انتخابات رياست جمهورى در كره جنوبى:

روياى صلح و موانع پيش رو!

 داريوش ارجمندى

 بدنبال چند ماه اعتراضات ميليونىِ مردم كره جنوبى كه به بركنارى و زندانى شدنِ پارك گيون-هى رئيس جمهور اين كشور در ماه مارس انجاميد، اين اميد قوت گرفت كه انتخابات آينده رياست جمهورى، امكان روى كار آمدن فردى را فراهم كند كه سياست مسالمت جويانه ترى را در قبال كره شمالى در پيش گيرد. منظور همان سياست موسوم به "سياست آفتاب" است كه از سوى رئيس جمهور پيشين اين كشور كيم داى- جونگ دنبال مي شد و جايزه صلح نوبل به وى در سال ٢٠٠٠ را براى او به ارمغان آورد. البته اين سياست كه پس از كيم، در دوره كوتاه يك ساله رياست جمهورى روه مو-هيون (Roh Moo-hyun) نيز دنبال شد، بدرازا نكشيد و بدنبال فشارهاى آمريكا و جناح راست افراطى و ژنرال هاى دوره ديده در آمريكا، كنار گذاشته شد.

 حال با روشن شدن نتايج انتخابات رياست جمهورى در كره جنوبى و پيروزى مون جِى-اين، كانديداى سوسيال ليبرال حزب دمكراتيك، به نظر ميرسد كه «سياست آفتاب» و روياى اتحاد و يگانگى در شبه جزيره كره، از شانس ديگرى براى طلوع دوباره برخوردار شده باشد.

در اين انتخابات، مون جى-این، با كسب ۴۱.۱ درصد آراء بر رقیب اصلی خود از حزب آزادی کره جنوبی (راست ميانه) پیروز شد. حزب دموکراتیک کره جنوبی، ارتباط نزدیکی با اتحادیه هاى کارگری دارد و پيروزى كانديداى خود را مديون شعارها و وعده هاى انتخاباتى وى می داند در زمينه کاهش تنش با کره شمالی، مقابله با نفوذ انحصارات موسوم به چايبول (٣) و تصویب قوانینی برای اصلاح ساختار مؤسسات تجاری و صنعتی کره که غرق در فساد هستند، و همچنين افزایش سرمايه گذارى هاى دولتى به منظور تسریع رشد اقتصادی و مبارزه با بيكارى.

 مون جى-اين، همچنين با استقرار موشک های تاد (THAAD) در کره جنوبى مخالف و خواهان حل بحران دو کره از طریق مذاکره است و به این ترتیب طرفدار استقلال بیشتر این کشور در برابر ارباب خود آمريكا می باشد.

 ردپاى ترامپ!

از جمله عوامل تأثيرگذار ديگر در ارتباط با پيروزى حزب دمكراتيك، مى توان به سياست هاى نابخردانه و مخرب شخص دانالد ترامپ در هفته هاى اخير اشاره داشت. ترامپ بدنبال چند هفته تهديد جنگى، خط و نشان كشيدن براى كره شمالى، و اعزام ناوگان دريائى آمريكا به منطقه، بى توجه به واكنش هاى خشم آگین چين و اعتراضات توده اى در كره جنوبى، اقدام به استقرار سيستم موشك هاى ضد بالستيك تاد در خاك كره جنوبى کرد. وى سپس با لحنى توهين آميز و قلدرموابانه، اعلام كرد كه مردم كره جنوبى بايد يك ميليارد دلار هزينه استقرار اين سيستم موشكى را به آمريكا بپردازند! وى آنگاه تهديد كرد كه در صورت عدم پرداخت اين مبلغ، پيمان تجارت آزاد ميان كره جنوبى و آمريكا را لغو و به ائتلاف دو كشور پايان خواهد داد!

 اين اظهارات ترامپ، نه تنها خشم مردم كره جنوبى را برانگيخت، بلكه حتى ديپلمات هاى آمريكايى نيز به انتقاد از آن پرداختند، بطوريكه ژنرال مك مَستر، مشاور امنيت ملى ترامپ (جانشين تحميلى ژنرال بركنار شده، مايكل فلين)، ناچار شد رسماً ادعاهاى ترامپ را پس بگيرد. اما على رغم این تلاش ها، بسيارى بر اين باورند كه "ترامپيسمِ ترامپ" از عوامل مهم پيروزىِ كانديدايى بود كه درواقع مورد پسند آمريكا نيست!

در همين رابطه، سوكى كيم (١) روزنامه نگار كره اى- آمريكائى، تأكيد مى كند كه مردم مغرور كره، هيچگاه حاضر به تحمل چنين رفتار توهين آميزى نبوده و نخواهند بود.

