری برای کنشگران کارگری و مدنی، مدافعان حقوق بشر، مخالفان مجازات اعدام، و خانواده‌های دادخواه قتل‌های سیاسی از دهه‌ی شصت تا به امروز، نامی آشنا بود؛ زیرا هرجا سخن از دادخواهی و عدالت و آزادی در میان بود او نیز حضور داشت.

کانون نویسندگان ایران درگذشت این نویسنده‌ی آزادی‌خواه را به خانواده و دوستان و دوستدارانش و به جامعه‌ی ادبی و فرهنگی مستقل ایران تسلیت می‌گوید و یادش را گرامی می‌دارد.

تا کنون سه مجموعه از شعرهای زنده‌یاد علیرضا جباری به نام‌های “خورشید و شهر دور”  (۱۳۵۰)، “شب‌پا و گرگ پیر” (۱۳۵۲) ، “جادوی عشق” (۱۳۹۷) و تعداد زیادی مقاله و ترجمه‌ی بیست عنوان کتاب در زمینه‌ی ادبیات و علوم انسانی  به قلم او منتشر شده است که برخی از آن‌ها عبارتند از: “پیشگامان هنر، لونا چارسکی”، “نگرشی بر آثار لنین، گردآورنده موسسه‌ی مژدونارودنایاکنیگا” ، ” افق‌های نوین جنبش عدم تعهد، ب. ن. کاول”، “داستان‌های اوالونا، ایزابل آلنده”، “آبی‌ترین چشم، تونی موریسون”، “سرود سلیمان، تونی موریسون”، ” تمشک، لو تولستوی”، “زمستان در ماه جولای، دوریس لسینگ”، “فضاهای امید، دیوید هاروی”، “انقلاب اکتبر و آزادی زنان در ازبکستان، رحیمه امینوا” و ” تراژدی و مضحکه: ترامپ در کاخ سفید”.

کانون نویسندگان ایران – ۱۹ آذر ۱۳۹۹