 مون جى-اين كيست؟

و اما در ارتباط با رئيس جمهور جديد كره جنوبى و مواضع سياسى او، سوكى كيم در مصاحبه اى با شبكه خبرى (Real News) مى گويد: "٤٥ روز اعتراض بى وقفه ميليون ها نفر از مردم كره جنوبى عليه دولت فاسدِ پارك گيون-هى، فضاى مناسبى براى پيروزى فردى همچون مون جى-اين فراهم كرده بود...مون جى-اين كاملاً در نقطه مقابل پارك گيون-هى قرار دارد. مون، وكيل حقوق بشر است كه چند سال در زمان حكومت پارك چون-هى، پدر خانم پارك، و ديكتاتور كره جنوبى از سال ٦١ تا ٧٩ ميلادى، در زندان بسر برده بود. اكنون اين خانم پارك است كه به همراه مدير عامل شركت سامسونگ، به جرم فساد در زندان بسر مى برد...مون جى-اين، همچنين رئيس دفتر، رئيس جمهور اسبق كشور روه مو-هيون بود، يعنى فردى كه جانشين و پيرو خط كيم داى-جونگ مبتكر «سياست آفتاب» و آشتى با كره شمالى بود. بنابراين روشن است كه رئيس جمهور منتخب، در زمينه سياست خارجى در كجا ايستاده است."

 تهديد از كدام سو صورت مى گيرد؟! استقرار موشك هاى تاد در كره جنوبى، همزمان نگرانى هاى وسيعى را درميان مردم كره جنوبى برانگيخته است. مردم اين كشور بخوبى بر اين حقيقت واقف اند كه در صورت وقوع جنگ (اتمى يا غيراتمى)، اين مردم آمريكا نيستند كه در آتش جنگ گرفتار خواهند شد، بلكه كره اى ها بزرگترين بازندگان آن خواهند بود. بقول نوام چامسكى انديشمند نامدار آمريكايى، "اگرچه رهبران كره شمالى از يك خردگرائىِ واقع بينانه برخوردارند و مى دانند كه در صورت وقوع جنگ اتمى، به همراه كشورشان از صحنه هستى محو خواهند شد، اما مى دانند كه به هرحال قبل از نابودىِ كاملِ خود، قادر خواهند بود كه سئول و چند شهر ديگر كره جنوبى را با خاك يكسان كنند." (٢)

سوكى كيم نيز در اين رابطه نظر مشابهى إبراز مى كند. او با اشاره به نگرانى و سوءظن گسترده مردم كره جنوبى نسبت به همسايه شمالى خود مى گويد: "تهديدهاى دائمىِ كره شمالى مبنى بر تبديل كردن سئول به درياى آتش، همواره در گوش مردم كره جنوبى ست. آنها اين تهديدات را خيلى جدى مى گيرند، اما همزمان آموخته اند كه با هر تهديد پيونگ يانگ از جاى خود نپرند. آنها مى دانند كه وجود خطر و تهديد جنگ اتمى از سوى كره شمالى، راز بقاى تاكنونى رژيم اين كشور بوده است."

 سوكى كيم سپس به بخش ديگرى از مشكلاتى كه سياست هاى نابخردانه ترامپ در منطقه ايجاد كرده، يعنى تيرگى روابط تجارى چين و كره جنوبى اشاره ميكند: "چين بزرگترين شريك تجارى كره جنوبى ست. در اين اواخر ما شاهد آن بوده ايم كه ناخشنودى چين از استقرار موشك هاى تاد و بى ميلى توريست هاى چينى براى سفر به كره جنوبى، به صنعت توريسم اين كشور ضربه محسوسی زده است. دركنار آن، شركت هاى صنعتى كره اى، قراردادهاى هنگفت و سودآورى را در چين ازدست داده اند. اين همه موجب آن شده كه مردم كره جنوبى بيش از آنكه نگران همسايه شمالى خود باشند، از نتايج سياست هاى نابهنجار ترامپ دلهره داشته باشند. مسئله اى كه تمايل مردم و دولت جديد را بيش از پيش به سوى تشنج زدايى با كره شمالى و چين سوق مى دهد.

ازاينرو نبايد تعجب كرد چنانچه رشد روزافزون نارضايتى عمومى مردم كره جنوبى از سياست هاى دولت ترامپ، موج شديدى از اعتراضات ضدآمريكايى در اين كشور را دامن زند."

 امكانات و موانع پيش رو!

وجود يك نارضايتى وسيع از سياست ميليتاريستى، نابخردانه و حتى شايد بتوان گفت احمقانۀ  ترامپ در منطقه از يك سو، و درعين حال خواست عمومى مبنى بر صلح پايدار و در گام بعدى، اتحاد دو كره در ميان مردم كره جنوبى، ازجمله دلايلى ست كه اميد به تحولات مثبت در آينده نزديك را تقويت ميكند. اما درعين حال نبايد از نظر دور داشت كه مون جِى-اين، رئيس جمهور جديد كره جنوبى، حتى چنانچه تحليل سوكى كيم در مورد صداقت وى را دربست بپذيريم، براى عملى كردن وعده هاى انتخاباتى خود، با موانع جدى و سختى روبرو خواهد بود: مبارزه با بيكارى، فساد گسترده اقتصادى، سياسى و ادارى، و بالاخره تشنج زدائى در زمينه سياست خارجىِ آشتى جويانه در قبال كره شمالى و چين، مخالفان قدرتمندى، هم در داخل كره جنوبى و هم در خارج از آن، در ژاپن و مهم تر از همه آمريكا دارد.

 لازم است اشاره كنيم كه مون جِى-اين، براساس سيستم انتخاباتى موسوم به (FPTP) به مقام رياست جمهورى رسيد و على رغم دستيابى به ٤١ درصد از آراء، از اكثريت آراى رأى دهندگان برخوردار نيست. همچنين بايد اضافه كرد كه حزب دمكراتيك تنها ١٢٣ كرسى از كل ٣٠٠ كرسى پارلمان را در اختيار دارد و صاحب اكثريت پارلمانى نيست. اما مهم تر از همه اين كه، مون جى-اين براى عملى ساختن وعده انتخاباتى خود در زمينه مقابله با فساد گسترده در كره جنوبى، بايد به جنگ هزار فاميل كره جنوبى و شركت هاى بانفوذ و غول آساى صنعتى برود. نبردى كه با توجه به سلطه تمام عيار اين گروه بر عرصه اقتصادى، سياسى و رسانه اى كشور، امر ساده اى نيست.

 همزمان نبايد از نظر دور داشت كه بطور كلى در نظام جهانى شده سرمايه دارى، اصلاحات، حتى درصورت صداقت قلبىِ رفرميست ها، بدون عمقى شدن و راديكاليسم ضدسيستمى، يعنى فراتر رفتن از نظام حاكم، از شانس واقعى و چندانى براى موفقيت برخوردار نيستند.

 و بالاخره تا آنجايى كه به "سياست آفتاب" مربوط مى شود، بايد تأكيد كرد كه ايالات متحده به مثابه بزرگترين بازيگر اين صحنه، منافع مشخص و حياتى اى در تشنج آفرينى در منطقه داراست و به سادگى حاضر به عقب نشينى در اين زمينه نخواهد شد. صنايع تسليحاتى آمريكا، از طريق دامن زدن به بحران در اين منطقه، در كنار دستيابى به سودهاى نجومى، درصدد تحميل مسابقه تسليحاتى به چين و تكرار سناريوى ورشكسته كردن اتحاد شوروى، و از اين طريق، مهار اين "رقيب خطرناك" براى امپرياليسم آمريكا مى باشند.

 همزمان بايد به فاكتور ديگرى كه به پيچيدگى معضلِ كره مى افزايد هم اشاره كرد: واقعيت اين است كه سناريوى اتحاد دو كره، چندان به مذاق چين كاپيتاليست نيز خوش نمى آيد. كره متحد، كره برخوردار از نيروى كار ارزان شهروندان شمالى و تكنولوژى پيشرفته بخش جنوبى، كره اتمى، يك رقيب قدرتمند اقتصادى نظامى براى چين، هم در سطح منطقه اى و هم جهانى ايجاد خواهد كرد و توازن قوا را به طور جدى بر ضد چين و به نفع محور آمريكا، ژاپن و كره برهم خواهد زد.

 بنابراين و بطور خلاصه ميتوان گفت كه پيروزى مون جى-اين، ضمن آنكه روزنه اى بسوى صلح و اتحاد شبه جزيره كره گشوده است، اما مردم كره، در شمال و جنوب آن، براى تحقق روياى صلح و يگانگى، هنوز راهى دراز و موانعى دشوار پيش رو دارند.

 ----------------------

پانويس ها:

١- سوكى كيم روزنامه نگار و نويسنده كره اى - آمريكائى: Suki Kim, foreignpolicy.com: South Korea Is More Worried About Donald Trump Than Kim Jong Un همچنين: Interview with therealnews.com

 ٢- Noam Chomsky, Exclusive interview with democracynow.org

٣- چايبول (Chaebol) اصطلاحى ست كه در مورد شركتهاى انحصارى كره اى كه عمدتاً در مالكيت خانواده هاى ثروتمند قرار دارند، بكار گرفته مى شود. ازجملهُ بزرگترين اين شركت ها مى توان از Samsung, Hyundai, LG, SK, Hanjin, Lotte, Doosan, Hanhwa och و Kumho Asiana، نام برد.

٤- در سيستم رأى دهى موسوم به اف پى تى پى (First-past-the-post)، چه بصورت يك دوره اى و چه در انتخاباتى كه به دور دوم كشيده مى شود، كانديدايى كه بيشترين رأى را از آن خود مى كند، حتى بدون برخوردارى از اكثريت آراء، برنده انتخابات محسوب مى شود. اين سيستم در يك سوم كشورهاى جهان ازجمله بريتانيا و آمريكا اجرا مى شود و منتقدين زيادى دارد، چراكه كانديداى پيروز، لزوماً (و شايد بتوان گفت كه معمولاً) افكار و خواست هاى عمومى جامعه را نمايندگى نمى كند!